پیامد خونین سفر محمدرضا پهلوی به برلین

سفر شاه ایران به آلمان در اوج التهابات سیاسی غرب به اعتراضاتی انجامید که نتیجه آن کشته شدن یک دانشجوی آلمانی بود، این واقعه نقطه عطفی در تحولات اجتماعی دهه 1960 این کشور به شمار می رود.

خبرگزاری شبستان-گروه بین الملل: تبادلات دانشجویی بین دانشگاههای تهران و دویسبورگ آلمان که نخستین دور آن در اردیبهشت ماه امسال برگزار شد، فرصتی برای آشنایی دانشجویان ایرانی با جامعه و محیط های علمی، فرهنگی آلمان از نزدیک بود. این گزارش تصویری می کوشد گوشه هایی از این تجربه را در اختیار علاقمندان قرار دهد.

نخستین بخش این گزارش تصاویر بازدید از "خانه تاریخ آلمان" است، موزه ای که روند حوادث و تغییرات تاریخ معاصر آلمان را از سال 1945 (پایان جنگ جهانی دوم) تا کنون به نمایش می گذارد. این ساختمان که به شیوه ای مدرن طراحی شده با سالانه 850 هزار بازدیدکننده یکی از پرمخاطب ترین موزه ها در این کشور است. 

 

یکی از ماندگارترین تصاویر مربوط به فرار از برلین شرقی. در اینجا یکی از نگهبانان مرزی آلمان شرقی با پرش از روی موانع به بخش غربی گریخته و پناهنده می شود.

 

در پانزدهم آگوست 1961 "کنراد شومان" پلیس مرزی آلمان شرقی در مقابل دیدگان همه از روی سیم خاردار پریده و خود را به نیروهای بخش غربی رساند. اقدامی که به نماد آزادی خواهی شهروندان "جمهوری دمکراتیک آلمان" (DDR) تبدیل شد.

 

دهه 1960 را می توان عصر حرکتهای انقلابی و جنبشهای دانشجویی در آلمان دانست که متاثر از رویدادهای سیاسی این دوره از جمله اقدامات انقلابی در آمریکا جنوبی و جنگ ویتنام بود.

 

سفر "محمد رضا پهلوی" شاه معدوم ایران به آلمان غربی مصادف با چنین دوره ای بود. در سال 1967 شاه به همراه همسرش "فرح دیبا" به برلین رفت، نیروهای مخالف رژیم شاه با برگزاری راهپیمایی به این سفر اعتراض کردند. در مقابل نیز سفارت ایران در برلین با جمع آوری گروهی از حامیان سلطنت به مقابله با اعتراضات پرداخت.

 

با رویارویی این دو گروه، گروههای دانشجویی آلمانی نیز به کمک مخالفان شاه آمدند و خیابان عرصه زد و خورد آنان شد. با وخامت اوضاع پلیس وارد عمل شده و به متفرق کردن جمعیت پرداخت و در این میان یک دانشجوی آلمانی کشته شد.

 

"بنو اونه زورگ" دانشجوی ادبیات آلمانی در روز دوم ژوئن 1967 در جریان تظاهرات مربوط به سفر محمد رضا پهلوی به برلین غربی توسط پلیس "کارل-هاینتز کوراس" هدف قرار گرفت و کشته شد. تصویر یک دانشجوی دیگر که می کوشد به بنو کمک کند نشانگر اوج اضطراب و نگرانی نسل پس از جنگ آلمان از آینده ای موهوم است.

 

داستان اعتراضات به همین جا ختم نشد. تبرئه شدن کوراس چند روز پس از این واقعه به شدت گرفتن جنبش دانشجویی در سالهای بعد انجامید. در سال 2009 هویت واقعی کوراس فاش شد؛ وی عضو غیررسمی سازمان امنیت آلمان شرقی (اشتازی) بود.

 

یکی دیگر از وقایع تاثیر گذار در حرکتهای اجتماعی دهه 1960 ترور "رودی دوچکه" بود. وی در سال 1968 در برلین به ضرب سه گلوله که از اسلحه "یوزف باخمان" کارگر جوان شلیک شد، جان باخت.

 

ترور دوچکه موجی از مبارزه برای آزادی بیان در آلمان به راه انداخت. در 21 فوریه 1968 هزاران نفر از مردم برلین به دعوت احزاب سیاسی در تجمعی با عنوان "صلح و آزادی" که در میدان جان اف. کندی این شهر برگزار شد، گردهم آمدند. تظاهرات کنندگان همچنین اقدامات تروریستی را که با فعالیت گروههای نئونازی در این سالها آغاز شد، محکوم کردند.

 

یکی از تلخ ترین حوادث مربوط به فعالیت نژادپرستانه نئونازیها؛ دهها نفر در آتشسوزی ساختمان محل زندگی خانواده های ترک تبار جان باختند. این واقعه موجی از انتقادها را متوجه آلمان کرد. در ترکیه عزای عمومی اعلام شد و میلیونها نفر در محکومیت این اقدام به خیابانها آمدند. همزمان نیز 100 هزار نفر از مردم کلن در همدردی با خانواده قربانیان و محکومیت اقدامات تروریستی علیه خارجی ها دست به راهپیمایی زدند.

 

حوادثی اینچنین راه را برای همداستان شدن مردم در راستای فروریختن دیوار برلین هموار کرد. سال 1989 نقطه اوج جنبشهایی بود که از دهه 1960 آغاز شد و با فروریختن پرده آهنین و یکپارچگی مجدد آلمان پس از 4 دهه، پایان یافت.

ادامه دارد...

کد خبر 147890

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha