خبرگزاری شبستان، گروه بین الملل: جنبش مقاومت اسلامی فلسطین(حماس) «یحیی سنوار» را به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس انتخاب کرد. او در سال ۲۰۱۷ میلادی به عنوان رئیس این جنبش در نوار غزه انتخاب شده بود و بار دیگر در سال ۲۰۲۱ دوباره به این سمت تعیین شد.
اسرائیل او را مهندس عملیات سیل الاقصی در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ می داند که خسارات جانی و نظامی به آن وارد کرد و چهره سرویس‌های اطلاعاتی و امنیتی خود را در برابر جهانیان متزلزل کرد.
تولد وزادگاه
یحیی ابراهیم حسن السنوار در سال ۱۹۶۲ در اردوگاه آوارگان خان یونس در جنوب نوار غزه به دنیا آمد، خانواده وی پس از اشغال شهر مجدل در شمال شرقی نوار غزه توسط اشغالگران در سال ۱۹۴۸، به خان یونس مهاجرت کردند. نام شهر مجدل به «اشکلون» (عسقلان» تغییر یافته است
او تحصیلات خود را در مدرسه متوسطه پسرانه خان یونس گذارند و سپس به دانشگاه اسلامی غزه رفت و با مدرک لیسانس در گروه مطالعات عربی فارغ التحصیل شد.
او در شرایط سختی بزرگ شد، حملات و آزار مکرر ساکنان اردوگاه توسط اشغالگران اسرائیل کودکی او را تحت تاثیر قرار گرف.
سنوار در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۱ با سمر محمد ابوزمر که دارای مدرک کارشناسی ارشد در مبانی دین از دانشگاه اسلامی غزه دارد، ازدواج کرد. او یک پسر به نام ابراهیم دارد، به همین دلیل به «ابو ابراهیم» معروف است.
فعالیت سیاسی
یحیی سنوار در دوران تحصیل در دانشگاه فعالیت دانشجویی برجسته ای داشت، او یکی از اعضای فعال و موثر تشکل اسلامی بود که شاخه دانشجویی اخوان المسلمین در فلسطین است.
وی به عنوان دبیرکل کمیته فنی و سپس کمیته ورزشی در شورای دانشجویی دانشگاه اسلامی غزه مشغول بود، سپس به عنوان نایب رئیس شورا و سپس رئیس شورا فعالیت کرد.
فعالیت های دانشجویی به او کمک کرد تا تجربه و مهارتی به دست آورد که وی را واجد شرایط به عهده گرفتن نقش های رهبری در جنبش حماس پس از تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ در جریان انتفاضه سنگی کند.
برهمین اساس، او به همراه خالد الهندی و روحی مشتهی، به توصیه «شیخ احمد یاسین» بنیانگذار جنبش حماس سال ۱۹۸۶ میلادی یک سرویس امنیتی به نام سازمان «جهاد و تبلیغ» موسوم به «مجد» را تأسیس کرد.
ماموریت این سازمان کشف و تعقیب عوامل و جاسوسان اشغالگر اسرائیل و ردیابی افسران سرویس های اطلاعاتی و امنیتی اسرائیل بود. این سازمان بدون درنگ به اولین هسته توسعه سیستم امنیتی داخلی جنبش حماس تبدیل شد.
دستگیری و زندگی در زندان
اولین بار در سال ۱۹۸۲ به دلیل فعالیت دانشجویی در۲۰ سالگی به مدت ۴ ماه در بازداشتگاه اداری زندانی شد و یک هفته پس از آزادی، دوباره حبش شد و به مدت شش ماه بدون محاکمه در زندان ماند. در سال ۱۹۸۵ دوباره بازداشت شد و به ۸ ماه حبس محکوم شد.
در ۲۰ ژانویه ۱۹۸۸ دوباره دستگیر و به اتهامات مربوط به رهبری عملیات ربودن و کشتن دو سرباز اسرائیلی و کشتن ۴ فلسطینی مظنون به همکاری با اسرائیل محاکمه و به حبس ابد (با مدت ۴۲۶ سال ) محکوم شد.
او در دوران بازداشت، رهبری هیئت فرماندهی عالی اسرای حماس در زندان‌ها را برای دو دوره بر عهده گرفت و در مدیریت مقابله با مسئولان زندان‌ها درجریان یک سری اعتصاب غذا از جمله اعتصاب‌های ۱۹۹۲، ۱۹۹۶، ۲۰۰۰ و ۲۰۰۴ سهیم بود.
