حرم هلال‌بن‌علی(ع) از دیروز تا امروز/تحول همه‌جانبه فرهنگی و زیرساختی پس از انقلاب

خبرگزاری شبستان-آران و بیدگل/ روح اله باقری؛ حرم مطهر حضرت محمد هلال بن علی(ع) در شهرستان آران و بیدگل، شمالی ترین نقطه استان اصفهان واقع شده و یکی از جاذبه های مهم گردشگری مذهبی استان اصفهان است.

نسب حضرت محمدهلال(ع)

این امامزاده بزرگوار از لحاظ نسبی از مادر به پیامبر (ص) و حضرت زهرا (س) می رسد و از پدر با کمترین واسطه به امیر مؤمنان علی (ع) منسوب است و نخستین امامزاده‌ای است که پس از واقعه کربلا وارد کشور ایران شد. مادر حضرت محمدهلال بن علی (ع) اُمامه (دختر زینب، فرزند پیامبر (ص)) است و در واقع اُمامه دختر خواهر حضرت زهرا (س) و نوه رسول خدا حضرت محمد مصطفی (ص) است.

حضرت امیرالمؤمنین (ع) هفده فرزند پسر داشتند که یکی از این فرزندان محمد هلال (ع) بوده است. این امامزاده در شب اول ماه رمضان چشم به جهان گشود. دلیل نامگذاری ایشان بدین صورت بوده است که حضرت علی (ع) نگاهی به هلال اول ماه کردند و فرمودند «هذا هلال وجهه» چهره فرزند من همچون هلال می درخشد، و بر همین اساس او را محمد هلال (ع) نامیدند.

ایشان در جریان واقعه کربلا در شهر طائف ساکن بودند و به دستور امام حسین (ع) به تبلیغ دین و هدایت مردم می پرداختند. حضرت، پس از اطلاع از واقعه کربلا برای همراهی اسرا به طرف شام حرکت کردند، اما بین راه با موانعی روبه رو شدند و در حالی که زخم بر تن داشتند، به نوش آباد و سپس آران و بیدگل می آیند. در این شهر پیرمردی که «بابا یعقوب» نام داشت او را در سرداب منزل خود پناه می دهد.

حضرت محمد هلال (ع) پس از سه سال تبلیغ و ارشاد مردم در این محل، در ۲۸ رمضان سال ۶۴ ه‍.ق دار فانی را وداع می گویند.

یکی از ویژگی های مردم آران و بیدگل این است که نه تنها دست مردم این شهر شیعه نشین در طول تاریخ به خون هیچ امامزاده ای آلوده نشده، بلکه این شهر همواره مأمنی برای اولاد حضرت زهرا (س) بوده است و وجود بارگاه ۷۸ امامزاده در ۴۲ بقعه متبرکه این شهرستان تأییدی بر این مطلب است.

دیدگاه مراجع عظام و علما در خصوص امامزاده

علمای دین از قرن ها پیش ارادت خاصی به حضرت محمدهلال بن علی(ع) داشته اند و این امامزاده عظیم الشان در همه اعصار، مورد وثوق علمای منطقه بوده است. علّامه آیت‌الله ملا غلامرضا آرانی (۱۱۹۲-۱۲۶۵ه.ق) یکی از شخصیت هایی است که با «رساله هلالیه» نقش بزرگی در معرفی زندگانی و شخصیت حضرت محمد هلال بن علی(ع) داشته است.

آیت الله ملا حبیب الله شریف کاشانی از دیگر علمای منطقه است که رؤیای صادقه او سبب ایجاد سنتی دیرینه در این حرم مطهر شد. امام علی (ع) در این رؤیای صادقه به وی امر می فرماید برای زیارت فرزندش حضرت محمد هلال(ع) بشتابد. ملا حبیب الله شریف، خواب را برای مردم کاشان نقل می کند و همان روز -۲۱ رمضان سالروز شهادت امیرالمومنین(ع)- این عالم بزرگوار به همراه عده کثیری از مردم دارالمؤمنین کاشان با پای پیاده به طرف آستان مقدس آن حضرت در آران و بیدگل حرکت می کنند و در صحن مطهر به عزاداری و سوگواری می پردازند و از آن زمان به بعد این مراسم در روز زیارتی حضرت محمدهلال(ع) به «سوگواره کاشانی ها» شهرت یافته و هر ساله با شکوه خاصی برگزار می شود.

از علما و مراجع تقلید معاصر هم بسیاری به ذکر مناقب و شخصیت حضرت محمدهلال(ع) پرداخته اند.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی می فرماید: «حضرت محمدهلال از فرزندان بلافصل امیرالمومنین(ع) است که بعد از واقعه کربلا طائف بودند و دیدند آن منطقه خطرناک است به سوی خراسان و از آن منطقه به سوی کاشان و آران و بیدگل آمدند و مردم عاشق و علاقه مند اهل بیت(ع) از آن ها استقبال کردند.»

آیت الله العظمی نوری همدانی از دیگر مراجع تقلید هم می فرماید: «از امامزاده های بلا واسطه که داریم؛ یکی از آن ها محمدهلال بن علی(ع) که بلاواسطه می باشد.»

آیت الله العظمی علوی گرگانی هم خطاب به خادمان حرم مطهر فرمودند: «شما خادمان حرم حضرت محمدهلال بن علی(ع) بیش از پیش قدر خود را بدانید که در جوار حرم فرزند بلافصل امیرالمومنین علی بن ابیطالب ساکن و از وجود بابرکت این امامزاده بزرگوار متنعم هستید. تلاش کنید تا علما در منابر، خلاصه زندگینامه و حالات معنوی این امامزاده را بیان کنند تا مردم با فضیلت های این امامزاده بیشتر آشنا شوند.»

حضرت آیت الله العظمی جعفر سبحانی هم در این خصوص می فرماید: «حضرت محمدهلال(ع)که فرزند بلاواسطه حضرت علی(ع) است، به یک معنا هم از اولاد پیغمبر(ص) می باشد.

آیت الله احمد عابدی استاد درس خارج فقه هم می فرماید: «حضرت محمدهلال(ع) فرزند امیرالمومنین و شاید بتوانیم بگوییم تنها فرزند کستقیم و بلاواسطه حضرت امیرالمومنین(ع) در ایران است. حضرت محمدهلال علاوه بر اینکه فرزند امسرالمومنین است نوه دختری حضرت رسول اکرم و خدیجه می باشد.»

بنای تاریخی گنبد و بارگاه

بنای امامزاده محمدهلال در زمان وفات حضرت به صورت سردابی بوده که روی آن اتاق مختصری ساخته شده و صندوقی به جای قبر وسط آن قرار داده بودند.

در طول تاریخ و دوران سلجوقیان و بعد از صفویان اقداماتی در زمینه ساخت و حفظ این بنا انجام شد؛ اما بعد از انقلاب اسلامی این بنا به اوج شکوفایی و جلال خود رسیده‌است.

قدمت این آرامگاه به دوره صفوی برمی‌گردد و در طول دوره‌های مختلف تغییراتی در آن صورت گرفته بود اما این بنا بعد از انقلاب اسلامی از لحاظ زیبایی به اوجِ شکوه رسیده است و اکنون نیز جزء آثار ملی ایران محسوب می‌شود.

این بنا با زیربنای ۳ هزار متر مربع شامل گنبدی زیبا و کاشیکاری شده به ارتفاع ۲۴ متر از کف است و چهار گلدسته با کاشی های فیروزه ای رنگ که ۲ گلدسته آن به ارتفاع ۲۵ متر از کف و ۲ گلدسته کوچکتر هر کدام از کف ۱۱ متر ارتفاع دارند که بر زیبایی هر چه بیشتر این بارگاه ملکوتی افزوده است.

آستان محمدهلال(ع) محور حرکت های انقلابی

 آران و بیدگل به‌عنوان یکی از پیشتازان مبارزه و قیام در راه پیروزی انقلاب اسلامی در تاریخ انقلاب به ثبت رسیده است. آران و بیدگل از معدود شهرهای کشور است که قیام مردمی خود را از ۱۵ خرداد ۴۲ آغاز کرد و این حرکت های مردمی در ۱۷ شهریور ۵۷ به اوج خود رسید.

حرکت های مردمی آران و بیدگل که منجر به قیام ۱۷ شهریور شد، از ۱۲ شهریور همزمان با شب عید فطر آغاز شد که در این روز بیش از یک هزار نفر از مردم این شهر با حضور در حرم امامزاده محمدهلال بن علی(ع) با نیروهای ژاندارمری درگیر شدند و عده ای دستگیر و روانه دادسرا شدند.

در روز عید سعید فطر نیز به دستور روحانیون، چند هزار نفر از مردم آران و بیدگل از تمام مساجد به صحن مطهر حضرت محمد هلال (ع) آمدند و پس از اقامه ی نماز عید به راه پیمایی پرداختند.

در نتیجه ی درگیری های این روز، جواد عبداللهی در خیابان منتهی به حرم حضرت محمد هلال بن علی (ع) و علی خدمتی در محله ی دروازه به شهادت رسیدند و  چند نفر از مبارزان زخمی شدند و به بیمارستان انتقال یافتند و تعدادی از برادران دستگیر و به پاسگاه منتقل شدند.

قیام مردمی در این شهر تا بهمن ۵۷ ادامه داشت که در ادامه منجر به شهادت شهید عبدالله غفوره در خیابان منتهی به حرم مطهر -جنب مسجد جامع قاضی- و مجروح شدن تعداد زیادی از مردم انقلابی و دستگیری تعدادی از انقلابیون در این مدت شد.

به گواه تاریخ، «حرم مطهر حضرت محمدهلال(ع)» مبدا و محور این حرکت های مردمی هم در قیام ۱۵ خرداد ۴۲ و هم ۱۷ شهریور ۵۷ و پس از آن تا پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی بوده است و عمده اجتماعات انقلابیون در صحن مطهر بوده است.

مرمت و بازسازی صحن جنوبی حرم مطهر 

عملیات اجرایی بازسازی صحن جنوبی حرم مطهر از سال ۷۸ به همت جمعی از خیران آغاز و در سال ۱۳۸۰ به اتمام رسید. مساحت صحن ۳ هزار مترمربع است که در آن مجموعه های مختلفی از جمله مجمع قاریان و حافظان، کتابخانه، مهمانسرا، سالن اجتماعات، موزه شهدا و دفاع مقدس، اتاق تولید رسانه ای و مجموعه های اداری مستقر است.

این صحن ۴ گلدسته فیروزه ای جداگانه به ارتفاع ۲۴ متر از کف دارد و کاشی های اطراف تماما فیروزه ای است و گرداگرد صحن با متن خطبه بدون نقطه امیرالمومنین و اسامی ائمه اطهار علیهم السلام و آیات قرآن منقش شده است.

احداث شبستان بزرگ آیت الله عاملی(ره) حرم مطهر

شبستان حرم حضرت محمدهلال بن علی(ع) یکی از کم نظیرترین طرح‌های بقاع متبرکه با ویژگی‌های منحصر به فرد است که طرح ساخت آن از سال ۱۳۸۳ آغاز شد و در سال ۱۳۹۹ با ۳۰ میلیارد تومان اعتبار به بهره‌برداری رسید

این شبستان با ۲ هزار و ۵۰۰ متر مربع زیربنا با کمک‌های مردم و خیران در ضلع شمالی حرم مطهر ساخته شده و دارای ۱۵ گنبد و ۲۰ ستون است که بزرگترین گنبد آن به نام "الله جل جلاله" و ۱۴ گنبد پیرامون آن به نام چهارده معصوم(ع) طراحی و نامگذاری شده و دارای پنج درب ورودی به نیّت پنج تن آل عبا (ع) است. طراحی شبستان به گونه ای است که با وجود ستون‌های متعدد، هیچ ستونی در راستای درب‌ها مشاهده نمی‌شود.

همچنین در طراحی و تزیینات کم نظیر این طرح که مجموعه‌ای کم‌نظیر از معماری سنتی اسلامی و ایرانی است از انواع گچ‌بری، کاشی‌کاری، سفال، شیشه، معرق کاری، نقاشی و آیینه کاری با طرح‌های هندسی متنوع به کار رفته است.

این شبستان به دلیل قرار گرفتن مرقد مطهر آیت الله میرزا احمد عاملی از علمای بنام شیعه منطقه به نام همین عالم دینی نامگذاری شده است.

کتابخانه و مرکز اسناد آستان مقدس

کتابخانه و مرکز اسناد آستان مقدس حضرت محمد هلال بن علی (ع) به پیشنهاد مرحوم حضرت آیت الله افتخار الاسلام دربندی و به همت شادروان حجت الاسلام و المسلمین علی تشکری و با مساعدت زنده یاد اللهیار صالح در سال ۱۳۴۴ شمسی در صحن مطهر تاسیس شد.

این کتابخانه تا پیش از انقلاب در یک اتاق حدودا ۳۰ متری، و دارای حدود ۷ هزار جلد کتاب بود، اما اکنون ۱۴۰هزار جلد کتاب چاپی در موضوع های مختلف و به زبان های گوناگون و بیش از ۲۵ هزار جلد مجلات و نشریات ادواری صحافی شده متعدد در حوزه های تاریخی ، ادبی ، علمی ، سیاسی ، پزشکی در این کتابخانه نگه داری می شود.

کتابخانه و مرکز اسناد آستان مقدس اکنون در ضلع غربی صحن جنوبی واقع شده و شامل  مخزن کتابخانه و دو سالن مطالعه است. این کتابخانه با ۳۸۰ جلد نسخه خطی و ۵۲۰ جلد نسخه چاپ سربی - سنگی یکی از غنی‌ترین مجموعه های فرهنگی بقاع متبرکه کشور محسوب می‌شود و  قدیمی‌ترین کتاب در این مجموعه با قدمت ۸۰۰ سال و کتاب‌های چاپ سربی - سنگی با قدمت بالای ۲۰۰ سال جزو گنجینه‌های این بخش فرهنگی است که تبدیل به دیجیتال و فهرست‌بندی شده است.

علیرغم تلاش های صورت گرفته برای توسعه فضای کتابخانه، در حال حاضر این کتابخانه جوابگوی نگهداری این تعداد کتاب نفیس و نسخه های خطی و چاپ سنگی ارزشمند موجود در آن نیست.

در سال های گذشته زمینی به مساحت یک هزار متر مربع در حوزه حرم مطهر  برای این امر جانمایی شده است که متاسفانه اعتبار کافی برای احداث آن در نظر گرفته نشده و پروژه مسکوت مانده است.

تاخیر در ساخت کتابخانه با توجه به نبود مکانی ایمن و استاندارد برای نگهداری از نسخ خطی و چاپ سنگی، این منابع ارزشمند را در معرض نابودی قرار می دهد.

مسجد اعظم حضرت محمدهلال بن علی(ع)

مسجد اعظم حضرت محمدهلال بن علی(ع) در سال ۱۳۵۲ به همت جمعی از خیرین در دو طبقه در ضلع غربی صحن جنوبی حرم مطهر احداث شده است.

نقل است ابوالشهدا، حاج علی چاقیان آرانی، از بنیان گذاران این مسجد، سال ها پیش از انقلاب برای پرداخت وجوهات شرعی طیِ سفری ۳۵ روزه به کربلا و نجف، خدمت حضرت امام رسید و برخی درخواست های عمومی از جمله ساخت چند مسجد را با امام خمینی(ره) در میان گذاشت و به آران و بیدگل برگشت. چندی بعد چند روحانی به عنوان نمایندگانِ امام، میهمان حاج علی آقا شدند و بخشی از مصالح ساخت چند مسجد در این منطقه از جمله مسجد اعظم محمدهلال(ع) را از طرف امام هدیه کردند.

این مسجد در واقع یادگار ماندگاری است که به همت مؤمنین و مساعدت حضرت امام خمینی(ره) تکمیل و مورد استفاده قرار گرفت.

کانون فرهنگی حضرت محمدهلال(ع) هم در این مسجد فعال است.

مجمع قاریان و حافظان هلال

مجمع قاریان و حافظان هلال آران و بیدگل در ۱۸ فروردین ‌ماه سال ۱۳۷۲ بنا به توصیه و تشویق محمود لطفی‌نیا از قاریان ممتاز بین‌المللی و به‌ همت جمعی از جوانان علاقه‌ مند به قرآن در رواق شرقی حرم مطهر راه‌اندازی شد. این مجمع تاکنون نیروهای مستعد قرآنی را پرورش داده و در سابقه ۳۰ ساله فعالیت خود افتخارات زیادی کسب کرده و جزو ۱۰ مرکز برتر قرآنی کشور بوده است.

از ابتدای تاسیس این موسسه تاکنون بیش از ۳ هزار نفر عضو فعال مجمع شده و ۵ هزار نفر آموزش های عمومی قرآن را در این موسسه فراگرفته اند. همچنین ۲۰۰ قرآن آموز زیر نظر اساتید این مجموعه قرآنی موفق به «حفظ کل قرآن کریم» و ۹۰۰ نفر موفق به حفظ اجزایی از قرآن شده اند.

قرآن آموزان این مرکز تاکنون موفق به کسب ۴۵۰ رتبه استانی و  ۱۵۰ رتبه کشوری شده اند و موسسه در ارزیابی های مختلف کشوری چندین مرتبه حائز رتبه شده است.

همچنین اساتید قرآنی و قرآن آموزان این مؤسسه در سال های اخیر در مسابقات بین المللی روسیه، مسابقات طلاب جهان اسلام، مسابقات حفظ سراسری قرآنی دانش آموزان جهان اسلام، مسابقات قرآنی اوقاف و امور خیریه و مسابقات قرآنی دانشجویان و مسابقات قرآنی دانشگاه فرهنگیان حائز رتبه های برتر شده اند.

برگزاری محافل انس با قرآن با حضور قاریان مصری و بین المللی و کشوری، اجرای ترتیل خوانی سحرگاهی ماه رمضان با پخش زنده از شبکه قرآن، همکاری در اجرای بیش از ۱۱ دوره طرح های بزرگ ملی قرآنی بشارت (۱۴۴۱،۱۴۴۲ و...) از برنامه های ملی و فراملی این موسسه است.

همچنین برگزاری کلاس های آموزشی در قالب طرحهای پاییزه، تابستانی، زمستانی و بهاره، برگزاری مسابقات حفظ، قرائت، تفسیر، راه اندازی نوار خانه و کتابخانه تخصصی قرآنی، طراحی و راه اندازی سامانه ثبت اطلاعات اعضای مجمع، تولید  نرم افزار های آموزشی«ترنم نیایش» و «نسیم وحی» و برگزاری سه دوره مسابقات قرآن کریم یادواره شهدای مقاومت از مهم ترین فعالیت این موسسه قرآنی است.

این موسسه دارای ۵ شعبه در سطح شهرستان آران و بیدگل است و هم اکنون مجتمع ساختمانی این موسسه با زیربنایی بالغ بر ۱۵۰۰ متر مربع در ۴ طبقه با اعتباری بالغ بر ۳۰ میلیارد تومان با کمک خیرین قرآنی در حال احداث است.

صندوق قرض‌الحسنه حرم مطهر

صندوق قرض الحسنه حضرت محمدهلال بن علی(ع) از سال ۱۳۸۳ فعالیت خود را در ضلع شرقی آستان مقدس آغاز کرد و امروز  این صندوق با ۲۴ هزار عضو فعال ترین صندوق قرض الحسنه در سطح شمال استان اصفهان است.

این صندوق تا امروز میلیاردها تومان وام تا سقف ۲۰ میلیون تومان با نرخ ۰ تا ۳ درصد شامل وام های ازدواج، کمک هزینه .تحصیلی، کمک هزینه پزشکی و ... به اعضا پرداخت کرده است.

موسسه خیریه ازدواج آسان «الزهرا»

این آستان مقدس در اسفند سال ۱۳۸۹ با راه اندازی موسسه خیریه «الزهرا» در حوزه ازدواج آسان قدم های مثبت زیادی برداشته است و تاکنون با برگزاری ۲۱ دوره مراسم پیوند گلها، مقدمات ازدواج آسان و مراسم عروسی جمعی زوج های جوان را فراهم کرده است. 

این موسسه همچنین با عقد قرارداد با اصناف مختلف کلیه مقدمات مراسم ازدواج جوانان شامل اجرای صیغه و سفره عقد، تهیه سالن مراسم، آرایش عروس، مزون عروس و فیلم بردار و عکاسی و ...را انجام می دهد و تاکنون اجرای ۴۰۰ مورد مراسم ازدواج به انجام رسانده است

موسسه خیریه الزهرا (س) همچنین از ابتدای تاسیس تا امروز به ۱۳۰۰ زوج جوان بی بضاعت جهیزیه و به ۴۵۰ زوج جوان وام ضروری ازدواج اعطا کرده است. همچنین این موسسه تاکنون ۳۰ هزار نفر ساعت مشاوره پیش، حین و بعد از ازدواج داشته است. 

انجمن خیریه بیماران خاص هلال

انجمن خیریه بیماری های خاص از دیگر موسسات وابسته به این آستان مقدس است که در جهت تامین دارو و درمان بیماران خاص نیازمند فعالیت می کند. این انجمن در شهریور ماه ۱۳۹۳ به همت تعدادی از خیریت سلامت تاسیس و در فروردین ۱۳۹۴ با تایید اساسنامه آن توسط سازمان اسناد و املاک کشور با شماره ۱۵۳ به ثبت رسید.

