انتخاب و انتخابات، تجلی مشورت در قرآن

حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدعلی رضایی اصفهانی در گفتگو با خبرگزاری شبستان در استان قم با اشاره به مبانی قرآنی مشورت و انتخاب گفت: انتخاب در قرآن در واقع تجلی مشورت است  و مشورت خاستگاه انتخاب است.

مدیر مجتمع عالی قرآن و حدیث جامعة المصطفی(ص) العالمیه ادامه داد: در قرآن در دو آبه صریحا به این موضوع اشاره شده است.در آیه 38 سوره شورا می فرماید« وَالَّذِینَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَیٰ بَیْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنْفِقُونَ» و آنان که امر خدایشان را اجابت کردند و نماز به پا داشتند و کارشان را به مشورت یکدیگر انجام می‌دهند و از آنچه روزی آنها کردیم (به فقیران) انفاق می‌کنند.

مشورت خواست خداوند و قرآن است

وی ادامه داد: در این آیه می فرماید در بین مردم کارها باید با مشورت انجام شود و این خواست خداوند و قرآن است و مطلبی است که می تواند مبنای مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری باشد.

مسئول مرکز تحقیقات قرآن کریم الهدی در ادامه با اشاره به آیه 159سوره آل عمران گفت: خداوند در این آیه می فرماید:« فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ ۖ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ ۖ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ ۖ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ» به مرحمت خدا بود که با خلق مهربان گشتی و اگر تندخو و سخت‌دل بودی مردم از گِرد تو متفرق می‌شدند، پس از (بدیِ) آنان درگذر و برای آنها طلب آمرزش کن و (برای دلجویی آنها) در کارِ (جنگ) با آنها مشورت نما، لیکن آنچه تصمیم گرفتی با توکل به خدا انجام ده، که خدا آنان را که بر او اعتماد کنند دوست دارد.

خداوند حتی پیامبر خود را به مشورت توصیه می کند

مدیر مجتمع عالی قرآن و حدیث جامعة المصطفی(ص) العالمیه ادامه داد: خداوند در این آیه به پیامبر خود که متصل به وحی و عقل کل است می فرماید با مردم مشورت کن.

وی افزود: درباره شان نزول این آبه در تفاسیر آمده است وقتی پیامبر اکرم در معرض جنگ احد قرار می گیرد با مردم مشورت می کند که آیا جنگ در داخل شهر یا بیرون از شهر باشد که اغلب مردم به خصوص جوانان نظر به جنگ در بیرون از شهر می دهند و پیامبر نظر جوانان را پسندید و برای جنگ کوه احد را انتخاب کردندو در پایان جنگ نیز به خاطر تخلفات و نافرمانی هایی که شد جنگ به شکست انجامیدو به ظاهر شکست خوردند.

در مشورت خرد جمعی بر امور حاکم می شود

حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی  ادامه داد: با این شکست برخی فکر کردند که پیامبر دیگر در کارها با مردم مشورت نخواهند کرد ولی قرآن کریم قرآن تاکید می فرماید که هرچند که ممکن است نتیجه خوب یا بد داشته باشد  اما اصل مشورت خوب است چون در مشورت خرد جمعی برامور حاکم می شود و افراد مسئولیت پذیر می شوند و در کار ها کمک می کنند.

وی تصریح کرد: اگر در جنگ احد شکست اتفاق افتاد نه به خاطر مشورت بلکه به خاطر نافرمانی و نادانی عده ای بود که محل استقرار خود را ترک کردند لذا فرمود ای پیامبر «وشاورهم» با مردم مشورت کن و مشورت را رها نکن.

با چه کسانی باید مشورت کرد؟

این قرآن پژوه در پاسخ به این سوال که حال باید با چه کسانی مشورت کرد گفت: در روایات برای کسی که باید با او مشورت شود شرایطی عنوان شده که این شرایط می تواند شرایط انتخاب شونده هم باشد چرا که به عنوان مثال این فرد انتخاب شونده قرار است در مجلس شورای اسلامی خود مورد مشورت قرار گیرد.

وی با اشاره به روایتی از امیرالمومنین(ع) تصریح کرد: امام معصوم(ع) می فرماید با سه گروه مشورت نکن: افراد بخیل؛ چون فرد بخیل انسان را از انفاق و کمک به دیگران باز می دارد. افراد ترسو؛ چون انسان ترسو انسان را از کارها باز می دارد و شجاعت را کم می کند.و انسان حریص؛ چراکه فردحریص نسبت به مال دنیا حریص بوده و طمع انسان را تحریک کرده و اجازه نمی دهد کارها پیش برود.

شرایط و ضوابط مشورت باید رعایت شود

حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی  ادامه داد: بنابراین انسان باید شرایط و ضوابط مشورت را رعایت کند مخصوصا در انتخابات که بسیار حساس است.

وی با بیان اینکه خداوند می فرماید «وشاورهم فی الامر» گفت: فی الامر در اینجا یعنی همه کارها از جمله انتخابات. نکته دیگر اینکه خداوند به پیامبر خود می فرماید مشورت کن، وقتی که خدا به پیامبری که به وحی متصل است، عصمت دارد، عقل کامل است، علم غیب دارد، و می فرماید درکارها مشورت کن دیگر تکلیف ما روشن می شود که در همه.

انتخابات، تجلی مشورت است

حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی  در پایان با بیان اینکه انتخابات تجلی مشورت است گفت: پس هم در انتخاب افراد باید مشورت کرد و هم کسانی را انتخاب کرد که شرایط مشورت دادن در مجلس را داشته باشند و امیدواریم با عمل به دستورات الهی و انتخاب اصلح بتوانیم به سعادت برسیم.