به گزارش خبرنگار گروه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان: کرسی ترویجی «روش تبلیغ مفاهیم مهدویت در پیاده‌روی اربعین و راهکار مواجهه با انحراف و آسیب‌ها» سه‌شنبه ۲ مردادماه با ارایه حجت‌الاسلام «محمدعلی حججی» و حضور حجج‌الاسلام «مسلم کامیاب» و «علی محمدی هوشیار» به عنوان ناقد و حجت‌الاسلام «محمد شهبازیان» به عنوان دبیر علمی در محل تالار شهید سلیمانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در شهر مقدم قم برگزار شد.
بر پایه این گزارش: در ابتدای این کرسی ترویجی که به همت پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، حجت‌الاسلام شهبازیان، با اشاره به فرازهایی که سخنان مقام معظم رهبری پیرامون پیاده‌روی اربعین حسینی اظهار کرد: ایشان می‌فرماید: «امروز هم این حرکت راهپیمایی در دنیای پیچیده و پرتبلیغات، یک فریاد رسا و یک رسانه بی‌همتا است. چنین چیزی در دنیا وجود ندارد»؛ اینکه رهبر انقلاب به این نکته و ظرفیت‌های مراسم عبادی اربعین دارند حکایت از جایگاه این مراسم دارد و اینکه اربعین تبدیل به نمادی برای شیعیان و حتی بالاتر به عنوان نمادی برای مظلومان امت اسلام و مبارزه با استکبار شناخته شده است.
دبیر علمی کرسی ترویجی «روش تبلیغ مفاهیم مهدویت در پیاده‌روی اربعین و راهکار مواجهه با انحراف و آسیب‌ها» ادامه داد: در مراسم اربعین با توجه به برخی موانع مانند تغییر جغرافیا، تغییر فرهنگ‌های متنوع و متفاوت و مسایل دیگر که در مسیر پیاده‌روی در کشور عراق قابلیت تصور دارد باید موضوعات مختلفی مورد توجه قرار گیرد، از سوی دیگر می‌توانیم از بحث اربعین که به عنوان رسانه بزرگ در اختیار امت اسلام قرار گرفته ظرفیت‌های بزرگی را مورد استفاده قرار دهیم و چه بسا روی همین مبنا بود که ستاد هماهنگی اربعین در کشور فعالیت خود را آغاز کرد که در ساحت‌های مختلف اعم از سیاسی و امنیتی و حتی اقتصادی مورد توجه واقع شد و به ویژه نگرش فرهنگی از جمله مواردی بود که مورد عنایت قرار گرفت.
این پژوهشگر در ادامه اظهار کرد: از مسایل بزرگ در دوران غیبت، روح حاکم بر فرهنگ شیعی به عنوان آموزه‌های مهدویت و فرهنگ مهدوی است که با اشاره هایی که در دین مبین اسلام وجود دارد و با توجه به برنامه‌هایی که برای جاری و ساری کردن روح حاکم بر ولایت و امامت‌محوری ارایه می شود، طبیعتا در مساله اربعین نیز روح حاکم امامت و مهدویت است؛ بنابراین در مرکز تخصصی مهدویت و سایر مراکز مرتبط از جمله پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی، موسسه آینده روشن و ... کمیته‌ای با عنوان کمیته مهدویت شکل گرفته و کارهای مرتبط با زمینه فرهنگ مهدویت و تجلی آن در مراسم پیاده‌روی اربعین شکل گرفته و این مساله را دنبال می‌کنند تا از حیث آموزشی و پژوهشی و تبلیغی بتوانند به نتایج مورد نظر برسند.
اربعین فصل تبلیغ مهدویت
همچنین در بخش دیگری از این کرسی ترویجی، حجت الاسلام «محمدعلی حججی» با بیان اینکه مساله اربعین سال به سال رونق بهتری پیدا می‌کند و زوایای پنهان از آن بیشتر آشکار و روشن می شود، اظهار کرد: اربعین از فرصت‌هایی است که می‌توان از آن برای گسترش دادن فرهنگ دینی و مکتب تشیع استفاده کرد و از عرصه‌هایی است که باید به آن توجه شود که در این راستا از مباحثی که باید به آن توجه شود قطعا بحث مهدویت است، این بحث در راستای قیام امام‌حسین(ع) و تکمیل‌کننده بعثت نبوی، قیام عاشورا و حرکت‌های اصلاح‌گرایانه‌ای است که در این سالیان و قرن‌هایی که پشت سر گذاشته‌ایم اتفاق افتاده است.
