جایگاه رفیع «نماز» در میزان اعمال/  تکیه‌گاه عبادات نماز است

خبرگزاری شبستان-استان فارس؛ مهدی رحمانیان

همه ما احادیث متعددی را در مورد اهمیت نماز شنیده و خوانده ایم؛ امری که ستون دین خوانده شده و برای آن پاداش های فراوانی وعده داده شده است که اگر به جماعت اقامه شود پاداش آن قابل شمارش نیست.

در اهمیت نماز همین بس که در قرآن کریم از آن سخن به میان آمده و در روایات اهل بیت(ع) نیز بسیار از آن یاد شده است. ائمه(ص) نماز را کلید بهشت می دانند و معتقدند که در قیامت اولین چیزی که از آن سوال می شود، مسئله نماز است.

نماز، سخن گفتن با خداست؛ دین مبین اسلام به زیبایی مردم را برای سخن گفتن با معبودشان به اقامه نماز فراخوانده و هر صبح و ظهر و شامگاه بخشی از وقت خود را برای راز و نیاز با پروردگار اختصاص دهند.

مسافر برای سفر طولانی و مقصد جاودانی باید توشه‌هایی فوق‌العاده ارزشمند به همراه داشته باشد که اگر حکیمانه عمل کند باید به دنبال جمع‌آوری زاد و توشه‌ای باشد که در عین مختصر و کم حجم بودن، ارزش زیادی داشته باشد.

 بزرگان دین صراحتاً فرموده‌اند که گاهی ارزش و وزن اعمال و رفتار ما میزان اعمال را سنگین می‌نماید و تعبیراتی در مورد بعضی از کارها و اعمال به کار می‌رود که حاکی از اهمیت فوق‌العاده عمل است. 

به عنوال مثال نبی مکرم اسلام (ص) به ابوذر فرمودند: « یَا أَبَاذَر، الصَّلَاةُ عَمُودُ الدِّین‌...» اگر دین و اعتقاد شما را به یک ساختمان تشبیه کنیم نماز ستون و پایه این ساختمان است. یعنی اگر نماز در زندگی شما نباشد، آن مقدار اعتقاداتی هم که فکر می‌کنید هست سرپا نخواهد ماند.

 به گفته امام جمعه جهرم زندگی کسانی که نماز را ترک می‌کنند و یا در زندگی‌شان نماز نیست مانند بنایی است که ستون‌هایش پوسیده و یکباره از بین رفته و چیزی از آن باقی نماند چنان که پیامبر فرمودند: « مَثَلُ الصَّلاةِ مَثَلُ عَمودِ الفُسطاطِ» خیمه‌ای را درنظر بگیرید که با اجزایی چون پوست و پارچه و طناب و میخ تشکیل و با تیرکی در وسط برپا نگه داشته شده باشد که اگر آن تیرک وسط برداشته شود تمام خیمه فرو خواهد پاشید و نماز در زندگی و دین و اعتقادات شما حکم همان تیرک وسط خیمه را دارد که اگر نباشد شما بهره‌ای نخواهید برد. 

به اعتقاد حجت الاسلام محمدحسین مدبر، اگر هیچ تعبیری درمورد اهمیت و شأن و جایگاه بلند نماز جز همین تعبیر نداشتیم  کافی بود در زندگی به عنوان مسافر به مسئله نماز اهمیت فوق‌العاده‌ای بدهیم و سعی کنیم نمازهایی که با خودمان می‌بریم ارزشمند باشد.

به اذعان وی مرحوم فیض کاشانی سه بیت شعر درمورد نماز دارد که هر مصرع آن اشاره و گاهی ترجمه یک روایت است که حداقل شش روایت را در این سه بیت خلاصه کرده است که: 
 نزدیکی بندگان نماز است ----  معراج روندگان نماز است  
موقوفُ عَلَیه کُلِّ طاعات ---- سر کرده جمله عبادات  
رکن شرع و ستون دین است---- شاید گفتن که دین همین است
 
امام جمعه جهرم معتقد است تکیه‌گاه همه طاعات و عبادات نماز است و هرکاری انجام می‌دهیم به نماز تکیه دارد که اگر نباشد همگی فرو می‌ریزند. و این اشاره به این روایت دارد که پیامبر(ص) و امام صادق و امام باقر (ع) فرمودند که: « أوَّلُ ما یُحاسبُ بهِ‌العَبد یَوْمَ‌الْقِیَامَةِ الصَّلاةُ ، فإن قُبِلَت قُبِلَ ما سِواها وَ إِنْ رُدَّتْ رُدَّ مَا سِوَاهَا»  در روز قیامت به اولین عمل در پرونده اعمال که توجه و رسیدگی می‌شود وضعیت نماز بندگان است که اگر مورد قبول واقع شد نوبت رسیدگی به بقیه اعمال می‌رسد و اگر خدای ناکرده نمره قبولی نگرفت مایه روسیاهی خواهد بود و همه عبادات اعم از حج و خمس و زکات  و نذورات و کارهای خیر بی‌فایده خواهد بود و این ثمره سبک شمردن نماز است. 

به اذعان وی، کم نیستند افرادی که با خدا قهر هستند و نخواندن نماز در حقیقت قهرکردن با خداست. مگر بزرگان دین نفرمودند اگر می‌خواهید با خدا حرف بزنید نماز بخوانید و اگر می‌خواهید خدا با شما حرف بزند قرآن بخوانید! پس کسی که نماز نمی‌خواند نمی‌خواهد با خدا حرف بزند و با او قهر است! این که کارم را راه نینداختند و اخم کردند دیگر نماز نمی‌خوانم نوعی سادگی است. کسی که واقعا بنده خداست و حقیقت نماز را درک کرده با اخم این و آن دست از نماز برنمی‌دارد. 

به گفته امام جمعه جهرم یکی از راه های دعوت به نماز این است که به فرد ثابت کنیم آدم بی‌نماز خودش ضرر می‌کند « وَقَالَ مُوسَی إِن تَکْفُرُوا أَنتُمْ وَمَن فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا فَإِنَّ اللَّهَ لَغَنِیٌّ حَمِیدٌ-  ابراهیم 8» حضرت موسی(ع) آشکارا به قومش گفت اگر همه کسانی که روی زمین زندگی می‌کنند کافر شوند کسی جز خودشان ضرر نمی‌کند چون خداوند بی نیاز است. پس باید توجه کرد نماز نخوانی خودت ضرر می‌کنی چون قهرکردن با خدا مانند قهرکردن گیاه با نور است، قهرکند خودش ضرر می‌کند. قهرکردن با خدا مانند قهرکردن ماهی با آب است، قهرکند خودش ضرر می‌کند.

 نماز وزن و جایگاه بلندی در میزان اعمال دارد به فکر پرونده نمازخودمان و ترویج و ارتقای فرهنگ نماز باشیم. مسئولین در این زمینه مسئولیت سنگین‌تری دارند. «الَّذِینَ إِن مَّکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ-حج41» بندگان ما کسانی هستند که اگر امکاناتی به دستشان آمد اولین کاری که می‌کنند مسئله نماز را سروسامان می‌دهند که از آن کار برمی‌آید.