هدف از تشکیل این انجمن همدلی و ابراز همدردی با بیماران صعب العلاج و سرطانی و کم کردن آلام آنان از طریق کمک های مادی و معنوی بوده است.

گلزار شهدا

شهرستان آران و بیدگل با تقدیم ۸۴۰ شهید، ۳۳ مفقود و بیش از دو هزار جانباز و ۸۳ آزاده و ۶ هزار و ۷۰۰ رزمنده افتخار کسب رتبه نخست ایثارگری در سطح کشور به نسبت جمعیت را به خود اختصاص داده است. به عبارتی دیگر در دوران دفاع مقدس از هر ۸۷ نفر مردم آران و بیدگل، یک نفر به شهادت رسیده است که این آمار از شجاعت و ایثار و فداکاری مردم این خطه حکایت دارد.

از این تعداد شهید ۳۱۴ شهید در گلزار شهدای آستان مقدس آرمیده اند. ساماندهی گلزار شهدا در ضلع شرقی و غربی آستان مقدس از سال ۷۹ آغاز شد و طی ۶ ماه همه قبور مطهر شهدا ساماندهی شدند. این گلزار، همچنین ۳ شهید دوران انقلاب، یک شهید کشتار سال ۶۶ حجاج مکه، یک شهید گمنام، یک شهید حادثه تروریستی کربلای معلی و دو شهید مدافع وطن را در خود جای داده است.

گنجینه و موزه انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و شهدا

موزه دفاع مقدس یکی دیگر از گنجینه‌های حرم مطهر محسوب می‌شود که از سال ۱۳۸۳  به همت هیئت رزمندگان ثارالله آران و بیدگل در ضلع شرقی آستان مقدس تاسیس شده و بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ اثر شامل سه هزار و ۵۰۰ اثر ملموس و ۳ هزار اثر مکتوب از شهدای این شهرستان را در خود جای داده است.

معرفی شهدای قبل از پیروزی انقلاب و نقش این شهرستان در انقلاب اسلامی از آغاز تا پیروزی به روایت تصویر و سند، از مهم ترین بخش های گنجینه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس آران و بیدگل است.

خلاصه زندگی‌نامه و وصیت‌نامه سرداران شهید، معرفی الگوی ویژه ایثارگری شهرستان، نمایش آثار به‌ جا مانده از شهدا و معرفی کتب منتشر شده دفاع مقدس از دیگر موارد موجود در این گنجینه است.

این گنجینه تاکنون ۲۰ جلد کتاب از یادنامه های شهدا شامل خاطرات، زندگی نامه و وصایای شهدا را به چاپ رسانده است.

امور خادمیـن افتخاری

سابقه خادمی حضرت محمدهلال(ع) به زمان حضور آن حضرت در آران و بیدگل برمی گردد و بابا یعقوب اولین فرد این خطه کویری بود که افتخار خادمی حضرت را در زمان حیات با میزبانی از  ایشان داشت. از آن پس خدام زیادی خدمت به این امامزاده عظیم الشان را بر عهده داشتند و حتی تولد برخی از خدام هم به واسطه سکونت خدام در بخش هایی از حرم مطهر در آستان مقدس بوده است.

اما سازماندهی این موضوع از عید غدیر سال ۱۳۸۳ با راه اندازی بخش «امور خادمین افتخاری» آستان مقدس به عنوان بازوی اجرایی آستان مقدس آغاز شد.

از جمله فعالیت های خادمین افتخاری می توان به برگزاری و ساماندهی اجرایی ویژه برنامه های مختلف در مناسبت های ملی مذهبی، تاسیس گروه تواشیح و همخوانی هلال منیر، برگزاری جلسات هفتگی قرآن و شرح نهج البلاغه به صورت سیار، مراسم ختم ۱۴ هزار گلواژه صلوات به صورت ماهانه، کشیک بندی خدام افتخاری، تاسیس تیم های مختلف ورزشی (فوتسال ، والیبال، سوارکاری و ...)، برگزاری برنامه های ویژه مزدوجین با عنوان پیوند گلها، برگزاری مسابقات فرهنگی، برگزاری دوره های آموزشی ویژه خادمین افتخاری ، تهیه بروشورهای تبلیغاتی به زبان های مختلف و ... اشاره کرد.

