به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری شبستان، موضوع روابط جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان همواره با اهمیت زیادی مطرح شده و این امر پیش از هر چیز به سبب پیوندهای تاریخی، فرهنگی و زبانی موجود میان دو کشور و ذکر این حقیقت که تاجیکستان تنها به عنوان کشور فارسیزبان در آسیای مرکزی است که وضعیت متمایزی با سایر کشورهای این منطقه دارد.
آسیای مرکزی ازجمله مناطقی است که از جایگاهی روزافزون در مناسبات منطقهای و بینالمللی، برخوردار بوده و به عنوان یکی از مهمترین زیر سیستمهای منطقهای محسوب میشود. سیاست خارجیِ جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان، از یک سو بر پایه عوامل همگرایی در حوزههای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، از فرصتها و زمینههای نفوذ و همکاری، برخوردار است و از طرف دیگر با توجه به عوامل واگرایی با چالشها و تهدیداتی مواجه است که برآیند این امر، همواره در جهتگیری سیاست خارجی ایران در تاجیکستان تأثیرگذار بوده است.
در این سالها جمهوری اسلامی ایران با مشارکت در راهبرد توسعه ملی تاجیکستان در حوزههایی نظیر تأمین استقلال انرژی، رهایی از بنبست ارتباطاتی و امنیت غذایی، سرمایهگذاریهای قابلتوجهی داشته است. یکی از مهمترین سرمایهگذاریها، اجرای چند پروژه موفق ازجمله احداث نیروگاه برقابی و تونل انزاب (استقلال) بود که از آنها بهعنوان نمادهای همکاری دوجانبه ایران و تاجیکستان در توسعه زیرساخت ها یاد میکنند. در دهه نود، روابط تهران ـ دوشنبه با بروز سو ء تفاهمهایی در روابط سیاسی و فرهنگی به سردی گرائید اما با گذر زمان و تلاش برای دیپلماسی تنشزدای ایران در سالهای اخیر، بار دیگر مقامات دو کشور همکاریهای دوجانبه را از سر گرفتهاند و در دولت سیزدهم، «امامعلی رحمان» پس از ۹ سال به ایران سفر کرد و در جریان دیدار با شهید سید ابراهیم رئیسی در ۹ خرداد ۱۴۰۱، ۱۷ سند تفاهم همکاری بین دو کشور امضا شد.
لزوم توجه دولت چهاردهم به همکاری با تاجیکستان
ارتباط و تعامل نزدیک با تاجیکستان که دوباره طی سال های گذشته در دستور کار قرار گرفت، همچنان برای دولت جمهوری اسلامی ایران حائز اهمیت است از این رو، مسعود پزشکیان در جریان اولین حضور در مجمع عمومی سازمان ملل در نیورک(مهرماه سال جاری) در دیدار با همتای تاجیکستانی خود، روابط دو کشور را ممتاز و متکی بر پیوندهای عمیق تاریخی و خویشاوندی توصیف و تصریح کرد: ما خواهان توسعه و گسترش تعاملات و ارتباطات علمی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی با تاجیکستان هستیم.
این رفت و آمدها محدود به روسای جمهور نشد، بلکه دیپلماسیِ پارلمانی هم به کمک سیاست خارجی دولت آمد و بر تقویت روابط دوجانبه بین تهران و دوشنبه تاکید کرد. «محمد باقر قالیباف» که ۱۸ مهرماه به دوشنبه رفته بود در جمع رسانههای تاجیکستانی، گفت: «همانطور که در سه سال گذشته تجارت بین دو کشور ایران و تاجیکستان بیش از دو برابر افزایش پیدا کرده است، به طور حتم این میزان تجارت و همکاری در سالهای آینده با سرعت بیشتری پیش خواهد رفت.
طی دو الی سه سال گذشته رؤسای جمهور و پارلمانها و همچنین هیأتهای متفاوت در زمینههای مختلف به ویژه کمیسیون ویژه اقتصادی ایران و تاجیکستان مرتباً با هم ملاقات داشته و سفرهای کاری برقرار شده است.»
تبیین اهمیت سفر رئیسجمهور به دوشنبه
اکنون مسعود پزشکیان در قامت رئیس دولت چهاردهم چهارشنبه هفته جاری عازم دوشنبه شد و با همتای تاجیکستانی خود رایزنی کرد و سپس نشست هیأت عالی رتبه با حضور روسای جمهور تشکیل شد و ۲۳ یادداشت و سند همکاری مشترک هم میان دو کشور به امضا رسید.
برگزاری نشست مطبوعاتی مشترک با رئیس جمهور تاجیسکتان، حضور در جمع اساتید و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا، شرکت در همایش تجاری، سرمایهگذاری و گردشگری دو کشور، گفتوگو با رئیس مجلس ملی تاجیکستان، رئیس مجلس نمایندگان، نخست وزیر تاجیکستان و دیدار با ایرانیان از جمله برنامههای رئیس جمهور کشورمان در نخستین سفر رسمی به دوشنبه بود.
رئیس قوه مجریه در سفر خود این پیام را به مسئولان تاجیکستان داد که محدودیتی برای گسترش با آنها نداریم و از سوی مقام های این کشور نیز عنوان شد که حجم تجارت میان دو کشور باید هر چه زودتر به دو برابر برسد و این کشور همسایه خواهان روابط عمیق و گسترده در همه زمینهها با ایران است.
نظر شما