نشست «حضور زنان در سینمای دفاع مقدس» در اسپانیا برگزار شد

به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ،به همت رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران و با مشارکت دانشگاه کمپلوتنسه مادرید، روز چهارشنبه اول آذرماه همایش یک روزه «حضور زنان در سینمای دفاع مقدس» در دانشکده ارتباطات دانشگاه کمپلوتنسه مادرید برگزار شد. در این نشست فیلم «شیار 143» به نمایش درآمد و سپس کارشناسان و استادان ایرانی و اسپانیایی به بیان نکاتی در خصوص موضوع جلسه پرداختند. خانم نرگس آبیار کارگردان فیلم و هنرمند برجسته ایرانی نیز در این نشست حضور داشت و به بیان نقطه نظرات خود درباره سینمای ایران و زنان پرداخت و به پرسش های حاضران درباره فیلم خود پاسخ گفت. 

در ابتدای این نشست دکتر خورخه کلمنته مدیاویا ریاست دانشکده ارتباطات که میزبانی این نشست را بر عهده داشت، با تشکر از رایزنی فرهنگی کشورمان برای تشکیل این جلسه و دعوت از کارگردان برجسته ایرانی جهت حضور در اسپانیا بر این موضوع تاکید کرد که سینمای ایران در دهه های اخیر توانسته است جریان تازه ای را در سینمای جهان آغاز کند که نتیجه آن ظهور نگاهی انسانی و توجه ویژه به روابط انسان ها بوده است. وی ابراز امیدواری کرد این نشست در سال های آینده با حضور دیگر چهره های سینمای ایران ادامه یابد و به این ترتیب فضای دانشگاهی و نخبه اسپانیا با جریان تازه ای که سینمای ایران خلق کرده است بیشتر آشنا شود. وی سپس از حاضران دعوت کرد تا به تماشای فیلم بنشینند. 

در بخش تحلیلی این برنامه و پس از پایان نمایش فیلم، در ابتدا دکتر محمد مهدی احمدی رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در اسپانیا نکاتی را درباره سینمای ایران اظهار داشت. وی گفت سینمای ایران به سینمایی بدون خشونت و رفتارهای جنسی و سینمای انسانی واخلاقی در جهان شهرت دارد و عمده ترین آثاری که در این 40 ساله اخیر یعنی بعد از انقلاب اسلامی مولفه اصلی سینمای ایران بوده و دارای همین مشخصات و مضامین است که مورد توجه عموم مردم در سراسر جهان می باشد که شاید هر کدام از این مضامین دغدغه های درونی انسانها باشد.بخش دیگری از سینمای ایران که به سینمای اخلاقی مشهور است برخاسته از فطریات انسانها است. من باب مثال فیلم های بچه های آسمان و رنگ خدای آقای مجیدی هرکدام بخشی از سینمای ایران را نمایندگی می کنند و مضامین بر اساس فطرت انسانی است از همین جهت سینمای ایران در جهان مورد استقبال قرار گرفته است. سینمایی است که بر عکس سینمای هالیودی دارای زرق و برق ظاهری نیست ولی بلحاظ مضمون، دارای مضامین متنوع و بلحاظ ساختار هم ساختار هنرمندانه ای است. احمدی افزود بسیاری از کارگردان های هنری، بازیگران، فیلمبرداران و موسیقی دانان در حوزه های خودشان رشد خوبی کرده اند و مولفه های فنی و هنری سینمای ایران را تشکیل می دهند. وی گفت آثاری هم که در جشنواره های مختلف مورد توجه قرار گرفته اند از سینمای ایران از همین قبیل هستند. در سال، قریب به 2000 اثر کوتاه و بلند و مستندهای ایران در رویدادهای گوناگون مورد پذیرش واقع می شود و شاید بیش از 100 اثر از این آثار در جشنواره های مختلف جایزه می گیرند و در موزه سینما قرار داده می شوند. در حوزه سینمای داستانی و سینمای اکران با توجه به محدودیت سالن نمایش حدود سالی 100 فیلم در ایران ساخته می شود. رایزن فرهنگی اظهار داشت نکته دیگر فیلم های کوتاه است که در ایران توسط انجمن سینمای جوان ساخته می شود که خیلی از کشورهای فاقد انجمن سینمای جوان هستند و سالانه حدود 5000 هزار فیلم کوتاه توسط سینماگران جوان تولید می شود و در جشنواره های مختلف به نمایش در می آید. وی تاکید کرد سینمای ایران در حوزه دفاع مقدس هم فعالیت خوبی داشته است. اتفاقاتی که توسط دشمنان برای مردم ایران ایجاد شده است را سینمای ایران بخوبی به تصویر کشیده است و نسل جوان جنایات صدام، داعش و گروههای منحرف را بصورت سمعی و بصری مشاهده می کنند. احمدی در پایان گفت حضور موفق سرکار خانم آبیار در سینمای ایران به خوبی نشان می دهد که شرایط کار هنرمندانه در جامعه امروز ایران برای همه مردان و زنان فراهم است و شرایط اجتماعی ایران به گونه ای است که خانم ها هم به راحتی می توانند توان خود را در این عرصه نشان دهند. 

