به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، «نادر سقاء»، نویسنده و پژوهشگر حوزه مسجد در یادداشتی به ضرورت های اطلاع رسانی و فرهنگ سازی مصرف صحیح آب در کانون‌های فرهنگی هنری مساجد پرداخته است. متن این یادداشت به شرح زیر است.
اسلام و اهمیت صرفه جویی در مصرف آب
خداوند در آیات متعدد انسان را به تفکّر در نعمت آب و شکرگزاری این نعمت بزرگ یادآور شده است آب به عنوان برکت خداوندی است که حیات می‌بخشد، حیات را حفظ می‌کند و بشر و زمین را پاکیزه می‌کند. عرش خدا روی آب و بهشت به صورت باغ هایی که نهرهایی زیر آنها جاری است، تشریح می‌شود. در قرآن کریم، آب با ارزش‌ترین آفریده خداوند بعد از انسان است. خاصیت «حیات‌دهندگی» آب در آیات متعدد قرآن اشاره شده است. آب نه تنها حیات می‌بخشد، بلکه هر حیاتی اصلش از آب است. «ما هر موجود زنده‌ای را از آب آفریدیم». در قرآن کریم آمده است: «آب، رزق الهی است و باید از آن بجا استفاده شود». در آموزه‌های زندگی‌ساز اسلام، اسراف ممنوع و حرام است؛ این ممنوعیت همه ابعاد زندگی انسان را فرا می‌گیرد. یعنی همه مردم در تمام شئون و در هر زمان و مکان موظّفند اصل عدم اسراف را رعایت کنند. در دین مبین اسلام حتی از اسراف کردن آب در وضو گرفتن و غسل کردن نهی شده است. در واقع نعمت های الهی امانت هایی هستند که خداوند برای رشد و تعالی انسان ها در اختیار آنها نهاده است، پس بهره‌برداری از نعمت ها باید همسو با اوامر الهی و در جهت سعادت جاودانی انسان باشد. استفاده بهینه از آب به خصوص آب های قابل نوشیدن مهم ترین مسئولیت ما در برابر این نعمت بزرگ و اساسی است.
یکی از عوامل شکرگزاری و قدردانی منابع آب که از بزرگترین و حیاتی ترین نعمات الهی است، حفظ منابع آب است؛ حفظ و نگاهداری و تعادل بخشی به مصرف منابع آب مهمترین رسالتی است که امروزه با توجه به توسعه روند خشکسالی و تغییرات اقلیمی آب بر عهده دولتمردان و مردم در کشور ما است.
ضرورت و اهمیت ورود کانون های مساجد به حفظ منابع آب
محدودیت منابع آب و احساس مسئولیت همگانی نسبت به حفظ و حراست از دارایی‌ها و ذخایر آبی کشور، به گونه‌ای که جایگاه و اهمیت آب به عنوان ارزشمندترین ماده برای زیست سالم و بهداشتی و گرانبهاترین کالای اجتماعی و اقتصادی در باور آحاد جامعه ایرانی مورد توجه همگان قرار دارد. به منظور برنامه ریزی لازم در خصوص ایجاد باور ملی و فرهنگ سازی در زمینه مصرف هوشمندانه آب و رعایت کامل اصل صرفه‌جویی و ایجاد هماهنگی هر چه بیشتر برای ساماندهی فرهنگ سازی و آموزش نیازمند به همدلی و مشارکت تمامی نهادها و دستگاه های اجرای بویژه دستگاه های مردمی هستیم.
در این میان ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور یکی از مجموعه های مهم مردمی جهادگر و مقدس است که از زمان تشکیل تاکنون به حمد خدا خدمات فراوان و شایسته فرهنگی و هنری در مناطق مختلف میهن اسلامی بعمل آورده و نقش مهمی در توسعه و عدالت فرهنگی در کشور را ایفا نموده است بطوریکه امروز شاهد فعالیت بیش از ۲۸ هزار کانون فرهنگی هنری بویژه درمناطق محروم و دورافتاده هستیم طی بررسی های بعمل آمده ستاد هماهنگی کانون های مساجد کشور هم با توجه به گستردگی و ارتباط با آحاد و اقشار مختلف مردمی، بدلیل استفاده از ظریفت مهم مساجد و هچنین به دلیل اقبال و اعتماد مردم به این مکان مقدس می تواند در حساس سازی و نقش آفرینی فرهنگی و هنری در راستای نهادینه شدن فرهنگ صحیح استفاده از آب و صرفه جویی در آن گام مهم و تاثیرگزار بردارد. در این جهت مجموعه راهکارها و پیشنهادات، کاربردی و موثر برای جلوگیری از بحران کم آبی و صرفه جویی در مصرف آب، با محوریت کانون های فرهنگی هنری مساجد جمع بندی شده است که به خدمت علاقمندان و فعالان مساجد تقدیم می شود که امیدواریم مورد توجه خدای متعال و عنایت دوستان قرار گیرد.
