«محمدحسین رجبی دوانی» در گفت و گو با خبرنگار گروه مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان با اشاره به جایگاه مسجد در صدر اسلام، اظهار کرد: زمانی که مسجد در صدر اسلام پایه گذاری شد علاوه بر اینکه مرکز عبادت بود، تمام فعالیت های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی اسلام هم در این مرکز انجام می شد و پیامبر گرامی اسلام(ص) امور حکومت را در مسجد دنبال می کردند.
این استاد تاریخ اسلام با اشاره به کارکرد همه جانبه مساجد در صدر اسلام، بیان کرد: دیدار پیامبر(ص) با شخصیت ها، سفیران و قبایل مختلف در خانه خدا صورت می گرفت و فرمان های حکومتی آن حضرت(ص) از مسجد صادر می شد، از طرفی پیامبر(ص) از این مرکز فعالیت های نظامی، اقتصادی، فرهنگی، درمانی و آموزشی جامعه را پیگیری می نمودند، به این معنا که مسجد در صدر اسلام کارکرد مدرسه و دانشگاه و درمانگاه را همزمان داشت؛ چنان که در جنگ خندق زنان پرستار در داخل مسجد مجروحان را مداوا می کردند.
وی ادامه داد: اگرچه پس از رحلت پیامبر(ص) و غصب خلافت تا حدودی کارکردهای مسجد کمرنگ شد، اما در عصر خلافت امیرالمومنین(ع) مجدداً مسجد مرکز اداره جامعه اسلامی شد و مردم مشکلات حقوقی و قضایی خود را در مسجد پیگیری می کردند و تحت تأثیر قرآن و سفارش های پیامبر اکرم(ص) و امام علی(ع) می بینیم، بازارهای اسلامی طوری بنا شد که مسجد در کنار کسب و کار و بازار قرار داشت، تا بازاریان با یاد خدا، به کسب و کارشان مشغول شوند.
رجبی دوانی با اشاره به نقش مساجد در شکل گیری انقلاب اسلامی و پس از آن تصریح کرد: مساجد، مبدا شکل‌گیری انقلاب اسلامی بودند و مردم از این پایگاه اخبار و اطلاعات را دریافت می کردند، در دوران دفاع مقدس هم پشتیبانی از جبهه ها و اعزام نیروها از مسجد انجام می شد و در شرایط تحریم و کمبود امکانات، نیازهای اقتصادی مردم از طریق خانه های خدا تامین می شد، در واقع مساجد همواره در رأس هرم دفاعی قرار داشتند.
عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین(ع) تأکید کرد: در مقطعی پس از دوران دفاع مقدس شاهد کمرنگ شدن کارکرد و جایگاه مسجد در جامعه شدیم که بخشی از این ضعف ها خواسته یا ناخواسته به عملکرد دولت ها مربوط می شود، در حالی که باوجود فعالیت ارکانی همچون پایگاه‌های بسیج در مساجد ضرورت دارد از این ظرفیت برای رونق مساجد استفاده شود.
وی ادامه داد: امروز با وجود دستگاه‌های متعدد و مختلف که در محورهای اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و فرهنگی فعالیت می کنند، اما هنوز هیچ دستگاهی به لحاظ تقدس، مردمی بودن و برکات معنوی نتوانسته کارکرد مسجد را داشته باشد و این قدر در پیشبرد اهداف متعالی انقلاب و حتی حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی موثر واقع شود.
این کارشناس تاریخ اسلام در پایان خاطرنشان کرد: البته رونق مساجد بستگی به مدیریت مسجد و نوع مدیریت امام جماعت نیز دارد، چراکه ما شاهدیم در برخی از مساجد ائمه جماعات با انگیزه، با نشاط و پویا توانستند، مساجد را از جنبه های مختلف فعال کنند و این مرکز مهم را پایگاهی برای فعالیت های اجتماعی،سیاسی، فرهنگی جامعه کنند. از این رو در حال حاضر ضرورت دارد دستگاه های متولی مساجد، از این ظرفیت برای اهداف بلند، دینی و اعتقادی بهره‌برداری کنند.
نظر شما