گستره حفظ نظام جمهوری اسلامی از منظر امام(ره)

خبرگزاری شبستان-آران و بیدگل؛

 

همواره تشکیل حکومت اسلامی به جهت تحقق فرامین الهی و اجرای دستورات خداوند متعال بر روی زمین از آرمان های بزرگ انبیا و اولیا بوده و هر گاه شرایط مناسبتی، فراهم آمده، حکومت تشکیل شده است مثل حکومت اسلامی پیامبر گرامی اسلام و حضرت امیرالمؤمنین علیهم السلام .

 

این نگاشته مختصر با روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای بویژه کتاب شریف صحیفه امام که شامل بیانات شفاهی و کتبی این بزرگ مرد تاریخ ایران زمین است، در پاسخ به این مسئله سامان یافته است که گستره حفظ حکومت اسلامی عموماً و حکومت جمهوری اسلامی ایران خصوصاً، به چه میزان است؟

 

در پاسخ به این پرسش از منظر امام خمینی ره، که بنیان گذار این حکومت و شخصیت جامع علمی، سیاسی و پیشوای این امت است، بررسی کرده و در قالب دو سؤال، به این پاسخ ها دست یافته که حفظ حکومت اسلامی از جان مومنین ارجح و حتی بر حفظ جان امام معصوم نیز اولویت و ارجحیت دارد و از آنجا که در عصر کنونی غیبت امام مهدی علیه السلام، نظریه مترقی ولایت فقیه حاکم ومشروع است و ولی فقیه ادامه دهنده ولایت رسول الله است، حفظ این نظام اسلامی برهمه چیز و همه کس اولویت و ارجحیت دارد و در خاتمه نیز چهار انتظار امام امت را بر شمردیم که شامل: لزوم توجه به فقراء و مستمندان، لزوم تقویت انگیزه الهی و دوری از تفرقه افکنی، لزوم ساده زیستی دولت و مجلس و اهل علم، توجه به معنویات مخصوصاً جوانان، می باشد.

 

مقدمه

قُلْ إِنَّما أَعِظُکُمْ بِواحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْني‏ وَ فُرادي‏ ثُمَّ تَتَفَکَّرُوا ما بِصاحِبِکُمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلاَّ نَذيرٌ لَکُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذابٍ شَديدٍ. (سوره سبأ/ 46). بگو: من شما را به یک پند، موعظه می کنم و آن اینکه ، فقط به خاطر خدا دو به دو یا تک تک قیام کنید.

 

به بهانه سالگرد رحلت معمار کبیر و بزرگ انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی ره و سالگرد گرامیداشت شهدای بزرگوار و مظلوم قیام خونین سال ۱۳۴۲ هجری شمسی، فرصتی دست داد تا در وجیزه ای مختصر به تبیین گستره حفظ نظام جمهوری اسلامی از منظر امام خمینی ره پرداخته و برای تحقق این مهم، پاسخ دو سوال اساسی را از منظر بنیان گزار حکومت اسلامی که مقام معظم رهبری در وصف ایشان فرمودند: وقتى در سيره و عملكرد اين مرد بزرگ و جانشين پيامبران دقّت مى‏كنيم، خصوصيات امامِ هدايت را در زندگى و سيره و تعاليم او به‏وضوح مى‏يابيم‏ (بیانات در 14/3/1380)، بررسی کرده و تقدیم کنیم.  ان شاء الله که مشمول عنایات اهل بیت عصمت و طهارت و دعای امام بزرگوار و شفاعت شهیدان قرار گیریم.

