ناگفته‌هایی در خصوص انتقال دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی به سازمان تبلیغات اسلامی

«حسین بهبودی»؛ مدیرکل توسعه مشارکت‌های مردمی سازمان دارالقرآن الکریم در گفت و گو با خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری شبستان در خصوص انتقال شورای توسعه فرهنگ قرآنی به سازمان تبلیغات اسلامی گفت: این اتفاق ۱2 سال پیش هم رخ داد. بر اساس مصوبه هیئت وزیران بعد از آن که نهضت قرآن آموزی به سازمان تبلیغات اسلامی تفویض شد، بر اساس مصوبه هیئت وزیران مسئولیت طراحی و اجرای «طرح جامع قرآنی کشور» هم به سازمان تبلیغات اسلامی واگذار شد. در آن مقطع چیزی بالغ بر ۳۶۰۰ نفر ساعت کار کارشناسی انجام شد. برخی از مدیرانی که امروز در حال انجام فعالیت های قرآنی هستند در کمیسیون ها و کارگروه های مربوطه حضور داشتند. چندین کارگروه و جلسه تشکیل شد. بنده اواخر تدوین طرح وارد سازمان شدم. آن زمان نظر مسئولان عالی کشور تصویب این طرح بود. وقتی طرح تدوین شد و به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارایه شد برای تایید و شروع کار با جریان تغییر دولت مواجهه شد لذا نظر برخی مدیران جدید به هر دلیل غیر از آن بود. بر همین اساس نکاتی را به نام "منشور توسعه" به صورت دست نویس برای اعلام نظر به سازمان تبلیغات اسلامی ارسال نمودند.
وی ادامه داد: لذا سه هزار و ۶۰۰ نفر ساعت تلاش کارشناسان و اساتید قرآنی عملاً کنار گذاشته شد و "منشور توسعه" را مبنای برامه¬های جامعه قرآنی قرار داده شد. به هر حال این اتفاق رخ داد و اکنون شاهد نتیجه عملکرد شورای توسعه فرهنگ قرآنی بعد از ۱۲ سال هستیم. علی ایحال هر کدام از فعالان قرآنی می توانند عملکرد شورای توسعه فرهنگ قرآنی را نقد و تحلیل کنند. لذا این اتفاق چیز جدیدی نیست. 
مدیرکل توسعه مشارکت‌های مردمی سازمان دارالقرآن الکریم گفت: موضوع دیگر اینکه دولت سیزدهم به عنوان یک دولت مردمی مورد تایید حضرت آقا است و از سوی دیگر همه دوستان، میزان تایید و پشتیبانی رهبری در خصوص مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را قبول دارند. لذا کسانی که در خصوص انتقال شورای توسعه فرهنگ قرآنی به سازمان تبلیغات، ابهام یا چالش ذهنی دارند باید بدانند که در راس شورای عالی انقلاب فرهنگی، رییس جمهور محترم و وزرایی که در بدنه همین دولت هستند قرار دارند. این تصمیم گیری در شورای عالی حتی بدون یک مخالف صورت گرفته است ضمن اینکه اعضاء شورای عالی انقلاب فرهنگی از منصوبین خود حضرت آقا هستند و شخص مقام معظم رهبری آنها را تایید نموده¬اند. 
بهبودی افزود: اینجا بحث نقد نیست، هر کسی می تواند اظهار نظر کند و هیچ کس مصون از نقد نیست اما نکته این است که این واگذاری، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است. این موضوع بیش از شش ماه قبل، از زمانی که جناب آقای خسروپناه به عنوان دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی مستقر شده بودند مطرح شد، ضمن اینکه دوستان با سابقه می دانند که این موضوع قبل از ایشان نیز چندین بار مطرح شده بود منتهی هر بار به دلیلی از دستور کار خارج شده بود.
مدیرکل توسعه مشارکت‌های مردمی سازمان دارالقرآن الکریم خاطر نشان کرد: حضرت آقا موضوع تحول در ساختار شورای عالی انقلاب فرهنگی را سالیان پیش مطرح فرمودند و این موضوع برای امروز و دیروز نیست. ما در شورای عالی انقلاب فرهنگی، شوراهای اقماری دیگری هم داریم که دبیرخانه اش در یکی از دستگاه های اجرایی مستقر است، مانند خود شورای فرهنگ عمومی که دبیرخانه اش در وزارت ارشاد مستقر است. ولی بعضی ها می گویند: چگونه می شود که یک چنین مجموعه فرا دستگاهی را در داخل یکی از این دستگاه ها مستقر کنیم؛ پس چگونه دبیرخانه شورای jفرهنگ عمومی را که متشکل از اعضای مختلفی است در وزارت ارشاد مستقر گردید؟ یا مهم تر از آن دبیرخانه کمیسیون های سه گانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی کجا مستقر هستند؟ مگر هر کدام از این کمیسیون ها متشکل از دستگاه¬های تخصصی نیستند؟ هر کدام بالغ بر ۱۰- ۱۵ عضو دارند ولی هر کدام شان به یک دستگاه اجرایی سپرده شده است. دبیرخانه کمیسیون آموزش عمومی در وزارت آموزش و پرورش و دبیرخانه کمیسیون تبلیغ و ترویج در سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی مستقر است علی رغم اینکه اعضای دیگری هم دارند. معلوم نیست اشکالاتی که برخی دوستان وارد می کنند از چه منظری موضوع را بررسی می کنند.
