خبرگزاری شبستان_ گروه سیاسی _ فرزانه تهجا: از جمله کارنامه های درخشان مساجد حضور این اماکن مقدس در بحران ها و مشکلات جامعه است که به عنوان مرکز مشارکت مردمی بدون هزینه سازمانی وهیچ چشم داشتی در حل مشکلات جامعه بعنوان بازوی قدرتمند محله همواره موثر واقع شدند که نمونه آن در دوران دفاع مقدس است در همین رابطه گفتگویی با حجت الاسلام امین ذوالفقاری، مسئول معاونت تعلیم و تربیت سپاه ولیعصر استان خوزستان به شرح زیر ارایه می شود.
مساجد در دوران دفاع مقدس چه جایگاهی داشتند؟ آیا مساجد توانستند در دوران بحران دفاع مقدس در حل مشکلات جامعه موثر باشند؟
کارکردهای مساجد در دوران دفاع مقدس تمام تهدیدات را به فرصت تبدیل کرد
کارکردهای مساجد در دوران دفاع مقدس به روز بوده است و تمام تهدیدات دفاع مقدس را تبدیل به فرصت کردند. مساجد تبدیل به مجموعه ای برای تقویت کادری کارآمد برای دوران دفاع مقدس شدند، انقلاب تازه پیروز شده بود، جایگاه ها و کادرسازی ها، شخصیت سازی و انسان سازی ها در توان انقلاب نبود زیرا در ابتدای انقلاب نظام اسلامی نوپا بود اما مساجد در این امر بسیار موفق بودند.
مساجد بودند که آمدند به فرآیند انسان سازی سرعت دادند. مساجد پایه ای برای ساختن انسان ها و آمادگی نوجوانان، جوانان، میانسالان و بزرگسالان شدند. زنان و مردان مسجد را به عنوان مهدی دیدند که در آن انسان ها آمادگی کسب می کنند و تمرینی برای آنهاست تا بتوانند با روحیه بالا در جبهه های دفاع مقدس حضور پیدا کنند.
مساجد تا چه اندازه تسکین آلام خانواده های اسیب دیده در جنگ موثر بودند؟
مسجد مصائب و سختی های دفاع مقدس را به سلحشوری، دلاوری و پهلوانی تبدیل کرد
در جبهه ها جراحت، جانبازی و شهادت بود و در پی آن اسارت و مصائب متعدد از خانواده های یک تا چند نفره به وجود آمده بود که از این خانواده ها از یک تا چند نفر به جبهه ها اعزام می شدند که برخی از اعضای خانواده شهید یا جانباز و یا به اسارت می رفتند. جامعه نیازمند یک روحیه بالا در حوزه ایثار و شهادت بود. مسجد بر پایه عملکرد عبادت و معنویتی که داشت توانست در ساختن روحیه مردم کمک کند و مردم را برای تحمل مصائب آماده کند و حتی این مصائب را به یک سلحشوری، دلاوری، قهرمانی و پهلوانی تبدیل کرد.
نقش مساجد در دفاع و پشتیبانی از جبهه ها توضیح بفرمایید؟
مساجد در دو سنگر داخلی و خارجی با دشمنان مقابله و از انقلاب حفاظت کردند
در کنار این کارکردهایی که می توان آن را کارکردهای تربیتی و انسان سازی مسجد برشمرد، کارکردهای دیگری در مساجد وجود داشت که آن دفاعی و امنیتی بود یعنی مساجد در طول دوران دفاع مقدس پایگاهی بودند برای آموزش مسایل نظامی برای کسانی که می خواستند به جبهه ها اعزام شوند و همچنین دشمنان داخلی که منافقین بودند، مساجد پایگاه هایی برای حفاظت و حراست از انقلاب در مقابله با دشمنان داخلی بودند یعنی مساجد در دو حوزه با دشمن خارجی و داخلی می جنگیدند که دشمنان داخلی منافقان کوردل بودند.
تعبیر رهبر انقلاب در مورد حضور مسجدی ها در دفاع مقدس را توضیح بفرمایید؟
در طول دفاع مقدس و تاریخ ده ها و صدها کارکرد کم نظیر و بی نظیر می توان برای مساجد تعریف کرد
مساجد نقش محوری در دفاع مقدس داشتند. تعبیری از رهبر معظم انقلاب است که "بیش از 90 و چند درصد از کسانی که به جبهه ها اعزام شدند، مسجدی ها بودند" و این کارکرد بسیار خوبی بود که مسجد در دوران دفاع مقدس داشت و اکنون نیز دارد. تسکینی که برای خانواده شهدا ایجاد می شد از طریق اهالی مسجد بود که به خانواده های شهدا و جانبازان سرکشی می کردند و حتی به کسانی که سرپرست آنها به جبهه رفته بود و نسبت به تامین معیشت خود مشکل داشتند، مردم و مومنان جمع می شدند و کمک رسانی برای خانواده کسانی که در جبهه بودند، انجام می دادند. طبیعتا در طول دفاع مقدس ده ها و صدها کارکرد کم نظیر و بی نظیر در طول تاریخ می توان برای مساجد تعریف کرد.
