به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری شبستان، آیت الله سید ابراهیم رئیسی و «الهام علی‌اف» روسای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان پیش از ظهر امروز یکشنبه با حضور در نقطه صفر مرزی و محل اجرای سد مشترک «قیز قلعه‌سی»، این سد را که به منظور تکمیل بهره‌برداری از سد خداآفرین در بالادست رودخانه مرزی ارس احداث شده است، به شکل رسمی افتتاح کردند.
طرح جامع خداآفرین به طراحی و ساخت دو سد خداآفرین و سد قیز قلعه‌سی بر روی رود ارس و در مجاورت مرزهای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان اشاره دارد که در واقع این دو سد را باید مکمل یکدیگر عنوان کرد. با وجود افتتاح سد خداآفرین در سال ۱۳۸۷ شمسی و شروع آبگیری این سد، اما به واسطه عدم احداث و راه‌اندازی سد قیز قلعه‌سی امکان بهره‌برداری حداکثری از سد خداآفرین برای دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان وجود نداشت.
اکنون با احداث و تکمیل سد قیز قلعه‌سی، امکان بهره‌برداری حداکثری از حجم آب ذخیره شده در سد خداآفرین با انتقال آن از طریق سد قیز قلعه‌سی به اراضی کشاورزی در استان‌های آذربایجان شرقی، اردبیل و خاک جمهوری آذربایجان و نیز افزایش ظرفیت تولید برق فراهم شده است.
با تکمیل سد قیز قلعه‌سی و نهایی شدن طرح جامع خداآفرین، مزایای اقتصادی و اجتماعی فراوانی در نقطه صفر مرزی در شمال غرب کشور فراهم می‌شود که از جمله این موارد می‌توان به تثبیت کشاورزی و دامداری منطقه، توسعه گردشگری و جذب مهاجر اشاره کرد.
سد قیز قلعه‌سی در ۲۲۰ کیلومتری شمال شرقی شهر تبریز و در ۱۲ کیلومتری پائین دست سد مخزنی خداآفرین بر روی رودخانه ارس و در مرز ایران و جمهوری آذربایجان احداث شده است. عملیات اجرایی این پروژه از سال ۱۳۸۵ آغاز شد و در حال حاضر پیشرفت این پروژه ۱۰۰ درصد است. به دنبال بهره‌برداری از سد قیز قلعه‌سی حجم آب ذخیره شده در سد خداآفرین که در بالادست سد قیز قلعه‌سی قرار دارد از طریق کانال به دشت‌های آذربایجان شرقی، اردبیل و جمهوری آذربایجان به میزان ۲ میلیارد متر مکعب در سال و به وسعت ۷۴ هزار هکتار تزریق خواهد شد و علاوه بر تامین ۲۷۰ گیگاوات ساعت برق در سال زمینه توسعه بخش‌های گردشگری و کشاورزی را نیز فراهم می‌کند.
سد قیز قلعه‌سی از نوع خاکی با هسته رسی و به ارتفاع ۳۷ متر از پی با طول تاج ۸۳۴ متر است و ۲.۱ میلیون متر مکعب حجم بدنه دارد.
این سد بزرگترین و مهم‌ترین پروژه مرزی استان آذربایجان شرقی و اردبیل است که علاوه بر تامین آب بزرگترین شبکه آبیاری زهکشی شمال غرب کشور، باعث تقویت دیپلماسی آب و حسن همجواری و افزایش تعاملات مناسب با جمهوری آذربایجان می‌شود. همچنین پیش‌بینی می‌شود بهره‌برداری از این طرح با توسعه و رونق کشاورزی و اقتصادی منطقه زمینه ایجاد اشتغال بالغ بر ۴۰ هزار نفر را به شکل مستقیم و غیرمستقیم فراهم آورد.
افتتاح سد قیزقلعه‌سی نماد همکاری های بلند مدت بین باکو و تهران
وزیر انرژی جمهوری آذربایجان با استقبال از افتتاح سد قیز قلعه سی بین دو کشور ایران و آذربایجان، گفت: افتتاح این طرح بزرگ فراملی، نماد همکاری های بلند مدت بین باکو و تهران است.
پرویز شهبازاف افزود: این طرح نشان دهنده تعمیق روابط اقتصادی، تجاری و سیاسی بین ۲ کشور ایران و جمهوری آذربایجان است که می تواند راه گشای بسیاری از مشکلات و رفع موانع اقتصادی بین ۲ طرف باشد.
وی اظهار کرد: سد قیز قلعه سی در حقیقت به معنی یکسان سازی منابع ۲ کشور در دو سوی رودخانه ارس است و یک طرح فراملی برای هر ۲ کشور به شمار می رود و ما قدردان تلاش های کارکنان و مشاوران و کارگران این طرح بزرگ عمرانی هستیم.
شهبازاف، سد قیز قلعه سی را به عنوان یکی از عناصر مهم انرژی سبز در منطقه خواند و یادآور شد: اهمیت اکولوژیک طرح مهم انرژی برای همه مردمان ۲ کشور و منطقه غیر قابل چشم پوشی است.
وی ایجاد و ساخت پل های بیشتر بر روی رودخانه ارس را از جمله مطالبات هر ۲ کشور خواند و بر تسریع در ساخت این پل ها با هدف توسعه روابط دوجانبه تاکید کرد.
وزیر نیرو با بیان اینکه در زمان کنونی ۹۵ درصد از نیاز خود را در حوزه‌های سدسازی و احداث شبکه‌های آبیاری و ساخت نیروگاه‌های برق آبی در داخل تامین می‌کند، گفت: در این زمینه ایران جزو چهار کشور اول دنیا است.
ایران جزو ۴ کشور دنیا در حوزه سدسازی
علی اکبر محرابیان نیز در مراسم بهره برداری سد قیزقلعه سی با بیان اینکه امروز، روزی به یاد ماندنی در تاریخ روابط ۲ کشور ایران و جمهوری آذربایجان خواهد بود، افزود: دستاوردهای ایران در این زمینه، ساخت و بهره برداری از ۲۰۰ سد بزرگ مخزنی است که بیش از ۹۰ درصد از آن ها بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به بهره برداری رسیده است.
وزیر نیرو افزود: حوزه آبریز ارس با مساحت ۱۰۲ هزار کیلومترمربع و رودخانه ارس به طول یک هزار و ۷۱ کیلومتر، مشترک بین چهار کشور بوده و همواره در طول تاریخ موجب رونق و آبادانی منطقه و عامل مشترکات بین اقوام ساکن در آن بوده است.
وی گفت: ۲ کشور ایران و جمهوری آذربایجان دارای منافع مشترک آبی بر روی مرز ۴۲۰ کیلومتری رودخانه ارس هستند و این رودخانه عامل توسعه زیرساخت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در ۵۰ سال اخیر و به عنوان نماد همکاری و دوستی و شاهرگ حیاتی مرزنشینان قلمداد می شود.
محرابیان، ادامه داد: زنجیره سازه های مشترک بین ۲ کشور با حجم سرمایه گذاری بیش از یک میلیارد دلار و سابقه همکاری بیش از ۵۰ سال در موضوع بهره برداری از منابع آبی بین ۲ کشور فرصتی برای افزایش مراودات و سایر همکاری های منطقه ای فراهم کرده است.
نظر شما