اهداف
افزایش آگاهی عمومی و بالا بردن سطح دانش مصرف‌کنندگان بچه های مسجد نسبت به محدویت و بحران آب و لزوم صرفه جویی و مصرف بهینه آب و کاهش استفاده از منابع آب شیرین
تبیین اهمیت صحیح مصرف کردن و پرهیز از اسراف از منظر تعالیم دینی و معرفی شیوه‌های صحیح مصرف با اتکا به تعالیم دینی
استفاده گسترده‌تر از ظرفیت مهم مساجد و شبکه‌های اجتماعی و اصحاب فرهنگ و هنر در برگزاری برنامه جذاب به منظور افزایش آگاهی عمومی و بالا بردن سطح دانش مصرف‌کنندگان آب نسبت به محدودیت منابع
تبیین نقش آب و انرژی در امنیت غذایی، تشریح نقش منابع طبیعی در توسعه اقتصادی جوامع و ضرورت حفظ محیط زیست برای بقا و تداوم تمدن بشری
فراهم کردن، تشویق و ترغیب بچه های مسجد به مشارکت درفرهنگ سازی خدمات‌رسانی شهری و روستایی به منظور کاهش مصارف آب و انرژی
تکریم و تقدیر از فعالان تلاشگران مسجدی با محوریت صرفه جویی و مصرف بهینه آب
ترسیم سیمای آب و منابع و مصارف آب در نهایت ارائه برنامه هایی در بخش سازه ای و غیر سازه ای برای صرفه جویی و سازگاری با شرایط احتمالی کم آبی
راهکارها و پیشنهادات
صرفه جویی در آب و چگونگی فرهنگ صحیح آب می تواند یکی از موضوعات مهم جلسات شورای معاونین، شواری سیاستگذاری، شورای اداری، شورای مشورتی مناطق و کانون ها در ستاد با این محوریت در سال جاری مورد برنامه ریزی و مدنظر قرار گیرد
فراخوان بانک ایده و پیشنهاد از استان ها در این خصوص بعمل آید و همچنین ضمن حمایت از برترین طرح ها و برنامه های خلاقانه، این طرح ها به سایر استان ها اطلاع رسانی شود
با مشارکت و هماهنگی اداره آب منطقه تقدیر از مشترکان کم‌مصرف خانگی محله در کانون و مساجد و معرفی به رسانه ها از جمله در خبرگزاری شبستان و صدا و سیما
دعوت از کودکان، نوجوانان و جوانان بچه های مسجد در امر ترویج فرهنگ مصرف بهینه آب در قالب ایجاد پایگاه‌های اطلاع‌رسانی در فضاهای عمومی و شبکه های اجتماعی
برگزاری برنامه‌های آموزشی و فرهنگی در اماکن عمومی و مساجد با موضوع صرفه‌جویی در مصرف آب با محوریت سازگاری با کم آبی
اجرای برنامه‌های آموزشی و فرهنگی با موضوع صرفه‌جویی در مصرف آب برای بانوان با شعار سازگاری با کم آبی
اطلاع‌رسانی در خصوص آب بها و قیمت تمام‌شده آب و مقایسه با کشورهای پرآب
اجرایی برنامه هنری از جمله تولید نمایش (صحنه ای و خیابانی)، سرود، فیلم، انیمشن، نقاشی کودکان، افرینش های ادبی و... با موضوع استفاده بهینه از آب
برگزاری جلسات پاسخگویی در اماکن عمومی و مساجد از سویی کارشناسان و...