بهبودی ادامه داد: کما اینکه به نظر می رسد برخی افرادی که همان زمان هم با اجرای طرح جامع قرآنی در سازمان تبلیغات اسلامی مخالفت می کردند و یک جاده انحرافی ایجاد کردند، الان بعد از مدت ها سردمداران، مسئولان، کارشناسان و فرهیختگان فرهنگی به این نتیجه رسیدند که دوباره آن را به ریل اصلی برگردانند. ضمن اینکه مخالفان آن زمان، امروز هم با این مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی مخالفت می کنند.
وی خاطر نشان کرد: سازمان تبلیغات اسلامی اولین باری نیست که با این شبهات و مخالفت ها مواجه می شود. زمانی که شورای توسعه فرهنگ قرآنی ایجاد شد در لیست اعضای شورای توسعه فرهنگ قرآنی اصلا اسم سازمان تبلیغات را نیاورده بودند و این امر عجیب بود! آن زمان هم بنا به شبهات و بعضی از مباحث کذب و غیر واقعی عنوان شان این بود که اصلا حضرت آقا با کار قرآنی سازمان تبلیغات مخالف است! اینها رسما ثبت شده است و آن زمان جناب آقای خاموشی به عنوان نماینده ولی فقیه و رییس سازمان تبلیغات اسلامی تعجب کردند که مگر می شود حضرت آقا با کار قرآنی سازمان مخالفت کنند و من اطلاعی نداشته باشم و جالب این است که در همان سال ۱۳۸۷ که این مخالفت¬ها صورت گرفت، اساسنامه جدید سازمان تبلیغات اسلامی با سه بند ومأموریت قرآنی مستقیماً به تایید حضرت آقا رسید؛ این بیانگر تاکید رهبری بر انجام فعالیت های قرآنی سازمان تبلیغات است.
مدیرکل توسعه مشارکت‌های مردمی سازمان دارالقرآن الکریم گفت: زمانی که شورای توسعه فرهنگ قرآنی تصمیم به واگذاری مدیریت اتحادیه های قرآنی به هیئت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی وزارت ارشاد کرد، از جانب همکاران ما کوچکترین مخالفتی در خصوص اینکه چرا مدیریت اتحادیه های قرآنی را به هیئت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی وزارت ارشاد واگذار می کنید؛ نشد. شورایی که حتی معاون محترم قرآن و عترت وزارت ارشاد هم در آن عضو نیست. یا اینکه بگویند حداقل اگر می خواهید به وزارت ارشاد واگذار کنید به دبیرخانه هیات رسیدگی به امور مؤسسات فرهنگی قرآن و عترت وزارت ارشاد واگذار کنید. هیچ کدام از این مخالفت ها صورت نگرفت. لذا از سال ۱۳۹۸ که این تصمیم گرفته شد و تا به امروز که چهار سال از آن می گذرد، هیچ مخالفتی از سوی دوستان سازمان تبلیغات اسلامی در خصوص این تصمیم دیده نشده است. فقط رییس وقت سازمان دارالقرآن یک نامه کارشناسی به دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی نوشتند، مبنی بر اینکه با توجه به اینکه نمایندگان هر دو دستگاه و نماینده شورای توسعه فرهنگ قرآنی در هیئت هماهنگی صدور مجوز مؤسسات قرآنی حضور دارند لذا بهتر است مدیریت اتحادیه های قرآنی به هیئت هماهنگی واگذار شود که آنها هم نپذیرفتند و کسی هم حرفی نزد. در زمان تشکیل شورای توسعه فرهنگ قرآنی و کنار گذاشتن «طرح جامع قرآنی کشور» علی رغم داشتن مصوبه هیئت وزیران، دوستان ما یک نقد کارشناسی مبنی بر عدم منطقی بودن این کار نوشتند که شورای توسعه هم نپذیرفت و سازمان هم تا امروز نه تنها اعتراضی نکرده بلکه تا حد توان همراهی نیز نموده است. لذا اگر مسئولیتی به بخشی داده می شود، باید همکاری های لازم را برای حل مشکلات آن بخش مبذول داشت.
وی گفت: شورای توسعه فرهنگ قرآنی بر اساس اهدافی ایجاد شد که یکی از این اهداف بحث هم افزایی و هماهنگی در فعالیت های قرآنی دستگاه¬ها بود که جایگاه خوبی هم داشت ضمن اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی هم مقر این کار انتخاب شد. منتهی نکته این است که قرار نبود مانند خود دستگاه¬های عضو وارد مباحث اجرایی یا حتی دبیرخانه ای شود، کما اینکه وظیفه شورای عالی انقلاب فرهنگی راهبری است. بنابراین اگر قرار است همه تصمیمات را خودش بگیرد، خودش اجرا کند و خودش عده و عده جمع کند، پس وظیفه دستگاه های اجرائی در حوزه های مختلف چیست؟
بهبودی گفت: با ورود حجت الاسلام عاملی به شورای عالی انقلاب فرهنگی مقداری از نیروها تعدیل شد. حضرت آقا هم در بحث تغییر و تحول شورای عالی موضوع چابک سازی را مطرح فرمودند. لذا اگر قرار بود شورای توسعه فرهنگ قرآنی که کمیسیون ها را ایجاد کرد، خودش هم اینها را تمشیت می کرد و دبیرخانه های کمیسیون ها را هم در خود شورا نگاه می¬داشت که تناقض با چابک سازی داشت. لذا دبیرخانه ها را واگذار کرد. تصمیمات کلان و نظارت عالیه در شورای توسعه فرهنگ قرآنی اتخاذ و ابلاغ می شود و کارهای اجرایی و تصمیم گیری های جزیی را دبیرخانه ها انجام می دهند. ضمن اینکه عرض کردم شورا بعد از تشریف فرمایی جناب آقای عاملی از جهت عده و عده هم تعدیل شده است و عملا بسیاری از کارهای دبیرخانه¬ها برون سپاری شده است.
وی خاطر نشان کرد: بنظر بنده این نوع تصمیمات و واگذاری امور به دستگاه¬های تخصصی، قطعا به پویایی و چابک سازی شورای عالی انقلاب فرهنگی کمک خواهد کرد. برای اجرای تصمیمات درگیر مشکلات اجرائی من جمله تأمین اعتبارات مربوطه نخواهد شد. منطقا شورای توسعه باید رها می شد تا صرفا بتواند بدون نگرانی از بابت تمشیت و پشتیبانی و پالش¬های اجرائی، بتواند تصمیم گیری و راهبری خود را در فعالیت های قرآنی انجام دهد.
بهبودی گفت: عدم همراهی فعالان قرآنی یکی از آسیب هایی است که می تواند کارکرد دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی را تهدید نماید، هرچند که در آینده و به مرور زمان با توجه به عملکردی که شورا دارد احتمال کاهش این نقص ها وجود دارد. منتهی فعالیت های قرآنی هیچ وقت در گذر تاریخ متوقف به فعالیت ها و پشتیبانی دولتمردان نبوده است. توسعه فرهنگ قرآنی یک کار مردمی است و طبیعتا مردم باید حمایت کنند. لذا اگر فعالان قرآنی تلاش کنند و فارغ از اینکه ساختمان این شورا کجاست و عنوانش چیست از این شورا حمایت نمایند طبیعتا شورا هم می تواند با همان قدرت و قوت قبلی و حتی بیش از آن با رفع بعضی از ضعف های گذشته کار خود را ادامه دهد، منتهی آسیب آنجاست که  بگویند: چون در فلان دستگاه است ما همراهی نمی کنیم! اگر در دستگاه دیگری بود حتما کمک می کردیم. ضمن اینکه من منکر برخی از ضعف های زیرساختی و نقدهای کارشناسی فرهیختگان در این خصوص نیستم.
وی خاطرنشان کرد: لازم است همه دستگاه های مربوطه نهایت تلاش خود را برای اجرایی کردن این مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی بکار گیرند. اگر هم طی مدت سه سال پیش¬بینی شده به این نتیجه رسیدند که این سازمان (سازمان تبلیغات) توان و استعداد مدیریت و هماهنگی فعالیت های قرآنی را ندارد، به سازمان دیگری واگذار می کنند. چون این سازمان منتسب به حضرت آقا است طبعا ثبات مدیریتی بیشتری هم دارد. ضمن اینکه رییس سازمان تبلیغات اسلامی هم مستقیما تحت نظارت ولی امر مسلمین است و مطمئنا کاری بدون توجهات و نظرات حضرت آقا انجام نمی شود لذا می طلبد که همه دستگاه ها در اجرایی شدن این طرح کمک کنند.
بهبودی خاطر نشان کرد: سازمان تبلیغات بالغ بر هشت هزار خانه قرآن و بالغ بر دو هزار موسسه قرآنی  راه اندازی کرده است. علی رغم بعضی از امکاناتی که برخی دستگاه ها دارند و سازمان تبلیغات فاقد آن است ولی با قدرت آمده و این پرچم را در دست گرفته و انشالله با کمک و پشتیبانی مردم موفق می شود.