«اسماعیل بقایی» در پاسخ به سوال خبرنگار سیاسی خبرگزاری شبستان در مورد اجرای وعده صادق ۳ از سوی ایران و مخالفت برخی کشورها در این باره، بیان کرد: دفاع یک حق ذاتی است و جمهوری اسلامی ایران در دفاع از منافع خود و تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی از هیچ کس اجازه نخواهد گرفت.
وی در مورد دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در نشست ژنو براساس عزت، حکمت و مصلحت، اظهار کرد: مصلحت و حکمت اقتضا می کند که ما با کشورهایی که رابطه دیپلماتیک داریم و نسبت به آنها دغدغه مند هستیم و یا از آنها مطالباتی داریم و یا آنها نسبت به ما انتقادات و بحثهایی دارند، گفتگو کنیم.
گفتگو راه تفهیم مسائل ما با کشورهایی است که رفتار سازنده و منصفانه نداشتند
وی افزود: گفتگو میان کشورها تنها از طریق رسانه و تربیون امکان پذیر نیست و ما با کشورهایی که رابطه دیپلماتیک داریم و معتقدیم برخورد و رفتار آنها با ما در حوزه های مختلف رفتار سازنده و منصفانه نبوده جز از طریق گفتگو و بیان ملاحظات و نگرانی ها نمی توانیم مسائل و خواست های خود را به آنها تفهیم کنیم.
بقایی ادامه داد: بنابراین گفتگو راهی است مبتنی بر حکمت و مصلحت و قطعا نحوه این گفتگو باید عزتمندانه باشد و این امری است که همیشه مدنظر دیپلمات های جمهوری اسلامی ایران بوده است و همواره آن چیزی که به عنوان چهارچوب و قاب رفتاری برای ما مدنظر قرار دارد، این است که در هر گفتگویی عزت ملت ایران و جمهوری اسلامی ایران رعایت شود.
بقایی ادامه داد: وزیر امور خارجه امروز در ترکیه به سر می‌برند و روز گذشته نیز به سوریه سفر کردند. نشست وزیران امور خارجه اکو روز سه‌شنبه در مشهد به ریاست وزیر امور خارجه کشورمان برگزار می‌شود. امروز نیز نشست کارشناسان در مشهد در حال برگزاری است.
بقائی در مورد حضور امریکا در سوریه گفت: آمریکایی‌ها می‌گویند هدف ما از حضور در سوریه مبارزه با داعش است، با توجه به این موضوع این سوال مطرح می‌شود پس چرا گروه‌های تروریستی از جمله داعش در سوریه در حال فعالیت هستند و از دیگر سو آمریکایی‌ها با چه مجوزی در سوریه هستند.
شرایط کنونی منطقه ایجاب می‌کرد که رایزنی‌هایی را از نزدیک با مقامات ترکیه داشته باشیم
سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد سفر اخیر وزیر خارجه به سوریه وعلت سفر عراقچی به ترکیه گفت: ترکیه یکی از همسایگان مهم سوریه است و در روند آستانه نقش کلیدی دارد و شرایط کنونی منطقه ایجاب می‌کرد که ما رایزنی‌هایی را از نزدیک با مقامات ترکیه داشته باشیم.
هرگونه تعرضی به اماکن دیپلماتیک در هر شرایطی ممنوع است
وی در مورد آخرین وضعیت کنسولگری ایران در حلب که مورد اشغال گروه‌های تروریستی قرار گرفته و پیگیری‌های حقوقی ایران در این زمینه گفت: خوشبختانه به موقع کنسولگری ایران تخلیه شد و الحمدالله برای هیچ کدام از همکاران ما مشکلی ایجاد نشد، هرگونه تعرضی به اماکن دیپلماتیک در هر شرایطی ممنوع است و هیچ فرد و گروهی حق ندارد که چنین کاری را انجام دهد. به صورت طبیعی این موارد به بخش کمیته حقوقی سازمان ملل منعکس می‌شود و اشخاص و گروه‌هایی که تعرض کردند باید پاسخگو باشند.
فرایند آستانه محملی برای کاهش تنش در سوریه و اقدامات انسان دوستانه
وی در مورد کارایی روند آستانه و اینکه چرا علیرغم تاکید روند آستانه بر خلع سلاح‌های گروه‌های تروریستی در سوریه، این امر رخ نداده گفت: همه اذعان دارند که فرایند آستانه موفق‌ترین ساز و کار در حل بحران سوریه بوده است و هر سه کشور ضامن آستانه به سهم خود تلاش کردند در چارچوب این فرایند به وظایف خود عمل کنند. روند آستانه کماکان زنده است و جامعه بین‌المللی نسبت به اهمیت این روند برای کاهش تنش در سوریه و ابزار و محملی برای انجام اقدامات انسان‌دوستانه آگاه هستند.
