خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم- هفتم ذی الحجه یادآور سالروز شهادت بزرگمردی از تبار خاندان رسول اکرم(ص) است که مذهب شیعه و شیعیان مدیون تلاش ها و زحمات جهادی او است، کسی که باقر العلوم(ع) شناخته می شود.
شیعیان مفتخر به پیروی از امام محمدباقر علیه السلام هستند، کسی که در روزگار شبه های ایمان سوز، چراغ هدایت و روشنگری را در دست گرفت و با جهاد علمی و راه اندازی دانشگاه اسلامی به مقابله و رفع شبهات پرداخت.
امام باقر علیه السلام با تلاش جهادی خود و تربیت شاگردان بسیاری نگذاشت تا چراغ اسلام خاموش شود و به نشر احادیث و روایات از پدر بزرگوارشان و جد گرامی خود رسول اکرم(ص) پرداختند.
*مروری بر سیره شکافنده علوم
پنجمین پیشوای شیعیان امام محمد باقر (ع) معروف به باقرالعلوم، در یکم ماه رجب سال ۵۷ هجری قمری در شهر مدینه به دنیا آمد. پدر ایشان امام سجاد (ع) و مادر ایشان فاطمه دختر امام حسن (ع) است.
امام محمد باقر علیه‌السلام پس از شهادت پدر بزرگوارشان، حضرت زین‌العابدین (ع) به امامت رسیدند؛ دوران امامت ایشان از سال ۹۵ هجری قمری آغاز شد و تا سال ۱۱۴ هجری قمری به طول انجامید.
در این مدت، امام محمد باقر (ع) با خلفای عباسی مواجه بودند و تلاش کردند تا معارف اسلام را ترویج و گسترش دهند؛ ایشان در طول امامت خود، به تبیین اصول دین، تفسیر قرآن، و تربیت شاگردان برجسته پرداختند.
این امام همام در این مدت تلاش کردند تا آموزه‌های جد بزرگوارشان، پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و پدرش امام سجاد (ع) را زنده نگه دارند و به دیگران انتقال دهد و با علم و دانش بی‌نظیر خود، بسیاری از مسائل دینی، فقهی و اخلاقی را تبیین نمودند.
امام محمد باقر (ع) دارای فضائل بسیاری بودند که ایشان را از مردم آن دوران متمایز می‌کرد، ایشان به عنوان باقر العلوم، یعنی شکافنده علوم، شناخته می‌شوند و در علم و دانش بی‌نظیر بودند.
این امام همام معارف و علوم اهل بیت علیهم السلام را به شکلی گسترده و دقیق بیان نمودند همچنین، امام محمد باقر (ع) به صبر، تقوا، و اخلاق نیکو مشهور بوده و همواره در مقابل مشکلات و سختی‌های دوران امامت خود ایستادگی کردند.
امام محمد باقر (علیه السلام) توسط هشام بن عبدالملک، خلیفه اموی، به شهادت رسیدند. او از تاثیر و محبوبیت امام در میان مردم هراس داشت و تصمیم گرفت تا با استفاده از زهر، امام را به شهادت برساند و به این ترتیب، امام محمد باقر (ع) در سال ۱۱۴ هجری قمری در مدینه منوره مسموم شدند و به شهادت رسیدند.
امام باقر (ع) در مدینه منوره به شهادت رسیدند و در قبرستان بقیع، در کنار قبر مطهر پدر بزرگوارشان حضرت امام سجاد علیه السلام و عموی گرامی‌شان امام حسن مجتبی علیه السلام، به خاک سپرده شدند.
به مناسبت فرارسیدن سالروز شهادت امام محمد باقر علیه‌السلام به سراغ یکی از کارشناسان حوزه دین رفتیم و گفتگوی اختصاصی شبستان با حجت الاسلام محمدرضا محمدی-امام جمعه طبس- را به شرح زیر می خوانید.
۱-در مورد سیره امام باقر (ع) و مهم ترین ویژگی اخلاقی ایشان بفرمایید؟ ائمه معصومین علیهم السلام از آن جایی که الگویی برای جامعه ما هستند در همه زمینه های اخلاقی و رفتاری می توانند الگویی تمام عیار باشند و از مقام عصمت برخوردار هستند.
امام محمدباقر علیه السلام در عبادت و بندگی خداوند، در زهد و بی توجهی و بی رغبتی به مال و منال دنیا، اخلاق فردی، خانوادگی و اجتماعی زبانزد خاص و عام بودند.
