خبرگزاری شبستان//اهواز
تالاب ها را می توان از زیباترین مظاهر حیاتی در جهان نامید، تالاب مردابی، آبگیر، توربزار، آبی طبیعی، مصنوعی دائم یا موقت با آب ساکن، جاری، شیرین، لب شور یا شور مشتمل بر آن دسته از تالاب های دریایی که عمق آب در کشند پایین از 6 متر تجاوز نکند تعریف کرده اند.
استان خوزستان از جمله مناطقی است که دارای تالاب های بسیار ارزشمندی بوده که یکی از مهم ترین آنها تالاب هور العظیم می باشد، تالاب هورالعظیم یکی از ذخیره گاه های ارزشمند محیط زیست محسوب شده که در تمام طول سال دارای آب و گیاه بوده و به همین لحاظ از ارزش و شرایط زیستگاهی قابل توجهی برخوردار است.
هورالعظیم از تالاب های دائمی ایران و تنها بازمانده تالاب های بسیار بزرگ بین النهرین در نوار مرزی دو کشور ایران و عراق واقع شده و در میان منابع آبی خوزستان از جمله تالاب های زیبایی است که جلوه خاصی به استان داده.
تالاب بزرگ هویزه یا هورالعظیم در غرب استان خوزستان در انتهای رود کرخه و در منطقه مرزی دشت آزادگان قرار دارد و در حاشیه تالاب شهرستان های بستان، هویزه و سوسنگرد قرار دارد تا مرکز شهر دشت آزادگان حدود 20 کیلومتر و تا اهواز حدود 75 کیلومتر است.
وسعت تالاب بیش از 500 هزار هکتار است که حدود دو سوم از سطح آن در کشور عراق و تنها یک سوم آن در خاک جمهوری اسلامی ایران است، از نظر تاریخ طبیعی منطقه هورالعظیم در نتیجه پیوندی که بین دو رودخانه کرخه و دجله به وجود آمده ایجاد شده و علاوه بر آن آب تالاب از طریق رودخانه های نیسان، سابله و بستان و نهرهای انشعابی از این رودخانه ها تأمین می شود.
گیاهان کفزی هور شامل نی، جگن(چولان)، لوئی، بردی است، تیره تیزک گیاهان شناور در هور که ریشه در آب داشته و به صورت شناور در سطح یا بخشی از آب زندگی می کنند نیز عبارتند از قهوه ای سبزینه دار، تیره گل میمونی و... و همچنین گیاهان سواحل هور و مجموع گیاهانی که در خشکی های اطراف و سواحل هور هستند کاگله، کاهو وحشی، سورمه صحرایی و... می باشند.
حیات وحش تالاب نیز شامل جانوران وابسته به درون تالاب و حاشیه تالاب همچون ماهیان، پرندگان و پستانداران است؛ ماهیان هور متجاوز از 20 گونه اند که اغلب آنها شیلاتی و قابل صید هستند و از جمله انها می توان به ماهی بنی، شیربت، گتان، برزم، حمری، شلج، بیاح، هامور معمولی، کپور نقره ای، کپور سرگنده و آمور سفید اشاره کرد.
هورالعظیم محل زمستان گذرانی بسیاری از پرندگان آبزی و کنار آبزی از قبیل اردک ها، غاز خاکستری، چنگر، انواع آبچلیک و... است و پنج گونه پرندگان کمیاب تالاب نیز شامل میوه خور، اکراس آفریقایی، عروس غاز، غاز پیشانی سفید کوچک و اردک مرمری می باشد.
همچنین از جمله پستانداران تالاب می توان به انواع موش، خرگوش، انواع گرگ، شغال، روباه، موش خرما، کفتار، گربه جنگلی، گراز و سمور آبی(شنگ) اشاره کرد.
در دوران جنگ تحمیلی شهرستان دشت آزادگان متحمل خسارات سنگینی گردید و تقریباً به طور کامل ویران شد، این منطقه در طول حیات خود شاهد فراز و نشیب های فراوانی بوده به طوری که از تاریخ کهن آن آثاری باقی نمانده است.
تالاب هورالعظیم بزرگترین تالاب داخلی ایران است و مناطق عملیاتی دهلاویه، هویزه، چذابه، جفیر و طلائیه از جمله جاذبه های دفاع مقدس در حوزه توریسم فرهنگی منطقه محسوب می شود.
این تالاب شاهدی زنده بر اقوام و تمدن های مختلفی از بدو خلقت تاکنون بوده و همواره منبع اقتصادی غنی برای مردم مجاور آن محسوب می شد و حاشیه نشینان هور که مردمی از تبار عرب می باشند به واسطه نعمات موجود درآن امرار معاش می کردند.
تا قبل از جنگ تحمیلی ده ها روستا و آبادی حاشیه هور با استفاده از هور و نیز از آبزیان آن اقتصاد خانواده های خویش را تأمین می کردند، اما تقریباً تمام روستاهای مجاور هور به جز شهر رفیع به طور کلی از بین رفته و عملاً جز اسمی از آنها چیزی برجای نمانده است، از جمله این روستاها می توان به حسچه، لولیه، عمه، کسر، مچریه، محیره، سیدیه، ابوچلاچ، مشیمشیه، جرایه، طبر، شط علی، زهیریِه، برگه، برص و... اشاره کرد.
پیشینه تاریخی این تالاب ها نیز بسیار مورد توجه جهانیان است، بررسی‌ها نشان داده که این تالاب ها زمانی مساحتشان به دو میلیون هکتار می‌رسید و تقریباً یک سوم مساحت عراق را اشغال می‌کرد به طوری که بالاتر از بغداد شروع شده و تا اروندرود ادامه می‌یافت.
این هور تنها تالابی است که بر اساس بررسی های کارشناسی از 100 نمره، نمره 100 را کسب کرده و هیج تالابی تاکنون چنین نمره ای را به دست نیاورده و بیشترین تعداد پرنده‌های در معرض خطر در این تالاب به‌سر می‌برند که از نظر حجم و انوع پرنده نیز بسیار قابل توجه است.
یکی از کارکردهای مهم تالاب، جلوگیری از طوفان شن و گرد و خاک است چراکه تالاب ها رطوبت آب را بالا می‌برند و خشک شدن هورالعظیم چه در ایران و چه در عراق میزان وقوع طوفان های شن را افزایش داده و باعث شده استان خوزستان در سه سال اخیر با گرد و غبارهایی حدود 21 برابر استاندارد مواجه شود.
پایان پیام/
نظر شما