 

سوال۱: اگرحفظ نظام اسلامی متوقف بر از بین رفتن جان برخی ازمومنین باشد آیا حفظ نظام ارجح است یا حفظ جان مومنین؟

 

برای بدست آوردن جواب سؤال فوق، با جستجو و بررسی در تمام کتاب شریف صحیفه امام که در بیست و یک جلد تدوین یافته و شامل تمامی بیانات شفاهی و کتبی ایشان هست، به این نتایج دست می یابیم:

 

از آنجا که ایشان اهتمام به امور مسلمين را از اوْجَبِ واجبات‏ می دانند و سفارش می کنند که بايد شما، مهتم به اين امر باشيد، وَ الّا فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ. و اين از امورى است كه بر همه ما لازم است و ما همه مكلفيم كه اين كيان اسلام را در ايران حفظ كنيم. (صحيفه امام، ج‏13، ص114)
و همچنین در جای دیگر می فرماید: ممالك اسلامى را بايد حفظ كرد، دفاع از ممالك اسلامى جزء واجبات‏ است؛ لكن نه اينكه ما اسلامش را كنار بگذاريم، و بنشينيم فرياد مليت بزنيم‏.(همان، ج10، ص124)

 

یا در پيام به ملت ايران در سالگرد پيروزى انقلاب با تأکید بیشتر می گویند: مسئله حفظ نظام جمهورى اسلامى در اين عصر و با وضعى كه در دنيا مشاهده مى‏شود و با اين نشانه‏گيري هايى كه از چپ و راست و دور و نزديك نسبت به اين مولود شريف مى‏شود، از اهمّ واجبات‏ عقلى و شرعى است كه هيچ چيز به آن مزاحمت نمى‏كند؛ و از امورى است كه احتمال خلل در آن عقلًا منجّز است‏. (همان، ج‏19،ص153)

 

و هنگامی که بر حضور فعال در جبهه ها سفارش می کنند که آمادگى دفاع از اسلام و ايران براى همه قشرها از اهمّ واجبات‏ الهى است، كه هيچ چيز ديگر مانع از انجام آن نمى‏شود. و آن را یک وظيفه شرعى و مقدس می خوانند (همان، ج20، ص33) و از همگان می خواهند که با توفيق و تأييد خداوند متعال، در تحقق و استمرار جمهوری اسلامی به جميع ابعاد، حفظ و حراست کنند که حفظ اسلام در رأس تمام واجبات‏ است‏.(همان، ج21، ص403).

 

با استناد به این فرمایشات فاتحِ دلها و دلربای قلبها؛ حفظ نظام جمهوری اسلامی ایران به جهت آنکه به توفيق و تأييد خداوند قادر متعال، با دست تواناى ملت متعهد پايه‏ريزى شده و آنچه در اين حكومت اسلامى مطرح است اسلام و احكام مترقى آن است، لذا می توان با قاطعیت گفت که حفظ این نظام از اوجب واجبات است و حفظ آن، از جان مؤمنین اولی و ارجح است و بدلیل همین فهم عمیق مردم ایران اسلامی از اسلام و سخنان امام امت بود که هزاران شهید از جوانان برومند و فرزندان عزیز این ملت فدای انقلاب و حکومت اسلامی شده و همچنان این مسیر الهیِ شهیدان ادامه دار و مستمر است.

 

سوال۲: آیا حفظ اسلام و حکومت اسلامی بر جان امام معصوم نیز اولویّت و ارجحیّت دارد؟

با توجه به اینکه حفظ اسلام در رأس تمام واجبات است.(صحیفه امام، ج21، ص403) و امام راحل همواره مسئولین را امر به حفظ و حراست از این مهم داشته اند، در نامه ای خطاب به مسئولين نظام در مورد تشكيل مجمع تشخيص مصلحت نظام می فرمایند: حضرات آقايان توجه داشته باشند كه مصلحت نظام از امور مهمه‏اى است كه گاهى غفلت از آن موجب شكست اسلام عزيز مى‏گردد. (همان، ج20، ص463) و از آنجا که در زمان ما و عصر غیبت مولا صاحب الزّمان عَجَّلَ اللهُ تَعالی فَرَجَهُ الشّریف ، جهان اسلام نظام جمهورى‏ اسلامى ايران را تابلوى تمام نماى حل معضلات خويش مى‏دانند. (همان) این سؤال جای خود را پیدا می کند که گستره حفظ اسلام و حکومت اسلامی از منظر امام خمینی ره تا کجاست؟ آیا حفظ آن حتی بر حفظ جان امام معصوم علیه السلام اولویّت و ارجحیّت دارد؟