وی ادامه داد: باید در بحث پیاده‌روی اربعین و اجتماع عظیم انسانی که در این عرصه شاهدش هستیم از ظهور و بروز مباحث مهدویت مراقبت کنیم تا از اصل موضوع منحرف نشویم و از آسیب‌ها و انحرافاتی که در این کارزار وجود دارد جلوگیری کنیم؛ شخصا در سالیان مختلفی که در عرصه تبلیغی در پیاده‌روی اربعین حضور می‌یافتم این پرسش برایم مطرح بود که مهدویت را کجا و چگونه می‌توان در این عرصه ارایه کرد، آیا کسانی هستند که مهدویت را در این مسیر ارایه کنند؟ اما هرچه گشتم کمتر یافتم؛ البته که برخی مجموعه و اقدامات انجام شده بود اما به نظر می رسید که مقطعی و بلندمدت نیست؛ حتی در مرکز تخصصی مهدویت با دوستان موضوع را دنبال و مطرح کردیم و در مقاطعی نیز برخی دانش‌پژوهان مرکز تخصصی مهدویت به میدان آمدند اما به نظر می رسد آنچه که باید تحقق می یافت به نتیجه نرسید.
حجت الاسلام حججی گفت: ستاد هماهنگی فعالیت‌های مهدویت در کمیته فرهنگی اربعین که یکی از کمیته‌های زیرمجموعه این کمیته در وزارت کشور محسوب می شود، کارگروه مهدویت را شکل دادند و ما نیز با آنها مرتبط و طرحی را آماده کرده و عنوان آن را «ترویج مهدویت و مقابله با آسیب‌ها و انحرافات آن» قرار دادیم، ما در این طرح سعی کردیم جوانب موضوع را بررسی و هرچیز که لازم است را مورد توجه قرار دهیم واگر کسانی آمدند و خواستند در آن عرصه‌ها فعالیتی کنند و یا پیشنهادی داشته باشند به آنها بگوییم که جای این موضوع کجاست، لذا در این راستا بحث آموزش و تبلیغ را تدارک دیدیم و هماهنگی های لازم انجام شده است؛ هرچند که برخی از این عناوین همپوشانی دارد.
این پژوهشگر با بیان اینکه ما تاکنون بحث آموزش در عرصه مهدویت را حین پیاده‌روی اربعین مورد توجه قرار داده ایم، افزود: از سوی دیگر هدف ما، عموم جامعه است تا بتوانیم آموزش مباحث و معارف مهدویت را در مورد توجه قرار دهیم، از جمله این موارد می توان به گروه های طلاب مبلغ، دست اندرکاران مواکب و ... اشاره کرد که در مورد مواکب ابتدا مواکب ایرانی مدنظر است و سپس مواکب غیرایرانی که در این عرصه نیز هدف اول مواکب عراقی و سپس بقیه کشورها مورد توجه است.
توجه به کادر اجرایی مواکب در فعالیت‌های مهدوی
حجت الاسلام حججی تصریح کرد: در طرح مواکب و ذیل بحث مهدویت باید به مدیر و مسئول فرهنگی و عوامل اجرایی در موکب ها توجه شود، عرصه‌ها و افرادی که در بحث مهدویت مورد نظر ماست متنوع بوده و از مسئولان اربعین اعم از مسئولان انتظامی تا اطلاعاتی و ... است، برای مثال در بحث انحرافاتی که مطرح می شود اگر به مسئولان اطللاعاتی ما آموزش مهدویت ارایه شود، وقتی بحث انحرافات مطرح شود آنها می توانند در این زمینه با این آموزش هایی که می بینند برخورد کنند.