در بحش بعدی این برنامه سرکار خانن نرگس آبیار به بیان نکات و تحلیلی هایی درباره فیلم خود و نیز سینمای ایران پرداخت. وی اظهار داشت سال‌های کودکی و نوجوانی من در دوران جنگ سپری شده، جنگی که معنا و مفهوم اش را نمی فهمیدم. برای کودکی هفت هشت ساله، جنگ به اخبار تلویزیون و رادیو از گزارش های خبری خلاصه می شد و بعد تبدیل شد به عدم حضور و غیبت های طولانی پدر، پدرم راننده کامیونی بود که مواد غذایی برای سربازان جنگ حمل می‌کرد و به مناطق جنگی می‌برد. برادرم تنها وقتی ۱۶ سال داشت به عنوان رزمنده به جنگ رفت، اگر چه هر دوی آن‌ها در نهایت از جنگ، زنده برگشتند، اما خانواده ما دائم با رنج و تبعات جنگ مواجه بود. روزی نبود که خبری از کشته ‌شدن مرد جوانی در جنگ میان دوستان و آشناهایمان نباشد. آن روزها درگیر جنگ داخلی هم بودیم و این، اوضاع را بدتر می‌کرد. شب‌ها با کابوس حملات هوایی می‌خوابیدیم و هرگز وحشتی که آن آژیر خطر حمله هوایی در دل ما ایجاد می‌کرد را از یاد نمی‌برم. مردم ما ۸ سال درگیر جنگ بودند؛ جنگی که ما آغازکننده آن نبودیم و طولانی‌ترین جنگ در ۱۰۰ سال اخیر دنیا بود. در واقع، مردم ما خود قربانی جنگ بودند. من سعی کردم در فیلم‌هایم چهره خشن و منفور جنگ را نشان بدهم، بی آنکه بخواهم خود را درگیر صحنه های عظیم جنگی بکنم، در واقع بیش از آنکه متن جنگ با آن همه حادثه و ماجرای پی در پی برایم حائز اهمیت باشد، شیفته بازنمایی حاشیه های ساده و روزمره ام که معلول جنگ اند، تحت تاثیر تبعات جنگ اند. در شیار143 هم همین نگاه دنبال می شود. موضوع فیلم جنگی است، اما اثری از جنگ و میدان جنگ نیست، موضوع مادری است که جوانک دلبندش بی خبر به جنگ رفته و این زن روستایی توان کاری ندارد جز اینکه انتظار بکشد. 

