آداب و رسوم عید فطر در کشورهای جهان

خبرگزاری شبستان، گروه بین الملل: عید فطر، مسلمانان سراسر جهان با شادی و محبت گردهم می آورد. این عید فرصتی برای دور شدن از روزمره‌ها و دور هم جمع شدن با عزیزان و یادآوری خاطرات درگذشتگان است.

این عید، خاطرات فراموش نشدنی را برای کودکان دارد، آنها بزرگ می‌شوند و مادران و پدرانی می شوند که تلاش می‌کنند خاطرات جدیدی را برای فرزندان خود رقم بزنند تا شادی خانوادگی بدون وقفه ادامه یابد.

مسلمانان در سرتاسر جهان برخی از آداب و رسوم عید فطر مانند جمع شدن برای اقامه نماز عید، تمیز کردن خانه ها، پوشیدن لباس های نو، دادن شیرینی یا پول به کودکان و خوردن غذای جشن با خانواده را اجرا می‌کنند. با این حال هر کشوری آداب و رسوم خاص خود را دارد که عید را با رنگی خاص و طعمی خاص که در سایر کشورها نظیر ندارد، برگزار می کند و عید فطر را به عید چند رنگ با کثرت اقوام و قبایل تبدیل می کند.

باتنوع زبان‌ها و آداب و رسوم هرکشوری، شیوه جشن گرفتن اعیاد متفاوت است و غذاهای آنها متنوع است. به طوری که نمی توان ارتباط تنگاتنگ جشن‌های اجتماعی و مذهبی و غذا را نادیده گرفت، به خصوص که در عید فطر پس از یک مدت روزه داری، این جشن لذت بخش است.

عید در مصر

جشن عید فطر آداب و رسوم خاصی دارد و فضای شاد و منحصر بفردی را ایجاد می کند. نماز عید در میادین وسیع و مساجد قدیمی بزرگ با حضور شمار زیادی از مسلمانان اقامه می شود. خانواده‌های مسلمان به طور کامل برای اقامه نماز عید می روند و این روز را جشن می گیرند.

مصری‌ها به ویژه کودکان لباس‌های نو و زیبا می‌پوشند و فرارسیدن عید سعید فطر را به یکدیگر تبریک می‌گویند و پس از نماز عید، بین بچه‌ها شیرینی و بادکنک توزیع می کنند.

مصری‌ها در روز عید به زیارت اهل قبور می روند و قرآن و دعا می خوانند. اقوام به دیدار یکدیگر می روند و به بچه‌ها «عیدیه» که پول نقد است، می دهند.

درعید سعید فطر، زنان در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان انواع کیک و شیرینی مخصوص عید از جمله «پیتی فور» و «الغربیه» و غذاهایی همچنین ماهی دودی و ماهی شور درست می کنند و همه خانواده از کوچک و بزرگ در تهیه آن برای تقدیم به خانواده و همسایگان مشارکت دارند. مسلمانان قبل از رفتن برای اقامه نماز عید در میادین و مساجد، به مناسبت عید صبحانه با چای فراهم می کنند.

خیابان‌ها و میدان‌ها به مناسبت عید فطر آذین بندی می‌شوند. یکی از مراسم‌های مردم مصر در روز عید فطر برگزاری مسابقات ورزشی از جمله سوارکاری و مسابقات فرهنگی و دینی است.

عید در عربستان

جشن عید فطر در عربستان با ویژگی خاص خود متمایز است. همه خانواده ها با خریدن لباس های نو و خوراکی همچون کبسه، مرقوق، مراصیع وهریس، برای عید آماده می شوند.

عربستانی ها شیرینی‌های کلیجه وعریکة التمر و معمول را برای عید ترجیح می دهند، مردم عربستان صبح روز عید برای اقامه نماز جمع می شوند و به شیوه خود به تبریک با عبارت «عساکم من عواده» و «عیدکم مبارک» و عبارت‌های زیبای دیگر عید را به یکدیگر تبریک می‌گویند و آرزوهای ویژه می‌کنند.

در عربستان، خوردن خرمان به همراه قهوه عربی یکی از آداب و رسوم مخصوص ماه رمضان است.

عید در الجزایر

عید فطر در الجزایر طعم خاصی دارد. الجزایری ها عید فطر را (عید صغیر) می نامند، همانگونه که بسیاری از کشورهای عربی نیز به آن می گویند.

زنان علاوه بر خرید لباس عید برای کودکان علاقه مند به تهیه شیرینی عید در منرل هستند. شاید یکی از بهترین، متنوع ترین و متمایزترین شیرینی های عید، شیرینی های الجزایری و همچنین بقیه کشورهای مغرب عربی باشد .

شیرینی المقروت در صدر فهرست شیرینی های الجزایری قرار دارد. در روز عید هر خانواده یک سینی غذا خوشمزه به نام (سینی قهوه عید) تهیه می کنند که اعضای خانواده روزه خود را باز می کنند، این سینی شامل شیر، قهوه، نان خانگی، مربا، پنیر، کره و شیرینی عید است.

