درباره حجاب باید به جای شریعت و ارزش‌ها، چارچوب فهم را تغییر داد

کرمی گفت: مهمترین چالش در بحث حجاب این است که متولیان بحث حجاب، نظریه‌پردازان، یک اصول و چهارچوب برای فهم میدان حجاب و مدیریت آن دارند و اساساً به این نکته توجه ندارند که آن چارچوب اگر در سال ۱۳۷۰ کار می‌کرد، الان جوابگو نیست چرا که بخشی از عملیات را، کنشگری دنبال می‌کند که همراه ما نیست.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، به همت پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی هم‌اندیشی «حجاب، چالش ها و راهکارها» عصر امروز (پنجشنبه، ۱۴ تیرماه) در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.

در این نشست، حجت‌الاسلام دکتر ابوالفضل سجادی عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، حجت الاسلام محمدعلی خادمی کوشا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، حجت‌الاسلام دکتر محمد جواد اصغری، عضو هیئت علمی موسسه آموزش عالی امام رضا (ع)، دکتر محمدتقی کرمی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) و دکتر اسماعیل آقابابایی‌، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.

دبیر علمی این هم اندیشی، حجت الاسلام دکتر مهدی فیروزی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ابتدای این جلسه اظهار کرد: یکی از دغدغه‌های پژوهشگاه علوم فرهنگ اسلامی، بررسی و تأمل مشکلات و چالش‌های موجود در عرصه اجتماع و ارائه راهکار فقه‌ای و حقوقی می‌باشد که مسئله حجاب یکی از این موارد است و پژوهشگاه اقدامات و تحقیقات متعددی در این زمینه انجام داده و برگزاری این نشست در ادامه این تحقیقات است.

وی با بیان اینکه مسئله حجاب  اخیرا ابعاد تازه ای پیدا کرده است، یادآور شد: چالش‌های پیش رو مسئله حجاب در این نشست مورد بررسی قرار می‌گیرد و راهکار توسط شرکت کننده‌های جلسه ارائه می‌شود.

