به گزارش خبرگزاری شبستان از استان کزمانشاه، صفورادانایی فرد؛
دهه کرامت که فاصله زمانی بین ولادت با سعادت حضرت معصومه (س) و امام رضا (ع) را در بر می‌گیرد، روز‌های بسیار پر خیر و برکتی است که مومنان اگر هوشیار باشند، به خوبی می‌توانند از این دهه بهره بگیرند.
دوران امامت امام رضا(ع) در مدینه از سال ١٨٣ هجری قمری آغاز شده بود. حکومت سیاسی در آن زمان به دست هارون الرشید بود که در بغداد اداره می‌شده است. تز هارون هم مثل همه زورگویان تاریخ، شکنجه و زندان و کشتار بوده است. مردم را برای گرفتن مالیات شکنجه دادن و فرزندان و شیعیان فاطمی را آزار رساندن...
همانطور که حضرت موسی بن جعفر(ع)، پدر امام رضا(ع) را در زندان‌های بصره و بغداد حبس می‌کند و آخرش هم با زهر، ایشان را به شهادت می‌رساند. یعنی دورانی که مصیبت شهادت پدر، برای امام رضا(ع) اتفاق می‌افتد و مصیبت‌‌های اسف بار دیگر برای علویان.
در زمان امام رضا(ع)، هارون الرشید آن قدر از تأثیر اهل بیت(ع) بر مردم نگران بوده که علاوه بر همه اینها، اندیشه‌ها و افکار بیگانگان را هم وارد علوم مسلمانان می‌کرده است. به این منظور که توجه مردم را به علوم بیگانه جلب کند.
از مهم‌ترین اعمالی که دوست‌داران خاندان اهل بیت (ع) در دهه کرامت می‌توانند انجام دهند این است که تلاش خود را به کار بگیرند تا در این زمان حرم مطهر امام رضا (ع) و حضرت فاطمه معصومه (س) را زیارت کنند.
لذا برای اطلاع از فضیلت و شخصیت امام رضا (ع( با «حجت الاسلام مجید ایرانی » «مسئول کانون فرهنگی هنری شهید حاج قاسم سلیمانی» به گفتگو نشستیم که در ادامه می خوانید.
درباره فضیلت زیارت امام رضا (ع) برایم توضیح دهید؟
فضیلت زیارت امام رضا علیه السلام را از زبان امام صادق علیه السلام می شنویم که فرمودند:یکی از فرزندان من در شهر طوس در سرزمین خراسان کشته خواهد شد هر کسی او را زیارت کند و او را بشناسد روز قیامت خودم دست تو را خواهم گرفت و روانی بهشت خواهند کرد و چه از اهل گناه کبیره باشد.
بر طبق روایات مختلف این زیارت کردن از روی معرفت عبارت است از سه نقطه اول اینکه زائر معتقد باشد که امام رضا علیه السلام امام معصوم و حجت خدا است دوم زائر بر این باور باشد که تو هشتمین امام معصوم است و سوم زائر اعتقاد داشته باشد که پس از ایشان چهار امام معصوم دیگر و قبل از ایشان ۷ امام معصوم دیگر آخرین آنها حضرت موسی بن جعفر علیه السلام است وجود داشته است اول اینکه در دوره اسلامی کسی که آن حضرت را زیارت کند و معتقد باشد که ایشان پس از پدرش موسی بن جعفر، امام معصوم وحجت خدا است و بر همه مردم اطاعت از ایشان واجب است، مانند کسی است که رسول خدا(ص) را زیارت کرده است.»
وضع تشيّع و مناطق شيعه‌نشين در دوره امام رضا (عليه السّلام) چگونه بود؟
در دوره امام رضا (ع) شیعیان در اکثر مناطق اسلامی تحت سلطه عباسیان حضور داشتند به گونه‌ای که در کتب تاریخی از اظهار ادب و احترام مردم شهرهای مختلف نسبت به امام علی بن موسی الرضا ـ علیه السّلام ـ یاد شده است. عدّه زیادی از مردم مدینه و کوفه در عصر امام، شیعه بودند و امام رضا علیه السّلام که از مدینه به سمت مرو حرکت کردند مورد استقبال مردم شهرهای بصره و خراسان و نیشابور و مرو واقع شدند.
