خبرگزاری شبستان: اصفهان، زهره- سادات طالقانی: مسجد آقا نور یکی از مساجد تاریخی و زیبای اصفهان است که در دوره قاجار ساخته شده و به خاطر کتیبه‌ها و نقاشی‌های موجود در آن معروف است و نه تنها به عنوان یک مکان گردشگری و مذهبی، بلکه به عنوان مرکز اجتماعی و فرهنگی برای اهالی محل شناخته می‌شود. این مسجد محلی برای برگزاری مراسم‌های مذهبی، جشن‌ها و مناسبت‌های مختلف است. اهالی محل در فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و خیریه نیز در این مسجد مشارکت دارند.
همچنین، مسجد آقا نور به عنوان یک نقطه تجمع برای تبادل نظر و همکاری بین اهالی و ترویج فرهنگ اسلامی و ملی عمل می‌کند. این ارتباط نزدیک اهالی با مسجد، موجب تقویت پیوندهای اجتماعی و همبستگی میان جامعه محلی شده است.
مسجد آقا نور در محله شهشهان اصفهان و در خیابان ابن سینا موجب تقویت پیوندهای اجتماعی و همبستگی میان جامعه محلی، نوجوانان و جوانان شده است.
امین حق‌پرست، عضو هیئت امنا و مسئول کانون فرهنگی هنری مسجد جامع آقانور اصفهان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان با اشاره به قدمت ۴۰۰ ساله مسجد آقا نور، اظهار کرد: قدمت این مسجد به دوره شاه عباس اول بر می گردد و بانی مسجد «نور الدین محمد اصفهانی» از افراد خیّر و نیکوکار است که ساختمان مسجد را در زمان سلطنت شاه عباس اول شروع کرد اما در اولین سال سلطنت شاه صفی به اتمام رسیده است.
وی ادامه داد: یکی از نفایس مسجد آقا نور شبستان زیبا و جالب آن است. نور این شبستان بوسیله قطعاتی از سنگ مرمر شفاف تأمین می شود ستون‌های شبستان مسجد نیز بسیار جالب توجه هستند. بر طرفین محراب این شبستان با خط بنائی مشکی ساده بر زمینه زرد عبارات مذهبی نوشته شده است.
حق‌پرست با بیان اینکه مسجد آقانور را می‌توان ترکیبی از هنر و ظرافت استادکاران صفوی و قاجاری دانست که هر کدام از آنها، جلوه‌ای از هنرمندی و زیبایی را به نمایش گذاشته‌اند، گفت: کانون فرهنگی هنری این مسجد در سال ۱۳۷۸ تاسیس شد و الحمدالله با همدلی و تلاش امام جماعت، نمازگزاران و اهالی محل این مسجد توانسته فعالیت‌های خود را بیش از ۲۶ سال ادامه دهد.
عضو هیئت امنای مسجد آقا نور با بیان اینکه کار فرهنگی بسیار فرسایشی است و به ثبات قدم و همت نیاز جدی دارد، تصریح کرد: برنامه‌هایی که موضوع فرهنگی دارد از زمان طرح تا اجرا و به نتیجه رسیدن شاید مدت‌ها طول بکشد و حتی به راحتی ممکن است یک طرح برای یک برنامه و یک مناسبت تعطیل شود و همین کار را سخت تر می کند.
وی ادامه داد: زمان طولانی نیاز است تا این قسم فعالیت ها دوباره به حالت قبل از تعطیل شدن برگردد و به همین خاطر است که کارهای فرهنگی خیلی حساس و ظریف هستند و باید در اجرای آنها خیلی دقت و توجه داشت.
مسجد باغ پرطراوتی برای نوجوانان
مساجد به عنوان مکانی برای یادگیری و تبادل نظر، فضایی امن و دوستانه برای نوجوانان فراهم می‌آورند. این حضور همچنین به آنها کمک می‌کند تا مهارت‌های مطلوب اجتماعی را یاد گرفته و در فعالیت‌های گروهی مشارکت داشته باشند. در نهایت، مسجد می‌تواند نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت و نگرش‌های مثبت در نوجوانان ایفا کند. آنها از طریق شرکت در برنامه‌های مذهبی، کلاس‌های آموزشی، و فعالیت‌های فرهنگی می‌توانند ارتباط بیشتری با آموزه‌های اسلامی برقرار کنند.
