به گزارش خبرنگار گروه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان؛ پوشیدن لباس سیاه و سیاه پوش کردن معابر، کوی و بازار به دلیل رمز و رازی که در این رنگ نهفته است؛ به عنوان یک رسم طبیعی و سنت منطقی نشان حزن و اندوه است و پیروان اهل بیت علیهم‌السلام در ایام عزاداری، لباس سیاه بر تن می کنند چرا که لباس سیاه، نشانه عشق و دوستی به ساحت آنان، اعلام حمایت و همراهی از سرور آزادگان، در جبهه ستیز حق و باطل و اظهار تیره شدن آفاق حیات معنوی است.
با آغاز ماه محرم، مراسم های مختص این ماه مانند علم بندان، نخل گردانی، راه اندازی تکایا و رونق هیأت های مذهبی در گوشه کنار شهر و روستاها به تناسب آیین های محلی آن منطقه نمود بیشتری پیدا کرده است، سیاه پوش کردن مساجد و تکایا، نصب بنر و پارچه در میادین، خیابان‌ها و پوشیدن لباس مشکی، همه و همه حکایت از آماده شدن برای عزاداری اباعبدالله الحسین علیه‌السلام و یارانش دارد.
برخی می‌گویند پوشیدن لباس سیاه و سیاه پوش کردن میادین، مساجد و... کراهت دارد، مقام معظم رهبری می فرمایند: «پوشیدن پیراهن مشکی برای ایران حزن بر مصیبتی است که بر سیدالشهدا علیه السلام و اهل بیت ایشان وارد شده و مطلوب می باشد» و آیت الله مکارم شیرازی هم می‌گوید «پوشیدن لباس سیاه به عنوان عزاداری که موجب تنظیم شعائر دین است، اشکالی ندارد.» به هر روی محرم شروع شده و رنگ سیاه هم که نمادی از عزاداری است در شهرها دیده می شود و استفاده از آن جزیی از آداب و رسوم برای مراسم عزاداری ابا عبدالله الحسین علیه‌السلام است.
جدای از فلسفه پوشیدن لباس سیاه، پیر و جوان، بزرگ و کوچک با هر طیف سلیقه و... لباس سیاه بر تن کرده و در این ایام به عزاداری می‌پردازند و پوشش لباس مشکی در این ایام تنها یک نشانه دارد آن هم ارادت به ساحت قدسی حضرت سیدالشهدا(ع) و یادآوری حزن و اندوه ناشی از بزرگترین اتفاق تاریخ.
حسین زنگویی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه دین و فرهنگ در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان عزاداری و سیاهپوشی را نماد و شعار همراهی با اهل بیت علیه‌السلام عنوان و اظهار کرد: بررسی تاریخ نشان می‌دهد سیاهپوشی در عزای اهل بیت علیهم السلام یک سنت بوده است و بعد از شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام نیز روایات فراوانی وجود دارد که اهل بیت (ع) هم در مصیبت امام حسین علیه‌السلام سیاه پوش شدند.
وی با بیان اینکه مشکی پوشیدن و سیاه پوش کردن رسمی است که در ملت‌های گذشته هم وجود داشته است، گفت: نگاه به تاریخ ایرانیان گذشته حکایت از آن دارد که ایرانیان در عزاداری از رنگ نیلی و رومی‌ها از رنگ سیاه استفاده می کردند و این مهم سبقه تاریخی دارد و بعد از اسلام هم خلفا در مرگ عزیزان خود از رنگ مشکی استفاده کرده و حزن و اندوه خود را نشان می‌دادند.
مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه دین و فرهنگ یادآور شد: امامت ادامه رسالت و نبوت بوده و شهادت امام حسین علیه‌السلام واقعه بسیار بزرگی است و در زیارت وارث بر امام حسین علیه‌السلام به عنوان میراث‌دار همه انبیا از حضرت آدم(ع) تا پیامبر خاتم(ص) سلام و درود می‌فرستیم.
رنگ سیاه نماد حزن است
زنگویی با اشاره به این مهم که رنگ‌ها نماد هستند و با زبان رنگ می توان با مردم صحبت کرد، یادآورشد: شهادت امام حسین علیه‌السلام به عنوان واقعه بزرگ و حزن آور در تاریخ است که پشت آن هزاران سال رسالت پیامبران نهفته است و مردم به مناسبت فرارسیدن محرم با سیاه پوشیدن و سیاه پوش کردن معابر، میادین، مساجد، تکایا و... همراهی و همدلی خود را با کاروان کربلا نشان می دهند چرا که رنگ سیاه نماد عزاداری و حزن و اندوه است و این پیام را منتقل می‌کند که ائمه معصومین (ع)، مایه روشنی و شادابی زندگی انسان ها هستند و پس از شهادتشان انسان‌ها دچار حزن و اندوه می‌شوند.
به گفته وی فلسفه پوشیدن لباس مشکی و سیاه پوش کردن کوی و برزن در ایام محرم نشان دهنده احترام مردم به قیام عاشورا، حمایت از کاروان کربلا و شریک شدن در غم و اندوه ائمه(ع) است. در ماه محرم پرچم و بیرق عزا در سردر ادارات، مساجد، تکایا، منازل، معابر و میادین شهرها برافراشته می‌شود و به این ترتیب همراهی فردی و جمعی خود را با پرچم‌داران کربلا نشان می‌دهیم.
مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه دین و فرهنگ با بیان اینکه لباس مشکی زبان بدن و طبیعت است، تأکید کرد: پوشیدن لباس مشکی همراهی فردی و سیاهپوش کردن شهر و روستاها نشان از همراهی جمعی دارد و نشان می دهد واقعه کربلا زنده است و مردم با سیاهپوش کردن سطح شهر و سیاهپوشی خود همه ساله با آغاز محرم حزن و اندوه بی‌پایان خود را برای شهادت امام حسین علیه‌السلام نشان می‌دهند.
زنگویی اظهار کرد: با فرارسیدن محرم مردم با تغییر پوشش فردی و جمعی مسیر زندگی خود را تغییر داده و این تغییر با هدف همراه شدن با کاروان کربلا در پوشش نمایان می‌شود و عزادارن حزن و اندوه خود را در فضاهای فردی، جمعی، اجتماعی، مساجد، کوی و بازار و... نشان می‌دهند.
وی درخصوص نظریه برخی افراد مبنی بر کراهت استفاده از رنگ مشکی، گفت: برخی معتقدند که رنگ مشکی کراهت دارد و شادی را کم می کند و برخی فقها هم بر این اعتقاد هستند که کراهت استفاده از رنگ مشکی اثبات نشده است و ائمه اطهار علیهم السلام مانند امام جعفرصادق علیه‌السلام موافقت می کردند که صحابه آنها برای عزیز از دست رفته خود لباس مشکی بر تن کرده و سه روز عزاداری کنند.
رنگ مشکی، نماد اجتماعی پذیرفته شده است
وی با بیان اینکه به اذعان برخی صاحب نظران که در حالت عادی استفاده از پوشش مشکی باعث افسردگی می‌شود، تأکید کرد: این مهم کلیت نداشته چراکه در عزاداری افسردگی وجود ندارد در زمان مصیبت و عزاداری هیچ رنگی مانند مشکی نمی تواند مصیبت وارده را نشان دهد. لباس مشکی در ایام عزاداری نماد اجتماعی پذیرفته شده است و در محرم این نماد عمومیت می‌یابد و عزاداران با پوشیدن لباس مشکی و سیاه پوش کردن اماکن و... نشان می‌دهند در حالت عادی طبیعت انسان شاداب است و در زمان عزاداری بر اساس منطق و اعتقادات برای نشان دادن حزن درونی خود از پوشش مشکی استفاده می‌کنند.
مدرس دانشگاه با بیان اینکه افسردگی نماد خاصی ندارد، ابراز کرد: افسردگی حالت کوتاه مدتِ فردی است که آثار بیرونی ندارد، اما پوشش مشکی نماد حزن و اندوه فرد است که در زمان از دست دادن عزیز از آن استفاده می کند و در ایام محرم این مهم تجلی بیشتری دارد و مردم برای مشایعت و همراه با کاروان کربلا از این رنگ در پوشش خود استفاده می‌کنند.
سنت‌ها و آیین‌های محرمی
زنگویی گریزی به رسومات مردم در اقصی نقاط کشور در ایام محرم زد و گفت: در بسیاری از مناطق شب اول محرم بزرگان و روحانیون جمع شده و مراسم علم‌بندان را برگزار می کنند زمان و شکل برگزاری این آیین در جای جای کشور متفاوت است به این ترتیب که بر چوب‌هایی با اندازه های متفاوت پارچه های رنگ مشکی، سبز، قرمز می بندند. علم‌های بزرگ و قرمز نماد شهادت امام حسین علیه‌السلام، علم‌های سبز و سیاه پوشیده شده نماد حضرت ابوالفضل علیه‌السلام و علم‌های سبز هم نمادی از دیگر ائمه است. پس از آماده شدن علم‌ها و حرکت هیأت‌ها از هفتم محرم، به ترتیب در جلوی هیأت علمدارها، و سپس سینه زنان و زنجیرزنان قرار گرفته و عزاداری می‌کنند.
وی نخل‌گردانی را یکی دیگر از رسومات محرم حسینی برشمرد و با اشاره به این مهم که این آیین در بسیاری از شهرها و روستاهای کشور انجام می‌شود، ابراز کرد: چون شهدای کربلا تشییع نشدند مراسم تشییع و عزاداری به یاد شهدای کربلا به صورت نمادین انجام می‌شود.
زنگویی با بیان اینکه عزاداری تظاهراتی و میدانی مردم تا روز ۱۲ و ۱۳ محرم است و بعد از آن مراسم به صورت خانگی و محافل روضه خوانی است، یادآور شد: در بین ائمه اطهار(ع) و پیامبران تنها برای سیدالشهدا(ع) اربعین گرفته می‌شود چرا که حرکت امام حسین علیه‌السلام باعث احیا دین و بسترساز رشد و ادامه اسلام در تاریخ بوده است.
به گفته وی عزاداری سیدالشهدا تا اربعین ادامه دارد و از آنجا که چند روز بعد از اربعین سالروز رحلت پیامبر اکرم صل‌الله و علیه‌و آله و شهادت امام رضا(ع) و امام حسن(ع) است، شیعیان شهادت سیدالشهدا(ع) را به ماه صفر متصل کرده و عزاداری‌ها تا رحلت پیامبر اکرم صل‌الله و علیه‌و آله و شهادت امامان حسن مجتبی(ع) و رضا(ع) ادامه دارد.
نظر شما