حجت‌الاسلام دکتر جواد سلیمانی، عضو موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در گفت و گو با خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری شبستان با گرامیداشت ولادت امام سجاد(ع) و روز صحیفه سجادیه اظهار داشت: امامان ما طبق دلایل کلامی معصوم بودند و شواهد نقلی فراوانی وجود دارد که صاحب علم لدنی بوده و عصمت‌شان تنها عصمت از گناه نبود، بلکه عصمت از اشتباه هم داشتند.
عضو هیئت علمی‌موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) افزود: بدون تردید امام سجاد(ع) این فضائل را دارد همچنین قدرت خرق عادت داشتند، یعنی با علم الهی که خداوند به این‌ها داده است در صورت ضرورت می توانستند معجزه و شگفتی انجام دهند.
وی در مورد دیگر ویژگیها امام سجاد بیان کرد: ایشان مسائل اخلاقی را نیز به طور کامل در وجود شریفشان داشتند و در زمینه انفاق و گذشت حضرت امام سجاد(ع) شخصیتی برجسته بود و بندگان زیادی را گرفت و آزاد کرد، همچنین به میزان فراوانی اهل عبادت بود و چندین بار به حج رفت؛ آن هم حجی که با همه سختی‌هایی که در آن زمان وجود داشت.
حجت‌الاسلام دکتر سلیمانی عنوان کرد: تضرع و عبادات امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه کاملا تجلی دارد، اما یکی از مهمترین ویژگی امام سجاد(ع) مساله تشخیص موقعیت و تعیین مسیر پس از واقعه کربلا بود.
وی تصریح کرد: بعد از قیام عاشورا یک سردرگمی در میان امت اسلامی و محبان و شیعیان اهل بیت(ع) ایجاد شد و این سردرگمی موجب گردید که دو تفکر در جامعه به وجود بیاید، یک عده ای احساس کردند بنی امیه قدرتمند هستند و همه چیزها را گرفتند و نمی‌توانیم در برابر آنها ایستادگی کنیم و آنها امام حسین(ع) و یارانش را به شهادت رساندند و بهترین راه این است که ما نیز در برابر این حاکمیت تسلیم شویم.
این دکترای تاریخ و محقق و پژوهشگر خاطرنشان کرد:البته در این عده، افرادی نیز بودند که با اینکه خشم داشتند و بنی امیه را قبول نداشتند و به امام حسین(ع) گرایش پیدا کرده بودند اما از پیش خود چیزی بروز ندادند.
وی ادامه داد:دسته دوم نیز کسانی بودند که احساس کردند که هر چند موقعیت طوری است که بنی امیه قوی هستند و سلطه پیدا کردند و اوضاع اختناق است ولی ما باید جهاد کنیم و به هر قیمتی شده باید جهاد کنیم، این ها توابین بودند و افرادی مانند مختار به میدان آمدند و دست به قیام زدند.
حجت‌الاسلام سلیمانی گفت: با چنین رویکردی بود که توابین یک روزه کشته شدند و مختار و یارانش مدتی حکومت کردند اما سرانجام کار حکومتشان شکست خورد و این حکومت از ریشه کنده شد و در حال حاضر هم چندان ثمره‌ای از آن در تاریخ باقی نمانده است.
وی افزود: اما دیدگاه امام سجاد(ع)این بود که در تعیین مسیر باید حرکت کرد و هر چند بنی امیه قوی است و سلطه سیاسی پیدا کرده اند و جامعه قلبا با بنی امیه نیست و تسلیم شده و می ترسد اما در این شرایط ما باید برنامه ریزی کنیم تا در میان مدت بتوانیم حکومتشان را از بین ببریم.
عضو هیئت علمی‌موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) عنوان کرد:امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه این موقعیت را این گونه ترسیم می‌کند که دشمن قداری است و در کمین نشسته، ایشان می فرماید چه بسا دشمنی که شمشیر عداوتش را بر ضد من آخته و تیرش را برای ضربه زدن به من تیز کرده و سرنیزه ای را به قصد جان من تیز کرده است و دردهای جانکاهش را برای کام من در جام فروریخته و مرا آماج تیرهای خویش قرار داده و چشم مراقبتش برای کنترل من نخفته است.
