به گزارش خبرگزاری شبستان در مشهد، این روزها و در ایام انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، شاهد حضور پررنگ بانوان درعرصه سیاسی برای حضور در مهمترین جایگاه تصمیم ساز کشور هستیم. مقوله حضور زنان در مناصب سیاسی و مدیریت اجرایی کشور موافقین و مخالفین بسیاری دارد لیکن شرایط کلی حاکم بر فضای جامعه بدین سو می رود که عدالت جنسیتی(نه برابری) روز به روز طرفداران بیشتری پیدا می کند.
برخی افراد تقسیم کارهای اجرایی را مانع دستیابی زن ها به فضائل می پندارند، لیکن این توهّم بر اثر عدم توجه به نظام ارزشی اسلام است. نظام ارزشی اسلام با معیارهای مکاتب دیگر متفاوت است. در اسلام آنچه مایه تقرب می شود، تعبّد است و هر کس بنده تر باشد، مقرب تر است. بندگی خدا نیز در عمل مطابق آرا و پیشنهادهای خود نیست؛ بلکه بندگی، رفتار براساس دستور خداست. بدیهی است اگر سیستم اداره جامعه بر موازین ستر و عفاف و طهارت روح استوار باشد، هیچ‌گونه منع شرعی برای حضور زن در وکالت، وِصایت، ولایت بر محجوران و ولایت بر رقبات وقف و نظایر آن نیست و هرگز حق زن در مواردی محدود مانند حق الحضانه خلاصه نمی شود.
لزوم تغییر نگاه ها به جامعه زنان
مرضیه شعرباف‌چی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در مشهد در خصوص جایگاه زن در جامعه و حضور در مناصب سیاسی اظهار کرد: در زندگی خانوادگی و اجتماعی این زن‌ها هستند که پیشران هستند.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر لزوم توجه به اصل شایسته‌سالاری گفت: تاثیر زنان در نهادهای حاکمیتی و مراجع تصمیم ساز مانند نمایندگی مجلس شورای اسلامی نشان دهنده چهره واقعی زن فعال در اجتماع به دور از نگاه‌های جنسیتی است.
وی با اشاه به اهمیت حضور بانوان در انتخابات ادامه داد: زنان ما با کسب کرسی‌های نمایندگی مجلس شورای اسلامی زن طراز اسلامی را به معرفی می‌کنند، زنی که تحصیلکرده و به پست‌های مهم سیاسی رسیده است.
شعرباف تصریح کرد: از بعد دیگر نگاه بانوان به مسائل است زیرا روش حل مسئله و فهم مطالب در بانوان متفاوت است. از این رو نگاه متفاوت خانم‌ها با نگاهی متفاوت آقایان می‌تواند کمک کند به شکل‌گیری قوانینی درست برای همه اقشار جامعه چون نیمی از جمعیت را زنان تشکیل می‌دهد.
این مدرس دانشگاه ابراز کرد: برای گرفتن مناصب سیاسی نیاز به فرهنگ‌سازی است که قرار نیست همه مناصب را آقایان بگیرند باید در حوزه‌های مدیریتی بانوان صبوری کنند چون تجربه مدیریتشان کمتر از آقایان است.
وی بیان کرد: تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری بانوان باید در جهتی باشد که به درستی مسئولیت بپذیرند. همچنین رسانه‌ها و مدارس باید برای کسب چنین مناصبی توسط بانوان باید تاثیر بگذارند.
تغییر باورها شرط تحقق عدالت جنسیتی
زنان تشکیل دهنده نیمی از جامعه هستند ولی همچنان نقش کوچکی در فضای مدیریتی و سیاست گذاری جامعه دارند که این موضوع نیز همواره در طول تاریخ و در تمام ملت ها مطرح بوده است؛ مثلا در مجموع پارلمان‌های دنیا حضور زنان ۲۳ درصد است.
زنان امروز بخش قابل توجهی از فارغ التحصیلان دانشگاهی را تشکیل می‌دهند و به تبع آن باید شاهد حضور آن‌ها در مشاغل مدیریتی و تخصصی باشیم؛ اما درحال حاضر توازن بین سواد و تخصص زنان و استفاده از تخصص آن‌ها در سیاست گذاری و مدیریت برقرار نیست.
یکی از راه‌های از بین بردن کلیشه‌های جنسیتی که ممکن است مانع حضور زنان در عرصه‌های مدیریتی شود، حمایت قانون است. اسناد بالادستی زیادی در این زمینه وجود دارد، مانند اصل ۳ بندهای ۸ و ۹ و ۱۴ قانون اساسی که راجع به منع تبعیض و نابرابری است و همچنین قانون حمایت از حقوق و مسئولیت‌های زنان در عرصه‌های داخلی و بین المللی که البته بسیار کلی هستند.
در بین قوانین ۵ ساله توسعه، قانون اول و دوم توسعه چیزی در مورد زنان ندارد، اما در برنامه‌ی سوم توسعه که در ضمن سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری بود، یکی از شاخص‌ها را توجه به نقش سازنده زنان در توسعه قرار داده و در ماده‌ی ۱۵۸ تاکید دارد بر آموزش، اشتغال و سلامت بانوان، اما در مورد مسائل مدیریتی زنان اشاره‌ای نشده است. در برنامه‌ی چهارم توسعه نیز همان بند قبلی در سیاست‌های ابلاغی تکرار می‌شود و در ماده ۱۱۱ برنامه‌ی چهارم بر توسعه‌ی مشارکت زنان و فرصت‌ها و مهارت‌های آنان تاکید شده، اما به کلیات اکتفا کرده اند. همچنین میتوان به مصوبه سال ۹۶ شورای اداری اشاره کرد که طبق آن ۳۰ درصد از مشاغل مدیریتی باید از بین خانم‌ها انتخاب شود که البته دیوان عدالت اداری این قانون را لغو کرد!
آنچه مبرهن است بخشی از این شکاف به دلیل باورها و فرهنگ جامعه‌ی ایران است که در گام اول تغییر دیدگاه از طریق فرهنگ سازی و در وهله بعد بازنگری در قوانین و ساختارهای تقنینی و اجرایی را می طلبد تا زمنیه حضور عادلانه برای بانوان در عرصه های سیاسی و اجرایی فراهم شود.
گزارش: علی رنگ آمیز طوسی
نظر شما