به گزارش گروه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان، گسترش حرم مطهر، هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی در بیش از چهار دهه اخیر، بسیار بیشتر از دوران‌های گذشته بوده است. امروزه، افزون بر ظرفیت‌های جدیدی که برای انجام فعالیت‌ها، با استفاده از فضاهای تازه تأسیس شده، ایجاد می‌شود، فضاهای کهنسال اماکن متبرکه نیز شاهد استفاده بهینه و تغییرات بنیادینی در کاربری هستند که نفع آن، بیش از گذشته شامل حال همه زائران و مجاوران حرم رضوی می‌شود.
یکی از این ظرفیت‌هاگسترش فعالیت‌های قرآنی در حرم مطهر بویژه از سال ۱۳۸۱و با تأسیس دارالقرآن‌کریم در حرم مطهر رضوی، نظم و انتظام فعالیت‌های قرآنی بیش از گذشته شد و افزون بر جلسه‌های تلاوت همیشگی، کلاس‌های آموزشی نیز میزبان هزاران علاقه‌مند به فراگیری قرآن و آموختن مفاهیم بلند آن شد. به ویژه در ماه مبارک رمضان که در آن قرار داشتیم، فعالیت‌های دارالقرآن‌کریم حرم مطهر، بیش از گذشته به چشم می‌آید و روزانه مشتاقان فراوانی را به سوی خود جلب می‌کند.
اما صرف‌نظر از همه جذابیت‌های دارالقرآن‌کریم، مکانی که میزبان این نهاد و فعالیت‌های مقدس آن در حرم رضوی است، یکی از قدیمی‌ترین و صاحب تاریخی‌ترین بخش‌های اماکن متبرکه محسوب می‌شود؛ مدرسه تاریخی «دو در» است. هم اکنون یک درِ مدرسه تاریخی «دو در» به سمت صحن جمهوری و درِ دیگر در مقابل مدرسه پریزاد گشوده می شود.
در سال‌های اخیر «مدرسه دو در» دارالقرآن شده و در آن دوره های آموزش و روخوانی قرآن به صورت ترتیل و قرائت برگزار می شود. بسیاری از قاریان مشهور و معروف داخلی و خارجی به آنجا رفت و آمد دارند و برای سنین مختلف برنامه‌های آموزشی در آن برپاست.
برای نمونه پس از تشرف به حرم می توانید کودکان بالای ۵ سالِ خود را به مدت یک تا یک و نیم ساعت به مهد کودکِ دارالقرآن بسپارید و خودتان با خیال راحت زیارت کنید. در آنجا برنامه هایی مثل نمایش و نقاشی برای بچه‌ها اجرا می شود.
در این مدرسه کهن برنامه‌های قرآنی بسیاری توسط خادمیاران قرآنی در حال برگزاری است. این برنامه‌ها شامل تلاوت‌های اذان‌گاهی، اذان اوقات شرعی، ترتیل‌خوانی، برپایی محافل قرآنی، پاسخگویی مسائل شرعی و شبهات قرآنی، مشاوره قرآنی، برگزاری کلاس‌های تفسیر و بیان معارف قرآنی است.
ویژه برنامه برای زائرین با عنوان «طرح تلاوت قرآن برای امام مهربان» که شامل تلاوت‌های درخواستی زائرین است، همچنین همخوانی قرآن توسط گروه‌های مختلف قرآنی، «طرح با هم قرآن بخوانیم» در ساعات مختلف روز و تلاوت دسته‌جمعی سوره‌های قرآنی نیز در این مرکز انجام می‌شود.
رشته‌های هنری از جمله نقاشی، خطاطی نستعلیق، تذهیب، معرق و... نیز در مدرسه دو در آموزش داده می‌شود که افراد علاقه‌مند می‌توانند در این کلاس‌ها شرکت کنند.
تاریخچه مختصر مدرسه تاریخی «دو در»
مدرسه تاریخی «دو در» در سال ۸۴۳ق/۸۱۸ش ساخته شده است و عمری حدود ۵۸۰ ساله دارد. این بنا حدود ۱۰ سال جوان‌تر از مسجد گوهرشاد است و قدمت آن به دوره تیموری باز می‌گردد. حجره‌های آن در دو طبقه با شکلی خاص و درهایی کوتاه ساخته شده‌اند. سازنده مدرسه که مزار وی زیر گنبد جنوبی مدرسه «دو در» یا «یوسفیه» قرار دارد، شخصی به نام امیریوسف خواجه بهادر ملقب به غیاث‌الدین، از فرماندهان معروف عصر تیموری و دوران حکومت اُلُغ‌بیگ، فرزند شاهرخ بود.
بعدها به دلیل وجود دو در ورودی در شرق و غرب آن، به مدرسه «دو در» مشهور شد. این مدرسه از نظر معماری، یکی از شاهکارهای دوره تیموری محسوب می‌شود؛ بنایی چهار ایوانی که حدود ۵۰۰ مترمربع مساحت دارد و در دو طبقه اطراف محوطه مربع شکل آن، ۳۴حجره ساخته‌اند.
مدرسه دو در یا مدرسه «بالا سر» در عصر شاهرخ میرزا، همسر گوهرشاد بیگم، ساخته شده و فاصل چندانی با مسجد گوهرشاد ندارد.
در میان ایوان‌ها ۳۲حجره در طبقات پایین و بالا قرار دارد که در گذشته محل سکونت طلاب بوده است. مدارسِ قدیم مثل حوزه‌های علمیه کنونی بود و طلابِ علم به صورت شبانه‌روزی در مدرسه زندگی می‌کرده‌اند.
مدرسه «دو در» در آستانه تخریب و نابودی قرار داشت تا اینکه در سال ۱۳۶۳ به دستور مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی تولیت وقت آستان قدس رضوی، مرمت اساسی مدرسه آغاز شد و این بنای ۵۸۰ ساله از خطر نابودی حفظ گردید.
مدرسه پریزاد
در مقابل مدرسه «دودر»، مدرسه «پریزاد» نیز از زیباترین و اصیل‌ترین نمونه‌های معماری دوران تیموری قرار گرفته است. مدرسه پریزاد مشهد نیز در ۲طبقه ساخته شده و ۳۰۰مترمربع مساحت دارد. این مدرسه شامل ۴ ایوان، ۲۲حجره و یک کتابخانه است که به سبک معماری دوران تیموری ساخته شده است.
مدرسه پریزاد مشهد نیز با گسترش حرم مطهر رضوی، حالا دیگر یکی از بخش‌های حرم به‌حساب می‌آید. کاربری کنونی این مدرسه، مکانی برای پاسخگویی سؤالات شرعی و بررسی مشکلات خانوادگی و اخلاقی است. آموزش احکام دینی، حرم‌شناسی و پرسش و پاسخ‌های اعتقادی از دیگر برنامه‌های مدرسه پریزاد است.
نظر شما