نقاره خانه حرم

نقاره زنی در  حرم حضرت محمد هلال (ع) سابقه ای ۱۵۰ ساله دارد و زمانی رواج یافت که گنبد و گلدسته های حرم مطهر در حال باز سازی بود. مؤسس نقاره زنی، «مشهدی علی ناظر حضرتی» بر طبلی که متشکل از یک ظرف سفالی توخالی با روکشی از پوست آهو  بود کوفت تا با این روش ضمن خبردار کردن مردم از آغاز عملیات بازسازی، اهالی منطقه را نیز به کمک مالی و ادای نذورات ترغیب نماید.

پس از آن «سورنا» نیز به طبل کوبی در نقاره زنی اضافه شد؛ به گونه ای که در کنار طبل کوب یک نفر با دمیدن هوا بر سورنا، طبل کوب را همراهی می کرد و البته پس از چندی سورنا جای خود را به «کرنا» داد.

در ابتدا به هنگام خورشید گرفتگی، ماه گرفتگی، غروب آفتاب و در سحرهای ماه رمضان برای بیدار کردن مردم استفاده می شد و کم کم به اعیاد و جشن های مذهبی و نیز نشان دادن کرامات حضرت محمد هلال (ع) و بیان اعتبار، عظمت ، شکوه و قداست بارگاه حضرت محمد هلال بن علی (ع) اختصاص یافت.

از سال ۸۴ نقاره زنی آستان مقدس سازمان یافته تر شد و گروهی ۱۴ نفره از خادمین جوان حضرت متشکل از ۷ طبل کوب و ۷ کرنازن، آموزش های لازم را از نقاره خانه حرم حضرت معصومه فرا گرفتند و از آن سال تاکنون خادمین نقاره نواز حرم مطهر در اعیاد ملی و مذهبی بر بام هشتی ورودی صحن جنوبی حرم مطهر، نقاره زنی می کنند.

پایگاه اطلاع رسانی حرم مطهر

پایگاه اطلاع رسانی هلال وابسته به آستان مقدس حضرت محمد هلال بن علی (ع) شهرستان آران و بیدگل به آدرس اینترنتی www.helal.ir  در سال ۱۳۸۴ فعالیت خود را آغاز کرد .

آستان مقدس در سال ۱۳۸۶ با توجه به ضعف ها و نارسایی هایی که در ساختار قبلی سایت مشاهده می شد اقدام به طراحی ساختار جدیدی برای پایگاه کرد.

این پایگاه تا سال ۱۳۹۵ یکی از فعال ترین پایگاه های مذهبی استان اصفهان و فعال ترین پایگاه در حوزه بقاع متبرکه در سطح کشور بود. سپس این پایگاه با تغییر دامنه به helalemonir.ir فعالیت خود را ادامه داد.

مرکز تولیدات رسانه ای

حرم حضرت محمدهلال بن علی(ع) از معدود بقاع متبرکه کشور است که با بهره مندی از شبکه فیبر نوری از امکانات کامل اتاق فرمان ویژه برنامه های زنده تلویزیونی بهره مند است.

این اتاق فرمان در سال ۱۳۹۸ با یک میلیارد تومان اعتبار خیرین با تجهیزات استاندارد سازمان صدا و سیما توسط مهندسین سازمان طراحی و تجهیز شد و کلیه برنامه های تلویزیونی آستان بدون نیاز به حضور عوامل صدا و سیما با استفاده از ظرفیت خادمان رسانه ای این آستان انجام می شود.

از سال ۸۲ تاکنون بیش از ۴ هزار ساعت برنامه زنده تلویزیونی و ۳ هزار ساعت برنامه تولیدی از طریق شبکه‌های مختلف رسانه ملی به روی آنتن رفته است.

برنامه های عزاداری سنتی هیئات مذهبی در این آستان مقدس، نماز جماعت حرم مطهر، جزء خوانی سحرگاهی حرم مطهر در ماه مبارک رمضان، ویژه برنامه های شب های قدر، پخش زنده قرائت دعای کمیل، ندبه و عرفه از مهم ترین برنامه های مستمر زنده و تولیدی حرم مطهر است که به صورت مستمر در مناسبت های خاص در رسانه ملی پخش می شود.