حجت الاسلام «سیداحمد میرمرشدی»، کارشناس دینی و حوزوی در گفتگو با خبرنگار زنان و خانواده خبرگزاری شبستان با اشاره به ضرورت های تشکیل خانواده و ازدواج، اظهار کرد: چالش های فرهنگی ازدواج از ابعاد مختلف قابل بررسی است. یکی از آنها فرهنگ عمومی و تغییرات محوری می باشد که در فرهنگ عمومی اتفاق افتاده است. بعد از اینکه در کشورمان، توسعه و پیشرفت اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی رخ داد، همزمان فرهنگ عمومی تحت تاثیر این محورها قرار گرفت و می توان گفت نقش پدران و مادران در خانواده تا حدودی دشتخوش تغییرات شد.
بیش از ۹۰ درصد خانم ها از تحصیلات عالیه دانشگاهی برخوردارند
وی در ادامه با بیان اینکه نقش اجتماعی خانم ها با ورود به دانشگاه و کسب تحصیلات عالیه افزایش پیدا کرد اظهار کرد: این شرایط خانم ها درون خانواده را نیز تحت تاثیر قرار داد. نکته قابل توجه این است که در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد خانم ها از تحصیلات عالیه دانشگاهی برخوردارند؛ هر چند تحصیلات عالیه خانم ها نکات مثبت، بسیاری را در برداشت و باعث شد ضمن اینکه نقش زن در عرصه اجتماعی باز تعریف جدیدی شود بلکه زنان هویت و شخصیت جدیدی هم بدست بیاورد اما نباید از گسترش تاثیرات تفکرات لیبرالی، غربی و فمینیستی در میان خانم ها غافل شد.
این کارشناس دینی تصریح کرد: پس ازپیروزی انقلاب اسلامی میدان حضور دختران و پسران در صحنه آموزش و تحصیلات عالیه بسیار فراهم شد لذا ارتباط با دانشگاه و القاء تفکرات جامعه شناسانه و روان شناسانه غربی در حوزه علوم انسانی از جوانان جامعه شخصیت های ویژه و خاصی را پرورش داد. هر چند آشنایی با فرهنگ ها و خرده فرهنگ های جوامع دیگر مهم و ارزشمند است اما وقتی که ما آنها را به عنوان یک فرهنگ خودی پذیرفتیم و برایش ایجاد چالش نکردیم و منابع انسانی ما تربیت شده از تفکری شد که این تفکر با بافت فرهنگی جامعه ما منافات داشت، بنابراین طبیعی است که فرهنگ عمومی جامعه را هم کاملا متغیر کند.
بی‌توجهیِ نظام آموزشی و مدیریتی کشور به چالش های ازدواج
حجت الاسلام میر مرشدی با بیان اینکه خانواده امروز با خانواده گذشته بسیار متفاوت شده است افزود: در گذشته وقتی برای دختر خانم ها فردی معرفی می شد با کمترین چالش به راحتی می پذیرفتند و ازدواج در سنین پایین برای آنها ها قابل قبول تربود در حالی که امروزه، ورود دخترها به دانشگاه و حتی فارغ التحصیلی از دانشگاه ملاکی برای ازدواج آنها شده است که این اولین اشتباه خانواده هاست. متاسفانه نظام آموزشی و مدیریتی ما هم هیچ گاه این چالش را جدی نگرفته است، به جای اینکه امتیازاتی برای متاهلین قایل شوند یا خوابگاه های متاهلین را افزایش دهند برعکس میدانگاه مجردها افزایش یافته است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: معضلات اقتصادی، کمبودهای بودجه و نداشتن یک قانون جامع و برنامه مدون برای خانواده که امروز بعد از گذشت ۴۴ سال، اولین قانون نیم بند مربوط به جوانی جمعیت در خانواده را تصویب کردند، نشان دهنده این است که حتی مسئولان نظام هم برای حل مساله به میدان نیامدند. چالش عمیق ایجاد شده این بود که که دختران برای انتخاب همسر دچار مشکلاتی شدند لذا با ورود به دانشگاه و بالا رفتن سطح علمی و آشنایی آنها با نگاه فمینیستی، تصمیم گیری دخترها برای ازدواج سخت و همین امر موجب ترس دختران از ازدواج شده است.
