سید علیرضا عالمی، مدیر گروه مطالعات تمدنی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتگو با خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری شبستان با بیان اینکه عدالت مفهومی کلیدی در زیست اسلامی است و در قرآن و روایات تاکید فراوانی به آن شده است، اظهار کرد: عدالت مفهومی است که در معنای قرآنی آن با برخی مفاهیم کلیدی دیگر همانند آزادی، انتخاب، کرامت انسانی و خلوص انسانی رابطه مستقیم دارد. انسان به عنوان موجودی که در دو ساحت فردی و اجتماعی دارای رفتارهای مبتنی بر علایق، سلایق، تاثیرات، انگیزه ها و اهداف است، همواره در مسیر و معرض متمایل شدن به برخی از عرصه های حیات فردی و اجتماعی و خروج از تعادل درونی و بیرونی و مبتلا شدن به عادات است که راه تصحیح آن اعتدال گزینی است، چرا که اعتدال گزینی باعث می گردد که فرد به وضعیت مطلوب فردی و اجتماعی بازگردد.
وی اظهار کرد: رمضان دوره زمانی یک ماهه است که در هر سال تکرار می شود و دربردارنده مولفه های سازنده برای شخصیت فردی و اجتماعی مومن است. فرد مومن با انتخاب چگونگی زیست مومنانه در این ماه، آزادی، انتخاب، کرامت انسانی و خلوص خود را محک می زند و سعی می کند فضایی برای خود و اطرافیانش بسازد که در آن مولفه مزبور فهم، ادارک و عملی شوند.
عالمی در ادامه تصریح کرد: به نظر می رسد تلاش جمعی مومنان در این ماه هم به عدالت فردی، یعنی «آزادی فردی در نسبت انسان با خدا»، «انتخاب آگاهانه او در مسیر عبودیت خدا» و «کرامت دادن به نفس انسانی در مقابل شهوات و خواسته های دائمی و همیشگی» و «عملکرد خالصانه در وجود خویشتن» می انجامد و هم عدالت اجتماعی را در سطحی متفاوت از سایر ماه ها پی می گیرد.
وی اضافه کرد: فرد در عرصه اجتماعی وضعیت های متفاوتی همچون مسئولیت اجتماعی، برابری معیشتی، همبستگی و مهربانی جمعی را تجربه می کند و در شکل دهی جمعی به آنها می کوشد. همه این موارد به تحقق مفهوم غائی عدالت که مورد توجه قرآن و آموزه های اسلامی است، می انجامد.
مدیر گروه مطالعات تمدنی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: از این رو، رمضان تطوری عملی و سالیانه برای خودسازی و جامعه سازی برای دستیابی به هدف عدالت است عدالتی که خواسته‌ی انسانی، اخلاقی و تمدنی همه‌ی بشریت محسوب می شود؛ بنابر این، اسلام در رویکردی تمدنی، آن را در رمضان به عنوان هدیه ای سالانه برای انسان های مومن قرار داده است تا خود و اجتماع بشری را به فضای عدل نزدیک گرداند تا انسان در انتهای این ماه، انسانی عادل تر باشد و اجتماع انسانی محیطی عادلانه تر را تجربه کند.
نظر شما