تفریحات حلال؛ شادی و لذت با عطر معنویت

خبرگزاری شبستان-استان فارس؛ مهدی رحمانیان| در دنیای مدرن امروز، با افزایش تنوع فعالیت‌ها و تفریحات مختلف، ضرورت توجه به لذت‌ها و تفریحات حلال به‌ویژه در جوامع اسلامی بیش از پیش حس می‌شود. تفریحات حلال به فعالیت‌هایی اطلاق می‌شود که علاوه بر ارضای نیازهای تفریحی و اجتماعی افراد، با اصول و ارزش‌های اسلامی نیز همخوانی دارد.

حفظ هویت فرهنگی و دینی

انتخاب فعالیت‌های تفریحی که همسو با اصول اسلامی باشند، می‌تواند به تقویت هویت دینی افراد کمک کند.

یکی از مهم‌ترین دلایل توجه به تفریحات حلال، حفظ هویت فرهنگی و دینی جامعه است. در جامعه اسلامی، ارزش‌ها و باورهای مذهبی در تمامی جنبه‌های زندگی، از جمله تفریحات و لذت ها، مورد توجه قرار می‌گیرد.

با توجه به این موضوع، انتخاب فعالیت‌های تفریحی که همسو با اصول اسلامی باشند، می‌تواند به تقویت هویت دینی افراد کمک کند و نسل‌های آینده را با این ارزش‌ها آشنا سازد.

ایجاد نشاط در زندگی

همچنین تفریحات حلال می‌توانند به ایجاد نشاط و شور و شوق در زندگی افراد کمک کنند. شرکت در فعالیت‌های سالم و مفید می‌تواند به بهبود وضعیت روحی و روانی افراد کمک کند. ورزش، بازی‌های گروهی، و فعالیت‌های فرهنگی، همگی نمونه‌هایی از تفریحات حلال هستند که می‌توانند به سلامتی جسمی و روانی افراد کمک کرده و احساس خوشحالی و رضایت را در آنان افزایش دهند.

تفریح فرصتی را برای تقویت روابط اجتماعی و خانوادگی فراهم می‌آورد. با شرکت در فعالیت‌های گروهی و اجتماعی، افراد می‌توانند روابط نزدیک‌تری با یکدیگر برقرار کنند. این تعاملات اجتماعی در قالب تفریحات سالم باعث تقویت ارتباطات خانوادگی و دوستانه شده و به ایجاد حس همبستگی و اتحاد در جامعه کمک می‌کند.

توجه به تفریحات حلال می‌تواند به عنوان یک راهکار مؤثر در مقابله با تفریحات غیراخلاقی و آسیب‌زا عمل کند. با فراهم کردن گزینه‌های سالم و جذاب، می‌توان جوانان را از روی‌ آوردن به تفریحات خطرناک و غیراخلاقی بازداشت. این استراتژی به‌ویژه برای نسل جوان که در معرض گزینه‌های متنوع و گاهی نامناسب قرار دارد، اهمیت خاصی پیدا می‌کند.

جدّی گرفتن لذّت‏های حلال در زندگی

 روایتی از امام کاظم (ع) در کتاب شریف «تحف العقول» و با اندکی تغییر از امام رضا(ع) در کتاب «فقه الرّضا» آمده که هردو بزرگوار بر این امر تأکید دارند که در زندگی‏تان شادی و نشاط و شادابی و برخورداری از لذّت‏های حلال جایگاه جدّی و مهمّی داشته باشد و بدین وسیله به دیانت‏ و آخرت‏ خود کمک کنید.

«اِجتَهِدُوا أن یَکونَ زمانُکُم أربَعَ ساعاتٍ» نهایت تلاش را داشته باشید این زمانی که در اختیارتان هست را بسته به شرایط به چهار بخش تقسیم کنید.

در زندگی‏تان شادی و نشاط و شادابی و برخورداری از لذّت‏های حلال جایگاه جدّی و مهمّی داشته باشد و بدین وسیله به دیانت‏ و آخرت‏ خود کمک کنید.

مدیریت زمان داشته باشیم

یک کارشناس حوزه دین در تشریح این حدیث می گوید: از اینکه کلمه اجتهاد به کار برده‏ شده معلوم می‏شود که عمل به این توصیه خیلی آسان هم نیست! این همان چیزی است که این روزها تحت عنوان مدیریت زمان از آن یاد می‏کنند و بعضی جاها به عنوان یکی از مهارت‏های زندگی، افرادی را ملزم می‏کنند که این مدیریت زمان را بیاموزند.