بقائی ادامه داد: ما به عنوان جمهوری اسلامی به این فرایند متعهد هستیم و بقیه کشورهای موثر و حاضر در این فرایند نیز نظر مشابهی در این زمینه دارند. برنده اصل ناامنی در منطقه، رژیم صهیونسیتی است.
سیاست هسته‌ای ایران کماکان ثابت است
بقائی در مورد صحبت‌های وزیر خارجه در جمع خبرنگاران در پرتغال در مورد برنامه هسته‌ای ایران و امکان تغییر دکترین هسته‌ای ایران در صورت ادامه اقدامات غیرسازنده کشورهای اروپایی در مورد برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران گفت: سیاست هسته‌ای ایران کماکان ثابت است و برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز بوده و خواهد ماند. آنچه که آقای عراقچی در گفت‌وگو با خبرنگاران مطرح کردند هشداری بود در مورد تبعات و آثار رویکرد غیر سازنده و بهانه‌جویی برخی از کشورهای غربی در ارتباط با فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای ایران و اینکه این برخوردها باعث شده که یک گفتمانی در داخل ایران در بین برخی از نخبگان و مردم عادی شکل بگیرد که شاید مسیری که تا الان در مورد موضوع هسته‌ای طی کرده‌ایم مسیر مناسبی نبوده، به خاطر اینکه علیرغم همه همکاری‌های ایران و گفت‌وگوها و مذاکرات با غربی‌ها کماکان بهانه‌جویی‌ها ادامه دارد.
وی افزود:آقای عراقچی تأکید کرد که برنامه هسته‌ای ایران هم با توجه به فتوای مقام معظم رهبری و هم ارزیابی‌های مبتنی بر امنیت ملی، کماکان صلح‌آمیز باقی خواهد ماند.
ترکیه کشوری تاثیرگذار و تاثیرپذیر از تحولات سوریه
سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد نقش ترکیه در تحولات اخیر سوریه و فعالیت مجدد گروه‌های تروریستی در این کشوراظهار کرد: همان طور که اشاره کردم ترکیه یک کشور تاثیرگذار و تاثیر پذیر از تحولات سوریه است. همه ما در منطقه مدتهاست به این جمع بندی رسیده‌ایم که هرگونه ناامنی و گسترش تروریسم در سوریه فقط به سوریه محدود نمی‌ماند و همانطور که عرض کردم در چارچوب فرایند آستانه هم ترکیه، هم ایران و هم روسیه برای کاهش تنش در مناطق سوریه طی هفت الی هشت سال اخیر تلاش‌های زیادی داشته‌اند.
وی گفت: شما اظهار نظر مقام‌های رسمی ترکیه را هم در این مورد حتما پیگیری کرده‌اید، وزیر امور خارجه ترکیه صراحتا اعلام کرد که این موضوعات ارتباطی به ترکیه ندارد و از این وضعیت ابزار نگرانی کردند. فکر می‌کنم دوستان ترک ما به اندازه ما نسبت به سیر تحولات در سوریه نگران هستند.
وی تاکید کرد: همه ما نسبت به این واقعیت آگاه هستیم که تروریسم در یک جا متمرکز نمی‌ماند و ماهیت تروریسم این گونه است که تمایل به انتشار و سرایت به نقاط مختلف دارد، بنابراین این نگرانی مشترک حتما باعث خواهد شد که کشورهای منطقه به ویژه کشورهای همسایه سوریه برای مقابله با این روند، تلاش‌های‌شان را مضاعف کنند.
فعالیت مجدد لکه‌های سیاه تروریسم در سوریه غافلگیر کننده نبود
سخنگوی وزارت خارجه در مورد اینکه آیا تحولات در سوریه غافلگیر کننده بود یا قابل پیش‌بینی؟ گفت: وقتی لکه‌هایی از تروریسم در یک پهنه جغرافیایی وجود داشته باشد این چیز دور از ذهنی نیست که این گروه‌ها ممکن است که اگر شرایط را مساعد ببینند فعالیت‌های تروریستی خود را از سر بگیرند.
