خبرگزاری شبستان-استان فارس؛ مهدی رحمانیان| در دنیای امروز که رسانه‌های دیجیتال و فضای مجازی با سرعتی سرسام‌آور در حال گسترش هستند، بسیاری از ارزش‌های فرهنگی و سنتی در خطر فراموشی قرار گرفته‌اند. یکی از این ارزش‌ها که ارتباط مستقیمی با پیشرفت فکری، اجتماعی و فرهنگی جوامع دارد، «کتابخوانی» است.
کتاب، این گنجینه بی‌پایان دانش و معرفت، قرن‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای انتقال فرهنگ و تمدن شناخته شده است. اما آیا در عصر حاضر، با وجود منابع اطلاعاتی متعدد، همچنان می‌توان کتاب را به‌عنوان نخستین و اصلی‌ترین راه برای کسب دانش و رشد فردی مطرح کرد؟ پاسخ روشن است: آری.
کتابخوانی تنها یک فعالیت فرهنگی نیست؛ بلکه امری بنیادین است که می‌تواند زیربنای توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی هر جامعه‌ای را تشکیل دهد. اسلام، دینی که معجزه‌اش کتاب است، از نخستین روزهای ظهور خود بر اهمیت خواندن و دانش‌اندوزی تأکید داشته است. آیاتی چون «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ» (بخوان به نام پروردگارت که آفرید) و سوگند به قلم در قرآن، بیانگر جایگاه والای خواندن و نوشتن در فرهنگ اسلامی است.
کتاب؛ حلقه گمشده توسعه اجتماعی
اما علی‌رغم این تأکیدات، فرهنگ کتابخوانی در برخی جوامع به دلیل ظهور تکنولوژی‌های نوین و تغییر سبک زندگی، دچار افت شده است. خانواده‌ها به‌عنوان اولین محیط تربیتی و فرهنگی، نقش تعیین‌کننده‌ای در ایجاد عادت مطالعه در فرزندان دارند. در این میان، نهادهایی مانند کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد نیز می‌توانند به‌عنوان مراکز فعال در ترویج کتابخوانی و افزایش دسترسی افراد به منابع مطالعاتی عمل کنند.
کانون فرهنگی هنری «منتظران ظهور» کازرون یکی از این مراکز است که در راستای تحقق این هدف والا، برنامه‌های متعددی را به مناسبت هفته کتابخوانی اجرا کرده است. این کانون در هفته کتاب با شعار «خواندن برای همدلی» و با هدف نهادینه‌سازی فرهنگ مطالعه در میان اقشار مختلف جامعه، تلاش دارد تا بار دیگر کتاب را به جایگاه اصلی خود در زندگی روزمره افراد بازگرداند.
مدیر کانون فرهنگی هنری «منتظران ظهور»، با اشاره به اهمیت کتابخوانی و ترویج این فرهنگ در جامعه می‌گوید: «کتاب، دریچه‌ای به سوی آگاهی و تمدن است و باید به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره در جامعه نهادینه شود.» محمدجعفر شفیعی معتقد است که با برنامه‌ریزی درست و پیوند میان نهادهای فرهنگی و اجتماعی، می‌توان نسل جدید را به سمت کتاب و مطالعه سوق داد.
اسلام تنها دینی است که معجزه‌اش کتاب است و نخستین پیام آن دعوت به خواندن.
چرا کتابخوانی اهمیت دارد؟
وی با تأکید بر جایگاه ویژه کتاب در اسلام می‌گوید: «اسلام تنها دینی است که معجزه‌اش کتاب است و نخستین پیام آن دعوت به خواندن. خداوند در قرآن به قلم سوگند خورده و این نشان‌دهنده اهمیت دانش و آگاهی است.»
شفیعی همچنین نقش خانواده را در نهادینه کردن عادت مطالعه بسیار مهم می‌داند و تصریح می‌کند: «خانواده، نخستین محیط تربیتی است که می‌تواند علاقه به کتاب را در کودکان پرورش دهد. عادت به کتابخوانی از همان سال‌های ابتدایی زندگی شکل می‌گیرد و در صورت نبود این عادت، جامعه از بسیاری از دستاوردهای فرهنگی محروم خواهد شد.»
کتابخوانی و چالش‌های امروز جامعه
علی‌رغم گسترش فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال، مطالعه کتاب همچنان جایگاه خود را به‌عنوان مهم‌ترین منبع آگاهی حفظ کرده است. شفیعی می‌گوید: «فضای مجازی و اینترنت نمی‌توانند جایگزین عمیق‌خوانی و تمرکز کتاب شوند. نوجوان امروزی اگر ارتباط مناسبی با کتاب برقرار کند، نه تنها دانش خود را افزایش می‌دهد، بلکه به‌عنوان فردی آگاه و مؤثر، جامعه را به سمت پیشرفت سوق می‌دهد.»