وی ادامه داد: همچنین در بحث آموزش انواع رسانه از جمله رادیو اربعین، صدا و سیما، شبکه‌های ماهواره‌ای، اتحادیه رادیو-تلویزیون‌های اسلامی را مورد توجه قرار داده و کارهایی را نیز آغاز و حتی برنامه‌هایی ضبط شده است؛ همچنین رسانه‌های مجازی در عرصه مهدویت نیز با ما همراه بوده و کارهای تولیدی را آغاز کرده ایم، از سوی دیگر رسانه های مکتوب در مباحث مختلف و همچنین ابزارهای آموزشی مورد توجه قرار گرفته و کتاب و جزوه نیز جای خود را دارند که همگی ذیل مساله آموزش قرار می گیرند.
معرفی اماکن مهدوی عتبات
این پژوهشگر گفت: اما در بحث تبلیغ و ترویج نیز برنامه ریزی‌های متعددی داشته‌ایم، در این راستا مخاطب باید معلوم شود، از سوی دیگر مکان تبلیغ و عرصه مکان تبلیغ مهم است، به این معنا که به چه شکل قرار است که این برنامه‌ها ارایه شود؟ چگونه کار کردن و چگونه ارتباط گرفتن و مواردی از این دست، همه و همه به مکان تبلیغی مرتبط می‌شود، اماکن خاص که بحث مهدویت در مورد آنها مطرح است مثل شهر سامرا که مِلک امام‌زمان(عج) و محل تولد حضرت است باید مورد توجه باشد، سال گذشته خودم در مطالعات میدانی که در آنجا استقرار داشتم با موارد مشابهی مواجه شدم از جمله اینکه بسیاری اصلا اطلاعی از تاریخچه و جایگاه این مکان نداشتند اما وقتی چند دقیقه با آنها صحبت می کردیم تحت تاثیر قرار می‌گرفتند که این مکان چه جایگاهی دارد؛ لذا اماکن خاص مهدویت یا سایر اماکن مثل نجف و کربلا که شاید مستقیما به مهدویت مرتبط نیست اما توجه خاصی به آن وجود دارد نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
استفاده از ظرفیت پایانه‌های مرزی برای تبلیغ
وی ادامه داد: از سوی دیگر پایانه‌های مرزی نیز فرصت مناسبی برای کار تبلیغی است؛ همچنین میز پرسش و پاسخ یکی از کارهایی است که توسط حوزه علمیه عراق نیز پیگیری می‌شود اما واقعیت آن است که بازدهی مورد نظر را ندارد به این معنا که به سمت مخاطب نمی‌آید بلکه منتظر است که مخاطب سراغ‌اش بیاید، این یک مشکل است که در مورد میز پرسش و پاسخ حوزه های خودمان نیز مطرح است، ما می‌خواهیم این مساله را پیگیری کنیم که پاسخ‌دهنده‌ای که در مسیر حضور می یابد دنبال این باشد که افراد را پرسش‌گر کند تا حضور مبلغ بیشترین بازدهی را داشته باشد.
حجت الاسلام حججی گفت: برای اینکه بتوانیم مهدویت را ترویج کنیم همه باید همکاری داشته باشند، چه کمیته اربعین و چه کمیته اصلی که در وزارت کشور است و با هردو ارتباط خوبی را برقرار کرده و حداقل ماهی یکبار با کمیته فرهنگی اربعین جلسه داشته ایم و آنها خودشان نیز مستقیما از ما مطالبه داشتند، همچنین اتحادیه رادیو و تلویزیون‌های اسلامی اعلام کردند که ما ۸ موکب را در اختیار شما قرار می دهیم و کار فرهنگی با شما و پشتیبانی با ما؛ همچنین بعثه رهبری نیز ۱۲ مکان را به ما پیشنهاد دادند و غیر از آن در حوزه فعالیت‌های خواهران مبلغه نیز ۳۵۰ نطقه تقاضا دادند که برایشان مبلغ اعزام شود، اعتاب و فضای اعتاب، اعزام مبلغ از دفتر تبلیغات، اعزام از کمیته فرهنگی اربعین و کارگروه های فرهنگی و مواردی از این دست همگی موجب تحقق بحث آموزشی در حوزه مهدویت است، ضمن اینکه ما دنبال تحقق شعار مهدوی هستیم، امسال شعار اربعین «کربلا طریق‌الاقصی» است که از نگاه امام خمینی (ره) نشات گرفته است که فرمود: «راه قدس از کربلا می‌گذرد»، این نگاه مهدوی است چراکه قیام مهدوی و پایان این قیام و جایی که بیرق حضرت برافراشته می‌شود، بیت المقدس است.