به گفته حجت الاسلام محمدحسین مدبر، مدیریت زمان برای دو گروه خیلی لازم است: یکی کسانی که از وقت‏شان استفاده نمی‏ کنند، دیگر افرادی که می‏گویند سرمان شلوغ است و به همه کارهایمان نمی‏رسیم. کم نیستند مسئولین و رؤسایی که می‏گویند ما به زندگی شخصی‏ هم نمی‏رسیم این اشخاص باید مدیریت زمان را یاد بگیرند. بعضی‏ برای این مهارت زندگی کارگاه آموزشی می‏گذارند.

آنگونه که امام جمعه جهرم گفته پیشوایان دین ما این مهارت زندگی و مدیریت زمان را هزار و چند صد سال قبل به ما آموخته‏اند که وقت‏ خود را چهار قسمت کرده و بخشی را به مناجات و خلوت و راز و نیاز با خدا و دعا و تلاوت قرآن اختصاص دهید و مبادا این بخش کمرنگ شود و یا وجود نداشته باشد که این قطره اگر به آن دریا وصل نشود به جایی نخواهد رسید. به عنوان تشبیه اگر گوشیِ همراه را مرتب به منبع انرژی وصل نکنیم خاموش می‏ ماند.

وی ادامه می دهد: فرموده اند بخشی از وقت‏ را باید برای امور معیشت‏‏ و حرفه‏ و کاسبی‏ بگذارید که محتاج دیگران نباشید و از این راه به همنوعان‏ و کسانی که به شما خدمت می‏کنند ادای دین کنید و دست‏تان جلو دیگران دراز نباشد و سربار دیگران و اجتماع نگردید.

حجت الاسلام مدبر اضافه می کند: سوّمین قسمت را باید به معاشرت با همنوعان‏ اختصاص داد. ارتباط اجتماعی با همسایگان‏، همکاران‏، اقوام و خویشان‏، همشهریان‏. نباید با هم‏کیشان خود قهر بود بلکه باید دردهایشان را دید و برای رفع مشکلات‏ آنها تلاش کرد و احیاناً از آنها برای رفع مشکل خود عزّت‏مندانه کمک گرفت.

لذت های حلال را شناسایی کنید

اگر تفریح و لذت در زندگی شما نباشد و یا جدّی گرفته نشود، مناجات خوبی هم با خدا نمی ‏توانید داشته باشید.

وی در مورد چهارمین قسمت این حدیث شریف که به لذت حلال اشاره دارد، می گوید: این که «و ساعَةً تَخلُونَ فِیها لِلَذّاتِکُم فی غَیرِ حَرامٍ»، لذّت‏های حلال و شرعی را شناسایی و در زندگی‏ به آنها بپردازید، البته لذّت‏ها و نشاط و شادابی‏هایی که توأم با گناه و معصیت و پرده دری نباشد. امّا علّت این‌که چهارمی را تأکید داریم این است که فرمودند «بِهذِهِ السّاعَةِ تَقدِروُن عَلَی الثَّلاثِ ساعاتٍ» با این قسمت چهارم است که شما قادر خواهید بود آن سه مورد قبلی هم به خوبی انجام دهید. یعنی اگر این قسمت چهارم در زندگی شما نباشد و یا جدّی گرفته نشود، شما مناجات خوبی هم با خدا نمی ‏توانید داشته باشید ویا اگر می ‏خواهید کارمند، کارگر، کاسب، طلبه، دانشجو، دانش‏آموز و معلّم و فرهنگی خوبی باشید و در مسئولیت هایی که دارید موفّق باشید، لذّت‏های حلال را جدّی بگیرید.

به اذعان مدبر، آقایان برای اهل خانه‏ باید یک جایگاه ویژه‏ای برای لذّت‏های حلال‏ در نظر بگیرند. مسئولین سازمان‏ها، نهادها، اداره‏ها باید برای کارگران و کارمندها و افراد زیر دست استفاده از لذّت‏های حلال را فراهم کنند. در سازمان‏ها و ادارات بعضی از کشورها این قضیه بیش از کشور ما توسط مدیران‏ جدّی گرفته می‏شود و نهایتاً مسئول یک آبادی، روستا، شهر، باید برای فراهم کردن لذّت‏های حلال اقدام کنند.