الگوگیری جوانان از فضای مجازی برای ازدواج
وی بیان کرد: علاقه جوانان و نوجوانان به فضای مجازی و گسترش شبکه های ماهواره ای در زمینه گرایشات غیر اخلاقی باعث شده است بسیاری از جوانان و نوجوانان آلوده به این شبکه ها شوند و انتخاب همسر برای آنها از این فضا الگوگیری شده است. از آنجا که بافت سنتی کشورمان بستری آماده برای پذیرش آن فرهنگ نبود در واقع چالشی بین اعضای خانواده در رابطه با ازدواج ها به وقوع پیوست. اتفاق ناگوار این بود که سخت گیری جهت انتخاب همسر برای فرزندان در درون خانواده افزایش یافت و بهانه تراشی ها به ویژه از سوی مادران شروع شد که می خواستند فرزندشان همه آن امکاناتی را که خودشان در دوره جوانی نداشتند در زندگی جدید و فرزندان خود داشته باشند بر همین اساس سخت گیری پشت سخت گیری برای ازدواج ها آغاز شد.
سند ۲۰۳۰ و بحرانی که در خانواده ها ایجاد کرد
این کارشناس حوزوی خاطر نشان کرد: به میزان سخت گیری از یک طرف و به میزان آزاد بودن فضای جنسی از سوی دیگر، عملا جوانان رابطه های قبل از ازدواج را شروع و تجربه کردند. امضای سند ۲۰۳۰ و بستر سازی هایی که این سند در کشور ما ایجاد کرد، مساله ارتباط جنسیتی را معنادار کرد و به مرور زمان پسرها برای پیدا کردن دختر مورد علاقه خود در دانشگا ها یا مدارس از طریق فضای مجازی یا تلفن های همراه این ارتباطات روز به روز گسترش یافت. این شکسته شدن بافت سنتی و تغییر مدل خانواده و ارتباطات اجتماعی و نگاه هایی که در ارتباط با جنس مخالف صورت گرفت در واقع موجب ایجاد کانون بحرانی در میان خانواده ها شد.
وی گفت: با توجه به مسایل و مشکلاتی که ارمغان شرایط فوق در خصوص ازدواج جوانان بود، ازدواج های سفید فعال شد. مخالفت هایی که در مورد ازدواج در سنین پایین در مجلس و دولت صورت گرفت و کارشناسان و جامعه شناسان ما تحت عنوان "کودک همسری" به آن حمله کردند، باعث شد که والدین جرات نکنند دختران و پسران خود را در سنین بلوغ وارد یک زندگی مشترک نمایند و همین امر باعث افزایش سن ازدواج شد. با بالا رفتن سن، دختران احساس کردند که سن فرزند آوری آنها از بین رفته لذا بسیاری از آنها از ازدواج انصراف دادند و بسیاری هم به دلیل مشکلاتی که با خانواده هایشان داشتند، زندگی مجردی تشکیل دادند و این عاملی برای افزایش افسردگی و بیماری های روحی و روانی شد، ضمن اینکه سن ازدواج در پسرها هم بالا رفت، به گونه ای که دختران دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ با یک چالش عظیم در رابطه با تشکیل خانواده مواجه شدند.
لزوم توجه به قوانین غنی اسلام نسبت به خانواده
حجت الاسلام میر مرشدی در ادامه با اشاره به اجرای طرح "جوانی جمعیت و حمایت از خانواده" خاطرنشان کرد: امروزه که سیاست جوانی جمعیت مطرح شده، متاسفانه برنامه مشخصی برای پسران و دخترانی که از ازدواج باز مانده اند وجود ندارد. در جامعه ما به لحاظ اینکه چند همسری بشدت مورد نقد و انتقاد جامعه شناسان و روان شناسان بوده و هست و عرف اجتماعی هم بشدت با این مساله مخالف می باشد، مشکل ازدواج را بیشتر کرده است لذا یکی از مهمترین مسایلی که بایستی مد نظر قرارگیرد، برگشت به اسلام و توجه به قوانین غنی اسلام نسبت به خانواده است. متاسفانه ازدواج های موقت مورد پذیرش عرف و جامعه نیست.