 

سؤال بسیار مهمی که اگر خوب آن را درک نکنیم و یا با پاسخ خوبی آن را تبیین نکنیم، در اولین نظر، افکار اسلامیِ عاشقانِ امام معصوم علیه السلام  را مورد رنجش قرار می دهد و سؤال تلخی به نظر می رسد ولی اگر سخنان حکیمانه امام راحل را بررسی کنیم و بالاتر از ایشان، خوب در تاریخ و سیره ائمه معصومین علیهم السلام تفحّص و کنکاش کنیم، به درستی روشن می شود که اگر حکومت اسلامی طبق تمامی مبانی اسلامی تشکیل شد، حتی جان امام معصوم هم فدای آن خواهد شد. حضرت امام راحل در سخنانی که همگان را دعوت به همبستگی و اتّحاد می کنند، نسبت به این ضرورت و اولویّت داشتن حفظ نظام اسلامی می فرمایند: امروز ما مواجه با همه قدرتها هستيم و آنها در خارج و داخل دارند طرح‏ريزى مى‏كنند؛ براى اينكه اين انقلاب را بشكنند و اين نهضت اسلامى و جمهورى اسلامى را شكست بدهند و نابود كنند. و اين يك تكليف الهى است براى همه كه اهمّ تكليفهايى است كه خدا دارد؛ يعنى، حفظ جمهورى اسلامى از حفظ يك نفر- و لو امام عصر باشد- اهميتش بيشتر است؛ براى اينكه امام عصر هم، خودش را فدا مى‏كند براى اسلام. (همان، ج15، ص356)

 

و در ادامه به تلاش انبیا و پیامبران الهی در راستای حفظ اسلام استناد می کنند که همه انبيا از صدر عالَم تا حالا كه آمدند، براى كلمه حق و براى دين خدا مجاهده كردند و خودشان را فدا كردند.

 

پيامبر اكرم آن همه مشقات را كشيد و اهل بيت معظم او آن همه زحمات را متكفّل شدند و جانبازى‏ها را كردند؛ همه براى حفظ اسلام است. و اسلام را یک ودیعه الهی در پیش روی ملت ها میدانند که اين وديعه الهى براى تربيت خود افراد و براى خدمت به خود افراد هست و حفظ اين بر همه كس واجب عينى است؛ يعنى، همه مكلف هستيم حفظ كنيم تا آن وقتى كه يك عده‏اى قائم به حفظ و حراست از آن بشوند، كه آن وقت تكليف از ديگران برداشته مى‏شود. (همان). و مبارزه آن بزرگواران را برای حفظ دین از جناب حضرت آدم تا حضرت خاتم النبیین علیهم السلام را مورد توجه قرار داده و می فرمایند:

 

انبياى عظام از آدم- عليه السلام- تا خاتم النبيين- صلى اللَّه عليه و آله و سلم- در راه حفظ اسلام كوشش و فداكارى جانفرسا نموده‏اند و هيچ مانعى آنان را از اين فريضه بزرگ بازنداشته؛ و همچنين پس از آنان اصحاب متعهد و ائمه اسلام- عليهم صلوات اللَّه- با كوششهاى توانفرسا تا حد نثار خون خود در حفظ آن كوشيده‏اند. و امروز بر ملت ايران، خصوصاً، و بر جميع مسلمانان، عموماً، واجب است اين امانت الهى را كه در ايران به طور رسمى اعلام شده و در مدتى كوتاه نتايج عظيمى به بار آورده، با تمام توان حفظ نموده و در راه ايجاد مقتضيات بقاى آن و رفع موانع و مشكلات آن كوشش نمايند. و اميد است كه پرتو نور آن بر تمام كشورهاى اسلامى تابيدن گرفته و تمام دولتها و ملتها با يكديگر تفاهم در اين امر حياتى نمايند، و دست ابرقدرتهاى عالمخوار و جنايتكاران تاريخ را تا ابد از سر مظلومان و ستمديدگان جهان كوتاه نمايند. (همان، ج21، ص403)

