به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، عقل، این موهبت الهی که انسان را از دیگر مخلوقات متمایز می‌سازد، گوهر ارزشمندی است که پایه‌گذار اندیشه، تصمیم‌گیری و هدایت در مسیر درست زندگی است. در جهان پرهیاهوی امروز، که انسان‌ها به دلیل پیچیدگی‌های زندگی مدرن و فشارهای اجتماعی و فرهنگی به دنبال راهی برای آرامش و معنا هستند، جایگاه عقل بیش از هر زمان دیگری اهمیت می‌یابد.
در متون اسلامی، عقل به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین نعمت‌های الهی معرفی شده است؛ نعمتی که خداوند برای تمایز انسان از سایر مخلوقات به او بخشیده است. این نعمت والا ابزار تصمیم‌گیری‌های دنیوی و چراغ راهی برای هدایت به سمت حق و حقیقت است. امامان معصوم (ع)، به‌ویژه امام موسی کاظم (ع)، بارها در سخنان گهربار خود بر اهمیت این گوهر بی‌بدیل تأکید کرده‌اند. امام هفتم در سخنانی بی‌نظیر، عقل را برترین نعمتی دانستند که به بشر عطا شده است، نعمتی که اگر به درستی به‌کار گرفته شود، انسان را از هر گونه گمراهی و لغزش بازمی‌دارد.
تاریخ اسلام، نمونه‌های بی‌شماری از کسانی را به یاد دارد که با تکیه بر عقلانیت و هدایت الهی، توانستند مسیر خود را در میان طوفان‌های فتنه و گمراهی پیدا کنند. قرآن کریم نیز، که چراغ راهنمای بشر در تمام دوران‌هاست، بارها از نقش عقل در انتخاب مسیر صحیح سخن گفته است. در این کتاب آسمانی، آیاتی وجود دارد که بیانگر دعاها و تضرع‌های انسان‌های عاقل است؛ انسان‌هایی که از خداوند می‌خواهند قلب‌هایشان پس از هدایت، از مسیر حق منحرف نشود. این دعاها نشانه عقلانیت و تجلی درک عمیق انسان از نیازش به هدایت الهی است.
در دنیای امروز، که فتنه‌های فکری و فرهنگی بیش از هر زمان دیگری ذهن انسان را به چالش می‌کشند، اهمیت تکیه بر عقل و تعالیم اسلامی دوچندان شده است. عقلانیت به انسان کمک می‌کند در برابر هجوم شبهات و انحرافات مقاومت کند و او را به سمت فهم عمیق‌تر ایمان و معنویت هدایت می‌کند. سخنان امام موسی کاظم (ع) در این زمینه، همچون چراغی است که مسیر را برای جویندگان حق روشن می‌سازد. این سخنان، دعوتی است برای هر انسانی که در میان انبوه مشکلات و فتنه‌های زندگی، به دنبال نوری برای راهنمایی است تا در مسیر صحیح قدم بردارد و به سرمنزل عاقبت‌بخیری دست یابد.
عقل، ستون هدایت انسان‌ها
به گفته نماینده ولی‌فقیه در استان فارس، یکی از نکات برجسته در کلام امام موسی کاظم (ع)، اهمیت عقل به‌عنوان چراغ هدایت انسان‌هاست. ایشان به هشام بن حکم، شاگرد و یار باوفای خود، فرمودند که عقل، بالاترین نعمتی است که خداوند به بندگانش عطا کرده است.
آیت الله دژکام گفت: امام (ع) در حدیثی شریف به دعای انسان‌های عاقل اشاره کردند و از آیاتی در قرآن یاد نمودند که حاکی از همین دعاست: "رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إذْ هَدَیْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً إنَّکَ أنْتَ الوَهَّابُ". این دعا، تضرع انسان‌های عاقل به درگاه الهی برای تثبیت ایمان و هدایت است؛ همان هدیه‌ای که باید با جدیت از آن مراقبت شود.
فتنه‌ها و خطرات انحراف از ایمان
شیطان قسم خورده است که تا آخرین لحظه، انسان را از دین برگرداند. امروز شیطان‌های انسی در فضای مجازی کاری می‌کنند که دل ما را از دینمان برگردانند و جنگ سنگین شده است.
