محمدمهدی بحرالعلوم در گفتگو با خبرنگار گروه مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان درباره الزامات تبدیل مساجد به پایگاه های قرآنی، اظهار کرد: در حوزه فعالیت های قرآنی اعتقادمان بر این است که این فعالیت ها همچون دیگر فعالیت های دینی مذهبی باید از مسیر و بستر فعالیت های مردمی انجام شود و نهادهای حاکمیتی و دولتی نهایتاً باید جایی ورود کنند که مردم به هر دلیل از انجام کار ناتوان یا غافل هستند مثل مسائل پژوهشی یا ارتباطات کلان اما اجرای فعالیت های قرآنی باید در دست مردم باشد.
مسئول دبیرخانه ملی حفظ قرآن کریم ادامه داد: نکته دوم در تبدیل مساجد به پایگاه قرآن آنکه مسجد به عنوان تجلیگاه فعالیت های دینی مذهبی مردمی شناخته می شود و در هیچ دوره ای، حاکمیتی و حکومتی نبوده است لذا مسجد مهمترین مکان برای فعالیت قرآنی است.
وی با بیان اینکه در مسجد کارگزارانی برای تبدیل مسجد به پایگاه قرآنی حضور دارند، گفت: اعم از امام جماعت، سرمایه های فرهنگی محله و مسجد، هیئت امناء و ... که در تنظیم فعالیت های قرآنی مساجد موثر هستند.
بحرالعلوم با تأکید بر لزوم بازتعریف و ساماندهی فعالیت ها با هدف جذب مردم، بیان کرد: این به معنای تعیین تکلیف کردن برای مردم نیست بلکه به معنای برنامه ریزی برای حضور آنها است. لذا در سازمان دارالقرآن در این باره طرح های مختلفی ارائه شده و در دست بررسی است و مانعی برای برگزاری جلسه و آزمون حفظ موسسات متقاضی در مساجد نداریم.
وی با اشاره به ظرفیت های مسجد برای تحقق اهداف قرآنی، بیان کرد: تأکید مقام معظم رهبری بر تبدیل مساجد به پایگاه قرآنی، نشان می دهد قطعاً مسجد برای تحقق اهدافی همچون تربیت ۱۰ میلیون حافظ، اولویت دارتر و موثرتر است.
مسجد مخاطب خود را دارد
بحرالعلوم ادامه داد: به ویژه آنکه مسجد علاوه بر فضای، برای فعالیت های قرآنی امکانات حداکثری اعم از جمیعت و مخاطب، فضای موردنیاز و امکانات سخت افزاری را دارد علاوه بر این، تجربه ثابت کرده جلسات قرآنی مساجد بابرکت تر هستند و بدون تبلیغ مخاطب گسترده را جذب می کنند در حالی که جلسات قرآنی در دیگر فضاها نیازمند تبلیغ برای جذب است تا مردم مطلع شوند و بیایند؛ اما در مسجد به طور طبیعی مخاطب داریم و این از ویژگی های خوب جلسات مسجدی است.
مسئول دبیرخانه ملی حفظ قرآن کریم با اشاره به مجازی شدن بسیاری از آموزش ها و جلسات قرآنی به ویژه پس از شیوع کرونا، ابراز کرد: فضای مجازی را نمی توان نادیده گرفت باید حتما در فضای مجازی فعالیت قرآنی متنوع اعم از آموزش، پژوهش، مسابقه و ... داشته باشیم. به عبارت دیگر، ناگزیر به استفاده از این فضا به تناسب اقتضائات زمانه هستیم.
وی تأکید کرد: اما نباید از امتیازات جلسات حضوری قرآن به ویژه در مساجد غافل شد، حضور فیزیکی در جلسات قرآن اولویت هایی دارد لذا باید جلسات حضوری قرآنی را که در محلات و منازل و مساجد بود احیاء و تقویت کنیم در کنار این از فضای مجازی هم به صورت بهینه بهره بگیریم نمی توان هیچ یک از دو فضای حقیقی و مجازی را نادیده گرفت.
بحرالعلوم درباره اصلی ترین راه تبدیل مساجد به پایگاه قرآن، بیان کرد: این مهم وقتی محقق می شود که مردم اعم از امام جماعت، هیئت امناء و مأمومین بخواهند، اگر تقاضا از سوی مردم باشد جلسات قرآن در مساجد دوباره احیاء شده و رونق می گیرد اما اگر از سوی مردم این تقاضا نباشد و بخواهیم با انگیزه های بیرونی مثل جایزه و مسابقه کار را پیش ببریم، زمانی رونق هست و وقتی دیگر نیست.
وی ادامه داد: از این رو، باید مردم برای تبدیل مساجد به پایگاه قرآن و حفظ قرآن در این فضا خواست و اراده داشته باشند مثل عزاداری های محرم یا ایام اربعین که مردم خودشان وقت می گذارند، خودشان هزینه می کنند و سخنران و مداح می آورند و همه کار را انجام می دهند و هیچ کس هم نگران عدم حضور مردم نیست و این جزء فرهنگ عمومی مردم ایران است.
حفظ قرآن در فرهنگ عمومی راه نیافته
بحرالعلوم در ادامه ابراز کرد: اما هنوز حفظ قرآن در اجزای مختلف در فرهنگ عمومی راه نیافته و تا وقتی این نباشد جایزه و مسابقه حالت شروع کار را دارد و هدف محقق نمی شود.
وی با تأکید بر اینکه برای شروع کار و دنبال کردن اهداف کلان قرآنی در مسجد مقدماتی لازم است، گفت: ابتدا باید دستگاه های فرهنگساز مثل صداوسیما، آموزش و پرورش و نهاد حوزه کمک کنند، پس از آن نیاز است چهره های خاص فرهنگساز نیز از این رویکرد حمایت کنند مثل فرهنگ مقاومت که شهید سلیمانی مرزهای آن را جابجا کرد؛ ما چهره هایی را می خواهیم که به اهمیت حفظ قرآن و نیز تبدیل مساجد به پایگاه قرآن بپردازند و بر مردم تاثیر بگذارند.
بحرالعلوم در پایان خاطرنشان کرد: اگرچه رهبری معظم انقلاب بر این مسئله تأکید دارند اما بسیاری از مسئولان توجه کافی را ندارند لذا نه بودجه لازم را تخصیص می دهند و نه از اهمیت آن می گویند! این در حالی است که هم در تبدیل مساجد به پایگاه قرآن و هم تربیت حفاظ قرآن ورود و حمایت این دو قشر لازم و رمز موفقیت خواست و اراده مردم است.
نظر شما