عید در یمن

جشن عید در یمن با کشورهای دیگر متفاوت است. در شب عید، یمنی‌ها هیزم را به مقدار زیاد جمع می کنند و آن را در توده‌های بزرگ و بلند روشن می کنند تا شادی خود را در عید ابراز کنند.

مردم یمن در روز عید فطر پس از اقامه نماز عید با یکدیگر دیدار می کنند و به کودکان «عیدی» می دهند . یکی از معروف ترین غذاهای یمنی که یمنی ها در عید فطر علاقه زیادی به طبخ آن دارند، «سلته» است که از شنبلیله چرخ کرده، سیب زمینی، گوشت، برنج و تخم مرغ تهیه می‌شود.

در یمن مشهورترین شیرینی مرتبط با اعیاد ومناسبت ها «بنت الصحن» است. یک کیک گرد است که از پرک های آرد، آب، کرده و تخم مرغ با کمی شکر درست می‌شود و با عسل تزیین می شود.

مردم یمن در دید و بازدید دستان بزرگان خود را می بوسند و بر پیشانی می گذارند. این فرهنگ را سینه به سینه به نسل ها منتقل می کنند.

عید در فلسطین

مردم فلسطین تلاش می کنند تا نماز عید را در مسجد الاقصی برگزار کنند، باوجود اینکه اشغالگران ممانعت هایی را برای ادای شعایر دینی داخل مسجد اتخاذ کرده است. خانواده ها در فلسطین شیرینی عربی همچون برازق و نقوع می پزد. زنان با تهیه شیرینی های محلی مانند معمول و حلی سنونک و یحمی تهیه می کنند.کودکان آهنگ هایی را در آخرین روز ماه مبارک رمضان و عید فطر می خوانند.

پس از خروج از مساجد، بسیاری از مردم به تلاوت قرآن برای شهدای شان در قبرستان های اقدام می کنند و پخش کیک اقدام می کنند.

عید در امارات

مردم امارات آداب و رسوم متعدد در خصوص عید فطر دارند. اما اما شبیه آداب و رسوم همه کشورهای عربی و اسلامی مربوط به تبریک گفتن، نماز عید و اجتماعات خانوادگی است.

سخن از جشن عید فطر در امارات متحده عربی بدون ذکر «فواله عید» تکمیل نمی شوند، فواله عید یک رسم برای استقبال از مهمانان درعید است که سینه به سینه و نسل به نسل منتقل شده است.

علاوه بر آب میوه و آجیل‌های مختلف، در این عید با شیرینی ها و انواع خرمای اماراتی پذیرایی انجام می‌گیرد.امارات قبل از عید فطر با تزیین خیابان ها آماده می شود و بازارهای سراسر کشور رونق خاصی می گیرد.

یکی از رسم‌های امارات، گذاشتن حنا روی دست دختران و خرید لباس‌های نو برای کودکان است.

جشن عید در روستاهای امارات نیز متفاوت است. روستاها نماز عید در میادین آغاز می شود. مردان و کودکان آراسته می شوند و رقص محلی را به عنوان ابراز شادی اجرا می کنند. اما در شهرها، تدارکات مشابه است. اما نماز در مصلای عید که سرباز است،خوانده می شود.

توزیع شیرینی های مخصوص، بازی های دسته جمعی، داستان سرایی و نقاشی با حنا روی دست ها از جمله کاری مردم امارات در این روز مبارک است.

عید در موریتانی

مردم موریتانی با فرارسیدن عید فطر بازی های قدیمی را برگزار می کنند. این بازی ها در این عید در حومه موریتانی انجام می شود. از جمله مشهورترین این بازی ها، بازی مبارزه با عصا به نام دبوس است. بازی دیگر ظامت که تخته نرد در مصر است. با این تفاوت که قوانین خاصی دارند.

عید در تونس

تونسی‌ها به همراه کشورهای دیگر عید فطر یا «عید صغیر» را جشن می گیرند. کودکان بیش از بزرگسالان منتظر عید هستند، زیرا به لباس‌های نو و اسباب بازی‌های جدید و هدایا چشم دوختند.

عید فطر فرصتی برای گردهم آمدن خانواده‌ها و مناسبتی برای ایجاد فضای شاد بین یکدیگر و صله رحم است.

تونسی‌ها هفته آخر ماه رمضان برای فرزندانشان لباس نو مهیا می کنند و منزل را تمییز می کند تا برای پذیرایی از مهمانان آماده باشد.

شیرینی عنصر اساسی در جشن عید فطر است و بسیاری از خانواده ها به آماده کردن شیرینی در منزل اقدام می کنند، الشرموله» یکی از مشهورترین غذاهاست که متشکل از پیاز، کشمش است که در روغن زیتون پخته می شود و به همراه ماهی شور مصرف می شود. شیرینی ها تهیه شده برای عید نیز المحکوکه، الرخایمیه و الرفیسه است.