 

لذا با توجه به مبنای ایشان در بحث ولایت فقیه در عصر غیبت که اعتقاد دارند: قضيه ولايت فقيه يك چيزى نيست كه مجلس خبرگان ايجاد كرده باشد. ولايت فقيه يك چيزى است كه خداى تبارك و تعالى درست كرده است. همان ولايت رسول اللَّه هست. (همان، ج10، ص308) حقیقت امر این است، حال که  اسلام در عنوانِ «حکومت جمهوری اسلامی» متبلور شده و با دکترین ولایت فقیه به اجرا در آمده است؛ گرچه هنوز با بودن موانع های مختلف، با آنچه مورد نظر امام راحل و مقام معظم رهبری است؛ فاصله داریم، ولی بهر حال این انقلاب که برخواسته از فقه پویای شیعی است بنام اسلام در جهان پُر آوازه است، لذا حفظ آن نه تنها بر حفظ جان مؤمنین بلکه بر حفظ جان امام معصوم، اولویت دارد و صدمه به نظام و ولی فقیه به معنای آزار رساندن به شخص نیست بلکه مصداق مخالفت با اسلام محسوب می شود.

 

شاهد بر این ادعا، در طول سیره همه معصومین علیهم السلام بسیار مشهود است که بزرگواران همیشه جان خود را فدای اسلام نموده اند و هر جا اصل اسلام مورد اذیت و آزار قرار گرفته، جانفشانی نموده اند. فقط جهت نمونه به چند مورد به صورت مختصر اشاره می کنیم:

 

در لیله المبیت که حفظ اسلام منوط به حفظ جان پیامبر بود، حضرت مولا امیرالمؤمنین علیه السلام جان خودش را فدای اسلام می کند و در بستر پیامبر می خوابد. (اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، ج1، ص308) و در زمان بعد از رحلت پیامبر گرامی، حضرت برای اینکه ثابت کند اسلام واقعی به تحریف رفته، با خلیفه اول بیعت نمی کند و همه اذیت و آزارها را تحمل می کند. حضرت امیر علیه السلام پس از آن هم 25 سال برای حفظ اسلام که آن زمان متوقف بر حکومت خلفا بود، صبر پیشه می کنند. در جلسه شورای سقیفه می فرمایند:

 

پناه بر خدا از اين شورا! در كدام زمان در برابر شخص اوّلشان در خلافت مورد ترديد بودم، تا امروز با اعضاى شورا برابر شوم؟ كه هم اكنون مرا همانند آنها پندارند؟ و در صف آنها قرارم دهند؟ ناچار باز هم كوتاه آمدم‏.(نهج البلاغه، ص47).

 

حضرت صدیقه نیز برای اثبات انحرافِ ولایت به خلافت بعد از نبی مکرم اسلام، جانش را تقدیم حفظ اسلام می کند و آن ناملایمات و جراحات و صدمات را تحمّل می کند.
اباعبدالله الحسین علیه السلام نیز وقتی مروان به ایشان پیشنهاد صلح با یزید را می دهد، می فرمایند: إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ‏ وَ عَلَى الْإِسْلَامِ السَّلَامُ إِذْ قَدْ بُلِيَتِ‏ الْأُمَّةُ بِرَاعٍ‏ مِثْلِ‏ يَزِيدَ ...( اللهوف على قتلى الطفوف، ص24) چرا که اگر مثل حضرتش با مثل یزید بیعت کند اثری از اسلام باقی نخواهد ماند و به مردم، اسلام با نام یزید معرفی خواهد شد، لذا امام جان خود و اصحاب باوفایش و اسارت خانواده اش را فدای اسلام می کند.

 

بنابراین همه چیز باید فدای اسلام و فدای امامت گردد. امام، فدا می شود اما امامت، نه. امامت از امامی به امام دیگر منتقل می گردد ولی هر امامی در عصر خویش فدای اسلام می شود و برای جداسازیِ اسلام حقیقی و مشروع از اسلام نامشروع و ظاهری، جانش و همه چیزش را فدا می کند.