وی با اشاره به شیوه روایت فیلم خود تاکید کرد به نظر من همیشه وقتی قرار است موضوعی را در سینما منتقل کنیم نیاز به دیدن اش نداریم، سینمای امروز زیادی به نمایش و دیده شدن همه چیز علاقه پیدا کرده است. گاهی ندیدن و عدم نمایش بیشتر کار می کند، در پایان می خواهم بگویم که سینمای جنگ از نگاه زنانه این بخت را دارد که بی آنکه میدان و ماجرای مرکزی جنگ را در مرکز توجه قرار دهد، حاشیه های آن را، زوایای نادیده ی آن را که از لحاظ مکانی و زمانی هم از مرکز حادثه دور است، اثرگذار تر برای مخاطب به تصویر بکشد. چنین زاویه دید زنانه ای خود را محدود به بیانیه های سیاسی و اخلاقی نخواهد کرد و به مخاطب اش این فرصت و حق را می دهد که درک و دریافت خودش را داشته باشد. 

خانم آبیار در پایان سخنان خود با اشاره به مضمونی که میگل اونامونو، نویسنده مشهور اسپانیایی در کتاب «درد جاودانگی» آورده است مبنی بر اینکه از سر گذراندن رنج باعث نوعی شکوه و بزرگی می شود. وی گفت این همان چیزی است که برای زن داستان شیار 143 نیز اتفاق می افتد و رنج انتظار به او شکوه و بزرگی می بخشد. 

در بخش پایانی این نشست، پروفسور فرانسیسکو گارسیا گارسیا استاد با سابقه مطالعات سینما در دانشگاه کمپلوتنسه مادرید با تقدیر از فیلم درخشان خانم آبیار به بیان نکاتی پرداخت. وی گفت زندگی چیزی نیست جز واقعیت ها و داستان ها و رویاها. و سینما نیز همین است. برای به تصویر کشیدن جنگ نیازی نسیت زد و خوردها و سلاح ها و کشته ها را به تصویر بکشیم پون سیاهی جنگ را همه می دانیم. اما این فیلم درباره تاثیرات جنگ است. آن چیزی که لازم است ببینیم و روی آن تامل کنیم، تبعات جنگ ها است. با دیدن چنین فیلم هایی اتفاقی برای همه ما که در تجربه تماشا سهیم شده ایم می افتد: از خود می پرسیم چرا؟ چرا این همه رنج؟

وی در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت رویا در این فیلم اشاره کرد و بیان داشت هرکدام از ما رویاهای خود را داریم. در نهایت این رویاها و آرزوها هستند که زندگی ما را می سازند. از این نظر می توان فیلم خانم آبیار را مورد مطالعه قرار داد تا بفهمیم چه شباهت هایی میان رویاهای افراد در این داستان قرار دارد. و از خودمان بپرسیم شباهت رویاهای آنها با رویاهای ما در کجاست؟ 

آقای گارسیا گارسیا به عنوان یک نمونه تاثیرگذار سینمایی به صحنه پایانی این فیلم اشاره کرد که در آن مادر استخوان های فرزندش را در آغوش گرفته و جوری آن را به خود می فشرد که گویی نوزادی است. با این پرداخت سینمایی گویی ما همراه این زن در زمان به عقب برمی گردیم و اینگونه است که فرزند او دوباره زنده می شود. این استاد سینما همچنین به نکاتی در تمهیدات فنی و تکنیکی فیلم نیز اشاره کرد و از جمله به توزیع متناسب رخدادهای داستانی در طول فیلمنامه و نیز انتخاب کارگردان در شکل و نور و رنگ صحنه ها پرداخت و در نهایت روایت شاعرانه فیلم را مورد ستایش قرار داد. 

گفتنی است جمع زیادی از دانشجویان دانشگاه کمپلوتنسه مادرید و نیز ایرانیان مقیم علاقه مند به سینمای ایران در این جلسه جضور داشتند و پرسش های خود را با کارگردان غیلم شیار 143 طرح کردند و خانم ابیار نیز به این پرسش ها پاسخ داد.