وی ضمن تاکید بر اینکه پرداختن و توجه به مساله مهدویت از سوی مبلغان و موارد دیگر در عرصه فرهنگ نیازمند رصد و توجه به نگاه و فرهنگ کشور عراق نیز هست، افزود: نباید حرفی بزند که مساله ایجاد شود؛ در نتیجه باید شیوه‌نامه ای شامل بایدها و نبایدها تنظیم شود، ضمن اینکه باید بررسی کنیم که فعالیت های مهدوی که انجام می شود همسو با ما هستند یا خیر، باید توجه کنیم که نگاهشان انقلابی و مقاومتی است؟ برخی فعالیت ها با ما همسو نیستند یعنی افرادی که نگاهشان غیرانقلابی است؛ همچنین با برخی افراد دیگر نیز مواجهیم که نگاهی خنثی دارند یعنی شخص زنجیر و سینه می‌زند اما نَه با جریان انقلاب همراه است و نه موضع مخالف دارد، این افراد در مورد مهدویت نیز چنین دیدگاهی دارند، لذا باید در بحث آسیب‌ها و انحرافات و خرافات رصد شوند چراکه تجربیاتی که در این عرصه هست از سابق بوده و جاری است در نتیجه باید مورد توجه قرار گیرد و در نهایت محتوای تبلیغی برای پژوهش مورد توجه قرار گیرد.
این پژوهشگر مهدویت ادامه داد: اگر مبلغ ما می خواهد از نرم افزار استفاده کند باید شرایطی را فراهم کنیم تا این امکان برایش شود، اگر از طریق بَنِر و پرده خوانی می‌خواهد مباحثی را مطرح کند، اگر می خواهد تبلیغ میدانی در اربعین داشته باشد و ...، همه این موارد باید مورد توجه باشد، با توجه به این مساله امسال بحث آموزش مبلغین را بر اساس سه محور اربعین و تحولات جهانی (مثلا بحث غزه که اکنون ۹ ماه است که درگیر هستیم)؛ ظلم‌ستیزی و در نهایت آسیب شناسی مدنظر قرار داده ایم.
ضریب دادن به محصولات فرهنگی
وی گفت: آخرین مساله محصولات فرهنگی است که در بحث ترویج مهدویت باید مورد توجه قرار گیرد، محصولات شنیداری و دیداری، تشویقی نیز باید لحاظ شود و به قول معروف دست مبلغ از محصولات فرهنگی باید پر باشد، همچنین در بحث آسیب ها و انحرافات نیز باید توجه کنیم، بعضا خودم دیده ام که مُبَلغ وارد مسجد کوفه یا مسجد سهله می شود و از جنبه ملاقاتی موضوع را طرح می کند، یعنی وقتی به او می گویند بیا و از امام زمان (عج) صحبت کن این نگاه را دارد، حرف ما این است که چنین نگاهی ترویج نشود و مخاطب مثلا به مسجد نیاید به امید دیدار و ملاقات، بلکه دنبال معرفت باشد، بنابراین ترویج ملاقات گرایی از آسیب هایی است که باید به آن توجه شود.
حجت الاسلام حججی ادامه داد: از آسیب‌های دیگری که در اربعین به ویژه در چندسال گذشته شاهد بودیم بحث استغاثه بوده است، اصل این مساله صحیح است اما چگونگی و اینکه افراد چگونه نسبت به استغاثه توجیه شوند مساله است؛ اینکه مثلا افرادی آمدند و جمعیتی را همراه کردند و آنها را تحت قبه بردند و این افراد شروع به استغاثه کردند اما دیدند که اتفاقی نیفتاد مساله است، همین مساله آسیب ایجاد می کند که باید کارشناس وارد شود و مثلا استغاثه در روایت را بررسی کند و بعد بگوید اگر خواندن دعایی برای خواندن تحت قبه سفارش شده، شرایط استجابت دعا چیست، بنابراین باید این مساله بررسی شود؛ چراکه ایجاد امیدهای مخرب خود مساله است، یا موضوع دیگرانحرافاتی نظیر جریانات فکری مثل «احمد الحسن» و «منصور هاشمی» که کار تبلیغی اش را از اربعین آغاز کرد و چه قدر مباحث او بازپخش شده بود، بنابراین باید ملاحظاتی را در زمینه آسیب‌ها و انحرافات مورد توجه قرار داد، اصل ترویح مهدویت باید مورد توجه باشد البته با در نظر گرفتن فرهنگ جاری در عراق چراکه ممکن است مساله ای که برای ما حل شده برای عراقی ها حل نشده باشد و برعکس.