 

و اکنون که با حفظ نظام جمهوری اسلامی، ولایت و اسلام حفظ می شود، حفظ آن از اهمّ واجبات شرعیّه و عقلیّه است و بر هر چیز و هر کسی اولی می باشد.

 

جا دارد که در اینجا به نکته ای اشاره کنیم که چرا ملت ایران و پیروان حکومت اسلامی در جهان اسلام، با شنیدن نام امام راحل یا مقام معظم رهبری صلوات می فرستند؟ در پاسخ کوتاه باید گفت که این کار یک شعار شیعه است و این فریاد، پیغام می دهد که من شیعه دوازده امامی هستم و  اهل مبارزه با طاغوت برای زمینه سازی ظهور امام عصر علیه السلام و در واقع شیعه با صلوات بر نام امامین انقلاب، اعتقادش را شفاف بیان می کند که پرچم اسلام و اهل بیت را با هیچ عَلَم و پرچمی عوض نمی کند و در واقع دفاع از آرمان های شیعه و جایگاه ولایت فقیه را به نمایش می گزارد.

 

 انتظارات امام امت از امت و دولت

امام بزرگوار که این نظام یادگار فکر نورانی و معطّر ایشان و امانت شهدایِ مظلوم است، طبیعی است که توصیه ها و سفارشاتی برای حفظ و بقای این حکومت داشته باشند که ما در اینجا با لفظ انتظارات و توقعات امامِ امت از امت و دولت تعبیر می کنیم و چون بنابر بر اختصار است فقط چهار مورد از نصایح و خواسته این ابر مرد تاریخ جهان اسلام و ایران زمین را بر می شماریم:

 

۱. لزوم توجه به فقراء و مستمندان

امام راحل دائماً نگران حال فقراء و نیازمندان بودند و با سفارش به دولتمردان و اجازه استفاده از سهم مبارک امام(خُمس) همواره دنبال برطرف کردن مشکلات آنان بوده و ضایع کردن حق فقراء را گناه کبیره قلمداد می کردند و هیچ کس را در مال فقراء، مالک نمی دانستند مگر خود ایشان را. (صحیفه امام، ج21، ص486).

فقراء را پرچمدار اسلام می دانستند و می فرمودند: پرچمداران اسلام، پابرهنگان و مظلومين و فقراى جهانند و دشمنان آن ملحدان و كافران و سرمايه داران و پول‏پرستانند. اسلامى كه طرفداران واقعى آن هميشه از مال و قدرت بى‏بهره بوده‏اند؛ و دشمنان حقيقى آن زراندوزان حيله‏گر و قدرت‏مداران بازيگر و مقدس نمايان بى‏هنرند. (همان، ج21، ص486).

و در پیامشان به ملت ایران فرمودند: باید تمام همّ و تلاش خود را در جهت رضايت خدا و كمك به فقرا به كار گرفت.(همان، ج21، ص87).

و مسئولان را متعهد دانستند که براى احقاق حقوق فقرا در جوامع بشرى تا آخرين قطره خون دفاع خواهند كرد.(همان)

معمار کبیر حکومت اسلامی در نامه های متعدد، توصیه اکید داشتند که به كمك همه مسئولان، به فقرا و مستمندان خدمات بيشترى گردد. (همان، ج21، ص61). تا آنجا که اموال مصادره شده وابستگان به رژیم مخلوع پهلوی را حق فقراء و مستمندان می دانستند. (همان، ج20، ص357)

 

۲. لزوم تقویت انگیزه الهی و دوری از تفرقه افکنی

 

ایشان در آخرین لحظه های عمر شریفشان درباره این مهم، این گونه فرمودند:اين جانب كه نفسهاى آخر عمر را مى‏كشم به حسب وظيفه، سطرى از آنچه در حفظ و بقاى اين وديعه الهى دخالت دارد و سطرى از موانع و خطرهايى كه آن را تهديد مى‏كنند، براى نسل حاضر و نسلهاى آينده عرض مى‏كنم و توفيق و تأييد همگان را از درگاه پروردگار عالميان خواهانم‏.