نصب و انتشار پیام های هشداردهنده و روایات در اماکن عمومی و مساجد از جمله در وضوخانه و سرویس بهداشتی
تهیه و انتشار اینفوگرافی و موشن گرافی در فضای مجازی فهما و فضای عمومی (نصب بنر حاوی اینفو گرافی در فضاهای شهری) برپایی ایستگاه های اطلاع رسانی و پخش پیام های هشداردهنده از طرق بلندگوهای مساجددر سطح شهرها و روستاها
هماهنگی برای بازدید بچه های مسجد از تاسیسات آب و فاضلاب برای گروه های مختلف
تشویق مردم از طریق مساجد و رسانه‌ها برای جلوگیری از آلوده‌کردن حریم رودخانه‌ها و منابع آبی
هماهنگی با کانون های مصلی و ائمه جمعه برای پرداختن به موضوع آب در نماز جمعه
هماهنگی با ائمه جماعات مساجد برای تبیین موضوعات مربوط به آب و مصرف بهینه خصوصاً بعد از اوقات بین الصلاتین
هماهنگی حلقه های چهره به چهره و حلقه های تربیتی با موضوع و گفتمان اهمیت صرفه جویی آب
توزیع اقلام تبلیغی و بسته‌های آموزشی در محل برگزاری نماز جمعه و مساجد
اعطای تسهیلات و مشوق های مادی به واحدهایی واعضای مساجد با هماهنگی اداره آب که در حد متعادل و کمتر انرژی مصرف می کنند
ترویج فراخوان های عمومی از طریق مشارکت ستاد و دستگاه های زی ربط در جهت فرهنگ سازی برای کاهش مصرف انرژی در کشور
هماهنگی برگزاری مراسم و برنامه های ادعیه خوانی و خواندن نماز طلب باران در خشک سالی و نماز شکرانه هنگام بارش در مساجد
برپایی نمایشگاه های موقت و دائم بهینه سازی و اصول مصرف آب در مساجد
استفاده از تجربیات دیگر مناطق و مراکز پیشرو در این زمینه همچنین الگوبرداری از نوع و نحوه برنامه ریزی آنها در مسیر مقابله با اتلاف انرژی
برپایی و راه اندازی کارگاه های آموزشی اصول بهینه سازی مصرف انرژی در سطح مساجد
تهیه بروشور و دفترچه های راهنمای بهینه سازی و مصرف انرژی و پخش مناسب و گسترده آن در منازل. مساجد مدارس و مراکز آموزشی
درج اطلاعات، پیشنهادها و پیامهای آموزشی مربوط به امور انرژی روی قبوض برق و گاز
ارسال پیامهای آموزشی از طریق سرویس پیام کوتاه
تهیه و پخش انیمیشن و تیزرهای جذاب و پرمحتوای تلویزیونی درخصوص آموزش و یادگیری اصول مصرف بهینه انرژی (مانند پخش برنامه داوود خطر و سیا ساکتی به منظور یادآوری مفاهیم، مبانی و مخاطرات در آموزش راهنمایی و رانندگی) در مساجد
نمایش اطلاعیه ها و پیامهای آموزشی روی بیلبوردهای تبلیغاتی مساجد و اتوبوس حمل و نقل محلی از طریق هماهنگی کانون ها و دستگاه های ذی ربط
برگزاری مسابقات فرهنگی و کتابخانه ای با موضوع مصرف صحیح آب و معرفی کتاب شنبه کتاب با این موضوع درمساجد
راه اندازی بانک های اطلاعاتی به منظور شناسایی، معرفی و مطالعه نشریات و منابع معتبر بین المللی و ایجاد مرکز دریافت نظرات و ایده های مردمی در کانون
حمایت از طرح ها و پایان نامه های دانشجویی بچه های مسجد در مباحث مرتبط با بهبود و بهینه سازی مصرف انرژی
انعقاد تفاهم نامه با دستگاه اجرایی جهت همکاری و فرهنگ سازی مصرف صحیح آب در مساجد و برگزاری برنامه های مشارکتی
تقدیر از خبرنگاران فعال مسجد که همکاری‌های مفیدی با اطلاع رسانی و خبر مصرف آب داشته‌اند
مشارکت در راستایی طرح پیوند مسجد و مدرسه در برنامه دانش‌آموزی همیاران آب به همراهی آموزش و پرورش با هدف هشدار به خانواده ها در راستای کاهش ذخایر آبی صورت گیرد
مشارکت بچه های مسجد بصورت افتخاری در پاکسازی حریم رودخانه‌ها و منابع آب ایجاد حساسیت و هشدار در رسانه ها و افکار عمومی و مساجد برای صیانت از آب و لزوم توجه دادن مردم به استفاده درست از آن از جمله انعکاس تصاویر تاثیر گذار می توان به تصاویر وصعیت آب سدها، توزیع وصف گرفتن آب توسط مردم در برخی از مناطق در استانها اشاره نمود
برگزاری نشست ها و همایش ها با معرفی و تقدیر از ایده پردزان مصرف بهینه آب خیرین آب رسان و کم مصرف
نظر شما