خبرگزاری شبستان_ گروه سیاسی _ فرزانه تهجا: مسجد همواره در دوره های مختلف تاریخ از صدر اسلام تا پیروزی انقلاب اسلامی محلی برای تضارب آراء و حل مشکلات هر محله در جامعه بوده و هیچ گاه نمی توان از نقش محوری آن در حل بحران ها و اسیب های اجتماعی غافل بود مانند دوران دفاع مقدس، کرونا ، سیل، زلزله و هزاران بحران غیرقابل پیش بینی که اگر همیاری و همکاری مساجد با حضور مردم نبود قطعا مستلزم صرف هزینه های زیاد و یا حضور چندین نهاد و سازمان است که در همین رابطه گفتگویی با حجت الاسلام علی رضایی، مسئول نمایندگی ولی فقیه در سازمان بسیج مستضعفین در مورد جایگاه مساجد در دوران دفاع مقدس به شرح زیر ارایه می شود.
تعریف مسجد در زمان پیامبر گرامی اسلام بفرمایید؟
مسجد محل پیوند میان پیامبر(ص) با مردم برای اداره حکومت بود
مسجد به عنوان محل عبادت انسان ها و محل ارتباط با خداوند نامگذاری شده است و اما سوال اینجاست که چرا خانه پیامبر(ص) کنار مسجد بود. حضرت محمد (ص) دو چیز را بیان می کنند؛ یکی اینکه پیامبر می خواهد ارتباط خود را با خداوند در مسجد بنا کند و از طرفی پیوند میان پیامبر با مردم نیز در مسجد برای اداره حکومت دینی باشد یعنی مسجد جایگاه ویژه ای را در زمان پیامبر گرامی اسلام دارد. به عبارتی می توان این گونه بگوییم که مسجد پیوند و ارتباط دین با دنیا است که کمتر به آن پرداخته می شود.
کسانی که مساجد را بنا می کنند باید اهل نماز، زکات و خداترس باشند
در زمان پیامبر اکرم(ص) مسجد پیوند میان دنیا و دین، دین و دنیا برقرار کرده بود یعنی تمام اموری که مربوط به دین مردم بود در مسجد بیان می شد و آنچه مربوط به دنیای مردم هم بود در مسجد بیان می شد و این کارکرد مهم مساجد در زمان پیامبر گرامی اسلام و اولین کاری که حضرت محمد(ص) آن را انجام داد،بنا کردن مسجد بود. در جایی نقل شده است که پیامبر گرامی اسلام از حضرت جبرییل سوال کرد محبوب ترین مکان نزد خدا کجاست و جبرییل پاسخ داد محبوب ترین مکان نزد خداوند مسجد است و در باب استحباب مساجد و ساخت آن روایات و آیات قرآن بسیار است. حریم مسجد باید رعایت شود زیرا مسجد محل عبادت و خانه خدا است و همچنان سفارش شده است که افرادی که وارد مسجد می شوند طهارت مسجد و خود را حفظ کنند و در زمان ورود به مساجد لباس پاکیزه و تمیز بپوشند. مسجد باید خوشبو باشد زیرا محل عبور مردم است و البته کسانی که مسجد می سازند باید ویژگی هایی داشته باشند، باید اهل نماز و ایمان به خدا باشند و کسانی هستند که اهل زکات و خداترس هستند.
کارکردهای مسجد در زمان پیامبر گرامی اسلام را توضیح بفرمایید؟
مسجد در زمان پیامبر گرامی اسلام رسانه بود و مردم وقتی در مسجد حاضر می شدند از اخبار روز و وضعیت مسلمانان آگاه می شدند
مسجد در زمان پیامبر گرامی اسلام رسانه بود و مردم وقتی در مسجد حاضر می شدند از اخبار روز و وضعیت مسلمانان آگاه می شدند و حتی از وضعیت حکومت اسلامی و دشمنان نیز اطلاع می یافتند. اگر مسجد رسانه باشد، در مسجد منفی بافی نمی شود و همیشه نقاط مثبت ذکر می شود و پیام مسجد در قلب ها قرار می گیرد اما در غیر از مسجد پیام ها ناقص است و همیشه با شبهات همراه است. پیام مسجد انقلاب ساز است و کوتاه و کم عمق نیست و همیشه باقی می ماند. پیام مساجد با اولویت موضوعات هدایت است. ارشاد و پیام مساجد اجرا می شود و پیام دهندگان مسجد عاقل و عالم هستند در حالی که در سایر فضاها این افراد نه عالم و نه عاقل هستند، مسجد رسانه ای بسیار عظیم است.