وی افزود: موضوعی که در ارتباط با سوریه وجود دارد این است که لکه‌های سیاه تروریسم در بخش‌های مختلفی از سوریه وجود داشت و فعالیت مجدد آنها امر غافلگیر کننده‌ای نبود و اگر شما به بیست و دومین بیانیه نشست آستانه که در آبان ماه سال جاری برگزار شد، دقت کنید در چند بند از این بیانیه نسبت به خطر فعال شدن گروه‌های تروریستی در سوریه هشدار و به این موضوع اشاره شده بود که این امکان وجود دارد که گروه‌های تروریستی فعالیت خود را در سوریه از سر بگیرند.
سخنگوی وزارت خارجه اظهار کرد: بنابراین اتفاق رخ داده چندان غریب نبوده است ولی همزمانی آن با آتش‌بس در لبنان و اظهار نظر مقامات آمریکایی و اسرائیلی در ارتباط با این تحولات از جمله اینکه آمریکایی‌ها به صراحتاً اعلام کردند که از فعالیت این گروه‌های تروریستی احساس خطر نمی‌کنند نشان می‌دهد که نوعی همکاری و هماهنگی بین گروه‌های تروریستی و رژیم صهیونیستی و حامیان فرامطقه‌ای این رژیم وجود دارد.
مستشاران ایرانی به درخواست سوریه در این کشور حضور دارند
وی در مورد حضر متشاری ایران در سوریه گفت: حضور مستشاری ایران در سوریه بنا به درخواست دولت سوریه بوده است و اکنون نیز مستشاران نظامی ما در سوریه حضور دارند و همان طور که اشاره شده این حضور به درخواست دولت سوریه بوده است.
در خواست ارائه مدارک شرکت های تامین کننده سلاح های شیمیایی از آلمان
سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد توییت چند روز پیش خود در مورد نقش آلمان در تجهیز صدام به سلاح‌های شیمیایی و ادامه پیگیری این موضوع از سوی ایران گفت: در هلند چندین پرونده در این زمینه مفتوح شد و در چند مورد نیز به صدور حکم علیه شرکت‌ها و افرادی که متهم به ارسال اقلام شیمیایی به دولت صدام بودند، منجر شد. بر اساس شواهد و مدارک، برخی از شرکت‌های آلمانی جزو تامین کننده‌های اصلی سلاح‌های شیمیایی برای دولت صدام بوده‌اند و ما به صورت خاص درخواست‌های مکرری از دولت آلمان داشته‌ایم که این اسناد و مدارک ارائه و نشان داده شوند.
بقائی ادامه داد: اطلاع از حقیقت، لازمه رسیدن به عدالت است و این یک اصل در گفتمان حقوق بشر است. آلمان‌ها در چند مورد اعلام و اذعان کردند که در دهه ۱۹۸۰ شرکت‌های آلمانی با سوء استفاده از مقررات صادراتی این کشور اقدام به صدور اقلام شیمیایی و اقلام چند منظوره به عراق کرده‌اند و آلمانی‌ها خود در ۲ نوبت اذعان کرده‌اند که در دهه ۱۹۹۰ میلادی به چند پرونده مشخص در این زمینه در دادگاه‌های آلمان رسیدگی شده است. درخواست ما از دولت آلمان این است که نتیجه این رسیدگی‌های قضایی را در اختیار ما قرار دهد.
تغییر در نمایندگی‌های دیپلماتیک و کنسولی هر کشور امری رایج و عادی
بقایی در مورد تغییر سرپرست سفارت ایران در افغانستان و این که آیا همچنان پست نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان باقی خواهد ماند یا نه؟ گفت: تغییر در نمایندگی‌های دیپلماتیک و کنسولی هر کشور امری رایج و عادی است و معمولاً بعد از انقضای مدت ماموریت سفرا، فردی دیگری جایگزین آنها می‌شود. در مورد نمایندگان ویژه رئیس‌جمهور در حوزه‌های مختلف این موضوعی است که در ریاست جمهوری در حال بررسی است.
زمان مشخصی برای دور جدید رایزنی‌ها با اروپا مشخص نیست
سخنگوی وزارت خارجه در مورد زمان برگزاری دور جدید گفت‌وگوهای ایران و اروپا و این که آیا این مذاکرات قبل از روی کار آمدن ترامپ انجام خواهد شد؟ گفت: در این ارتباط باید تصمیم گیری شود و و الان زمان مشخصی برای دور جدید رایزنی‌ها مشخص نشده است.