 

بی ‏ترديد رمز بقاى انقلاب اسلامى همان رمز پيروزى است؛ و رمز پيروزى را ملت می ‏داند و نسلهاى آينده در تاريخ خواهند خواند كه دو ركن اصلى آن: انگيزه الهى و مقصد عالى حكومت اسلامى؛ و اجتماع ملت در سراسر كشور با وحدت كلمه براى همان انگيزه و مقصد.

 

اين جانب به همه نسلهاى حاضر و آينده وصيت مى‏كنم كه اگر بخواهيد اسلام و حكومت اللَّه برقرار باشد و دست استعمار و استثمارگرانِ خارج و داخل از كشورتان قطع شود، اين انگيزه الهى را كه خداوند تعالى در قرآن كريم بر آن سفارش فرموده است از دست ندهيد؛ و در مقابل اين انگيزه كه رمز پيروزى و بقاى آن است، فراموشى هدف و تفرقه و اختلاف است. بى‏جهت نيست كه بوقهاى تبليغاتى در سراسر جهان و وليده‏هاى بومى آنان تمام توان خود را صرف شايعه‏ها و دروغهاى تفرقه افكن نموده‏اند و ميلياردها دلار براى آن صرف مى‏كنند. بى‏انگيزه نيست سفرهاى دائمى مخالفان جمهورى اسلامى به منطقه. و مع الأسف در بين آنان از سردمداران و حكومتهاى بعض كشورهاى اسلامى، كه جز به منافع شخص خود فكر نمى‏كنند و چشم و گوش بسته تسليم امريكا هستند ديده مى‏شود؛ و بعض از روحانى‏نماها نيز به آنان ملحقند.( همان، ج21، ص403).

 

۳. لزوم ساده زیستی دولت و مجلس و اهل علم

آن روزى كه دولت ما توجه به كاخ پيدا كرد، آن روز است كه بايد ما فاتحه دولت و ملت را بخوانيم. آن روزى كه رئيس جمهور ما خداى نخواسته، از آن خوى كوخ‏نشينى بيرون برود و به كاخ‏نشينى توجه بكند، آن روز است كه انحطاط براى خود و براى كسانى كه با او تماس دارند پيدا مى‏شود. آن روزى كه مجلسيان خوى كاخ‏نشينى پيدا كنند خداى نخواسته، و از اين خوى ارزنده كوخ‏نشينى بيرون بروند، آن روز است كه ما براى اين كشور بايد فاتحه بخوانيم. ما در طول مشروطيت از اين كاخ‏نشينها خيلى صدمه خورديم. مجلسهاى ما مملو از كاخ‏نشين بود و در بينشان معدودى بودند كه از آن كوخ‏نشينها بودند، و همين معدودى كه از كوخ‏نشينها بودند از خيلى از انحرافات جلوگیری می کردند. آن روزى كه توجه اهل علم به دنيا شد و توجه به اين شد كه خانه داشته باشم چطور، و زرق و برق دنيا خداى نخواسته در آنها تأثير بكند، آن روز است كه بايد ما فاتحه اسلام را بخوانيم.... مادامى كه ساده زیستی محفوظ است، اين جمهورى اسلامى محفوظ است و هيچ كسى نمى‏تواند به او تعدى كند. آن روزى كه زرق و برق دنيا پيدا بشود و شيطان در بين ما راه پيدا كند و راهنماى ما شيطان باشد، آن روز است كه ابرقدرتها مى‏توانند در ما تأثير كنند و كشور ما را به تباهى بكشند. هميشه اين كشور به واسطه اين كاخ‏نشينها تباهى داشته است. (همان، ج17، صص376 و377)‏

 