امام موسی کاظم (ع) در زمان خود به‌شدت نسبت به خطرات انحراف از دین هشدار می‌دادند. این هشدارها امروز نیز مصداق دارد، زمانی که افراد برای رسیدن به منافع مادی، دین و اعتقادات خود را کنار می‌گذارند.
امام جمعه شیراز با تاکید بر همین موضوع، گفت: «اطراف خود می‌شنویم که عده‌ای برای گرفتن تابعیت کشورهای دیگر، دست از مسلمانی برمی‌دارند و خیال می‌کنند چیزی گیرشان می‌آید، درحالی‌که عزت مسلمانی و زیر پرچم امام زمان (عج) بودن چیز کمی نیست و هر چه آن طرف بدهند نمی‌ارزد.» این سخنان نمایانگر اهمیت حفظ ایمان در برابر وسوسه‌ها و فتنه‌های روزگار است.
نقش امام زمان (عج) در هدایت جامعه
یکی از بارزترین آموزه‌های امام موسی کاظم (ع)، تاکید بر شناخت و پیروی از راهنمایان الهی است. در زمان غیبت امام زمان (عج)، این هدایت به عهده نواب خاص و عام آن حضرت است. دژکام در این‌باره یادآور شد: «امروز وجود مقدس امام زمان (عج) رحمت است که ما مسیر را گم نمی‌کنیم. نائب‌الامام، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، از طرف امام زمان (عج) ایستاده‌اند که ما گمراه نشویم.» این سخنان نشان‌دهنده اهمیت توجه به رهبری دینی در مسیر صراط مستقیم است.
چالش‌های پیش‌روی ایمان در عصر حاضر
عصر حاضر پر از فتنه‌هایی است که انسان‌ها را به سمت دوری از دین و معنویت سوق می‌دهد. دژکام هشدار داد: «شیطان قسم خورده است که تا آخرین لحظه، انسان را از دین برگرداند. امروز شیطان‌های انسی در فضای مجازی کاری می‌کنند که دل ما را از دینمان برگردانند و جنگ سنگین شده است.» این نکته نشان می‌دهد که در دنیای دیجیتال امروز، ایمان و عقاید انسان بیش از گذشته مورد هجوم قرار گرفته و نیازمند مراقبتی جدی‌تر است.
در شرایطی که برخی تلاش می‌کنند ارزش‌های دینی را به حاشیه برانند، ملت ایران همچنان بر آرمان‌های اسلامی و مسیر شهدا پایبند است. دژکام با اشاره به وعده خداوند در قرآن گفت: «ما همان ملت هستیم که خداوند در سوره مائده وعده داده اگر شما عرب‌ها دست از دین بردارید، گروهی را می‌فرستم که در راه خدا از ملامت‌کنندگان نمی‌هراسند و تا علم نصر را بر بام جهان ننشانند، کوتاه نمی‌آیند.» این پیام نشان می‌دهد که ملت ایران همچنان برای حفظ دین و ارزش‌های اسلامی خود استوار ایستاده است.
دعای امام کاظم (ع) برای عاقبت‌بخیری
می‌توان گفت یکی از نکات کلیدی در سخنان امام موسی کاظم (ع) و دیگر بزرگان دین، توجه به عاقبت‌بخیری و استقامت در مسیر ایمان است. دعای ایشان، که از آیات قرآن نیز الهام گرفته شده، باید سرلوحه زندگی هر مسلمانی باشد: «خدایا ما را به اسلام راهنمایی کردی، دلمان را ثابت بر همین دین و ایمان صحیح نگه دار.»
در روزگاری که فتنه‌های بی‌شمار ایمان انسان را تهدید می‌کند، چنین دعاهایی می‌تواند راهنمایی روشن برای پایداری در مسیر حق باشد.
این سخنان امام موسی کاظم (ع) و تاکید بر نقش عقل و ایمان در زندگی، همچنان راهنمایی برای عبور از چالش‌های امروز جامعه اسلامی است.
نظر شما