تحلیل بیانیه آیت الله سیستانی در رابطه با شهادت سیدحسن نصرالله

بسم الله الرحمن الرحیم
(مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَیٰ نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا)
در نهایت اندوه و تالم خبر شهادت علامه حجت الاسلام و المسلمین سید حسن نصرالله و گروهی از برادران وی در جنبش مقاومت شریف لبنان به همراه ده‌ها غیرنظامی بی‌گناه در نتیجه جنایت فجیع رژیم دشمن اسرائیلی در ضاحیه جنوبی عزیز بیروت را دریافت کردیم.
این شهید بزرگوار الگو و نمونه‌ای از رهبری کم‌نظیر طی دهه‌های اخیر بود که نقشی برجسته در پیروزی بر اشغالگران اسرائیلی در آزادسازی سرزمین های لبنان ایفا کرد و از مردم عراق با تمام توان در آزاد کردن کشورشان از چنگال تروریست‌های داعشی پشتیبانی کرد همچنین مواضع درخشانی در یاری مردم مظلوم فلسطین اتخاذ نمود تا آنجا که زندگی ارزشمند خود را در این راه فدا کرد.
ما این مصیبت بزرگ و خسارت عظیم را به مردم عزیز لبنان و سایر ملت‌های مظلوم تسلیت عرض کرده و از خداوند متعال مسالت می‌کنیم که این فقید سعید را مورد رحمت واسعه و رضوان خویش قرار دهد و با اولیای خود پیامبر گرامی و اهل بیت مطهر ایشان در اعلای علیین هم‌نشین گرداند و به خانواده و همه داغداران صبر جمیل و اجر جزیل عطا کند.
إنا لله وإنا إلیه راجعون.
...............
اول: آیت الله سیستانی پس از شهادت سید حسن نصر الله از عبارت « اندوه و تالم» استفاده کرد. بدین معنا که یک مصیبت بزرگ حادث شده است. در بیانیه ی عربی از واژه ی «الأسی» استفاده شده که به معنای اوج حزن اندوه است و به همین دلیل در مورد حادثه ی عاشورا و شهادت امام حسین علیه السلام از عبارت «مأساة» استفاده می شود. لذا کل عبارت های این بیانیه به طور کلی حجم اندوه و حزن و ناراحتی آیت الله سیستانی از این واقعه ی غم انگیز را نشان می دهد.
دوم: آیت الله سیستانی در این بیانیه از سید حسن نصر الله با عنوان «علامه حجت الاسلام و المسلمین» یاد کرده است. واژه ی «علّامه» در دائرة المعارف حوزه ی نجف به معنای کسی است که منبع علم و دانش است. 
سوم: آیت الله سیستانی برای سومین بار در بیانیه های خود از واژه ی «مقاومت» استفاده کرده است (گروهی از برادران وی در جنبش مقاومت شریف لبنان). ایشان یک نشان افتخار آمیز را با واژه ی «مقاومت شریف» به آنها داد و سپس تاکید کرد که « ده‌ها غیرنظامی بی‌گناه در نتیجه جنایت فجیع رژیم دشمن اسرائیلی » در « ضاحیه جنوبی عزیز بیروت» به شهادت رسیده اند. در اینجا نیز آیت الله سیستانی کاملا شفاف رژیم اسرائیل را «دشمن» توصیف کرده است.
بکار بردن واژه ی «دشمن» در مورد ارتش اسرائیل ـ از نظر فقهی ـ به معنای وجوب جهاد و آمادگی و دفاع از اسلام و مسلمین در برابر این رژیم است.
چهارم: آیت الله سیستانی در این بیانیه با عبارت های دیگری از شهید نصر الله تکریم و تمجید کرده است. از جمله فرموده است: « این شهید بزرگوار نمونه‌ای از رهبری کم‌نظیر طی دهه‌های اخیر بود». برداشت بسیاری از روزنامه های عربی و بین المللی از این عبارت، این بود که آیت الله سیستانی سالهاست فعالیت های شهید نصر الله را زیر نظر دارد و از او حمایت می کند. چرا که ایشان او را رهبری بی نظیر و یک الگوی رهبری در طول دهه های اخیر توصیف کرد. بدین معنا که آحاد امت اسلامی باید از ایشان الگو گیری کنند و مکتب و راه ایشان را ادامه دهند. 