۴. توجه به معنویات مخصوصاً جوانان

توجه امام به عبادات و اعمال معنوی، زبانزد عام و خاص است و در تهجد و نماز شب و توسلات به ائمه طاهرین نقل های بسیار درباره این شخصیت ذو فنون و جمیع الأبعاد، وجود دارد که ما به توقع ایشان نسبت به جوانان اکتفاء می کنیم. ایشان می فرمایند: من به گوشم اينجا مى‏خورد كه بعضى از اين جوانهاى ما نسبت به اين احكام ظاهرى اسلام، مثل نماز كه بسيار در اسلام اهميت دارد، خیلی اهتمام ندارند و عمل نمى‏كنند؛ و اين مسأله، مسئله‏اى است كه اسباب تأسف ماست كه شما جوانهاى مسلمان به اين نسخه‏هايى كه اطباى روح داده‏اند، خداى نكرده، عمل نكنيد، و بعد در عاقبت يك وقت پشيمانى براى شما پيدا بشود كه آن وقت دستتان ديگر كوتاه باشد. اسلام مثل مسيحيت نيست كه فقط يك جهت را ملاحظه كرده باشد؛ اسلام تمام جهاتى كه انسان به آن احتياج دارد، برايش احكام دارد. احكامى كه در اسلام آمده است، چه احكام سياسى، چه احكامى كه مربوط به حكومت است، چه احكامى كه مربوط به اجتماع است، چه احكامى كه مربوط به افراد است، [چه‏] احكامى كه مربوط به فرهنگ اسلامى است؛ تمام اينها موافق با احتياجات انسان هست؛ يعنى هر مقدارى كه انسان احتياج دارد، احتياج به طبيعت دارد، احكام طبيعى هست؛ اين احتياجات به ماوراى طبيعت كه- من و شما الآن از آن غافل هستيم- انسان دارد، براى اينكه آن احتياجات را رفع بكند، اسلام برایش احکام دارد و به عبارت ديگر، براى اينكه ما را تربيت كند و ما را سعادتمند كند، احکامی قرار داده است. (همان، ج4، ص177).

 

نتایج:

باتوجه به جستجوها در لابلای سخنان و مکتوبات امام و با روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی، گستره حفظ حکومت اسلامی از منظر امام خمینی ره تبیین شد و این نتایج بدست آمد:

۱. حفظ نظام جمهوری اسلامی ایران، واجب است و بلکه از بالاترین واجبات است. شاید دو علت از علل آن، این باشد که اولاً تشکیل حکومت اسلامی توسط فرستادگان از جانب خداوند متعال و جانشیننان ایشان؛ یک دستور الهی است و به عبارت دیگر، اصل تشکیل حکومت اسلامی، موضوعیّت دارد. و ثانیاً در سایه سار حکومت اسلامی است که بقیه واجبات نیز انجام و دعوت و تشویق به انجام آنها می شود و محرمات الهی ترک می شود. لذا از منظر امام، حفظ نظام جمهوری اسلامی بر حفظ جان مؤمنین افضلیّت دارد و مقدّم است.

۲. اهمیت حفظ تشکیل حکومت اسلامی بر حفظ جان امام معصوم نیز اولویت و ارجحیت دارد و فدا شدن ائمه معصومین در طول تاریخ، گواه بر این ادعا بوده است و حال که در عصر کنونی، اسلام ناب با حکومت اسلامی ایران متجلی می شود و این حکومت، امید بخش مستضعفان جهان و با هدف زینه سازی ظهور امام عصر ارواحنا فداه تشکیل گردیده است، بر همه چیز و همه کس اولویت دارد و برای حفظ آن، همه چیز فدایی آن خواهند بود.

۳. برخی از انتظارات و توقعات امام امت از دولت و امت را در چهار مورد، بر شمردیم:

لزوم توجه به فقراء و مستمندان، لزوم تقویت انگیزه الهی  و دوری از تفرقه افکنی، لزوم ساده زیستی دولت و مجلس و اهل علم، توجه به معنویات مخصوصاً جوانان.

 

*حجت الاسلام محمد تازه مرد؛ استاد حوزه و پژوهشگر دینی