به گونه‌ای که با ورود امام به این شهرها قلب مردم از فرط شوق به طپش می‌افتاد و به گرمی امام را پذیرا می‌شدند و در استقبال و پذیرایی از آن حضرت بر یکدیگر پیشی می‌گرفتند. و این بیانگر این مطلب است که مردم عاشق و علاقه‌مند به خاندان نبوّت و رسالت بودند و به آنها عشق می‌ورزیدند وعلی رغم جوّ اختناق و خفقان و وحشت، تکریم امام علی بن موسی الرضا ـ علیه السّلام ـ را بر خود فرض می‌دانستند.
یکی دیگر از مناطق شیعه نشین در عصر امام رضا (ع) مصر است که ادریس بن عبدالله از دسترس مأموران دولت عباسی فرار می‌کند و به مصر می‌رود. ادریس در مصر مهمان یکی ازمأموران دولت عباسی به نام «واضح موسی صالح بن منصور» مشهور به «مسکین» شد که از شیعیان بود و منصب (برید) نامه‌رسان مصر را داشت. این فرد ادریس را به صورت پنهانی به مغرب فرستاد که هارون پس از آگاهی از کار او، او را به قتل رساند. چون در دستگاه عباسی کسی که با شیعیان همکاری می‌کرد و شیعه بودنش به اثبات می‌رسید سزایش مرگ بود. ادریس وقتی به شهر «ولیلی» رسید قبیله اوربه از قبایل بزرگ مغرب از او تجلیل کردند. و حضور او را گرامی داشتند .
پذیرفتن ادریس توسط این قبیله کمک بزرگی در رونق حرکت و حکومت ادریس کرد، آنها با ادریس بیعت کردند و ادریس برای آنها خطبه خواند، پس از آن تمام قبایل و اهالی مراکش (مغرب) با او بیعت کردند و قدرت او روزافزون شد. به گونه‌ای که توانست دولتی بزرگ و قدرتمند در مغرب عربی به نام اسلام و شیعه تأسیس کند.
دولت او که در سال۱۷۳ هـ در مغرب تأسیس شد نخستین دولت شیعه بود. ادریس سرزمین (تامس) و قلاع آن را فتح کرد و آنها را به اسلام دعوت نمود، بعد تلمسان را تسخیر کرد که اهالی آنجا حکومت ادریس را پذیرفتند و در آنجا مسجدی بنا کرد. فلذا شمال افریقا از شیعیان و تحت رهبری ادریس بودند تا اینکه ادریس توسط مأموران عباسی شهید شد. و امام رضا (ع) درباره ادریس می‌فرمایند: «ادریس بن عبدالله از شجاعان اهل بیت بود و به خدا سوگند همانند وی در بین ما کسی نیامده است.»
تأثير حضور امام رضا(ع) در گسترش تشيّع در ايران را بيان كنيد؟
ورود امام به ایران، سبب خیر و برکت و وجود پر وجودش منشأ خیرات و برکات و گسترش تشیع در ایران شد و آثار بر جای مانده از مسیر امام در شهرها و مناطقی که به نحوی محلّ استقرار امام بوده، نشان از علاقه ویژه شیعه به ائمه خود در میان مردم است به عنوان نمونه «مسجد امام رضا ـ (ع) ـ در اهواز» یکی از قدیمی‌ترین نقاطی است که در ایران به نام امام رضا(ع) و مساجد و قدمگاه‌هایی که در دزفول و ابرقوی یزد به نام امام رضا(ع) وجود دارد.
مناظره های علمی علی بن موسی الرضا(ع) با دانشمندان ادیان و مذاهب گوناگون، افزون بر آشکار ساختن توانمندی علمی و مذهبی آن حضرت، سبب فزونی فعالیت های شیعیان در خراسان شد، ایرانیان، به ویژه خراسانیان به ائمه اطهار: به ویژه امام رضا(ع) ارادت و محبت بسیاری داشتند. در قرن دوم هجری به دلیل فشارهای امویان و عباسیان، سادات به ایران مهاجرت کردند.