آیت الله سیستانی همچنین در این بیانیه به برخی از دستاوردهای شهید نصر الله اشاره کرده است، از جمله:
1- « نقشی برجسته در پیروزی بر اشغالگران اسرائیلی در آزادسازی سرزمین های لبنان ایفا کرد». در این عبارت آیت الله سیستانی تاکید کرده است که جهاد شهید نصر الله و مقاومت، عامل اصلی آزادسازی خاک لبنان از دست اشغالگران اسرائیلی بوده است.
2- « از مردم عراق با تمام توان در آزاد کردن کشورشان از چنگال تروریست‌های داعشی پشتیبانی کرد». آیت الله سیستانی در این بخش از بیانیه اذعان می کند که شهید نصر الله در آزادسازی خاک عراق از تروریسم داعش تمام توان خود را به کار بسته است.
3- سومین دستاورد شهید نصر الله که آیت الله سیستانی به آن اشاره می کند، دفاع و حمایت از ملت فلسطین است (همچنین مواضع درخشانی در یاری مردم مظلوم فلسطین اتخاذ نمود تا آنجا که زندگی ارزشمند خود را در این راه فدا کرد).
در اینجا آیت الله سیستانی اعلام می کند که شهید نصر الله علاوه بر نقش مهمی که در دفاع از ملت فلسطین داشته، جان خود را فدای این هدف بزرگ کرده است.
پنجم: آیت الله سیستانی در پایان این بیانیه برای امت اسلامی دعا کرد که پیروز شوند و به مناسبت شهادت سید حسن نصر الله که آن را « مصیبت بزرگ و خسارت عظیم » توصیف کرد، به ملت لبنان تسلیت گفت.
.............
ششم: اصطلاحات
برای تکمیل تحلیل این بیانیه لازم است به اصطلاحات و عبارت هایی که در آن به کار رفته دقت شود، تا رویکرد و تمایل و مکتب فکری نویسنده ی آن مشخص گردد. بر این اساس مهمترین کلیدواژه های بیانیه ی مذکور به شرح زیر است:
1- رژیم دشمن اسرائیل  (در اشاره به رژیم صهیونیستی)
2- شهید، علامه، حجت الاسلام و المسلمین، رهبر بزرگ، مقاوم، الگو، شهید بزرگ، آزادیبخش، شهید قدس. (در اشاره به شهید نصر الله)
3- مقاومت شریف لبنان (در اشاره به مقاومت لبنان).
4- اسفبار، فاجعه، مصیبت بزرگ، خسارت عظیم (در اشاره به شهادت سید حسن نصر الله)
5- کشتار فجیع (در اشاره به ترور سید حسن نصر الله و همراهانش)
6- آزادسازی لبنان و مشارکت در آزادسازی عراق (در اشاره به دستاوردهای سید حسن نصر الله)
7- جانفشانی در مسیر دفاع از فلسطین.
................
هفتم: پیامدها
این بیانیه و بیانیه های دیگر آیت الله سیستانی آثار و پیامدهای زیادی داشته که به مهمترین آنها اشاره می کنیم:
اول: مواضع تاریخی و امروزی مرجعیت نجف
حوزه ی نجف در طول تاریخ در جهاد و مبارزه و فداکاری نقش مهمی داشته است، از جمله در مبارزه با اشغالگران انگلیسی در بصره و کوفه، و مبارزه با ظلم و ستم عثمانی ها، و مبارزه با تهاجم وهابی، و مبارزه با رژیم های ظالم عراق و قیام 1920 و غیره.
امروز نیز مرجعیت به وضوح موضع خود در قبال نزاع جاری میان شیعیان و صهیونیسم را اعلام کرد و بر اساس مسئولیت شرعی، مسیر مرجعیت و شیعیان را در حمایت از مقاومت بر علیه رژیم صهیونیستی تثبیت نمود. 
بدینوسیله مرجعیت مشروعیت کامل را برای مجاهدین فراهم کرد و بی تردید این موضع محدود به آیت الله سیستانی نبود، بلکه تمام فضلا و اساتید نجف همین موضع را اتخاذ کردند، بخصوص اینکه کلاس های درس حوزه تعطیل گردید.
شایان ذکر است که بکار بردن واژه ی «مقاومت» در بیانیه ی مرجعیت، علاوه بر اعلام حمایت رسمی از محور مقاومت، پیام های سیاسی و استراتژیک و ایدئولوژی مهمی دارد.