حق‌پرست به اولین برنامه های اجرا شده در کانون فرهنگی هنری مسجد آقانور اشاره و تصریح کرد: آغاز فعالیت‌های کانون فرهنگی مسجد آقانور با دو برنامه بود یکی کارت نماز جماعت که کارتی برای بچه ها توسط خود کانون یا نهادهای دیگر مثل بنیاد فرهنگی المهدی تهیه می شد و بچه‌ها را به مسجد دعوت می‌کردیم و این کارت‌ها را در اختیارشان قرار می‌دادیم و می‌بایست بچه‌ها در نماز شرکت می‌کردند و مطابق با مقدار فعالیتشان و شرکتشان در نماز جماعت امتیاز و جایزه می گرفتند.
وی اضافه کرد: برنامه های فرهنگی هم برای آنها داشتیم و آنها را به آرامی آموزش می‌دادیم برای اینکه بدون کارت و بدون جایزه هم در نماز جماعت و برنامه‌های مسجد شرکت کنند.
مسئول کانون فرهنگی مسجد جامع آقانور اصفهان به جلسه قرآن هفتگی اشاره کرد و افزود: این جلسه علاوه بر جلسه قرآن در ماه مبارک رمضان بود که در ماه مبارک رمضان اوایل هر روز یک جزء قرآن تلاوت می شد و اکنون روزانه دو جزء قرآن صبح‌ها بعد نماز صبح و یکی جز هم عصرها قبل از نماز مغرب در مسجد برپا است و این برنامه از بدو تاسیس کانون تا به امروز به حمدالله ادامه داشته است.
وی به برنامه های عمومی برای مردم و اهالی محل اشاره کرد و گفت: برگزاری مراسم در مناسبت های مذهبی و ملی، جشن و مداحی و سخنرانی که دانش آموزان و دانشجویان در اجرای آن نقش مهمی دارند از جمله این برنامه هاست.
حق پرست «چای شبانه» را از برنامه هایی دانست که تماما توسط بچه‌ها انجام و اداره می شود و توانسته آنها را جذب مسجد کند.
وی متذکر شد: برنامه‌های متنوعی مخصوص دانش آموزان مثل برنامه‌های ورزشی از قبیل فوتسال، استخر و برنامه‌های هنری مثل کلاس خط و مداحی و برنامه‌های علمی،کلاس‌های تقویتی، زبان عربی در مسجد اجرا می شود.
حق‌پرست «بهترین تابستان من» را برنامه شاخص مسجد آقانور در تابستان ۱۴۰۳ برشمرد و ابراز کرد: این برنامه سال گذشته و امسال مورد استقبال دانش آموزان و اهالی محل قرار گرفت.
بهترین تابستان من در مسجد آقا نور
وی جلسه آموزش قرآن، کلاس معارف، کلاس خط، آموزش شنا، استخر تفریحی،فوتسال، مسابقه فوتبال خیابانی را از برنامه های «بهترین تابستان من» برشمرد و افزود: برنامه‌های اردویی متنوع از قبیل اردوهای درون شهری، درون استانی مثل باغ جوان و اردوگاه درچه و اردو مشهد مقدس، اردوی کربلای معلی با موفقیت انجام شده است.
حق پرست خاطرنشان کرد: طبق شاخص‌های بنیاد بقیه الله(عج)، کانون فرهنگی هنری مسجد آقانور در سال جاری رتبه اول کانون‌های برادران را در برگزاری کلاس های تابستانی به خود اختصاص داده است.
