حجت‌الاسلام و المسلمین «عبدالکریم پاک‌نیا» در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، ضمن تسلیت فرارسیدن ایام شهادت امام جواد (ع)، درباره شهرت آن امام همام به جوادالائمه اظهار کرد: جود و بخشندگی، ویژگی و صفت تمامی ائمه اطهار(ع) بود اما مشهورترین لقب برای امام نهم به طور خاص دو لقب «جواد» به دلیل سخاوت و بخشش و «تقی» به علت تقوای فراوان آن حضرت به ایشان اختصاص دارد.
این استاد حوزه علمیه افزود: برنامه عملی امام جواد (ع) بر اساس دستورالعملی که پدر بزرگوارش حضرت علی بن موسی الرضا(ع) فرموده بودند ادامه یافت که در کتب حدیثی در قالب نامه‌ای که آن حضرت به فرزند خود امام جواد (ع) نوشت قابل مشاهده است؛ حضرت در بخشی از این نامه نوشته بودند: « از تو می خواهم به حقی که به عنوان پدر و امام بر تو دارم، رفت و آمدت جز از درب بزرگ خانه نباشد، وقتی سوار می شوی درهم و دینار همراهت باشد، احدی به تو عرض حاجت نکند جز اینکه به او عطا کنی. اگر عموهایت از تو درخواست کردند به آنان ببخشی کمتر از پنجاه دینار مده، اگر خواستی بیشتر بپردازی اختیارش با توست، و اگر عمه هایت از تو درخواست نمودند کمتر از بیست و پنج دینار نپرداز، بیشتر خواستی بپردازی حق با توست، من می خواهم خداوند به تو مقام و مرتبت دهد. انفاق کن و وحشت از تنگدستی و نداری نداشته باش که عنایت کننده به تو صاحب عرش است».
وی گفت: از سوی دیگر امام جواد (ع) همواره جویای احوال شیعیان بود به طوری اگر خبر بیماری شخصی به ایشان می رسید بر بالین آن فرد حاضر شده و از وی دلجویی می‌کردند؛ آن امام همام در ساده‌زیستی نیز اسوه بود و همواره زندگی به دور از تشریفات داشت، همنشین با نیازمندان بود و همواره غذای خود را با فقرا صرف می کرد.
این پژوهشگر در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به مصادیقی از جود و سخای امام نهم شیعیان خاطرنشان کرد: «علی بن مهزیار» می‌گوید: دیدم حضرت امام جواد (ع) نماز واجب و غیر واجب خود را در یک قبای خز طارونی به جای آوردند و به من نیز قبای خز دیگری بخشیدند و فرمودند: «این لباس را هنگام نماز پوشیده‌ام» سپس به من فرمودند: «ای علی! این لباسِ اهدایی را هنگام نماز خواندن بپوش»؛ البته که روایات متعددی از بخشش امام جواد (ع) به افراد مختلف وجود دارد و همین امر موجب شده است که آن حضرت به جوادالائمه (ع) مشهور و ملقب شود.
وی در ادامه با اشاره به سایر صفات و القابی که امام جواد (ع) به آنها مشهور بود به لقب باب‌المراد بودن آن حضرت اشاره کرد و افزود: از جمله ائمه (ع) که توسل به ایشان در رزق و گشایش در امور کارساز است امام جواد (ع) هستند؛ همچنین ادعیه فراوانی از آن حضرت به جای مانده است که هرکدام از این خصایص منجر به مشهور شدن آن امام همام به باب المراد شده است.
وی در ادامه به راه‌های ارتباطی امام جواد (ع) در جامعه آن روزگار اشاره کرد و گفت: تمامی این آمد وشدها و ارتباطاتی که آن حضرت با شیعیان داشتند در قالب چند روش انجام می شد، نخست آنکه حضرت در ایام حج بسیاری از شیعیان را حضوری ملاقات می‌کردند؛ همچنین در شهرهای مختلف اصحاب و یاران امام جواد (ع) حضور داشتند و واسطه ارتباط مردم با حضرت بودند، از شهر مقدس قم گرفته تا بغداد و مدائن که در هرکدام از این شهرها وکلای حضرت حضور داشتند؛ درروایتی از «علی بن اسباط» آمده است: «رَأَيْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع وَ قَدْ خَرَجَ عَلَيَّ فَأَخَذْتُ اَلنَّظَرَ إِلَيْهِ وَ جَعَلْتُ أَنْظُرُ إِلَى رَأْسِهِ وَ رِجْلَيْهِ لِأَصِفَ قَامَتَهُ لِأَصْحَابِنَا بِمِصْرَ فَبَيْنَا أَنَا كَذَلِكَ حَتَّى قَعَدَ فَقَالَ يَا عَلِيُّ إِنَّ اَللَّهَ اِحْتَجَّ فِي اَلْإِمَامَةِ بِمِثْلِ مَا اِحْتَجَّ بِهِ فِي اَلنُّبُوَّةِ فَقَالَ وَ آتَيْناهُ اَلْحُكْمَ صَبِيًّا وَ لَمّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً َدْ يَجُوزُ أَنْ يُؤْتَى اَلْحِكْمَةَ وَ هُوَ صَبِيٌّ وَ يَجُوزُ أَنْ يُؤْتَاهَا وَ هُوَ اِبْنُ أَرْبَعِينَ سَنَةً» (امام محمد تقي را ديدم كه بطرف من مي آمد، من نگاهم را باو تيز كردم با دقت باو نگريستم، شروع به نگريستن‌اش كردم و بسر و پايش نگاه ميكردم تا اندازه قامتش را براي اصحاب اهل مصر خود (شيعيان) وصف كنم، در آن ميان كه من ورانداز مي كردم، حضرت بنشست و فرمود: اي علي، خدا حجت در باره امامت را بمانند حجت در باره نبوت آورده و فرموده است«حكم نبوت را در كودكي به او داديم؛ و چون برشد رسيد و به چهل سالگي رسيد؛ پس رواست كه به شخصي در كودكي حكمت داده شود و رواست كه در چهل سالگي داده شود).
حجت الاسلام و المسلمین پاک‌نیا ادامه داد: در روایت دیگری آمده است گروهی از شیعیان «ری» به محضر آن حضرت شرفیاب شدند و به مرور زمان نیز به تعداد این افراد اضافه شد؛ همچنین قم نیز یکی از مراکز مهم شیعه بود و مردم آن دیار با امام جواد (ع) ارتباط نزدیک داشتند؛ برای مثال «احمد بن محمد بن عیسی» که از وی با عنوان «شیخ القمیین» یاد شده، از اصحاب امام رضا(ع) و پس از ایشان از یاران امام جواد(ع) بود و حتی محضر امام حسن عسکری(ع) را نیز درک کرده بود؛ او نیز واسطه ارتباطات مردم با شیعیان بود؛ همچنین «صالح بن محمد بن سهل» یکی دیگر از اصحاب امام جواد(ع) در قم بود که رسیدگی به امور موقوفات آن حضرت در آن شهر را عهده دار بود.
وی تصریح کرد: بنابراین با وجود شرایط خاصی که در جامعه وجود داشت، امام جواد(ع) از طرق مختلف با شیعیان ارتباط داشتند و در آثار مختلف روایات متعددی در این رابطه وجود دارد.
نظر شما