وی اظهار داشت:در ادامه خطاب به خداوند می فرماید شما در برابر این دشمن در کمین نشسته و من را زیر نظر گرفتید و یاریم بخشیدی، این دعای 49 صحیفه است.
حجت‌الاسلام سلیمانی امیری بیان کرد:موقعیت امام سجاد(ع) را طبق این دعا میتوان فهمید، ایشان می فرماید باید برنامه ریزی کرد اگر ما جهادی را انجام دهیم و کشته می شویم و این موجب می شود اسلام اساسا از ریشه کنده شود و من و امام باقر و شیعیان به شهادت برسند و چیزی از اسلام ناب باقی نمی ماند، آن وقت مسیر هدایت بشری مسدود می شود.
وی عنوان کرد: این جا بود که امام سجاد(ع) برنامه ریزی و راه سخت و دشواری را انتخاب کرد و یک تدبیر عمیقی را در پیش گرفت به تعبیر رهبری این عبارت را می‌فرماید راهی که امام سجاد(ع) انتخاب کرد راه دومی که وجود داشت تبدیل کردن احساسات سطحی با تدبیری پخته سنجیده به تفکری عمیق بود که تجلی حیات اسلام و بازآفرینی نظام اسلامی و حراست از جان خود و تعداد معدودی از یاران قابل اعتماد است.
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اقدامات امام سجاد(ع) در این دوران تصریح کرد:پس ایشان چندین کار مهم را انجام داد اولا به طور مخفیانه شاگردانی را تربیت کرد که این‌ها با تشیع ناب آشنا شوند، اگر تعداد شیعیان در آغاز امامت 20 نفر بودند در پایان امامت به صدها نفر رسید.
وی ادامه داد:دومین کار ایشان این بود که در طول حیاتشان نام و خاطره سید الشهدا زنده نگه دارد تا پیام خون امام حسین(ع) را به جامعه انتقال دهد و لذا همواره به یاد عاشورا می گریست وکربلا را زنده نگاه می داشت و اجازه نمی داد بنی امیه این یاد را در تاریخ دفن کند و این موجب می شد تا قیام عاشورا در قالب فتح قلوب باقی بماند یعنی دلها را به خود جذب می کرد و بر این موجی که بر دلهای بیدار و اهل بیت(ع)شکل گرفت مردم این مکتب اسلام و تشیع را شناختند.
حجت‌الاسلام سلیمانی خاطرنشان کرد:سومین اقدام ایشان کادرسازی بود؛ در این باره شیعیان نابی که قدرت مبارزه سیاسی داشتند این ها را در قالب ها و دسته های متعددی در این سو و آن سوی جهان اسلام حفظ و با هم مرتبط کرد چون خودشان با این ها مرتبط بود و مجموعه این اقدامات پرخطر موجب اشد که تشیع زنده بماند و از بین نرود.
وی گفت:در پایان امامتشان تعداد شیعیان زیادتر و بستر برای مراجعه به امام باقر فراهم شد و امام باقر شاگردانی را در مدینه دارد شاگردان در دوران امام سجاد پرورش کردند ما معتقدیم که یکی از برجستگی های شخصیت امام سجاد(ع) این است که موقعیت درست را انتخاب کرد اگر مسیری اشتباه انتخاب می کرد مانند قیام مختار و توابین قیام از بین می رفت و اثری نداشت و شیعیان نابود می شدند.
عضو هیئت علمی‌موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) افزود: سید الشهدا در دورانی قیام انجام داد که دشمن می خواست کاملا ریشه اسلام ناب را قطع کند از این رو با جهاد شهادت طلبانه آمد تا خونش در جامعه بیداری بیاورد و این کار انجام شد یعنی پیام خون سید الشهدا، بیداری دلها بود که انجام شد اما با شهادت امام سجاد(ع) در آن دوران بیداری دلهایی رخ نمی داد وقتی به شهادت می رسیدند دیگر کسی نبود معلم در اعتقادات و احکام اسلامی جامعه باشند.