یکی از شاخص‌ترین برنامه‌ها، اجرای زنگ مطالعه در مدارس است. این اقدام در راستای پیوند مسجد و مدرسه طراحی شده و هدف آن، تبدیل کتابخوانی به یک عادت روزانه است.
زنگ مطالعه در مدارس
یکی از شاخص‌ترین برنامه‌های این کانون، اجرای زنگ مطالعه در مدارس است. این اقدام در راستای پیوند مسجد و مدرسه طراحی شده و هدف آن، آشنا کردن نسل جوان با اهمیت مطالعه و تبدیل کتابخوانی به یک عادت روزانه است. چنین برنامه‌هایی می‌توانند فاصله میان نوجوانان و کتاب را کاهش داده و آن‌ها را از وابستگی به فضای مجازی دور کنند.
پویش اهدای کتاب
این پویش که با هدف اشتراک‌گذاری منابع مطالعاتی طراحی شده، نقش مهمی در دسترس‌پذیر کردن کتاب برای اقشار مختلف جامعه ایفا می‌کند. چنین طرح‌هایی به‌ویژه در مناطق کمتر توسعه‌یافته می‌توانند به گسترش عدالت فرهنگی و آموزشی کمک کنند.
مسابقات کتابخوانی
همچنین برگزاری مسابقه بزرگ کتابخوانی با محوریت کتاب «فاطمه صدیقه، راهنمای حقیقت» نمونه‌ای از برنامه‌هایی است که به ترکیب فرهنگ مطالعه با ارزش‌های دینی می‌پردازد. این اقدام نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از ظرفیت‌های کتاب برای تعمیق باورهای دینی و تقویت هویت فرهنگی استفاده کرد.
برگزاری مسابقه بزرگ کتابخوانی با محوریت کتاب «فاطمه صدیقه، راهنمای حقیقت» نمونه‌ای از برنامه‌هایی است که به ترکیب فرهنگ مطالعه با ارزش‌های دینی می‌پردازد.
کارگاه‌های قصه‌گویی و روخوانی کتاب
این کارگاه‌ها به‌ویژه برای کودکان و نوجوانان طراحی شده‌اند تا علاقه به کتابخوانی از سنین پایین در آن‌ها نهادینه شود. ورود به دنیای قصه‌ها می‌تواند دریچه‌ای به سوی خلاقیت و تفکر انتقادی برای نسل آینده باشد.
نمایشگاه کتاب و محصولات فرهنگی
برپایی نمایشگاه کتاب نیز از دیگر برنامه‌های این کانون است که فرصتی را برای آشنایی مخاطبان با آثار فاخر و ارزشمند فراهم می‌کند. چنین نمایشگاه‌هایی نه‌تنها باعث گسترش مطالعه می‌شوند، بلکه به رونق اقتصادی ناشران و نویسندگان نیز کمک می‌کنند.
کتاب؛ حلقه اتصال جامعه به توسعه
کانون «منتظران ظهور» نشان داده است که با برنامه‌ریزی دقیق و توجه به نیازهای جامعه، می‌توان فرهنگ کتابخوانی را احیا کرد. شفیعی معتقد است: «اگر فرهنگ مطالعه در جامعه گسترش پیدا کند، بدون شک شاهد توسعه‌ای پایدار خواهیم بود.»
شفیعی معتقد است: «اگر فرهنگ مطالعه در جامعه گسترش پیدا کند، بدون شک شاهد توسعه‌ای پایدار خواهیم بود.»
این برنامه‌ها فرصتی برای ترویج کتابخوانی و پلی میان نسل‌های مختلف برای تبادل دانش و تجربه است. در شرایطی که رسانه‌های دیجیتال جایگاه اصلی اطلاع‌رسانی را به دست گرفته‌اند، کتاب همچنان به‌عنوان میراثی ماندگار و ارزشمند می‌تواند مسیر توسعه فرهنگی و اجتماعی جامعه را روشن کند.
در دنیایی که اطلاعات به سرعت در حال گسترش است، کتابخوانی می‌تواند راهی برای بازگشت به عمق و معنای واقعی دانش باشد. کانون فرهنگی هنری «منتظران ظهور» با اقدامات خود در کازرون، گامی مؤثر برای بازسازی این فرهنگ ارزشمند برداشته است. اگر این برنامه‌ها با حمایت‌های بیشتر همراه شود، می‌توان امیدوار بود که فرهنگ کتابخوانی به یک اصل اساسی در جامعه تبدیل شود.
نظر شما