چرا به امام رضا (ع)«ضامن آهو» می گویند؟
علت گفتن ضامن آهو به امام رضا (ع) در تاریخ آمده است که حاکم رازی صاحب ابوجعفر عتبی می‌گوید: ابوجعفر مرا به جهت کاری به سوی ابو منصور بن عبدالرزاق فرستاد. هنگامی که روز پنج‌شنبه شد، از او خواستم که به زیارت قبر مطهرامام رضا(ع) بروم. ابومنصور به من گفت: می‌خواهی معجزه‌ای از صاحب این قبر برایت بگویم؟ من در ایام جوانی، دشمن صاحب این قبر بودم و همواره به زوّار و کسانی که به زیارت آن حضرت می‌آمدند، ظلم می‌کردم و اموال آنان را به غارت می‌بردم.
روزی برای صید بیرون رفتم. آهویی را دیدم. سگ شکاری را روانه کردم تا آن را صید کند. آن را دنبال کرد تا به دیوار قبر رسید. سگ شکاری، دیگر جلوتر نرفت. دوباره آهو به طرف دیگر فرار کرد. سگ شکاری آن را دنبال کرد. دوباره آهو به آن دیوار پناهنده شد و وقتی پناهنده شد، سگ جلوتر نرفت. همینطور چندنوبت این عمل تکرار شد تا بالاخره آهو به داخل یکی از اتاق‌های قبر امام رضا(ع)پناهنده شد. من وارد صحن و چهار دیواره‌ای که قبر امام رضا وسط آن قرار داشت شدم. از ابونصر مقری سؤال کردم: آهویی که به اینجا وارد شد، کجا رفت؟ گفت: من آن را ندیدم. خودم وارد آن جا شدم. جای پا و آثار آهو را در آن جا دیدم، اما آهو را نیافتم. بعد از دیدن این واقعه نذر کردم هرگز متعرّض زوّار این قبر نشوم، بلکه آنان را کمک کنم.
هرگاه مشکلی برایم پیش می‌آمد، متوسل به این قبر می‌شدم و به حاجتم می‌رسیدم. از خدا خواستم که پسری به من عطا کند، خداوند به برکت صاحب این قبر به من عطا کرد. دوباره از خدا پسری خواستم، که حاجتم روا شد.
چرابه آقا؛امام رضا(ع)؛غریب الغربا؛می گویند؟
علت اینکه آقا امام رضا(ع) به این صفت معروف شده یکی این است که دوری از اهل و عیال و فرزندش زیرا غربت امام رضا (علیه السلام) دور بودن او از وطن و همراه نبودن خانواده و به خصوص فرزند دلبندش امام جواد (علیه السلام) می باشد . آن هم نه به اختیار خود که با زور و تهدید مامون این کار انجام شد و در واقع امام در اسارت مامون بودند .
دومین دلیل جدایی از قبر جدشان رسول گرامی اسلام (ص) ، سومین علت انکار امامت حضرت توسط شیعیان و نمایندگان پدر که این باعث شد در دوران امامت امام موسی (علیه السلام) بخصوص در اواخر عمر شریفشان دوران خفقان بوده است و امام علیه السلام نمی توانست به راحتی امام بعد از خود را به شیعیان معرفی کند .
چهارمین دلیل انکار امام جواد (ع) به عنوان فرزند حضرت لذا غربت در بین خویشان حتی عموها و عموزاده از ایشان نمی پذیرفتند که امام جواد (ع) فرزند ایشان است خوب تامل کنید که چه غربتی از این بالاتر است که بستگان نزدیک فرزندی اولاد انسان را نپذیرند ؟
پنجم تحمیل ولایت عهدی بر امام رضا (ع) و آخرین مورد دفن شدن در کنار هارون الرشید بود .
به نظر می رسد یکی دیگر از دلایل غربت امام رضا علیه السلام دفن شدن او در کنار هارون الرشید است مسلماً هیچ مومنی دوست ندارد در کنار قاتل پدر خود دفن شود و بلکه دوست دارد در کنار مومنان و اولیاء خداوند قرار بگیرد دفن شدن امام در کنار هارون الرشید نشان از کمی یاران و قدرت اهل باطل دارد مرحوم مجلسی اول در توضیح روایتی در مورد زیارت امام رضا علیه السلام یکی از احتمالات مفهوم غربت در مورد آن حضرت را مجاورت با هارون میداند.
نظر شما