پیدا و پنهان تحولات سوریه

«امیر رهبر» تحلیل گر مسائل سیاسی در گفتگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری شبستان در مورد بازیگران برنده و بازنده سوریه با اشاره به بیانات رهبر انقلاب اظهار کرد: «مقام معظم رهبری فرمودند:  «جبهه‌ی مقاومت» یک سخت‌افزار نیست که بشکند یا از هم فرو بریزد یا نابود بشود. «مقاومت» یک ایمان است، یک تفکّر است، یک تصمیم قلبی و قطعی است؛ مقاومت یک مکتب است، یک مکتب اعتقادی است.»

وی در مورد پیدا و پنهان تحولات سوریه افزود: تحولات سوریه که منجر به سقوط دمشق و خروج «بشار اسد» از این کشور شد، گمانه‌زنی‌های متفاوتی را در خصوص آینده منطقه ایجاد کرده و تحلیل‌های متفاوتی را درباره بازیگران اصلی این رخداد به میان کشیده که صحت و سقم آن‌ها با گذر زمان اثبات شده و نشان می‌دهد که این تحلیل‌ها تا چه حد واقع‌گریانه بود و چقدر ریشه در گرایشات فکری و بلندگوهای تبلیغاتی افراد، داشت.

وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی مسکو پس از حوادث سوریه و سقوط دمشق توسط تروریست‌های تحریرالشام را باید در ادامه حضور نیروهای این کشور در سوریه و پایگاه‌های دریایی و هوایی آن جست‌وجو کرد. پایگاه‌هایی که نه‌تنها به‌عنوان تنها مقرهای نظامی روسیه در خاورمیانه و آب‌های گرم جهان هستند، بلکه نمادی از توان کرملین در اثرگذاری بر روندهای قدرت در نظام بین‌الملل محسوب می‌شوند. برای بیش از ۵۰ سال پایگاه دریایی طرطوس واقع در دریای مدیترانه؛ موقعیتی ژئوپلیتیک را در اختیار مسکو قرار می‌داد تا با کنترل مسیرهای دریای شمال آفریقا و دریای سیاه بتواند با برخی فعالیت‌های ناتو در جبهه‌شرق و جنوب شرقی این اتحادیه نظامی مقابله کند.   

رهبر خاطرنشان کرد: سوریه یک پایگاه میانی مناسب برای ارتش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا بود، جایی که امکان انجام آموزش‌های اضافی، هماهنگی و تشکیل بیشتر واحدهای عملیاتی برای روس‌ها وجود داشت، سپس این نیروها همراه با تجهیزات از طریق هوایی به خارطوم (پایتخت سودان) منتقل می‌شدند و از خارطوم منابع را در سراسر آفریقا توزیع می‌کردند. این مسیر در سالیان گذشته به‌شدت برای روس‌ها ایمن بوده، به شکلی که هم توسط وزارت دفاع و هم نیروهای واگنر مورداستفاده قرار می‌گرفت.  

وی در ادامه گفت: معتقدم پس از سوریه مرکز لجستیکی بعدی برای فرماندهی نظامی روسیه در منطقه باید لیبی باشد. اما انتخاب این مرکز در نبود پایگاه‌های سوریه با مشکلاتی روبه‌رو است. هواپیماهای باری روسیه تنها در صورت خالی بودن می‌توانند بدون سوخت‌گیری فاصله ۲۹۰۰ کیلومتری روسیه تا لیبی را پرواز کنند، زیرا هواپیماهای سنگین و پربار نمی‌توانند چنین مسافت‌های طولانی را بدون توقف طی کنند. از همین روی تأمین و پشتیبانی عملیات در آفریقا از طریق لیبی برای مسکو بسیار گران و ناپایدار خواهد بود و مسکو نمی‌تواند حساب ویژه‌ای روی پایگاه‌های لیبی باز کند.  

آنچه در سوریه اتفاق افتاد اندک شباهتی به انقلاب نداشت

وی در مورد تحولات سوریه اظهار کرد: از سقوط نظام سیاسی سوریه چند صباحی گذشته است و طرفین حاضر در ماجرا اظهاراتی داشته‌اند که ابعاد ماجرا را روشن‌تر از قبل کرده است. در این میان چند نکته قابل تأمل است؛ ابتدا آنچه در سوریه اتفاق افتاد اندک شباهتی به انقلاب نداشت. نیروهای شورشی که بخش قابل توجهی از آنان را نیروهای خارجی شامل می‌شدند، با حمایت نظامی و اطلاعاتی خارجی، یک شورش مسلحانه را علیه نظام سیاسی سوریه در پیش گرفتند.

وی ادامه داد: در جریان حمله شورشیان از ادلب به سمت حلب، حما، حمص و در نهایت دمشق نیروهای ارتش سوریه به شکل گسترده و ناباورانه دست از جنگ کشیده و فرار کردند. ارتش و نیروهای مسلح هر کشور مهم‌ترین تکیه‌گاه مردم در هنگامه خطر هستند. اما این تکیه‌گاه در سوریه در برابر کمتر از ۳۰ هزار نیروی مسلح که عدد قابل اعتنایی نیست، دست از جنگ کشیدند.