مهمترین کارکرد و ظرفیت مساجد را توضیح بفرمایید؟
از مهمترین کارکردهای مساجد در صدر اسلام این است که مساجد مرکز تعلیم و تربیت، آموزش و مسایل پژوهش بودند
از مهمترین کارکردهای مساجد در صدر اسلام این است که مساجد مرکز تعلیم و تربیت، آموزش و مسایل پژوهش بودند به طوری که هر گاه پیامبر وارد مسجد می شدند، می دیدند که گروهی در حال عبادت هستند و گروهی مشغول تعلیم و تربیت و آموزش هستند و می فرمودند که هر دو گروه کار زیبایی انجام می دهند اما من گروهی را که به مسایل علمی می پردازند، انتخاب می کنم. این امر نشان می دهد که مسجد این ظرفیت را ایجاد کرده است که می تواند محل علم و تعلیم باشد. یکی از کارکردهای مسجد علم آموزی و دانش و مسایل ترویج علم و دانش است. در صدر اسلام کتابخانه های بزرگی بوده است که این کتابخانه ها در مساجد مورد مراجعه دانشمندان و علما بوده است.
جایگاه مساجد در امور سیاسی و حاکمیتی توضیح بفرمایید؟
مسجد محلی برای تصمیمات سیاسی و حاکمیتی/ مسجد محل ملاقات پیامبر(ص) با سفرای کشورهای خارجی
کارکرد دیگر مسجد این است که مسجد محل تصمیمات سیاسی و حاکمیتی است. در زمان پیامبر اکرم (ص) برخی از سفیران که از کشورهای دیگر به ملاقات پیامبر می آمدند در مسجد آنها را ملاقات می کردند. پیامبر اکرم خانه خود را در کنار مسجد می ساخت یعنی ارتباط مردم با مسجد بسیار نزدیک و مسجد محل رجوع آنهاست یعنی محوریت زندگی و مسایل مردم مسجد است. مهمترین مسایل جنگ دفاع از کشور و دفاع از مرز و بوم در محل مسجد بوده است و مردم در آنجا تجمع می کردند و پیامبر حضور می یافتند و دستورات لازم برای دفاع از کشور اسلامی را ارایه می کردند، به همین منظور بعد از جنگ احد مردم به مسجد آمدند و پیامبر در آنجا خطبه خواندند و تعیین تکلیف کردند و با مشورت مردم تصمیم گرفتیم. قبل از جنگ بدر نیز مردم در مسجد حضور یافتند یعنی مسجد برای تصمیم گیری برای امور مهم از جمله جنگ و دفاع است.
مساجد چه نقشی در حل اختلافات میان مردم در صدر اسلام دارند؟
مردم با مراجعه به مسجد دادخواهی می کردند یعنی مسجد محل دادگستری آنها بوده است
مسجد محل قضاوت امور مردم است. مردم با مراجعه به مسجد دادخواهی می کردند یعنی مسجد محل دادگستری آنها بوده است و مردم در آنجا داد خود را بیان می کردند و بعد دادشان را می ستاندند. پیامبر اکرم (ص) و حضرت علی (ع) بارها در مسجد قضاوت می کردند و مردم و یا شاکیان از عدالت با حضور متشاکی دعاوی خود را مطرح می کردند و مسایل حل می شد.مسجد محل فرماندهی و بسیج مردمی بوده است یعنی هرگاه جنگی قرار بوده انجام شود، محل تجمع مردم برای دفاع از کشور و تصمیم گیری برای مواجهه با دشمن بوده است.
ادامه دارد...
نظر شما