وی عنوان کرد:ما از این درس مهمی می گیریم که همواره در تشخیص موقعیت و تعییر مسیر دقیق باشیم و حساب شده عمل کنیم و واقعیت را درست بشناسیم اگر دیدیم در جامعه دو دستگی شد و یک عده ای می گویند موقعیت این است و دسته دیگری می‌گویند موقعیت چیز دیگری است و در تعیین مسیر اختلافی شکل گرفت باید ببینم امام جامعه چه می گوید چون امام جامعه به امور احاطه دارد و در تدبیر آن امور سیاست لازم را دارد.
حجت‌الاسلام سلیمانی بیان کرد: امروز در جامعه ما دو دستگی ایجاد شده است عده ای می‌گویند تورم و گرانی است و نظام بد عمل کرده و برای اینکه اعتراض کنیم رای نمی دهیم و مسیر رای ندادن را انتخاب کرده اند، آنها احساس می کنند موفق نبوده این همه تورم و گرانی را کنترل کند پس باید نظام را تنبیه کرد.
وی تصریح کرد: اما دیدگاه دوم طبق دیدگاه رهبری و منطق ایشان است و می گویند نظام موفق بوده است و جامعه را باید دید، ما تبدیل به قدرت برتر منطقه شده ایم و رشد اقتصادی و رشد سیاسی داریم ولی خوب تورم هم هست و این عیب است و عیب را باید با مطالبه گری و رای دادن های صحیح برطرف کنید که مقداری هم زمان می برد.
این استاد حوزه و دانشگاه عنوان کرد: یک مقدار هم مقصر دشمنان خارجی هستند، اما در انتخاب باید رای بدهید چون وقتی رای می دهید دشمن از این نظام قوی شما می‌ترسد و عقب می نشیند وقتی رای ندهید دشمن فشارش را بیشتر می کند که این جا در این اختلاف باید زیر نظر رهبری که جوانب قضیه را خوب می سنجد توجه کنیم و از ایشان تبعیت کنیم.
وی اظهار داشت:کما اینکه در قضیه برجام عده ای گفتند ایران ضعیف است و دشمن قوی و کدخداست و باید این ها را ببینیم و غنی سازی هسته ای را کنار بگذاریم تا تحریم ها رفع شود اما رهبری گفتند دشمن قدرت آن چنانی را که می گویید ندارد و نباید در مقابلش کوتاه بیایم باید مسیر مقاومت را بپیماییم، در مذاکره از ما امتیاز می‌گیرند عده ای گفتند این دیدگاه اشتباه است اما نتیجه این طور شد مقام رهبری که می دانست دشمن بدعهد است و صحبتهایشان درست از آب در آمد.
حجت‌الاسلام سلیمانی خاطرنشان کرد:امام سجاد(ع) فضائل زیادی دارد و مهمترین آن تشخیص موقعیت و تعیین مسیر صحیح است و وقتی در جامعه در تعیین موقعیت اختلافی ایجاد شود باید ببینم رهبری چه می گوید تا از آن تبعیت کنیم.
وی گفت:صحیفه سجادیه نتیجه ارتباط خاصی است که امام سجاد با خدا دارد و می‌خواهد تکامل معنوی و انسانی پیدا کند یکی از مسائلی که در صحیفه است در قالب دعا بیان شده اما حقایقی را به زبان خودش دارد بیان می کند از جمله اینکه امام شکوه می کند از کسانی که آن را زیر نظر می گیرند.
عضو هیئت علمی‌موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) افزود: یک عده از ادعیه‌ها برای احیای نام رسول خدا و سنت اوست و لذا در صحیفه سجادیه هر چندی صلوات بر پیامبر(ص) می فرستد چون بنی امیه می خواهد در جامعه خدا و محوریت رسول خدا را از بین ببرند، در صحیه دعاهایی دارد در مورد مکارم اخلاق و در مورد رفع گرفتاری‌ها توسط خداست و اندیشه توحیدی انسان را قوی می‌کند و با این دعاها انسان احساس می‌کند کلید همه مشکلات در دست خداست و با این مسیر می‌تواند انسان مسیر تکامل خود را هموار کند و راه سعادت را در این دعاها ببیند.
نظر شما