دکتر محمدتقی کرمی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) در این نشست با بیان اینکه وقتی نشست تخصصی حجاب برگزار می‌شود باید به موضوع تقرب پیدا کرد و به جای تغییر چارچوب شریعت و ارزش‌ها باید چارچوب فهم را تغییر داد، اظهار کرد: در سال ۱۳۷۳ وقتی که با کمک برخی دوستان در زمینه غرب شناسی کار را شروع کردیم حرف این بود که فهم بنیادهای غرب مانند نماز برای مدیریت اجتماعی واجب است چون مهمترین حرف این بود که باید بفهمیم غرب به شما حمله کرده است اما در سال ۱۴۰۳ این حرف را باید خردتر کرد.
وی به  اقدامات بی بی سی در سال ۱۴۰۲ اشاره کرد و گفت: کتاب شهید مطهری در  جنبش مهسا و دوره‌ای به عنوان نقد گذاشته شد این کتاب دو دسته دشمن دارد یک عده متحجر قومی دهه ۵۰ و گروه دوم  تیم بی‌بی‌سی که در سال ۱۴۰۲ می‌خواست کتاب شهید مطهری را بزند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) با بیان اینکه برای بحث حجاب می‌توان رویکرد دینی و معرفتی ارائه کرد، ابراز داشت: وقتی با یک پدیده بدحجابی و بی‌حجابی مواجه‌ایم باید دید چه برش‌های روانشناختی برای فهم قصه می‌توان داشت بخشی از داستان می‌تواند به تبیین‌های تاریخی بپردازد که این تبیین‌ها بسیار مهم است و متأسفانه حوزه علمیه نسبت به تبیین‌های تاریخی کم محبت است در حالی که گاهاً این تبیین‌ها اساس نگاه‌ها را به موضوع تغییر می‌دهد.
کرمی با بیان اینکه در پاسخ جامعه شناختی رویکرد ساختاری و کلی‌گرایانه، خرد و تلفیقی وجود دارد، یادآور شد: با آمدن انقلاب جنسی ساختارها در کشور ما هم دستخوش تغییر شده و گاهی به سمت رویکرد خرد می‌رویم که چرا یک فرد تصمیم به بدحجابی و کم حجابی می‌گیرد و رفتار ساختارشکنانه در برابر حجاب دارد.
وی با بیان اینکه عریانی روند جهانی دارد و شرق هم به این سمت می‌رود، تأکید کرد: آنقدر که شرق ویترین عریانی است در غرب این عریانی وجود ندارد و به طور مثال کشورهای شرقی مانند کره، چین و...روند عام جهانی داشته و میل به عریانی دارند و دیدن سلبریتی‌های غربی در ۲۰ تا ۳۰ سال گذشته نشان از تغییر معنا در پوشش و لباس دارد.
وی تأکید کرد: به دلایلی که یکی از آنها مقاومت فرد در برابر ساختار است بدن مهم شده این درحالی است که  بدن‌مندی مختص بانوان نبوده و عرض وسیعی مانند پوشش لباس، نوع گوشی، خودرو، حتی تسبیح و ... دارد و اهمیت بدن یعنی بدن پلتفرم سرمایه نمادین ما است و فرد سعی می‌کند هر آنچه دارد در بدن تجلی دهد و با نوع پوشش و ... به مردم بفهماند که به طور مثال روحانی درجه بالا و یا استاد دانشگاه درجه بالایی  است.
به گفته وی یک سری عملیات در بدن انجام می‌شود که فهم آن تببین کننده آنچه است که در خیابان ها می‌بینیم و بر اساس اتفاقات زیادی که رخ داده است شاهد برداشتن روسری از سر خانم‌ها در خیابان هستیم.
این عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) گریزی به اتفاقات دو سال اخیر زد و گفت: مهمترین چالش در بحث حجاب این است که متولیان بحث حجاب، نظریه پردازان یک اصول و چهارچوب برای فهم میدان حجاب و مدیریت آن دارند و اساساً به این نکته توجه ندارند که آن چارچوب اگر در سال ۱۳۷۰ کار می‌کرد، الان جوابگو نیست چرا که بخشی از عملیات را، کنشگری دنبال می‌کند که همراه ما نیست.
دکتر کرمی با اشاره به این مهم که زنان بسیاری از متولیان بحث حجاب در پروژه عام بدن‌مندی (استفاده از لیزر تاتو و ...) سهیم هستند، تأکید کرد: از آنجا که چهارچوب قبلی در بحث حجاب کار نمی‌کند باید رویکردهای عام ما تغییر کند.
وی خطاب به افرادی که می‌گویند در زمینه حجاب توسط آموزش و پرورش کاری انجام نشده است، گفت: چند بار کتاب‌های ابتدایی و راهنمایی را با نگاه تحلیل محتوا مطالعه کرده‌اید که امروز می‌گویید آموزش و پرورش در زمینه حجاب برای دانش‌آموزان کاری انجام نداده است در حالی که در کشور پیمایش معرفت دینی داریم.
وی یادآور شد: در زمینه حجاب نیروی انتظامی، مجلس، قوه قضاییه و ... جلو می‌روند و کار خراب می‌شود و در انتها یکدیگر را متهم می‌کنند که حکمرانان دل نمی‌سوزاند در حالی که باید چارچوب فهم تغییر کند باید متوجه شویم وقتی ماهواره وارد منزل شد ضربه اساسی را خورده‌ایم.

در اجرای حجاب به تفاوت فقه و قانون توجه کنیم

همچنین، دکتر اسماعیل آقابابایی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم فرهنگ اسلامی در نشست هم اندیشی پیرامون مسئله حجاب چالش ها و راهکارها، با بیان اینکه فقه، حقوق نیست و حقوق و قوانین با فقه خیلی متفاوت است، اظهار کرد: وقتی از نظام فقهی به نظام حقوقی رسیدیم باید لوازم قانون را هم بپذیریم و برخورد با بی‌حجابی باید بر اساس قانون صورت گیرد.

وی‌ گفت: از زمان انقلاب با مشکلی در حوزه و دانشگاه مواجه‌ایم که مسائل مختلف اجتماعی و حجاب را می‌خواهیم در قالب فقهی حل کنیم یا حقوقی، بعد از نوشتن قانون تعزیری پذیرفتند که حجاب در قالب قانون نوشته شود و به عنوان یکی از مقررات تعزیری وارد حقوق کیفری شد و وقتی از نظام فقهی به نظام حقوقی رسیدیم باید لوازم قانون را نیز بپذیریم.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه هرگونه برخورد با بی‌حجابی باید بر اساس قانون صورت گیرد، اظهار کرد: بر این اساس اگر این مسئله به نیروی انتظامی محول شود خلاف قانون است چراکه هرچه در مجلس مطرح، تصویب و مورد تایید شورای نگهبان قرار گیرد و توسط رئیس جمهور یا رئیس مجلس ابلاغ شود، قانون بوده و الزام آور است.

