به گزارش خبرگزاری شبستان، اردشیر صالح‌پور، نویسنده، محقق و مدرس تئاتر گفت: «پیشخوانی در تعزیه» حاوی مطالب تحلیلی و ساختاری درباره پیشخوانی‌ها و تاثیر و تاثر آنها از موسیقی سنتی دستگاهی است. همچنین زمینه‌های ادبی و تاریخی پیشخوانی‌ها در این کتاب مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند.
وی افزود: 50 پیشخوانی از نواحی مختلف ایران هم در این کتاب گردآوری شده که در دستگاه‌ها و گوشه‌های موسیقی تنظیم شده‌اند. این نخستین بار است که پیشخوانی به عنوان نوحه، ترانه و تصنیف که خود از ابعاد موسیقایی تعزیه است، در یک پژوهش جداگانه بررسی شده و کتاب حاصل از این تحقیقات، به همراه لوح فشرده منتشر شده و اطلاعات کاملی از این بخش موسیقی آوازی تعزیه را در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد.
این نویسنده ادامه داد: پیشخوانی در تعزیه، به نوحه ـ ترانه‌هایی گفته می‌شود که با شباهت‌های تصنیفی و ابعاد آوازی در موسیقی دستگاهی، زمینه‌های هر مجلس تعزیه را در ابتدای آن مجلس فراهم می‌کند و تماشاگران را برای آگاهی بیشتر از مضمون مجلس شبیه‌خوانی آماده می‌کند. پیشخوانی، به تعبیری مانند پیش‌‍پرده در تئاتر است. این مفاهیم و مضامین هم در کتاب توضیح داده شده‌اند. مثلا در نقالی مفهومی به نام پیشخوانی داریم که در آن فردی غزل می‌خواند و حاضران را برای مجلس نقالی آماده می‌کند. در موسیقی ایرانی هم پیش‌درآمد داریم که معادل اوتور در موسیقی کلاسیک است. در تئاتر هم در این زمینه، مفهوم پرولوگ یا بخش آغازین وجود دارد.
صالح‌پور گفت: من فقط درباره 5 تا 10 دقیقه یک مجلس تعزیه این کتاب را نوشتم. حالا ببینید خود تعزیه چه دریای عمیقی است که از هر بخشش مفهومی می‌ترواد و این کتاب حاصل بررسی 5 تا 10 دقیقه یک مجلس آن است. بنابراین وقتی می‌گوییم تعزیه کارنامه هنری، اجتماعی، سیاسی و تاریخی ایران است، بیراه نگفته‌ایم. همین قضیه است که باعث شده ترانه‌های موسیقی سنتی ایرانی از این ژانر تاثیر بگیرند و تصنیف‌ها ساخته شود. مثلا تصنیف‌های «مرغ سحر» یا «موسم گل» متاثر از همین پیشخوانی‌های تعزیه ساخته شده‌اند. این که تعزیه چقدر موسیقی سنتی ما را تغذیه کرده است، از نکاتی است که در این کتاب در پی آن بوده‌ام.
بنا بر گزارش سوره مهر، وی افزود: البته با نوحه ـ ترانه‌های پیشخوانی، سینه نمی‌زنند و پیشخوانی در واقع، شکلی است که بیشتر به ترانه و نوحه‌های امروزی نزدیک است و اثبات این موضوع هم از دیگر مباحث این کتاب است.
گفتنی است، کتاب «پیشخوانی در تعزیه» در 120 صفحه، قطع رقعی و در تیراژ 2500 جلد و با قیمت 3600 تومان منتشر شده است.
پایان پیام/
نظر شما