وی با بیان اینکه مهدویت محور وحدت و مقاومت است، تصریح کرد: اگر قرار است در بحث آسیب‌ها و انحرافات مواجهه‌ای داشته باشیم آن هم تحت این عنوان که مهدویت را به عنوان محور وحدت از دست ندهیم بلکه به عنوان جریان مقاومت به آن توجه کنیم، باید برنامه داشته باشیم تا تشتت در کار نباشد، فرهنگ جاری که می گویم منظور این است.
کرسی ترویجی «روش تبلیغ مفاهیم مهدویت در پیاده‌روی اربعین و راهکار مواجهه با انحراف و آسیب‌ها» صبح روز سه‌شنبه ۲ مردادماه با ارایه حجت‌الاسلام «محمدعلی حججی»؛ و حضور حجج‌الاسلام «مسلم کامیاب» و «علی محمدی هوشیار» به عنوان ناقد و حجت‌الاسلام «محمد شهبازیان» به عنوان دبیر علمی در محل تالار شهید سلیمانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در شهر مقدم قم برگزار شد.
بر پایه این گزارش: حجت‌الاسلام «علی محمدی هوشیار» که در این کرسی ترویجی به عنوان ناقد حضور داشت، در ابتدای سخنان خود به طرح این پرسش پرداخت که از ما به عنوان دست‌اندرکار و کسانی که قصد ارایه خدمات در پیاده‌روی اربعین را دارند چه انتظاراتی وجود دارد؟
این پژوهشگر مهدویت ادامه داد: من از نگاه و تجربه شخصی خود صحبت می‌کنم؛ یک زائر در این سفر به محلی برای استراحت؛ غذایی برای خوردن و احیانا متخصصانی که در دسترس باشند و سوالات فقهی و اعتقادی او را پاسخ بدهند نیاز دارد؛ اما آیا زائر از ما نمایشگاه، پخش موشن‌گرافی، محلی برای نگهداری کودکان با اجرای برنامه‌های متنوع هم می خواهد؟ آیا او دوست دارد که مسیر را به نمایشگاه پر زرق و برق تبدیل کنیم یا بکر بودن فضا را طلب می کند؟ آیا صداهایی که از مواکب مختلف پخش می شود را از ما می‌خواهد؟ انواع صداهای بلندی که از باندهای مختلف از مواکب پخش می‌شود و ... .
وی گفت: ما در راهیان نور با آسیبی مواجه شدیم که عبارت بود از اینکه بکر بودن منطقه را از دست دادیم در حالی که سابقا فضای اردوگاه در اهواز بسیار بکر بود اما به هر مقدار که جلوتر آمدیم این فضا تغییر کرد و به قدری فضا نمایشگاهی شده است که قابل قیاس با گذشته نیست؛ بنابراین نمایشگاه‌سازی در آن منطقه آسیب است و صحبت من این است که مبادا این اتفاق در پیاده‌روی اربعین بیفتد.
حجت‌الاسلام هوشیار افزود: از نظر من در مهدویت هم می خواهیم فضا را مملو از مسایل خاص کنیم، نکته دیگر آن است که در مسیر پیاده‌روی اربعین چه قدر می‌توانیم پایگاه معرفت‌افزایی ایجاد کنیم؛ اصلا زائر چه قدر می نشیند پای حرف من و چه قدر کشش دارد که برایش دوره‌های معرفت‌زایی مهدوی بگذاریم؟ آیا زائر مجال و حال و حوصله و زمان دارد که بنشیند که من برایش مباحث معرفتی مهدوی بگویم؟ مگر آنکه بگویم که می خواهم به زائر بسته های شور و شوق افزایی ارایه کنم.