لذت ها باید حلال و جاذبه داشته باشد

وی در عین حال می گوید البته فراهم کردن برنامه‏های فرح‏بخش و لذّت‏بخش کاری ندارد اما هنر این است که حلال و جایز باشد و از طرفی جاذبه داشته باشد.

لذت ها کانون معصیت نباشد

این استاد حوزه و دانشگاه با تاکید بر اینکه گاهی به محض این که اسم شادی و نشاط برده می شود فوری ذهن‏ها به سوی کنسرت می رود که نوعا مختلط هم برگزار می شود که کانون معصیت و دهن کجی و خلاصه مسائل غیر شرعی است، می گوید: ائمه و پیشوایان دین به ما فرموده ‏اند هُنَر این است که در جلسه‏ لذّت‏بخش دهن‏‌کجی و پرده ‏دری نباشد. امام کاظم (ع) در پایان این روایت‏شان می ‏فرماید این لذّت‏های حلال باید برای عاقبت ‏بخیری‏ باشد.

مسافرت کنید

اگر می‏خواهید خانواده، سازمان و شهر سالمی داشته باشید برای مسافرت کم هزینه، ایمن و هدف دار مردم برنامه ‏ریزی کنید.

وی مسافرت را از مسائل تفریحی، می داند که در دین ما هم خیلی بر آن تأکید شده است و می گوید: خاتم انبیاء محمد مصطفی (ص) فرمودند: «سافِرُوا تَصِحُّوا» اگر می‏خواهید خانواده، سازمان و شهر سالمی داشته باشید برای مسافرت کم هزینه، ایمن و هدف دار مردم برنامه ‏ریزی کنید.

وی به تفریح سالم اشاره می کند و ادامه می دهد: در گذشته مؤمنین، متدیّنین که اهل نماز شب بودند و کسانی که زمان طاغوت وسط روز هر جا که بودند با صدای بلند اذان می‏ گفتند در زندگی‏ تفریح هم داشتند و با هم خوش بودند. علمای شهر ما هم اهل این چیزها بوده‏اند، اینها منافاتی با دین داری ندارد.

عَمْرو بن حُرَیث، یکی از شیعیان نزدیک به امام صادق (ع) نقل می کند که حضرت را در تفریح‏گاه برادرشان عبدالله خارج از مدینه ملاقات و عرض کردم یابن رسول الله (ص) اینجا تشریف آوردید؟ فرمودند: بله برای تفریح آمده‏ام. مسوولین به فکر باشند.

وی با تاکید بر لزوم فراهم آوردن زمینه تفریحات حلال توسط مسوولان، می گوید: بنابراین مسئولین به ویژه کسانی که در این زمینه مسئولیت مستقیم دارند از هر جایی که می‏توانند درآمد مشروع کسب کنند و این پارک‏ها، تفریح‏گاه‏ها را راه بیندازند و این را یک کار دینی و عبادی و جهادی برای خود بدانند.

ورزش همگانی را توسعه دهید

وی همچنین می گوید: مورد بعد توسعه ورزش ‏های همگانی است که عموم مردم در آن شرکت ‏کنند و ایجاد جاهای مناسب و اختصاصی برای بانوان که از ضروریات است. مقام معظم رهبری(حفظه الله) فرمودند اگر ورزش برای جوان‏ها مطلوب باشد، برای میان‏سال‏ها چیزی شبیه لازم و ضروری و واجب است. به امید این که لذّت‏های حلال را  شناسایی کنیم و در زندگی شخصی، خانوادگی و اجتماعی داشته باشیم.

ضرورت توجه به تفریحات حلال در جامعه اسلامی کاملاً روشن است. این نوع تفریحات نه‌تنها به ایجاد یک محیط سالم و شاداب کمک می‌کند، بلکه موجب تقویت هویت دینی، بهبود روابط اجتماعی و مبارزه با تفریحات غیراخلاقی می‌شود. به همین دلیل، لازم است که نهادهای دولتی، اجتماعی و خانوادگی به درجه بیشتری به توسعه و ترویج تفریحات حلال پرداخته و با فراهم کردن شرایط مناسب برای این فعالیت‌ها، گام مؤثری در راستای ارتقاء کیفیت زندگی جامعه بردارند.