عید در سودان

مردم سودان در نیمه ماه مبارک رمضان برای تدارک عید فطر آماده می شوند. شیرینی ها و نان هایی مانند غریبه و پتی فور، سابلیه و سویسرول را به مقدار کافی برای تکریم نمازگزاران تهیه می کنند و بعد نماز عید به نمازگزاران تعارف می کنند.

نماز عید در میدان های نزدیک مساجد برگزار می شود. همگی به یکدیگر تبریک می گویند. سپس بسیاری از مردم روستا به منزل بزرگسالان می روند درحالی که صبحانه شان را با خود می برند. سپس دسته جمعی برای عیادت بیماران و سالمندان به همراه زنان و کودکان می روند.

در روز اول شوال، سفرهای خانوادگی و تبریک به همسایگان انجام می شود و همه اوقاتشان را در کنار ساحل نیل می گذرانند.

عید در فیلیپین

روز عید فطر در فیلیپین تعطیلی رسمی است، باوجود اینکه مسلمانان در اقلیت نیستند، مسلمانان به ادای نماز عید و زیارت اقوام و نزدیکان می روند.

گردشگری در فیلیپین در روزهای عید فطر پررونق است و فضای شادی در عید ایجاد می‌شود.

عید در اندونزی  

سنت «مودک» یا «بازگشت به وطن» پدیده‌ای است که اندونزی در عید فطر شاهد آن است و به اسم «لبران» (Lebaran) معروف است، چرا که اندونزی شاهد بزرگ‌ترین جابجایی داخلی مردم در سایه بازگشت بسیاری از مردم به آغوش خانواده‌هایشان برای گذراندن عید است.

مردم اندونزی مشتاق پوشیدن لباس جدید به نام «باجو بارو» هستند. یکی دیگر از مراسم معروف در یوگیاکارتای اندونزی، رویدادی به نام «گربگ سیاوال« است، که در آن سلطان اندونزی مجموعه‌ای از هدایا را که به شکل هرم چیده شده اند، تقدیم می کند و شهروندان برای به دست آوردن سهمی از آنها رقابت می کنند، طبق سنتی اعتقاد بر این است که برکت می آورد.

همچنین یک توپ چوبی بزرگ نیز در ساحل رودخانه کاپواس در پونتیاناک برای جشن گرفتن این عید شلیک می شود. غذاهای محبوب اندونزیایی در عید  شامل خوراکی به نام «کتوپات» است که عبارت از برنج پیچیده شده در برگ نارگیل و پخته شده در شیر نارگیل است. همچنین یک غذای گوشتی تند به نام رندانگ و شیرینی مانند کیک «نستار» از خمیر آناناس، آرد و شکر و «کیک پنیر» به نام« کاستاناجیل» است.

طعم عید در اندونزی بدون کیک «لاپیس لیجیت» که یکی از معروف ترین شیرینی های ملی اندونزی کامل نمی شود. این شیرینی در طبق های متعدد بزرگ آماده می شود و نیاز به مهارت بسیار دارد.

به کودکان پاکت های رنگارنگ حاوی پول به عنوان هدیه از اقوام داده می شود. بیشتر اندونزیایی ها در روز عید لباس‌های سنتی می پوشند و مانند بسیاری از مسلمانان در سراسر جهان، برخی از آنها نیز مشتاق دیدار بر اهل قبور ستند که دلشان برای شادی عید تنگ شده است.

در بسیاری از کشورها جشن عید فطر با نذری شیرینی همراه است، حتی در ترکیه به آن «سکر بایرام» به معنای جشن شکر نیز می‌گویند. ترک‌ها به هنگام تبریک عید سعید فطر به سالمندان احترام می‌گذارند، زیرا دست راست آن‌ها را می‌بوسند و روی پیشانی‌شان می‌گذارند. بچه‌ها در محله‌شان از این در به آن در می‌روند و عید را به همسایه‌ها تبریک می‌گویند و شیرینی و شکلات دریافت می‌کنند.

عید در مالزی

در مالزی به مناسبت فرارسیدن عید فطر، خانه ها با چراغ های روغنی سنتی معروف به "پلیتا" تزئین می شود.

 زنان مالزیایی غذاهای سنتی مانند پنکیک برنج درست می کنند.

معروف ترین سنت در مالزی در روز عید این است که درهای خانه ها را به روی همه، فارغ از مذهب و طبقه و شأن باز می کنند. بنابراین همه می توانند از غذا و از هم صحبتی در کنارهم لذت ببرند.

عید در سنگاپور

مسلمانان سنگاپورعید فطر را «هاری رایا آیدیل فیتری» می‌نامند و آن را جشن می‌گیرند. جشن‌های سنگاپور به‌ویژه در «گیلانگ سرای» متمایز است، به طوری که با نورها و رنگ‌های شگفت‌انگیز تزئین شده است.

 مردم سنگاپورهمچنین از غذاهای سنتی ارائه شده توسط فروشندگان مانند چای آب نبات و گیاهان سوخته روی چوب لذت می برند.