امام باقر علیه السلام یک انسان کاملا اخلاق مدار بودند و روش ها و شیوه های اخلاقی ایشان در زمان خودشان زبانزد خاص و عام شده بود.
۲- بزرگترین آرمان زندگی امام محمد باقر(ع) چه بود؟ همه امامان معصوم علیه السلام سه نقش در جامعه برای آنان تعریف شده و به دنبال مصون سازی و بازدارندگی جامعه از انحرافات فکری و اعتقادی و آلودگی ها بود.
نقش دوم ایجاد یک چهارچوب ویژه برای شیعیان بود تا شیعیان را در خط اسلام اصیل قرار دهند و شیعیان راهنمایی و هدایت کنند تا از این مسیر غافل نشوند.
نقش سوم ائمه اطهار علیهم السلام در جامعه، آماده سازی برای به دست گرفتن زمام امور بود تا حکومت به دست اهلش قرار گیرد و آنان بتوانند جامعه را به سمت و سوی اهداف الهی هدایت کنند.
از مهم ترین آرمان های امام باقر علیه السلام ایجاد یک جامعه توحیدی بر مبنای وظایف قرآنی بود تا مردم به آرمان های اسلام و قرآن توجه کنند و در این راستا امام باقر علیه السلام یک دانشگاه علمی را تاسیس کردند.
امام باقر علیه السلام با تاسیس دانشگاه علمی، فقهی و فرهنگی شاگردان بسیاری را تربیت کردند و بسیاری از شاگردان ایشان راویان احادیثی بودند که به دست ما رسیده است و این آرمان را امام باقر علیه السلام در جامعه ترویج کردند.
۳- چرا امام باقر علیه السلام به سمت جهاد علمی روی آوردند؟ در زمان امام باقر علیه السلام دوران بنی امیه رو به ضعف بود و بنی عباس قوت چندانی نگرفته بود و از این وقفه، امام باقر علیه السلام بهره بردند و اقدام به تاسیس دانشگاه فقهی، فرهنگی و دینی کردند.
امام باقر علیه السلام در این دانشگاه اقدام به پاسخ دادن به شبهات اعتقادی و انحرافی کردند و این دانشگاه در زمان امام صادق علیه السلام به اوج خود رسید و حدود چهار هزار شاگرد در ایندانشگاه تربیت شدند.
۴- درباره ویژگی‌های جلسات درس و مباحثه امام باقر (ع) بفرمایید؟ در جلسات درسی این دانشگاه فقهی، فرهنگی و دینی که امام باقر علیه السلام تاسیس کرده‌بودند به مناظرات علمی پرداخته می شد.
دانشمندان از فرقه های مختلف اسلامی و غیراسلامی در محضر امام باقر علیه السلام حضور می یافتند و شبهات علمی را در خصوص اصل توحید، خدا باوری، معاد، هدایت و امامت و نبوت را مطرح می کردند و امام باقر علیه السلام با شیوه های قشنگ و زیبا به این مسائل پاسخ می دادند.
این مباحث در کتاب های مختلف دینی و روایی ما نقل شده است از جمله می توان به اصول کافی اشاره کرد و امام باقر علیه السلام جلسات پربار علمی جهت پاسخ به شبهات آن زمان داشتند.
۵-آیا امام باقر علیه السلام به بحث آزاداندیشی فرادینی و فرامذهبی توجهی داشتند؟ با توجه به روحیه باز و برخورد خوب و جذابی که امام باقر علیه السلام داشتند شاگردان و حتی برخی از مخالفین جرات پیدا می کردند تا حرف های خود را بزنند.
امام باقر علیه السلام یک مباحث آزاداندیشی داشتند تا هر کس بتواند آن چه در دل دارد را بیان کند و از محضر امام باقر علیه السلام که متصل به علم الهی هستند استفاده کنند.
امام باقر علیه السلام این مسائل را فقط در محدوده مذهب شیعه و یا اسلام منحصر نکرده بودند و یک دیده فرادینی و فرامذهبی داشتند و به سوالات و شبهات دانشمندان ادیان دیگر پاسخ می دادند.
علم امام باقر علیه السلام امروز در لا به لای کتاب های احادیثی و در حوزه های علمیه مورد توجه بسیاری از علما قرار گرفته است و در مباحث قرآن و تفسیر آن از روایات امام باقر علیه السلام استفاده می شود و در مباحث اخلاقی و تربیتی، احادیث بسیاری از امام باقر علیه السلام داریم.
نظر شما