میراث اسلامی به‌جای مانده از دو قرن حضور اسلام در مالت؛ از خیابان مسجد تا شهر مدینه

خبرگزاری شبستان،جهان اسلام: با وجود اینکه مالت یک مجمع الجزایر کوچک است، اما وقتی صحبت از تحت تاثیر قرار دادن بازدیدکنندگان به میان می آید، دیگر نمی‌توان از این کشور کوچک چشم‌پوشی کرد.

مالت یکی از کوچک‌ترین کشورهای جهان است، اما گردشگران در بازدید از این کشور، وقت کم می‌آورند.

جاذبه‌های گردشگری بسیاری از مناظر خیره کننده، سواحل بکر و مکان های میراث جهانی یونسکو گرفته تا میراث اسلامی در مالت وجود دارد که هر لحظه می‌توانند گردشگران را غافلگیر کنند.

برای گردشگران مسلمان، مالت روش خاصی برای معرفی خود دارد. با توجه به تاریخ اسلامی در این مجمع الجزایر که به اواخر قرن نهم برمی‌گردد، مسلمانان ردپایی از اسلام و مسلمانان را در سراسر کشور خواهند یافت.

در حالی که بسیاری از مسلمانان برای آشنایی با تاریخ اندلس به جنوب اسپانیا و برای آشنایی با تاریخ عثمانی به ترکیه سفر می کنند، مالت اغلب نادیده گرفته می شود.

اسلام برای اولین بار حدود 1200 سال پیش در سال 870 میلادی، زمانی که «محمد بن حفاق»، فرماندار عرب سیسیل وارد این مجمع الجزایر شد، در مالت حضور پیدا کرد.

«محمد بن حفاق» به دعوت ساکنان محلی مسیحی که مسلمانان را مورد استقبال قرار دادند، وارد مالت شد. ساکنین مالت به خوبی می دانستند که مسلمانان آنها را از راه های زشت حکومت بیزانس رها می کنند.

حکومت مسلمانان در مالت 200 سال طول کشید و اکنون با وجود اینکه مسلمانان تنها دو قرن در این کشور بودند، اما میراثی از خود به جای گذاشتند که امروزه مورد توجه بسیاری در سراسر جهان است.

در دوره 200 ساله تاریخ اسلامی مالت، همه جزایر از نظر اقتصادی، مسکن، آموزش و بسیاری موارد دیگر به موفقیت‌های زیادی دست یافتند و این عصر توسعه بود و دوران رشد و موفقیت برای ساکنان مالت بود.

در طول این سال‌ها، مالت به کانونی برای تجارت موفق تبدیل شد. این جزایر در نوع خود بسیار مورد توجه و در زمینه تجارت و اقتصاد نیز بسیار موفق بودند.

در دورانی که مسلمانان بر مالت حکومت می‌کردند، تکنیک‌های آبیاری جدید آشکار شد و فناوری‌هایی با انرژی منابع طبیعی به وجود آمد. در واقع، اوضاع به قدری خوب بود که یکی از وقایع نگاران عرب که در آن زمان زندگی می کرد، نوشت: مالت غنی از همه خوبی‌هاست،نعمتی از جانب خدا، کشوری پرجمعیت با شهرها و روستاها و درختان و میوه ها.

اما این موفقیت‌ها فقط در تجارت، آبیاری و آموزش نبود. مسلمانان در آن زمان شخصیت ‌های بسیار یاری‌دهنده، با گذشت و فداکار بودند که در تاریخ به عنوان یکی از ویژگی های بزرگ مالت در آن زمان ثبت شده‌اند.

«دیوید دبلیو»، مورخ تاریخ اسلام در این باره می ‌نویسد: مسلمانان حاکمان بردباری بودند که در مالت حکومت می‌کردند و در آن زمان مسیحیان و مسلمانان در هماهنگی و انسجام کامل با هم زندگی می‌کردند که دستاورد مهمی در آن دوره از تاریخ جهان است.

آثار تاریخ اسلام در مالت

در حالی که مالت ممکن است امروزه زیر نفوذ قوی کاتولیک‌ها قرار دارد، نمی توان انکار کرد که این کشور هنوز هم به طور گسترده تاثیرات عربی و اسلامی خود را که در تار و پود جامعه نفوذ کرده،حفظ کرده است.

بر اساس فرهنگ لغت مالتی که توسط «ژوزف آکویلینا» گردآوری شده است، 43 درصد از کلمات زبان مالتی منشا عربی دارند.

در مالت شهری به نام «مدینه» وجود دارد و خیابانی در آن است که «مسجد» نام دارد. گفته می‌شود، زمانی یک مسجد در این خیابان قرار داشت که نام خیابان از آن گرفته شده است، اما امروز دیگر چنین مسجدی در آنجا وجود ندارد.

شهر قدیمی مدینه در مالت مکان مناسبی برای کشف میراث اسلامی در  این کشور است. شهر مدینه با نمونه های خیره کننده بسیاری از معماری باشکوه اسلامی، زمانی پایتخت مجمع الجزایر مالت بود.

بسیاری از بناها در این شهر از جمله فضای داخلی کلیسای جامع «سنت جان»، نمونه‌های خوبی از تأثیرات معماری اسلامی را دارا هستند.

مسجد مریم البتول

مسجد مریم االبتول که همچنین به عنوان مسجد پائولا یا مسجد کورادینو نیز شناخته می شود، مسجدی است که در شهر پائولا، مالت قرار دارد.

سنگ بنای این مسجد در سال 1978 گذاشته شد و درهای آن در سال 1982 به روی عموم باز شد.

این مسجد زمانی مکان اصلی برای اقامت بازرگانان از لیبی بود که همچنین برای ترویج اسلام در میان جامعه مالت به این کشور می‌آمدند.

اگرچه تعدادی عبادتگاه دیگر برای مسلمانان در مالت وجود دارد اما مسجد مریم البتول تنها ساختار رسمی و طراحی شده در این کشور است. این مسجد در یک مجموعه‌ بزرگ‌تر اسلامی قرار دارد که از آن به عنوان مجموعه مسجد یاد می‌شود و در حقیقت تنها مرکز اسلامی در مالت است.

این مجموعه همچنین شامل یک مدرسه به نام مدرسه «مریم البتول»، یک مرکز فرهنگی اسلامی، یک حیاط و قبرستان اسلامی مالت است.

قبرستان اسلامی مالت در زمینی عمومی با مجوز دولت مالت ساخته شده است.

این مجموعه، به‌ویژه مسجدی که در آن قرار دارد،  نمادی از احیای اسلام در مالت شده است و برخی آن را اولین موج حضور مسلمانان در این کشور می‌دانند.