با توجه به پیشرفت ها و گسترده شدن نهادها و سازمان ها و مشکلات و مصائب فرهنگی در جامعه چه مطالباتی باید از مساجد داشته باشیم؟
در برابر هجمه تمام قد فرهنگی دشمن باید سنگرهای فرهنگی در مساجد را جهادی و اورژانسی تقویت کنیم
معتقدم اکنون نیز مساجد کارکردهای ویژه، کم نظیر و حتی بی نظیر دارند اما شرایط و وضعیتی که از لحاظ فرهنگی نسبت به جامعه ما حاکم است، متفاوت از گذشته است یعنی اکنون ما با هجمه های فرهنگی و شبیخون فرهنگی مواجه هستیم و دشمن تمام نفوذ خود را بر روی تهاجم فرهنگی جامعه، جوانان و نوجوانان و تحریف باورهای دینی قرار داده است. اگر دشمن هجمه خود را تمام قد قرار داده است، ما هم باید سنگرهای فرهنگی خود را به همان اندازه تقویت کنیم یعنی ما نیز باید به صورت جهادی و یا اورژانسی به این موضوع رسیدگی کنیم، وقتی ایمان و باور جوانان و نوجوانان ما مورد هجمه قرار می گیرد، ما نیز نمی توانیم به صورت عادی و سنتی در تقابل با آن عمل کنیم.
ارزیابی شما از عملکر مساجد در جامعه امروز توضیح بفرمایید؟
مساجد اکنون نیز در نقطه بسیار خوبی هستند اما تا نقطه مطلوب فاصله دارد و هیچ کس مدعی نیست که مساجد ما به شکل مطلوب عمل می کنند و جای پیشرفت ندارند. نوجوانان، جوانان، روحانیون، طلاب، دانشجویان انقلابی در سطح مساجد با دست خالی و با تمام توان زحمت می کشند و کار فرهنگی انجام می دهند و توان آنها حداقلی است.
عملکرد متولیان مساجد را چگونه ارزیابی می کنید؟
حمایت متولیان از مساجد به اندازه دوران دفاع مقدس نیست
اکنون در حوزه مساجد متولیان زیادی داریم که خود را متولی مسجد می دانند، مانند مجموعه هایی به نام اوقاف، سازمان تبلیغات، مجموعه های فرهنگی، وزارت ارشاد، کانون های مساجد، پایگاه مقاومت بسیج و ... اما آن حمایت واقعی و اساسی ای که باید از مجموعه مساجد و مجموعه های وابسته به آن شود به حد انتظاری که می بایست به اندازه دفاع مقدس باشد، حمایت جدی و اساسی صورت نمی گیرد. مساجد اکنون کاملا خودجوش و مردمی و به اندازه توانی که دارند، عمل می کنند اما مجموعه های حاکمیتی و مجموعه هایی که دستی در آتش دارند و هر کدام خود را متکفل مسجد می دانند مانند اوقاف و سازمان تبلیغات، ارشاد و کانون های فرهنگی پای کار حمایت حقیقی و واقعی از مسجد نمی آیند.
در صورت حمایت واقعی از مساجد چه تغییراتی در محلات شکل می گیرد؟
ارگان هایی که دستی بر آتش دارند و متکفل حاکمیتی هستند باید نسبت به مساجد وظایف خود را برآورده کنند.
اگر حمایت واقعی از مساجد صورت بگیرد باید مطالبه گری از مجموعه هایی باشد که متولیان حمایت از مساجد هستند. مطالبه گری باید به شکلی باشد که این سازمان ها و نهادها برنامه ارایه دهند و اعضا و کادر خود را توانمند کنند. ائمه جماعات مساجد ، هیئت امناها ، مجموعه های کادر بسیج باید توانمند باشند، ارگان هایی که دستی بر آتش دارند و متکفل حاکمیتی هستند باید نسبت به مساجد وظایف خود را برآورده کنند. مطالبه گری از مساجد باید از همین ارگان ها و نهادها آغاز شود، مساجد ظرفیت بسیار عظیمی هستند که می توانند محور توسعه، اعتلا و ارتقای جامعه در محله خود باشند.
هر مسجدی می تواند اعتلا و تعالی محله خود را در دست بگیرد، همان طور که در کرونا این کار صورت گرفت و در فعالیت های جهادی نیز این اقدامات صورت گرفت. در سیل و زلزله مساجد پای کار هستند زیرا در حالتی که اضطرار ایجاد می شود، مساجد حاضرند اگر در عرصه های فرهنگی هم می شود، حمایت و هدایت از مساجد شکل بگیرد. در عرصه های فرهنگی نیز مساجد پیشتاز هستند و می توانند بیش از پیش در حل مشکلات کشور موثر باشند.
نهضت بازگشت به مساجد از کجا باید آغاز شود؟آیا این نهضت باید از خود مسجد آغاز شود یا از توجهی که مسئولان و نهادها باید به مساجد داشته باشند؟
معتقدم این نهضت باید از هر دو جبهه آغاز شود یعنی هم باید فرهنگ سازی مردمی شکل بگیرد که مسجد مجددا پایگاه مردمی شود که این ظرفیت وجود دارد و مردم به این سمت حرکت کنند که حل مشکلات و مسایل در هسته اصلی محله یعنی مسجد باشد و مجموعه های حاکمیتی حلقه واسط میان خود، مردم و محلات و مسجد قرار بگیرند. اگر از هر دو جهت حرکت کنیم خیلی سریع به کانون میان هر دو مجموعه حاکمیت و مردم می رسیم و موفق خواهیم شد.
نظر شما