رهبر اظهار کرد: در تصاویر منتشر شده از جشن‌های پیروزی هیئت تحریر الشام، هیچ جمعیت گسترده مردمی دیده نمی‌شود. شورشیان مسلح به همراه خانواده و اندک حضور مردمی در میدان‌های اصلی. خانواده زندانیان به همراه زندانیان نظام سابق در جلو زندان‌ها به عنوان تنها تصاویر حمایت مردمی از شورشیان منتشر شده است. "مردم" مهم‌ترین غایبان این رویداد فروپاشی بودند. سوریه امروز پس از بشار اسد، چیزی نیست جز سرزمین اشغال شده، و همچنین بخش قابل توجهی از شورشیان حاضر در سوریه و نیروهای خارجی هستند.  

امیر رهبر در ادامه افزود: البته که چنین لقمه‌ای برای رژیم جدید سوریه بسیار بزرگ است. زمانی که استالین پس از جنگ جهانی دوم، شرق اروپا را از آن خود دانست، چرچیل به روزولت گفته بود که این لقمه برای استالین بزرگ است و در گلوی او گیرخواهد کرد. لقمه‌ای که در نهایت در گلوی شوروی گیر کرد و به فروپاشی آن انجامید.

راهبرد ایران در موضوع سوریه

وی در مورد راهبرد ایران در قبال تحولات سوریه تصریح کرد: با پایان حکومت بشار اسد در سوریه، گمانه‌زنی‌ها و واکنش‌های گوناگونی از سوی مقامات جمهوری اسلامی ایران در قبال این اتفاق و تحولات منطقه صورت گرفته است اما بی‌شک مهم‌ترین این واکنش‌ها مربوط به بیانات بیست‌ویکم آذرماه رهبر انقلاب بود که نقشه‌ی راهِ راهبرد جدید منطقه‌ای ایران را تاحدودی تعیین کرد.

وی خاطرنشان کرد: هرچند به‌مانند قبل، تفاسیر و تعابیر مختلفی از سخنان ایشان در محافل سیاسی با مشی و رویکردهای متفاوت مطرح شد اما شاید بتوان مهم‌ترین فراز از این بیانات را با تغییر نگاه راهبردی جمهوری اسلامی به منطقه دانست. اشاره به دولتی در همسایگی سوریه که در تعامل و هماهنگی با آمریکا و اسرائیل دست به مداخله گسترده در امور داخلی سیاسی سوریه زدند، موضوعی است که این روزها به‌طور مشخص بازتاب فراگیری در رسانه‌های مرجع جهان داشته است.

وی گفت: مقامات جمهوری اسلامی ایران، همچنین با مقامات کشورهای همسایه از جمله ترکیه و روسیه در روزهای اخیر در مورد تحولات سوریه رایزنی ها و دیدارهای مداوم داشتند که این روند نشاندهنده جایگاه و نقش موثر ایران در تحولات منطقه است.  

تحلیلگر مسایل سیاسی اظهارکرد: با توجه به نقش مخرب رژیم صهیونیستی و آمریکا به عنوان متحد اصلی تل آویو که هدفی جز بی ثباتی و ایجاد ناامنی در منطقه ندارند، گفتگوها و رایزنی های مقامات کشورهای منطقه برای ایجاد ثبات در سوریه و کاهش تنش ها بین طرف های درگیر داخلی نقشی موثر و تعیین کننده خواهد داشت.  رژیم صهیونیستی، با سوء استفاده از شرایط داخلی سوریه قصد ایجاد بحران آفرینی و بی ثباتی بیشتر را در این کشور دارد و اقدامات چند روز اخیر صهیونیست ها حاکی از نقشه و توطئه شوم آنها برای منطقه است.  

توجه به خواست مردم سوریه بدون دخالت بیگانگان رویکرد ایران

وی گفت: در این شرایط،  گفت وگو و همراهی گروههای مختلف در سوریه عامل موثری برای کاهش اختلافات و همبستگی بیشتر برای مقابله با توطئه هایی است که هدف اصلی آن ایجاد بی ثباتی و تشدید منازعات داخلی است که پیامد اصلی آن تضعیف وحدت ملی در این کشور خواهد بود.  حفظ ثبات درونی در سوریه، به پایبندی و توجه طرف های درگیر به خواست مردم این کشور نیز ارتباط پیدا می کند.   جمهوری اسلامی ایران، همواره و در پیگیری سیاست های ثبات آفرین خود همکاری و گفتگوهای منطقه ای را موثرترین راه برای مقابله با دخالت بیگانگان درمنطقه می داند.

وی تاکید کرد: رویکرد موثر دیگر که مورد تاکید همیشگی مقامات جمهوری اسلامی ایران بوده توجه به خواست مردم سوریه است که باید درخصوص سرنوشت کشور خود بدون دخالت بیگانگان تصمیم بگیرند.