خبرگزاری شبستان-استان فارس؛ مهدی رحمانیان
«اعتکاف» یک عمل عبادی است که در آن فرد به صورت موقت و در مکان خاص از همه امور دنیوی و مادی دست بر می‌دارد و به عبادت و تفکر درباره خداوند می‌پردازد. اعتکاف به عنوان یک عمل عبادی مورد توصیه قرار گرفته و به افراد کمک می‌کند تا بهترین درک از خداوند و اهمیت امور معنوی داشته و با تمرکز بر عبادات در محیطی آرام و خالی از تشویش و استرس مسیر کمال را در پیش بگیرند.
اعتکاف اثرات مثبت زیادی دارد که از جمله آن، تقویت و افزایش ایمان است؛ انسان با تمرکز بر عبادت و تفکر می‌تواند ایمان و عمق دینی خود را تقویت و ارتباط نزدیکتری با خداوند پیدا کند.
از دیگر ویژگی های اعتکاف؛ رسیدن به آرامش روحی است که انسان با دوری از مسائل دنیوی و خلوت با خداوند به آن دست پیدا می کند.
رشد شخصی و تحول دیگر ویژگی اعتکاف است؛ این فریضه معنوی می‌تواند زمینه را برای رشد شخصی، تحول و بهتر شدن در مسائل مختلف زندگی فراهم کند. با آنکه فرد از مشکلات و آشفتگی‌های زندگی دوری می‌کند، اما به سوی خود و حقایق زندگی نگریسته و شکوفایی معنوی را تجربه می‌کند.
اعتکاف گوشه نشینی نیست
«اعتکاف از مناسکی است که در اسلام به عنوان یک عمل مستحب توصیه شده و موجب قرب خداوند متعال می شود» این مطلب را مدیر مجتمع آموزشی پژوهشی تبلیغ می گوید و در تعریف اعتکاف عنوان می کند: این فریضه معنوی در لغت به معنای گوشه نشینی و در اصطلاح فقهی توقف به مدت سه روز یا بیشتر در مسجد به قصد قربت و با شرایط مخصوص به خود عنوان شده است.
به اذعان حجت الاسلام محمد استوارمیمندی، آنچه موجب می شود برخی اعتکاف را به گوشه نشینی و عزلت معنا کنند شاید معنای لغوی اعتکاف باشد اما وقتی که ما معنای اصطلاحی اعتکاف را در نظر می گیریم متوجه می شویم که بین گوشه نشینی، عزلت اختیار کردن و رهبانیت با اعتکاف تفاوت وجود دارد.
وی رهبانیت را به معنای انزوا، فردگرایی و دوری از حضور در جامعه، بهره برداری از نعمت های دنیا، دوری از برخورداری از امکانات دنیا می داند که رسول خدا(ص) از آن نهی کرده و فرموده «در امت من رهبانیت وجود ندارد».
اعتکاف بستری را فراهم می کند تا انسان به خودشناسی و خداشناسی معرفت و توجه بیشتری پیدا کند و سپس به عرصه اجتماع بازگردد.
تقویت خودشناسی و خداشناسی
آنطور که این کارشناس مسائل دینی گفته غرض از اعتکاف این است که هر از چندگاهی که انسان فعالیت های اجتماعی می کند و طبیعی است در کشاقوس تعاملات مختلف اجتماعی و پیگیری های مختلف ممکن است که دچار غفلت، خود فراموشی یا خدا فراموشی شود اعتکاف بستری را فراهم می کند تا انسان به خودشناسی و خداشناسی معرفت و توجه بیشتری پیدا کند و سپس به عرصه اجتماع بازگردد.
مدیر پیشین مرکز مدیریت حوزه های علمیه فارس به حدیثی از امام صادق(ع) اشاره می کند که فرمودند عاقل در زندگی خود زمانی را برای مناجات با پروردگار، محسابه نفس و تفکر در آنچه که خداوند متعال خلق فرموده اختصاص می دهد.
تفکر و محاسبه نفس
به عقیده حجت الاسلام استوارمیمندی اعتکاف زمینه را فراهم می کند که انسان هم مناجات کرده و هم تفکر و محاسبه نفس داشته باشد. به عبارتی اعتکاف خلوتی است برای مهیا شدن در عرصه اجتماع، خلوتی که انسان را مجهز به خویشتن شناسی، دشمن شناسی و خداشناسی بهتر برای مواجهه با تکالیف و وظایف اجتماعی می کند.
تمرین توجه به خدا
این استاد حوزه علمیه در مورد چرایی انتخاب مسجد به عنوان محل اعتکاف می گوید: اینکه مکان اعتکاف را مسجد قرار دادند آن هم مسجد جامع (اولویت در اعتکاف مسجد النبی(ص)، مسجد الحرام، مسجد کوفه، مسجد بصره و مشهور فقها فرموده اند که در مسجد جامع هر شهر اعتکاف پذیرفته است) به آن سبب است مسجدی که محل اجتماع، تفکر نسبت به خدا و مناجات با خدا می شود یعنی انسان در محل اجتماع مردم خلوت می گزیند و این تمرین توجه به خدا و ذکر خدا است. یعنی در جایی که مردم برای عبادت رفت و آمد کرده شما به یاد خدا باشید تا در بیرون مسجد و جایی هم که مردم برای دنیای خود رفت و آمد دارند بتوانید به یاد خدا باشید.
اعتکاف به انسان این اراده را می‌دهد که در جلوت با خدا خلوت کند و از یاد او غافل نشود تا با تمرین عبودیت و بندگی خدا بتواند مدارج کمال را طی کند.
وی ادامه می دهد: اگر روایات زیادی در آموزه های دین می بینیم که به اعتکاف توصیه کرده اند مثلا امام رضا(ع) فرمودند که یک شب اعتکاف در ماه مبارک رمضان معادل با یک حج است و یا روایتی که می فرماید یک شب اعتکاف در مسجد رسول خدا(ص) معادل یک حج و یک عمره است به این سبب است که اعتکاف انسان را به مقام قرب الهی می رساند.
به گفته حجت الاسلام استوارمیمندی در ماه مبارک رمضان خدای متعال بر ما واجب کرده که امور حلال را بر خود حرام کنیم یعنی خدای متعال حرام کرده که از یک حلال هایی اجتناب کنیم از اذان صبح تا اذان مغرب به خاطر اینکه انسان تمرین ترک گناه کند. آن کسی که به دستور خدا و برای رضایت خدا حلال خدا را بر خود حرام می کند قطعا آن شخص حرام الهی را هم راحت تر می تواند ترک کند اراده او به گونه ای تقویت می شود که از حرام الهی راحت تر اجتناب کند. اعتکاف هم چنین ویژگی هایی دارد اعتکاف در مسجد به انسان این اراده را می دهد که در جلوت با خدا خلوت کند در عین ازدحام و در عین اجتماع خدای متعال را در نظر بگیرد و از یاد او غافل نشود تا با تمرین عبودیت و بندگی خدا بتواند مدارج کمال را طی کند.
نظر شما