حوزه‌های علمیه از تکنولوژی‌های روز عقب نمانند

آیت الله احمد شیخ بهایی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از جنوب کرمان، با اشاره به معنا و مفهوم تحول در حوزه های علمیه، گفت: تحول در حقیقت همان تغییر است یعنی از حالتی به حالت دیگر رفتن این مهم گاهی در جهت پایین و گاهی هم در جهت بالاست.
نماینده مردم کرمان در مجلس خبرگان رهبری ابراز کرد: تحول حوزه های علمیه که بارها از سوی مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفته تحولی است که به سوی رشد و تعالی باشد نه هرگونه تحولی به طور مثال یکی از مبانی حوزه علمیه مسئله اجتهاد است، اجتهاد در شیعه مبانی بسیار قوی دارد و کاملا بر یقین و علم استوار است ما از راه های زمینی و شکی پیش نمی رویم همه چیز باید مبتنی بر قطع و یقین باشد این بهترین شیوه اجتهاد است بنابراین این جزء اصول و مبانی است که نباید دست بخورد اینجا جای تحول نیست.
وی افزود: تحول در جاهایی است که رشد ایجاد کند مثلا ببینیم چه درسی در جامعه بیشتر مورد نیاز و مورد استقبال قرار می گیرد یعنی ناظر بر جامعه بیرونی و صحنه نتیجه گیری از درس های حوزه باشد که در تبلیغ مبانی دین، تالیفات و تدوین آثار خودش را نشان می دهد بنابراین باید در آنها به وضعیت جامعه توجه کنیم.
آیت الله شیخ بهایی اظهار کرد: تدریس یعنی فراگیری علوم مختلف که در آن تحول هم می تواند اتفاق بیفتد مثلا توجه کنیم به ابزارهای جدیدی که در تدریس استفاده می شود یا در شیوه های تدریس از راه های نو که بازدهی بیشتری دارد استفاده شود، یکی از چیزهایی که در مسئله تحول بسیار موثر است.
این نماینده مردم در مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: مثلا در حوزه های علمیه ما کارهای فردی بسیار پررنگ بوده درست است که کارهای جمعی هم انجام می شود و ما دروس را مباحثه می کنیم به این ترتیب که افراد درس را فرا می گرفتند و بعد با هم مباحثه می کردند این مهم سنت خوبی است که باید محفوظ بماند.
وی ادامه داد: ما می توانیم این کار جمعی را وارد کارهای پژوهشی و تدوین کنیم بهتر است این کارها جمعی باشند و با هم هر کدام گوشه ای از کار را بر عهده بگیرند و تالیفات به شکل گروهی انجام شود مثلا تفسیر نمونه که ۱۵ نفر در تدوین آن با هم همکاری کردند یا دائره المعارف هایی که تدوین می شود افراد زیادی هر کدام گوشه ای از کار را بر عهده می گیرند و اثری تالیف می شود که می تواند برای دیگران بسیار تأثیرگذار باشد.
آیت الله شیخ بهایی عنوان کرد: یکی از مواردی که تحول در آنجا معلوم است، توجه به موضوعات جدیدی است که باید حکم آن بیان شود ما بر این باوریم که اسلام برای موضوعات حکم دارد و هیچ موضوعی نیست که حکم شرعی نداشته باشد و ما هم با ابزار اجتهاد و راهکارهایی که اهل بیت (ع) به ما یاد داده اند می توانیم در موضوعات جدید احکام الهی را استخراج کنیم و این مهم آن است که در فقهای مضاف مثل فقه خانواده، اقتصاد، سیاست، جامعه شناسی و امثال اینها استخراج شکل می گیرد و بعضی از اینها به موضوعات روز می پردازند.
این نماینده مردم کرمان در مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: بازار بورس، رمز ارز، شرکت های هرمی و مسائلی از این قبیل که سابقه نداشته و جدید هستند باید حکم آنها از نظر شرعی استخراج و اجرا شود.
وی مسائلی که روز به روز در صحنه اقتصاد، سیاست، خانواده و اجتماعی به وجود می آید همه نیازمند جمع آوری، جمع بندی و کار علمی فقهی برای بیان احکام آنها هستند.