این پژوهشگر تصریح کرد: مبادا این شود که ما نتوانیم به زائر معرفت دهیم و در مقابل با انواع آهنگ‌ها و نواها و تابلوهای مختلف فضا را آن قدر در بحث مهدویت در بحث شور و شوق متورم کنیم که بدون معرفت، آن اتفاق بد رخ دهد یعنی این فضا تبدیل به محلِ شکارگاه برای مدعیان شود مگر آنکه در مرز و مسیر رفت و برگشت بحث ایجابی داشته باشیم؛ بنابراین باید پایگاه ایجابی در مسیر رفت و برگشت داشته باشیم یعنی مسیر پایگاه باشد؛ برای مثال شاید زائر در مسیر دچار شبهه احمدالحسن شده و ...، زائری این چنین مثل مرغ بال کنده‌ای است که در مسیر دنبال یک متخصص است که از او سوال کند؛ از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم که ما برای برگشت برنامه نداریم و فقط برای رفت برنامه داریم، مثلا فرض کنید که زائر شماره تماس از یک شخصِ مُبَلغِ احمد الحسن گرفته و چون هیچ پاسخگویی در اطرافش نمی‌بیند لذا به اولین شماره‌ای که تماس می گیرد اوست و این یک آسیب می‌شود.
این پژوهشگر مهدویت افزود: مساله دیگر آن است که چه‌قدر می‌شود به طلبه‌ای که به عنوان مبلغ به اربعین می رود اطمینان داشت یعنی کسی که می‌رود تا پاسخ به شبهه بدهد؟ چند استاد جامع‌الاطراف را می شناسیم چه برسد به اینکه انتظار داشته باشیم طلبه ای که اصلا مهدویت نخوانده، برود و پاسخگوی زائر باشد، این مساله نیز آسیب است، چراکه اگر زائر گرفتار مبلغ احمدالحسن نشود، قطعا گرفتار چنین مبلغی می شود که آشنایی با مباحث ندارد و خود همین ناآشنا بودن شبهه افکنی می کند.
وی ادامه داد: نکته بعدی آن است که گاهی می‌بینیم برخی دوستان احساس تکلیف می کنند و مقابل موکب‌های این جریان‌های انحرافی موکب می‌زنند، برای مثال سال گذشته موکب فرقه احمدالحسن بسته نشده بود و برخی دوستان مقابل موکب آنها حضور یافته و فریاد می‌زنند که این افراد از فرقه‌های ضاله هستند و در نهایت مشاجره سختی درگرفت و دعوا شد، این قبیل کارها نیز آسیب است و باید کنترل شود؛ اتفاقا فرقه ها از ما ممنون می شوند که چنین رفتارهایی داشته باشیم.
حجت الاسلام هوشیار گفت: معتقدم نفس حضور طلاب معمم و متخصص در مسیر بسیار لازم است، از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم که بیشتر سوالات مردم فقهی است و مردم از من به عنوان یک طلبه سوال فقهی دارند مگر آنکه کسی مرا بشناسد و پرسش مهدوی طرح کند، بنابراین معتقدم اجازه دهیم که مردم به سفر بروند و برگردند و از فضا استفاده کنند، به قول معروف هرچه که مسجد را اعتقادی نکنیم بهتر است.
در ادامه حجت الاسلام «مسلم کامیاب» طی سخنانی با اشاره به اینکه طبق روایات، اربعین از علامات مومن بوده و از دوره جابر بن عبدالله سفارش شده و با چالش‌هایی در دوره بنی‌العباس رو به رو بوده است، اظهار کرد: همچنین در دوره حکومت بعث عراق نیز زیارت اربعین با چالش‌هایی مواجه بود اما پس از آن این مشکلات به تدریج در حال رفع شدن هستند.
