اربعین ستون ولایت و حکومت دینی است

خبرگزاری شبستان/ یاسوج: اربعین حسینی نقش بسیار مهمی در ترویج فرهنگ شیعه، دفاع از مظلومین عالم و مبارزه برای آزادی و عدالت دارد.

اربعین در زبان عربی به معنای چهلمین بوده که به مناسبت چهلمین روز شهادت امام حسین علیه السلام و یاران باوفای ایشان در سال ۶۱ قمری در صحرای کربلا اتفاق افتاده است.

شیعیان اباعبدالله الحسین علیه السلام هر ساله با فرا رسیدن ماه محرم در ۱۰ روز نخست برای شهادت این امام بزرگوار و یاران باوفای ایشان بر سر و سینه می‌زنند و همزمان با فرا رسیدن چهلمین روز شهادت شهدای دشت کربلا، در ایران و کشورهای مختلف دنیا به منظور شرکت در راهپیمایی عظیم اربعین، در کربلای معلی حضور پیدا می‌کنند.

پیاده‌روی اربعین حسینی در واقع مقدمه‌ای برای زمینه سازی تمدن نوین اسلامی و همچنین ظهور حضرت مهدی (عج) است که در این مسیر علاوه بر جنبه معنوی و معرفت افزایی، بعد سیاسی آن نیز تجلی پیدا می‌کند و مردم مسلمان و همچنین آزادگان سراسر جهان از همه مکاتب و ادیان در کربلا حاضر می‌شوند و از مشرکین و استکبار برائت می‌جویند.

همچنان که بزرگان گفته‌اند امام حسین علیه السلام در سه حوزه و منطقه پیام دارند که نخست در مناطق شیعه نشین و مومن نشین، دوم در حوزه مسلمان نشین، غیر مسلمانان و کسانی که پیرو دین توحیدی حضرت ابراهیم هستند و سوم انسان‌های کافری که وجود دارند ولی این افراد آزاده هستند.

با توجه به برگزاری این همایش بزرگ و بین المللی و همچنین ایجاد شور اربعینی و فرهنگ سازی در این زمینه، ضرورت حضور نوجوانان و جوانان به ویژه اقشار مسجدی جهت ایفای نقش ارزشمند در راهپیمایی عظیم اربعین غیر قابل انکار است.

در این راستا دفتر نمایندگی خبرگزاری شبستان در استان کهگیلویه و بویراحمد با حجت الاسلام والمسلمین «سید علی چام زاده»، امام جماعت مسجد سیدالشهدا(ع) و پژوهشگر دینی گفتگویی انجام داده که در ذیل از نظر خوانندگان محترم می‌گذرد.

در پیاده روی اربعین حسینی چه هدفی دنبال می شود؟

ضمن عرض تسلیت ایام اربعین حسینی به همه شیعیان، رهپویان و رهروان، باید گفت ائمه اطهار علیهم السلام زیارت اربعین و پیاده روی را یکی از نشانه‌های تشیع و علامات ایمان می‌دانند.

چنان که از امام حسن عسکری علیه السلام نقل شده که «نشانه هر انسان مومن و شیعه پنج چیز است، نمازهای یومیه، انگشتر به دست راست کردن، پیشانی بر خاک گذاشتن (برادران اهل تسنن بدون از مهر نماز می‌خوانند)، بسم الله الرحمن الرحیم را بلند گفتن و زیارت قبر امام حسین علیه السلام» که اینها از نشانه‌های اهل ایمان و تشیع هستند.

امام صادق علیه السلام نیز در جایی فرمود «دین اسلام بر پنج پایه استوار است «نماز، زکات، حج، روزه و ولایت» و به اندازه‌ای به بحث ولایت توصیه شد که به این چهار مورد دیگر توصیه نشده است.

زیرا اگر گفتند نماز ستون دین است و اگر نماز و ولایت ائمه اطهار علیهم السلام یکی از ارکان دین است و اگر آنگونه که به ولایت توصیه شد، به نماز توصیه نشد، در اینجا امام حسن عسکری علیه السلام نماز و زیارت اربعین را دوتا از نشانه‌های تشیع و علامات ایمان می‌داند، منظور این است که همانطور که نماز ستون دین است، زیارت اربعین ستون ولایت و حکومت دینی است.

پیاده روی اربعین حسینی به غیر از اینکه جنبه معنوی و معرفت افزایی دارد، بعد سیاسی آن نیز باید تجلی پیدا کند، یعنی ما در جریان حج اگر به ابراهیم خلیل که خدای سبحان فرمود «ندا بده و مردم را صدا بزن، و مردم از هر دره و بلندی به حج بیایند و طواف کنند»، زیارت اربعین و پیاده‌روی اربعین یک جریانی مثل ندا دادن مردم از هر فج عمیقی برای طواف در کربلا و حضور در کربلا است.

ولی فلسفه حضور در مکه این بود که مردم بیایند و از مشرکان برائت بجویند و علیه استبداد و استکبار صدا بزنند و امروز هم جریان اربعین حسینی یک تجلی از همان حج خانه خدا به همه مسلمان، از همه مکاتب و ادیان و مذاهب که در کربلا حاضر شوند و از استکبار و مشرکین برائت بجویند.

جنبه سیاسی اربعین حسینی، همان جنبه دینی، عبادی است و توصیه و دستور دینی است، زیرا ستون ولایت است.

چون از همه ادیان و مذاهب در این همایش بزرگ حضور پیدا می‌کنند دلیل آن این است که امام حسین علیهم السلام در سه حوزه و منطقه پیام دارد.

امام حسین علیه السلام در حوزه و منطقه مومن نشین و شیعه نشین، در حوزه مسلمان نشین و هم در حوزه غیر مسلمان نشین و کسانی که پیرو دین توحیدی ابراهیمی هستند، یعنی خدای سبحان، مبدا و معاد را قبول دارند، پیرو آیین حضرت ابراهیم و دین آن حضرت هستند و خارج از منطقه مسلمان نشین، مومن نشین و انسان‌های موحد انسان‌های کافری وجود دارند ولی این افراد، آزاده هستند که امام حسین در این حوزه نیز پیام دارد.

لذا علاوه بر مسلمانان اهل سنت و تشیع، مومنان به معنای خاص، سایر ادیان توحیدی یعنی کلیمی، مسیحی، زرتشتی و... و همچنین خارج از این حوزه و قلمرو انسان‌های آزاده حضور پیدا می‌کنند.

کسانی که دین ندارند و اعتقاد به معاد هم ندارند، احرار و آزادگان نیز در این همایش بزرگ حضور پیدا می‌کنند.

به همین دلیل است که امام حسین علیه السلام در همه مناطق و همه قلمروهای دینی، مذهبی و غیر دینی پیام دارد و زائر نیز دارد

به همین جهت بود که در زیارت او نیز می‌خوانیم که او هم وارث موسی کلیم الله، وارث عیسی مسیح، وارث ابراهیم خلیل الله، وارث محمد (ص) حبیب خداوند است، لذا امام حسین علیه السلام وارث همه انبیا الهی است و برای همه ملل و مکاتب هم پیام دارد و زائران وی نیز از همین ادیان هستند.

امام حسین علیه السلام دو کار انجام داد و ضرورت دارد جوانانی که در اربعین حسینی حضور پیدا می‌کند این موضوع را بدانند که در همین زیارت اربعین ما می‌خوانیم «ما انقلاب و قیام کردیم، خون دادیم، خانواده و خاندان عزیز دادیم تا جاهلان را عالم کنیم، عالمان را عاقل کنیم

در زیارت اربعین می‌خوانیم که امام حسین علیه السلام دعوت کرد، نصیحت کرد و مردم را موعظه داد.

لذا امام حسین علیه السلام فرمود مردم ما خواستیم شما را عالم و عاقل کنیم، علم مدار و عقل محور کنیم و تنها این کار با خون میسر شد.

انسان‌هایی که امام حسین علیه السلام را زیارت می‌کنند که می‌گویند انی سلم لمن سالمکم و هر بن لمن حاربکم این موضوع را در زیارت جامعه کبیره امام هادی علیه السلام تفسیر کرده است.

فلسفه زیارت این است که آنچه را که تو محقق کردی، آمده‌ایم در این پیاده‌روی و زیارت آن را محقق کنیم و آنچه را که باطل دانستی، ما آمده‌ایم آن را ابطال کنیم.

یعنی امام حسین علیه السلام سخن او این نیست که من با یزید بیعت نمی‌کنم، هر آن کسی که در همه اعصار می‌آیند، اگر من را قبول دارند، فلسفه قیام من را فهمیدند که برای احقاق حق و ابطال باطل است، آنچه مثل حسین آزاداندیش است، نباید با مثل یزید بیعت کند».

حضور زائر در کربلا و پیاده‌روی اربعین برای محقق شدن آن چه که امام حسین علیه السلام محقق کرد، است.

اربعین حسینی چه رابطه‌ای با زمینه‌سازی برای ظهور دارد؟

امام حسین علیه السلام خواسته است پا روی جهل و جهالت، نادانی و گمراهی بگذارد و علم عقل جامعه را شکوفا کند.

دانشمندان بیگانه، غربی و خارجی هم اقرار کردند «جامعه مومن تشیع تا زمانی که دو خط سرخ و سبز را طی می‌کند، هرگز شکست پذیر نیست که یکی معتقد است گذشته سرخ به نام عاشورا و یکی هم به آینده سبز به نام مهدویت اعتقاد دارد».

این خط سبز امتداد خط سرخ است و کسانی که امروز در خط سرخ اربعین حسینی حرکت می‌کنند، کسانی هستند که خط سبز را ادامه می‌دهند.

اگر امام حسین علیه السلام خواست جامعه را عالم و عاقل کند، گفتند ولیعصر سلام الله علیه وقتی ظهور می‌کند، او نخست دست بر سر جامعه می‌گذارد و آنها را عاقل می‌کند، دل و سینه آنها را پر از علم می‌کند و هدف او این است که جامعه را عادل و عاقل کند.

لذا اگر امام حسین علیه السلام خون دل داد و اجازه ندادند که جامعه را عدل مدار و عقل محور کند، جامعه را متمدنانه و متدینانه اداره کند، ما به امام زمان سلام الله علیها در دعای کمیل عرض می‌کنیم، یعنی امام زمان سلام الله علیه و اعتقاد به مهدویت و ایجاد یک جامعه متمدن و متدین و تمدن سازی نه تنها در جامعه ایرانی، بلکه در عرصه جهانی این است که امام زمان سلام الله علیه که منتقم خون حسین است، محقق اصلی و مبتل اصلی که می‌خواهد قلوب جامعه پر از علم کند و هم عقول جامعه را سرشار از عقلانیت کند تا جامعه بر محور عقل و علم بچرخد، آن وقت اگر جامعه عالم و عاقل شد، یعنی اگر شما قائم به قوم علم و عقل داشتید، آلمان و عاقلان اگر حاکم بر جامعه شدند، در زمان ظهور ولیعصر سلام الله علیه جامعه پر از قسط و عدل می‌شود.

جامعه‌ای که پر از عدل، قسط، علم و عقل شد یک جامعه متمدن و مهدوی می‌شود.

مساجد در زمینه ایجاد شور اربعینی و فرهنگ سازی در این زمینه چه نقشی دارند؟

مساجد از چند جهت می‌توانند در زیارت اربعین و پیاده‌روی اربعین نقش آفرینی کنند

نخست اینکه روحانی مسجد می‌تواند در تبیین مسائل مربوط به اربعین و همچنین شبه زدایی پیرامون مسائل و شبهاتی که به اربعین وارد می‌شود، تنویر افکار انجام داده و شبهه زدایی و بصیرت افزایی برای حضور در راهپیمایی اربعین را در دستور کار داشته باشد، یعنی امام جماعت می‌تواند یک مشوق و معرف خوب برای جوانان باشد.

با چه روش‌هایی می‌توان نوجوانان و جوانان را در جهت ایفای نقش در اربعین ترغیب کرد؟

جوانانی که وارد مسجد می‌شوند نیز از ظرفیت بالایی برخوردار هستند و چون قلب، ضمیر و زمینه آنها پاک است، می‌توان با بیان معارف و همچنین اجر و پاداشی که در قبال زیارت اربعین وجود دارد، جوانان را به حضور در پیاده‌روی اربعین تشویق کرد.

هیئت امنای مسجد و مامومین مسجد می‌توانند با استفاده از ظرفیت اشخاصی که از مکنت مالی و اجتماعی برخوردار هستند، می‌توانند زمینه و بستر زیارت برای جوانانی که از لحاظ مالی در مضیقه هستند، فراهم کنند و برای آنها اجر و پاداش زائر نیز محفوظ است.

مسجد یک پایگاه اجتماعی است و می‌تواند محل اعلام و جمع آوری نذورات، کمک‌ها و مساعدت‌های مردم به صورت نقدی و غیر نقدی باشد.

اگر مسجد و کانون‌های مساجد کمک‌های مردم را جمع آوری کردند می‌توانند در قالب یک موکب در مسیر پیاده‌روی اربعین حسینی، به زائرین حرم اباعبدالله الحسین علیه السلام خدمات رسانی لازم را داشته باشند.