دوم: تاثیر موضع آیت الله سیستانی بر حوزه ی نجف
این موضع آیت الله سیستانی به موضع رسمی حوزه ی نجف تبدیل خواهد شد و حتی پس از ارتحال ایشان نیز ادامه خواهد یافت. چرا که آیت الله سیستانی پرچمدار یک مکتب فقهی بزرگ و موثر در عراق و جهان اسلام است. البته ممکن است با توجه به تحولات و رخدادهای روز، این موضع شدید یا ضعیف شود، اما به طور کلی موضع آیت الله سیستانی در حمایت از مقاومت بر آینده ی نجف تاثیر مستقیم خواهد داشت و مقاومت را به یکی از اصول رسمی حوزه تبدیل خواهد کرد.

سوم: عمق بصیرت
بی شک مرجعیت نجف بر اساس تکلیف شرعی و اصولی همچون وجوب دفاع از مسلمانان این بیانیه را صادر کرده است. اما در این مرحله شناخت درست از درگیری میان شیعیان و دشمنان تشیع اهمیت زیادی دارد.
آیت الله سیستانی با تشخیص دقیق و صحیح این جنگ، فهمیده است که حمله ی صهیونیسم بر علیه شیعیان اعم از مردم و احزاب و سیاستمداران و عقیده ی تشیع است.
به همین دلیل آیت الله سیستانی قاطعانه به مقاومت مشروعیت داد و بیانیه های ایشان از نظر بسیاری از کارشناسان داخلی و خارجی شبیه به اعلام جهاد بود.

چهارم: موضع نهایی و وحدت بخش
ممکن است علما و مراجع عظام تقلید در مورد کیفیت موضع گیری در برابر جنگ های جاری اختلاف نظر داشته باشند که چنین اختلاف نظراتی در طول تاریخ طبیعی و عادی بوده است.
اما نظر مرجعیت عالی نجف اشرف بر اساس جایگاه و تجربه و نقشی که در سطح عراق و منطقه داشته، به معنای موضع رسمی شیعیان است.
همانطور که در سال 2003 موضع شیعیان عراق را در برابر روند سیاسی تازه تاسیس عراق تعیین کرد. و بدون این موضع گیری ها بی شک خطراتی همچون داعش، و دشمنانی که از شرق و غرب شیعیان را تهدید می کردند، اهداف شوم خود را محقق می کردند.
اما آگاهی عمیق و تصمیم گیری های دقیق آیت الله سیستانی توانست پیروزی های بزرگی را برای شیعیان به ارمغان آورد.
لذا آیت الله سیستانی و مرجعیت ایشان حامی و پشتیبان و راهنمای بزرگی برای شیعیان عراق و منطقه به شمار می رود و هرگز در برابر خطرات و چالش های بزرگ سکوت نکرده است.
در نتیجه، اعلام موضع آیت الله سیستانی در قبال این جنگ، اختلاف نظرات علمای دیگر مبنی بر اینکه «آیا شیعیان باید وارد این جنگ بشوند یا نشوند» را پایان داد و بر پیوستگی شیعیان با محور مقاومت تاکید نمود.