او در زندان های مختلف از جمله المجدل، هداریم، السبع و نفحه حبس خود را گذرانده است، سنوار همچنین ۴ سال را در سلول انفرادی گذراند و در این مدت دچار درد معده شد و در سلول انفراد خون استفراغ کرد.
سنوار دو بار اقدام به فرار از زندان کرد، اولی زمانی که در زندان المجدل درعسقلان محبوس بود و دومی زمانی که در زندان رمله بود، اما تلاش هایش ناکام ماند.
او در زندان المجدل موفق شد با سیم و اره آهنی کوچکی دیوار سلولش را سوراخ کند و وقتی فقط پوسته بیرونی دیوار باقی مانده بود فروریخت و تلاش او آشکار شد، به همین دلیل برای مجازات به سلول انفرادی افتاد.
او در دومین تلاش در زندان رمله توانست میله های آهنی را از پنجره جدا کند و طناب بلندی آماده کند، اما در آخرین لحظه فاش شد. او در دوران بازداشت در معرض مشکلات جسمی قرار گرفت، به طوری که از سردردهای مداوم رنج می برد، پس از فشار شدید زندانیان، معاینات پزشکی بر روی وی انجام شد که نشان از وجود یک قطره خون یخ زده در مغز او داشت و او تحت عمل جراحی مغز قرار گرفت که ۷ ساعت طول کشید.
وی در دوران زندان از ملاقات با خانواده محروم بود و برادرش فردای آزادیش تاکید کرد که اشغالگران مانع از ملاقات وی با یحیی شدند و پدرش در طول ۱۳ سال تنها دو بار به ملاقات وی رفته است.
تالیفات در زندان
یحیی سنوار به مدت ۲۳ سال در زندان به سر برد و در این مدت زندگی خود را صرف خواندن، یادگیری و نوشتن کرد. در این مدت زبان عبری را آموخت و به درک ذهنیت اسرائیلی پرداخت و تعدادی کتاب و ترجمه در زمینه های سیاسی، امنیتی و ادبی تالیف کرد. از مهم‌ترین آثار آن می توان به موارد اشاره کرد.
ترجمه کتاب «الشاباک بین الاشلاء» اثر کارمی گیلون است. کتابی در مورد سرویس امنیت داخلی اسرائیل (شاباک) نوشته شده است.
ترجمه کتاب «احزاب اسرائیلی در سال ۱۹۹۲» که احزاب سیاسی اسرائیل و برنامه ها و رویکرد آنها را در آن دوره را شرح می دهد.
رمانی با عنوان «خارهای میخک» در سال ۲۰۰۴ منتشر شد و داستان مبارزات فلسطینی‌ها از سال ۱۹۶۷ تا انتفاضه الاقصی را روایت می کند.
کتاب «حماس: آزمون و خطا» به تجربه جنبش حماس و توسعه و پیشرفت آن در طول زمان می پردازد.
کتاب « المجد» در سال ۲۰۱۰ منتشر شد و فعالیت شاباک صهیونیستی را در جمع آوری اطلاعات و جذب عوامل و روش ها و شیوه‌های وحشیانه تحقیق از منظر جسمی و روانی، همچنین توسعه نظریه و روش های تحقیق و پیچیدگی های پیش آمده بررسی می کند.
فعالیت سیاسی و نظامی پس از زندان
یحیی سنوار سال ۲۰۱۱ میلادی آزاد شد. او یکی از هزاران اسیر آزاده شده در مقابل «گلعاد شالیط» سرباز اسرائیلی در چارچوب مبادله «وفاء الاحرار» است.
این مبادله پس از گذشت بیش از ۵ سال که شالیط در اسارت در غزه گذراند، انجام شد. اسرائیل در طول حملات خود که در پایان سال ۲۰۰۸ در این غزه صورت گرفت، برای رهایی این سرباز صهیونیستی از اسارات موفق نشد.
پس از خروج از زندان ، سنوار در انتخابات داخلی جنبش حماس در سال ۲۰۱۲ به عنوان عضو دفتر سیاسی حماس انتخاب شد. وی همچنین مسئولیت جناح نظامی گردان های عزالدین قسام را بر عهده گرفت. او وظیفه هماهنگی بین دفتر سیاسی جنبش و رهبران گردان‌ها را داشت.
سنوار نقش مهمی در هماهنگی بین بخش‌های سیاسی و نظامی جنبش حکاس در زمان حمله اسرائیل در غزه در سال ۲۰۱۴ داشت.
پس از پایان این جنگ ، سنوار تحقیقات جامع و عملیات ارزیابی را برای عملکرد رهبران میدانی انجام داد که منجر به برکناری رهبران برجسته شد.
در سال ۲۰۱۵ ، حماس او را به عنوان مسئول پرونده زندانیان اسرائیلی خود منصوب کرد و رهبرای مذاکرات درباره اسرا با اشغالگران صهیونیستی را برعهده گرفت. همان سال ایالات متحده آمریکا، او را را در فهرست «تروریست های بین المللی» قرار داد .
در ۱۳ فوریه ۲۰۱۷ ، وی به عنوان رئیس دفتر سیاسی این جنبش در نوار غزه انتخاب شد و جانشین اسماعیل هنیه شد.
یحیی سنوار در این دوره سعی در اصلاح روابط بین حماس در غزه و تشکیلات خودگردان فلسطین به رهبری جنبش آزادبخش ملی فلسطین (فتح) در کرانه باختری و پایان دادن به وضعیت تقسیم سیاسی در فلسطین در آشتی ملی داشت ، اما این تلاش ها با شکست به پایان رسید.
وی همچنین برای بهبود روابط با مصر تلاش کرد ، جایی که در سال ۲۰۱۷ در یک قامت هیئت رهبری و امنیتی با رهبران اطلاعات مصر در قاهره ملاقات کرد و توافق نامه هایی در مورد شرایط زندگی ، امنیتی، انسانی و مرزی به دست آمد.
در مارس ۲۰۲۱ ، وی برای دومین دوره به مدت ۴ سال در انتخابات داخلی جنبش به عنوان رئیس حماس در غزه انتخاب شد. خانه وی بارها توسط جنگنده‌های اشغالگر در سال ۲۰۱۲ به نوار غزه و در سال ۲۰۱۴ و می ۲۰۲۱ خانه وی را بمباران شد.
سنوار به عنوان یک فرد باهوش و محتاظ توصیف می شود که به نظر نمی رسد فقط به ندرت صحبت می کند، زیرا او مهارت های رهبری بالایی دارد و تأثیر شدیدی بر اعضای جنبش دارد.
یحیی سنوار و طوفان الاقصی
پس از عملیات طوفان الاقصی در هفتم اکتبر، یحیی سنوار در کنار «محمدالضیف» فرمانده گردان‌های عزالدین قسام به مظنون اول اسرائیل تبدیل شد.
رهایی از این رهبر حماس به عنوان مهم‌ترین اهداف راهبردی عملیات نظامی اسرائیل در نوار غزه به نام «شمشیرهای آهنین» تبدیل شده است ، همانگونه که مقامات اسرائیلی، او را مغز متفکر حمله هفتم اکتبر می دانند.
در ۱۴ نوامبر ۲۰۲۳ ، دولت انگلیس تحریم هایی را برای رهبران حماس از جمله سنوار اعمال کرد که شامل بلوکه کردن دارایی و ممنوعیت سفر است.
در تاریخ ۳۰ نوامبر ۲۰۲۳، مقامات فرانسوی حکم بلوکه کردن دارایی های سنوار را به مدت شش ماه صادر کردند.
سنوار در طول جنگ به طور علنی ظاهر نشد ، و روزنامه هاآرتص گزارش داد که برخی از اسرای اسرائیلی در هنگام بازداشت شان در غزه با او دیدار کردند و با زبان عبری با آنها صحبت کرده و گفته است که آنها در امن‌ترین مکان قرار دارند و به هیچ وجهی در معرض آسیب قرار نمی گیرند.
در ششم دسامبر سال ۲۰۲۳ ، «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر اسرائیل اعلام کرد که نیروهای ارتش اسرائیل خانه سنوار را محاصره می کنند اما به او دسترسی نداشتند. مقامات ارتش معتقدند که این عملیات را با سایر رهبران جناح نظامی حماس از درون تونل که زیر زمین توسط گردان‌های قسام ساخته شده است، رهبری می کند.
رهبری حماس پس از هنیه
در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴ ، جنبش حماس اعلام کرد: اسرائیل محل اقامت اسماعیل هنیه، دفتر سیاسی حماس در تهران را مورد اصابت قرار داده است که وی به همراه محافظش به شهادت رسیدند.
هنیه در تهران در راس یک هیئت از حماس برای شرکت در مراسم تحلیف «مسعود پزشکیان» رئیس جمهوری ایران سفر کرده بود.
هنیه در مراسم در دوحه پایتخت قطر به خاک سپرده شد. جنبش حماس پس از رایزنی‌ها و گفتگوها، در انتخابات داخلی با اجماع آرا «یحیی سنوار» را به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس انتخاب کرد.
نظر شما