حجت الاسلام میرمرشدی گفت: با توجه به همین بافت فکری که بین دختران و پسران به وجود آمده بود، بسیاری از ازدواج های آنها که حتی با عشق و روابط قبل از ازدواج آغاز شده بود، منتهی به بن بست های شدید شده و به مرور طلاق در جامعه ما افزایش پیدا کرده است. به ویژه شهرها هر چه بزرگتر و بافت اجتماعی هر چه پراکنده تر میشد، مساله طلاق و جدایی افزایش و به طبع آن فرزندان طلاق هم بیشتر میشدند.
وی در ادامه تصریح کرد: برخی بر این باور بودند که طلاق ها یا عدم ازدواج های به موقع ممکن است ریشه در شرایط اقتصادی نامناسب یا زمینه ساز فقر باشد در حالی که وقتی نگاه می کنیم، آمار طلاق در میان خانواده های متمول و برخوردار بسیار بیشتر از خانواده های کم برخوردار است و حداقل می توان گفت: مساله اساسی چه در ازدواج و چه در طلاق مشکل اقتصادی نیست و در دلایل دیگری باید جستجو کرد. امروز دختران و پسران به راحتی یکدیگر را پیدا می کنند، حتی برخی از خانواده ها به این نتیجه رسیده اند که ارتباطات قبل از ازدواج اشکالی ندارد در حالی که این مساله هم می تواند چالش هایی را از نظر عاطفی برای هر دو طرف ایجاد کند.
قوانین مربوط به خانواده بازنگری شود
این کارشناس دینی بر لزوم بازنگری قوانین خانواده تاکید کرد و افزود: هر چند قوانین موجود قوانین خوبی هستند اما بایستی نسبت به ضعف های آنها بازنگری صورت گیرد. بایستی چالش های درون جوانان و نوجوانان بازخوانی شود همچنین راهکارهای جدید برای رسیدن به زندگی مشترک مورد بازیابی و ارزیابی قرار گیرد.
وی با اشاره به راهکار حل مشکلات ازدواج جوانان گفت: به نظر بنده بایستی نحو مسولیت پذیری در زندگی، نحو تعامل با خانواده، ارتباط فرزندان با والدین، نحوی اداره زندگی مشترک، نحوی پذیرش همسر و معضلاتی که یک ازدواج می تواند پیش رو داشته باشد را از کودکستان تا دانشگاه به بچه ها آموزش دهیم و بستری فراهم کنیم که فرزندان تا قبل از ورود به دانشگاه علاقمند به ازدواج و تشکیل خانواده شوند.
لزوم آموزش جوانان قبل از ازدواج
حجت الاسلام میرمرشدی با بیان اینکه مشکل اینجاست که ما تاثیرات فضای مجازی در بهم ریختگی و از هم پاشیدگی ازدواج ها را آموزش نمی دهیم بیان کرد: ما حتی شناخت و نحو ارتباط با رسانه، رازداری و محبت به همسر و تعامل در خانواده را آموزش نمی دهیم در حالی که آموزش یکی از مهمترین عواملی است که باید مورد توجه قرار گیرد و در متن فرهنگی جامعه گنجانده شود. معضل مهم ما در ازدواج که بسیار هم منجر به طلاق شده، عدم آموزش در حوزه زندگی زناشویی است، جوانان باید قبل از ازدواج تحت آموزش های اجباری ازدواج قرار گیرند این در حالی است که آموزش های ما فقط محدود به یک سری آموزش های جزیی در خصوص مسائل بهداشتی در روابط زناشویی می شود اما در مورد نکات بهداشت دینی و مسائل مرتبط با آنها که مورد پسند اسلام است آموزشی نداریم.
نظر شما