پنجم: توهمات غرب در مورد مرجعیت نجف
حاکمان و پژوهشگران غربی مدتهاست که اهمیت آیت الله سیستانی و مواضع و نفوذ ایشان را می دانند. اما در مورد جنگ جاری محاسبات اشتباهی کرده بودند و معتقد بودند که مرجعیت هرگز به مقاومت نخواهد پیوست. به همین دلیل رسانه ها و سیاستمداران غربی و عبری و عربی تاکید داشتند که گروه های مقاومت «گروه های شبه نظامی» و «ایادی ایران در جهان اسلام» هستند، و «این گروه ها هیچ ارتباطی به تشیع ندارند، بلکه وابسته به نظام ولایت فقیه هستند و به همین دلیل حوزه ی نجف از آنها حمایت نمی کند.» شاید بر همین اساس بود که دشمنان تشیع جرأت کردند به شیعیان لبنان و منطقه حمله کنند.
اما بیانیه ی آیت الله سیستانی تمام این ادعاهای موهوم را نفی کرد و نشان داد که مکتب های فقهی قم و نجف تفاوتی ندارد، و مرجعیت نجف همیشه و در هر شرایطی حامی منافع و جان شیعیان باقی خواهد ماند.

ششم: تاثیر موضع آیت الله سیستانی بر عموم شیعیان:
موضع و بیانیه ی اخیر آیت الله سیستانی اختصاصی به شیعیان لبنان یا یک سرزمین جغرافیایی مشخص ندارد، بلکه موضع تمام شیعیان را در برابر رژیم صهیونیستی تعیین کرد. بدین معنا که تمام شیعیان منطقه مکلّف به اجرای این رویکرد هستند.
این بیانات آیت الله سیستانی باعث بالا بردن آگاهی سیاسی شیعیان عراق و منطقه شد، و به روشنی اعلام کرد که باید با این «درندگان انسان نما» مبارزه شود و «تنها راه حل، آزادسازی سرزمین های اشغال شده» است. 
به همین دلیل روزنامه ی معاریف در تاریخ 3/10/2024 بیانیه های آیت الله سیستانی را «موشک های قاره پیمای نجف» نامید. بدین معنا که بیانیه های آیت الله سیستانی محدود به مرزهای عراق و هیچ کشور دیگری نیست، بلکه مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی را در سراسر منطقه تشدید می کند، به همین دلیل بود که شبکه 14 رژیم صهیونیستی تصویر آیت الله سیستانی را در میان بانک اهداف ترور رژیم منتشر کرد. 
اما سفارت آمریکا در بغداد با انتشار بیانیه ای تاکید کرد که مرجعیت نقطه ی توازن بزرگی در منطقه است، زیرا آمریکا می داند که حجم نفوذ و تاثیر آیت الله سیستانی به چه میزان است و به همین دلیل حساب خود را از اسرائیل جدا کرد.

نتیجه:
1- امروزه محور مقاومت مورد تایید و حمایت تمام مکتب های فقهی شیعی است.
2- آیت الله سیستان با انتشار این بیانیه، دوگانگی دروغین میان حوزه های قم و نجف در برابر جنایات رژیم صهیونیستی را پایان داد.
3- غرب و آمریکا دانستند که مرجعیت نجف در مواقع حساس و حیاتی ساکت نمی نشیند و ممکن است تمام منافع و دستاوردهای آنها در منطقه را تهدید کند.
4- آیت الله سیستانی با انتشار این بیانیه نشان داد که حامی تمام شیعیان منطقه است.
5- تمام نظرات متفاوت و اجتهادی مخالف مقاومت با انتشار بیانیه ی آیت الله سیستانی اعتبار خود را از دست دادند.
6- نماینده ی آیت الله سیستانی در مراسم تشییع شهید نیلفروشان شرکت کرد و شخصا نماز میت را بر پیکر مطهر ایشان اقامه نمود. و این نشان دهنده ی آگاهی و بصیرت عمیق ملت عراق و حوزه ی نجف است که یکی از برکات آیت الله سیستانی به شمار می رود.