وی در ادامه با بیان اینکه مسجد باید محور همه امور در جامعه باشد، گفت: برای اینکه این محوریت وجود داشته باشد باید مسجد جامعیت داشته باشد تا بتواند افراد را به سمت خود جذب کند و اینکه این جامعیت را ما باید به آن برسیم به فعالیت‌های مختلفی نیاز داریم و ما در این راستا گام برمی داریم.
دیگر از این استاد بنا و این طرح خبری نیست
حق پرست به ضرورت ترمیم و رسیدگی مستمر مساجد باستانی اشاره کرد و ادامه داد: مساجد تاریخی به لحاظ ساختمانی به رسیدگی نیاز دارند و در گذشته در مسجد آقانور استاد بنایی بود که سراسر سال به مشکلات ساختمانی مسجد زیر نظر میراث فرهنگی و اداره اوقاف رسیدگی می‌کرد و هر مشکلی در ساختمان مسجد بروز پیدا می شد به آن رسیدگی می کرد و همین امر باعث شده بود که مشکلات عمرانی مسجد به مشکل جدی تبدیل نشود ولی در سال‌های اخیر متاسفانه دیگر از این بنا و این طرح خبری نیست.
عضو هیئت امنای مسجد آقا نور در ادامه گفت: مسجد برخی مشکلات و خرابی‌های جزئی دارد و اگر رسیدگی نشود ممکن است مشکلات جدی تری پیدا شود که قابل جبران هم نباشد.
وی اظهار داشت: متاسفانه مسجد آقانور هم مثل خیلی از بناهای تاریخی اصفهان مورد حمله موریانه قرار دارد و هر چند سال یکبار برنامه‌های سمگذاری و راندن این حشرات موذی برای آن انجام می شود ولی الان شاهد هستیم که این حیوان موذی به ساختمان مسجد آقانور وارد شده و مشغول تخریب چوب‌ها و سازه‌های چوبی این مسجد است و اگر به آن رسیدگی نکنند ممکن است که در آینده لطمات جبران ناپذیری به ساختمان مسجد وارد شود.
موریانه‌ها می‌توانند تهدید جدی برای بناهای تاریخی، از جمله مسجد آقا نور باشند. این حشرات به دلیل تغذیه از چوب و مواد آلی، می‌توانند به ساختارهای چوبی و تزئینات مسجد آسیب برسانند.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه بودجه مسجد محدود است میراث فرهنگی و شهرداری باید همت بکنند و بودجه‌ای برای تعمیر و نگهداری آن اختصاص دهند قبل از اینکه معضلات رو به افزایش مسجد جدی‌تر از این شود.
وی افزود: مسجد آقا نور برنامه‌های خیریه‌ای هم دارد و در مناسبت‌های مختلف کمک‌های نقدی و غیر نقدی را جمع آوری می کند و به دست نیازمندان می رساند.
مسجدآقانور بی خبر از حمایت های مدیریت شهری
حجت الاسلام حق پرست، امام جماعت مسجد آقا نور اصفهان نیز با اشاره به اینکه برخی از قسمت‌های مسجد نیاز به مرمت و بازسازی دارد، اظهار داشت: مسجد برای این مرمت و بازسازی ها بودجه کافی ندارد.
وی با اشاره به اینکه مسجد دارای موقوفات است اضافه کرد: مبالغ دریافتی از موقوفات مسجد به‌روز نیست و هر مغازه موقوفه ای به طور میانگین ۷۰ الی۸۰ هزار تومان به صورت ماهیانه اجاره پرداخت می کند که این مبالغ برای تعمیر و نگهداری مسجد کفایت نمی‌کند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا از محل مصوبات شورای اسلامی شهر و شهرداری اصفهان در حوزه کمک به مساجد اعتباری به مسجد تعلق گرفته است خاطر نشان کرد: از این مصوبات اطلاعی ندارم و تاکنون مبالغی از این دست به مسجد تعلق نگرفته است.
این درحالیست که محمد نورصالحی، رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ گفته بود: ۲۶۰ میلیون تومان حداکثر سقف کمک مدیریت شهری اصفهان به هر مسجد است.