این پژوهشگر مهدوی در بخش دیگری از مباحث خود با تاکید بر اینکه باید جایگاه مباحث مهدوی را در پیاده‌روی اربعین به شکل دقیق ترسیم کنیم، افزود: سوال این است که آیا می‌توانیم برای مثال با تعداد ۸ موکب که به ما می‌دهند در سطح چند هزار موکب که در اربعین فعالیت دارند تبلیغ برای مباحث مهدوی کنیم؟ از سوی دیگر این پرسش مطرح است که هدف و مقصد و روش ما از تبلیغ مهدویت چیست؟ ما می خواهیم مهدویت را در چه فضا و بستری به مخاطب آموزش دهیم؟ آن هم زائری که خسته است، هوا گرم است و زائر لحظه‌ای از کنار موکب ما عبور می‌کند، پس تا این مسایل حل نشوند نمی شود در فضای پیاده روی اربعین در عرصه مباحث مهدوی بحث تبلیغی منسجمی را ارایه کنیم.
وی با طرح این پرسش که اکنون چه‌قدر توفیق یافته‌ایم که داخل کشور و در همین مسجد مقدس جمکران مردم را به مباحث و حلقه‌های معرفتی مهدویت جذب کنیم، افزود: اتفاقا که آنجا فرصت بهتری هم هست اما سوال این است که چه قدر مفید بوده و توانسته معرفت‌افزایی کند؟ اکنون چه قدر از سه‌شنبه‌های مهدوی به عنوان یک فرصت استفاده کرده‌ایم؟ در مسجد جمکران چای و شربت به شخص داده ایم اما در آخر سوالی که مخاطب از ما می‌پرسد این است که سرویس بهداشتی کجاست؟ لذا باید واقعیات را دید و اینکه چه قدر در عرصه مباحث مهدویت و ارایه آن توفیق داشته ایم؛ هنوز در ایران نتوانسته‌ایم آموزه های مهدوی را تعمیق بخشیم بعد چه طور می خواهیم آن را ترویج کنیم؟
حجت الاسلام کامیاب ادامه داد: از سوی دیگر باید به فضای فرهنگی و تفاوت‌ها نیز توجه داشت که بعضا فضای ذهنی زایر را خراب کرده است، برخی موارد در کشور عراق و در فرهنگ عراقی‌ها بد نیست، اما بعضا فضای رقابتی در موکب ها ایجاد شده و خود این مساله آسیب ایجاد کرده و روی فضای کار مهدوی سایه می افکند، طبیعتا وقتی چنین فضایی باشد چه طور می خواهیم کار مهدوی کنیم؟
این پژوهشگر مهدوی تصریح کرد: حتی بعضا آسیب هایی نظیر اعتیاد، تکدی‌گری دیده می‌شود، نظم‌گریزی ایرانیان نیز مساله ای است که وقتی می‌گویند در صف بایستید یک ایرانی حتی حاضر نیست که در صف بایستد، هوا گرم است، حوصله ندارد و هر بهانه دیگری، ضمن آنکه برخی نیز از الفاظ نژادپرستانه استفاده می کنند.
وی گفت: نکته دیگر کم توجهی به واجبات دینی است؛ اکنون در فضای پیاده‌روی اربعین در بحث طهارت و نماز مشکلات مختلفی وجود دارد، وقتی چنین آسیب هایی سایه افکنده است چه طور می توان انتظار داشت که این زائر با این مشکلات، در مسیر پیاده‌روی اربعین فضای ذهنی خود را به سمت امام معصوم و مباحث مهدوی سوق دهد؟ نکته آن است که باید برای رفع این مشکلات چاره اندیشی کنیم از جمله اینکه از نیروی انسانی دغدغه‌مند و متخصص در بحث های عملیاتی و آموزشِ موکب‌داران، بهره مند شویم.
این پژوهشگر تصریح کرد: استفاد از زبان و جلوه‌های هنری بحثی است که سایر اساتیدی که در نشست به ارایه نظرات خود پرداختند به آن اشاره داشتند، این مولفه ها می توانند کمک کنند، از سوی دیگر می توان برای اصلاح فضای ذهنی زائر (چه داخل ایران و چه خارج از مرزها) نرم افزاری تحت عنوان مهدویت و اربعین تولید شود تا ذهنیت خوبی شکل بگیرد.
وی افزود: از نظر من باید با نگاه پزوهشی و روش کیفی و همچنین پژوهش میدانی، مبلغانی را برای کار میدانی اعزام کنیم، این رویکرد می تواند عامل کمک‌کننده‌ای برای تبیین مفاهیم مهدویت باشد.
نظر شما