بهبود روابط ترکیه و سوریه مورد توجه ایران
سخنگوی وزارت خارجه در مورد این که آیا ایران نقش میانجی بین سوریه و ترکیه بازی می‌کند؟ تاکید کرد: تلاش برای بهبود روابط ترکیه و سوریه مورد توجه ما بوده و در نشست‌های آستانه نیز بر این موضوع تاکید شده است. ما تلاش کرده‌ایم که روابط بین این ۲ کشور بهبود پیدا کند و از هر فرصتی برای مطرح کردن و پیگیری این موضوع استفاده کرده و می‌کنیم.
بقائی در مورد پیام حضور عراقچی در یکی از رستوران‌های عمومی سوریه گفت: پیام این حضور روشن بود، البته هر کسی از ظن خود از این حضور برداشتی را کرد. الحمدلله دمشق امن است و آقای دکتر عراقچی با نگاه دوستانه‌ای که به مردم سوریه دارند در یک مکان عمومی در دمشق حضور پیدا کردند.
وی در مورد ادامه تحرکات دیپلماتیک وزیر خارجه در ارتباط با سوریه و این که وی بعد از سفر به دمشق و آنکارا به کدام کشورها سفر می‌کنندگفت: در این دور از تحرکات دیپلماتیک تمرکز ما بر تحولات سوریه است و بنا داریم که با کشورهای ضامن آستانه و کشورهای اسلامی رایزنی‌ها و گفت‌وگوهای خود را در ارتباط با این تحولات و اثرات آن بر کل منطقه ادامه دهیم. آقای عراقچی امشب به ایران باز می‌گردند و فردا نیز با حضور ایشان نشست وزیران خارجه اکو در مشهد برگزار می‌شود و سپس در مورد مقاصد بعدی گفت‌وگوهای منطقه‌ای ایشان اطلاع‌رسانی می‌کنیم.
هم‌صدایی کشورهای منطقه در مقابله با تروریسم
سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد حوادث امنیتی در سوریه و تاثیرات احتمالی آن بر عراق با توجه به تجربیات سال‌های گذشته و رایزنی اخیر رئیس‌جمهور ایران و نخست‌وزیر عراق در مورد تحولات سوریه گفت: سوالات این‌چنینی بهتر است از مقامات عراقی پرسیده شود، زیرا آنها ارزیابی دقیقی از میدان امنیتی کشور و احتمال اثرگذاری تحولات سوریه بر عراق دارند.
وی افزود: با این حال، ما نسبت به این موضوع بسیار خوشبین هستیم و خوشحالیم که نوعی هم‌صدایی در بین کشورهای منطقه مشاهده می‌شود. عراق به عنوان همسایه سوریه و جمهوری اسلامی، سابقه برخورد و مواجهه با گروه‌های تروریستی را در سال‌های گذشته دارد.
بقائی ادامه داد: آنچه که مهم است این است که همه به این جمع‌بندی برسند که مقابله با این روند نیازمند همت جمعی است. تماس‌های تلفنی ۲ مقام ارشد جمهوری اسلامی و عراق نیز باید از این زاویه مورد توجه قرار گیرد. ما به‌عنوان ۲ همسایه و ۲ کشوری که در گذشته همکاری نزدیکی در مقابله با تروریسم داشته‌اند، باید در رابطه با تحولات اخیر نیز هماهنگ عمل کنیم. در اینجا جا دارد که یاد و خاطره فداکاری‌های سردار شهید قاسم سلیمانی را گرامی بداریم که نقش بسیار ویژه و بی‌نظیری در مقابله با تهدیدات ناشی از داعش ایفا کردند.
مقابله با تروریسم تکلیف حقوقی همه کشورها
سخنگوی وزارت خارجه در مورد انتظار ایران از چین و روسیه برای مقابله با تروریسم در سوریه و این که گفته می‌شود با توجه به درگیری‌های روسیه در اوکراین این کشور چندان نمی‌تواند نقش محوری در مبارزه با تروریسم در سوریه ایفا کند، گفت: تروریست همه کشورها را متاثر می‌کند و مقابله با تروریسم یک تکلیف حقوقی برای همه کشورهاست. اشتغال کشورها به موضوعات دیگر مانع از این نمی‌شود که آنها این خطر را دست کم بگیرند.
بقای ادامه داد: دولت سوریه با توجه به سابقه چندین ساله خود در مبارزه با تروریسم در این ارتباط به صورت جدی اقدام می‌کند و کشورهایی که همیشه به عنوان کمک در کنار سوریه بوده‌اند به مسئولیت خود در این زمینه واقف هستند.
در ماهیت خشونت و تفرقه انگیزی تروریسم تغییر ایجاد نشده است
بقائی در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود ماهیت گروه‌های تروریستی در سوریه تغییر کرده است و آنها نسبت به گذشته خشونت کمتری دارند، گفت: ماهیت گروه‌های تروریستی تغییر نکرده است و گروه تروریستی تحریر الشام که این روزها در سوریه در حال فعالیت است همانطور که از اسمش مشخص است مدعی است که باید تمام شامات را تحت سیطره خودش قراردهد.
وی افزود: این گروه، گروهی است که در فهرست گروه‌های تروریستی شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار دارد. ضمن اینکه فکر نمی‌کنم این موضوع واقعیت داشته باشد که این گروه‌ها خشونت‌شان کمتر از موارد قبل بوده است؛ بلکه می‌توان گفت این دفعه احتمالا مربیان زبده‌ای داشته‌اند برای اینکه اهمیت دوربین و فضای رسانه را به آنها گوشزد کرده‌اند ولی در ماهیت‌شان که خشونت، تفرقه‌انگیزی و تکفیر دیگران هست هیچ تغییری ایجاد نشده است.
نفس گفت‌وگو لازمه سیاست خارجی
سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد انتقادات برخی از رسانه‌ها از گفت‌وگوهای ژنو و این که نگاه وزارت خارجه به اصل گفت‌وگو با تروئیکا و اتحادیه اروپا چیست؟ آیا تناقضی میان پیگیری مستمر سیاست‌های منطقه‌ای و همزمان تلاش برای تنش‌زدایی از رابطه با اروپا می‌بینید؟ گفت: ما از نقدها و نظرات رسانه‌ها در حوزه سیاست خارجی استقبال می‌کنیم.
وی افزود : لازمه یک سیاست خارجی فعال، اثرگذار و فراگیر که وزیر خارجه در مراسم تحلیف و بعدها چندین بار بیان کردند، این است که همزمان در جبهه‌ها و عرصه‌های مختلف در مقابله با چالش‌های متنوع که ایران در عرصه های مختلف با آن روبه رو است، عمل کنیم.
سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: همه ما می‌دانیم که به دلیل جایگاه ژئوپلیتیک و جایگاه ایران و همه داشته‌های ملت ایران، کشوری هستیم که در عرصه‌های مختلف باید قدرت بازیگری، بازی سازی و هماوردی داشته باشیم. اینکه همزمان به موضوعات و چالش‌های منطقه بپردازیم و در کنار آن به مسائل دیگر که با دیگر کشورها داریم بپردازیم، لازمه انجام وظایف و مسئولیت‌های وزارت خارجه است.
وی تصریح کرد: درباره گفت‌وگوهای ژنو، شرکت کنندگان هدف از آن را خیلی صریح اعلام کردند که این یک مذاکره در معنای دقیق دیپلماتیک نیست، بلکه یک گفت‌وگو است. ما با هر سه کشور اروپایی که نشست داشتیم، رابطه دیپلماتیک داریم، آنها در تهران سفارت دارند و ما هم در این کشورها سفارت داریم و گفت‌وگو با آنها مانند هر کشوری که با آنها رابطه دیپلماتیک داریم امری طبیعی است.
بقائی تاکید کرد: در این گفت‌وگوها با توجه به تحولات منطقه و اتفاقاتی که در ۲ ماه اخیر پس از نشست نیویورک رخ داد، طبیعی بود از این فرصت استفاده کنیم هم برای بیان دغدغه‌ها و مطالبه‌های خود و هم اینکه مواضع خود را صریح و بی واسطه با آنها در میان بگذاریم، طبیعی است نظرات آنها را باید بشنویم. این لازمه این است که بتوانیم ارزیابی دقیقی از مطالبات هم داشته باشیم و زمینه‌سازی کنیم که اگر قرار است مذاکره‌ای در معنای خاص دیپلماتیک داشته باشیم به چه سمت و سویی برویم. نفس گفت‌وگو لازمه سیاست خارجی است، بدون گفت‌وگو نه ما و نه طرف‌های مقابل از مطالبه‌ها و دغدغه‌های یکدیگر مطلع نخواهیم شد.
نظر شما