وی با بیان اینکه تعداد کل مساجد در شهرستان ۱۱۰۰ مسجد است، گفت: در سال ۱۴۰۱ به ۲۸۰۰ مراکز فرهنگی ۲۱ میلیارد تومان و به ۳۵۰ مسجد و مجموعه فرهنگی نیز ۱۸ میلیارد تومان کمک شد.
همچنین کمال حیدری، معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار اصفهان در فروردین ۱۴۰۳ اعلام کرده بود: در سال گذشته مدیریت شهری ۵۶۰ میلیارد ریال در قالب طرح‌های عمرانی و فرهنگی به مساجد این شهر کمک کرد.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار اصفهان افزود: ۱۸۰ میلیارد ریال از این بودجه برای فعالیت های عمرانی هزینه شده و مابقی به طرح های فرهنگی اختصاص یافته که توسط تشکل ها فرهنگی مساجد از جمله کانون های فرهنگی و هنری جذب شد.
حیدری یادآورشده ۲۶۶ مسجد در شهر اصفهان از این بودجه در ۱۵ منطقه شهرداری استفاده کردند.
اقدامات پیشگیرانه و ترمیمی برای حفاظت از مسجد تاریخی آقانور
حفاظت از این مسجد تاریخی نیازمند اقدامات پیشگیرانه و ترمیمی است. موریانه‌ها می‌توانند تهدید جدی برای بناهای تاریخی، از جمله مسجد آقا نور باشند. این حشرات به دلیل تغذیه از چوب و مواد آلی، می‌توانند به ساختارهای چوبی و تزئینات مسجد آسیب برسانند. استفاده از روش‌های مدیریت آفات، نظارت مداوم بر وضعیت ساختارها، و استفاده از مواد مقاوم در برابر موریانه‌ها می‌تواند به حفظ این میراث فرهنگی کمک کند. همچنین، آگاهی‌رسانی به اهالی محل درباره اهمیت حفاظت از بناهای تاریخی می‌تواند نقش موثری در جلوگیری از آسیب‌ها ایفا کند.
برای حفاظت از بناهای تاریخی مانند مسجد آقا نور، اقدامات زیر ضروری است:
بازرسی منظم: شناسایی و پایش مناطق آسیب‌دیده به منظور جلوگیری از گسترش آفات.
استفاده از مواد مقاوم: استفاده از مواد ضد موریانه و مقاوم در ساخت و مرمت.
مدیریت محیطی: کنترل رطوبت و شرایط محیطی که می‌تواند به جذب موریانه‌ها کمک کند.
آگاهی‌رسانی: آموزش اهالی و بازدیدکنندگان درباره اهمیت حفاظت از بنا و پیشگیری از آسیب‌ها.
مرمت تخصصی: در صورت آسیب‌دیدگی، همکاری با متخصصان مرمت آثار تاریخی برای تعمیر و بازسازی مناسب.
استفاده از فناوری‌های نوین: بهره‌گیری از روش‌های مدرن، مانند فناوری‌های نانو، برای حفاظت از چوب و ساختارهای دیگر در برابر موریانه‌ها.
مشارکت جامعه محلی: تشویق اهالی به مشارکت در فعالیت‌های حفاظت و نگهداری، ایجاد گروه‌های داوطلب برای بازرسی و مراقبت از بنا.
مستندسازی و تحقیق: ثبت وضعیت بنا و پژوهش درباره تاریخچه و آسیب‌های احتمالی، که می‌تواند به برنامه‌ریزی بهتر برای حفاظت کمک کند.
آموزش و فرهنگ‌سازی: برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی برای آشنایی جامعه با روش‌های پیشگیری و حفاظت از آثار تاریخی.
نظارت و حمایت دولتی: درخواست از نهادهای دولتی و فرهنگی برای حمایت مالی و قانونی در زمینه حفاظت از بناهای تاریخی.
این اقدامات به ایجاد یک استراتژی جامع برای حفاظت از بناهای تاریخی کمک می‌کند و می‌تواند به حفظ هویت فرهنگی و تاریخی مسجد کمک کند.
نظر شما