آیت الله شیخ بهایی بیان کرد: البته فعالیت حوزه علمیه تنها در مسئله فقه نیست بلکه در مسائل کلام به معنی اعتقادات در مسائل تفسیر قرآن، مسائل عرفان، فلسفه و سایر حوزه ها و ساحت ها نیز باید.
این نماینده مردم در مجلس خبرگان رهبری ابراز کرد: حوزه های علمیه باید سیل شبهات که در دنیا در حال تولید و پخش است را رصد کنند، از آنجایی که نه تنها جوانان و مردم ما بلکه همه مردم دنیا در معرض بمباران شدید این شبهات هستند بنابراین یکی از کارهایی که در حوزه علمیه و تحول آن مطرح است، توجه به شبهات و پاسخگویی مناسب و به هنگام به شبهات است.
وی تاکید کرد: چنانچه در هر گوشه عالم شبه و سوالی مطرح شد قبل از این که دیگران پاسخ دهند حوزه علمیه باید جواب متقن و مستدل آن را ارائه کند حتی در جواب ها به جواب هایی که دیگران ولو به غلط می دهند، توجه داشته باشد که اینها در حقیقت در برنامه طرح تحول حوزه های علمیه باید دیده شود.
آیت الله شیخ بهایی اظهار کرد: یکی از مباحث مهم در حوزه های علمیه، بحث های بین رشته ای است در فقه مثلا موضوع شناسی می باشد که غالبا تخصص های مختلف دانشگاهی در این زمینه فعال هستند در مسائل پزشکی، نجوم، جامعه شناسی و روانشناسی و علوم مختلف که متخصصین آن پرورش یافته دانشگاه های ما هستند در یک همکاری بین رشته ای با حوزه های علمیه، موضوعات را تبیین کنند تا در حوزه احکام آنها استخراج شود و مسائل جدید روز با مسائل دینی بهم آمیخته شود و حکم الهی هر موضوعی مشخص شود.
 این نماینده مردم در مجلس خبرگان رهبری اضافه کرد: در پاسخگویی به شبهات از تحقیقات علمی دانشگاهی نیز می توان استفاده کرد و این همان جاست که همکاری حوزه و دانشگاه را می طلبد که با یکدیگر هم افزایی و همکاری داشته باشند.
وی تصریح کرد: یکی از الزامات تحول در حوزه های علمیه، استفاده از ابزارها و شیوه های جدید است در قدیم مثلا ۱۰۰ سال قبل حوزه های علمیه سبکی در تدریس داشتند به این صورت که هر کسی وارد حوزه علمیه می شد کتابی انتخاب می کرد و همچون استادی شروع می کرد به خواندن اما بعدها فقهای ما مثل مرحوم آیت الله گلپایگانی به صورت برنامه ریزی شده برای تدریس کار کردند و مدرسه ایجاد کردند که در این مدارس دروس حوزوی با زمان تنظیم شده بود، اساتید تدریس و حضور و غیاب می کردند و امتحان گرفته می شد.
آیت الله شیخ بهایی عنوان کرد: بعدها که رایانه وارد زندگی مردم شد شاید اولین جایی که کتاب های حوزوی را در برنامه های رایانه ای جای داد، دفتر آیت الله العظمی گلپایگانی بود، بعد هم مرکز رایانه ای نور و سایرین از این تکنولوژی استفاده کردند.
این نماینده مردم در مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: امروز با سرعت پیشرفت تکنولوژی، مسئله هوش مصنوعی مطرح است که در اینجا حوزه های علمیه باید هماهنگ با این تکنولوژی پیش بروند و نباید جا بمانند.
وی گفت: حوزه های علمیه باید از این شیوه ها و ابزارهای جدید بتوانند استفاده کنند و لازمه اش این است که ما در دروس حوزوی سواد رسانه ای، آشنایی با ابزارهای جدید و شیوه های جدید تبلیغ و آنچه که در تجربه بشری در دنیا استفاده می شود را بگنجانیم بنابراین ما می توانیم برخی شیوه های جدید را اصلاح کنیم و در مسیر تعلیم و تبلیغ آنها را بکار بگیریم.