 دکتر آقا بابایی یادآور شد: به قانون اصلی توجه نمی‌شود و به جای آن دستورالعمل و مصوبات ارگان‌ها را می‌خواهند جایگزین قانون کرده و آن را اجرا کنند که با مخالفت حقوقدانان مواجه شده و اینگونه تلقی می‌شود که حقوقدانان حقوق کیفری، مخالف اجرای قانون هستند.

به گفته وی در زمینه حجاب وقتی قانون است نمی‌توان برخورد فقهی انجام داد وقتی نظام حقوقی را پذیرفتیم نمی‌توان طبق قانون فقهی عمل کرد و تا قانون ناسخ نیاید هیچ قانون دیگری قابلیت اجرا ندارد و حل مشکلات بر اساس قوانین باید انجام شود.

 وی تاکید کرد: در قانون تعریف مشخصی از حجاب شرعی نداریم ممکن است قاضی در تهران با قاضی در دیگر نقاط کشور برداشت‌های مختلفی از حجاب داشته باشند و این مهم از مشکلات پیش روست و تا زمانی که ماده ۶۳۸ قانون مجازات را داریم و قانون ناسخ نیامده باید قانون اجرا شود.

تا چالش‌های حجاب را نشناسیم به راهکار درست نمی‌رسیم 
علاوه بر این، حجت الاسلام محمدعلی خادمی کوشا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در نشست هم اندیشی پیرامون مسئله حجاب چالش ها و راهکارها، حجاب را تکلیف شرعی دانست و اظهار کرد: حجاب امروز به عنوان نماد اصلی اسلام شناخته می‌شود.

وی یادآور شد: از نگاه منابع دینی و ادله مورد قبول فقها حجاب و رعایت آن تکلیف است و رعایت حجاب را همه قبول دارند برخی افراد در زمینه احکام اسلامی تخصص ندارند گاهی تعبیر می‌کنند که ارشاد و توصیه اخلاقی الزام ندارد و برخلاف همه فقهای اسلامی و ظواهر قرآن سخن می‌گویند، در حالی که توصیه اخلاقی الزام شرعی است.

وی با اشاره به راهکارها و نگاه موضوع شناسانه، ابراز کرد: کسی می‌تواند راهکار درست ارائه کند که چالش‌ها را در این زمینه شناسایی و رصد کند و تا چالش شناسایی نشود نمی‌توان راهکار ارائه کرد و چالش‌ها در عرصه فکری معرفتی مطرح است و برخی در مورد پذیرش حجاب به عنوان تکلیف فردی و اجتماعی دچار تردید هستند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی از چالش‌هایی که در اقدامات مردم در مواجهه با بی‌حجابی است به امر به معروف و نهی از منکر اشاره کرد و افزود: تاکنون خلا مطلق قانون بی‌حجابی نداشتیم و امروز برای اجرا و تدوین قانون در این زمینه با مشکلاتی مواجه هستیم.

حجت الاسلام خادمی ضعف معرفی و آموزش ارزشی و فلسفه حجاب، ضعف تربیت اسلامی، ضعف ورود اثباتی حکومت، هجوم فرهنگ معارض، عادی‌سازی بی‌حجابی، تضعیف ناخواسته آموزه‌های دینی در برنامه رسانه، برخورد نادرست با معضل بی‌حجابی، فعالیت جریان مخالف را از منشا چالش‌ها عنوان و تأکید کرد: این موارد ما را به راهکار می‌رساند و باید نگاه پدیدارشناسی به بی‌حجابی صورت گیرد چرا که بی‌حجابی آثار و اهداف متعدد دارد و باید پدیدارشناسی جامع شود.

وی با بیان اینکه باید زمینه شناسایی جامع در فضای داخلی، مجازی، خانه، مدرسه و جامعه بررسی شود بر بی‌حجابی و اهداف کنشگران اشاره کرد و گفت: آثار و لوازم موضوع در شناخت موضوع و ارائه راهکار این سه مورد کمک می‌کند.

کد خبر 1771138

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha