خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم- ساعات پایانی ماه رمضان حال و هوای خاصی دارد؛ لحظاتی که بوی عید فطر در هوا پیچیده و دل‌های روزه‌داران میان حسرت پایان این ماه پر برکت و شوق رسیدن به عید سرگردان است.
شب آخر رمضان، دل‌ها به دعا و راز و نیاز مشغول‌اند، چرا که این آخرین فرصت ماه استجابت دعا است. نسیم شبانه با عطر قرآن و مناجات آمیخته می‌شود و سکوت شب با زمزمه‌ی تسبیح و استغفار شکسته می‌شود.
با نزدیک شدن به عید، شادی آرامی در دل‌ها جریان می‌یابد. مردم خود را برای نماز عید مهیا می‌کنند؛ لباس‌های نو، دل‌های شسته از گناه و زبان‌هایی که به ذکر و شکر الهی مشغول هستند.
صبح عید، اولین روز بدون روزه، اما سرشار از نور و طهارت است. نوای «اللهم اهل الکبریاء و العظمة» در گوش جان می‌پیچد و شکرگزاری برای یک ماه بندگی خالصانه، لب‌های مؤمنان را پر می‌کند. این روز، جشن طاعت است، جشن بخشش، جشن بازگشت به فطرت پاک.
*مروری بر اعمال شب و روز عید فطر
عید فطر یکی از مهم‌ترین اعیاد اسلامی است که پس از یک ماه روزه‌داری در ماه رمضان جشن گرفته می‌شود. این روز در اول ماه شوال قرار دارد و برای مسلمانان سراسر جهان نمادی از پایان روزه، عبادت و طهارت معنوی است.
شب اوّل از جمله لیالی شریفه است و در فضیلت و ثواب عبادت و احیای آن احادیث بسیار وارد شده و روایت شده است که آن شب کمتر از شب قدر نیست و از برای آن چند عمل است:
اوّل؛ غسل در وقتی غروب آفتاب
دوّم:؛ احیاء آن شب به نماز و دعا و استغفار و سؤال از حقّ تعالی و بَیْتُوته در مسجد
سوم؛ زیارت کند امام حسین علیه السلام را که فضیلت بسیار دارد و زیارت مخصوصه این شب در باب زیارات بیاید انشاءالله
چهارم؛ ۱۰ مرتبه بگوید ذکر یا دآئِمَ الْفَضْلِ را که در اعمال شب جمعه گذشت
پنجم؛ بجا آورد ۱۰ رکعت نمازی که در شب آخر ماه رمضان گذشت
ششم؛ بجا آورد دو رکعت نماز در رکعت اوّل بعد از حمد هزار مرتبه توحید و در دوّم یک مرتبه بخواند و بعد از سلام سر به سجده بگذارد و ادامه در مفاتیح الجنان.
هفتم؛ ۱۴ رکعت نماز بخواند در هر رکعتی حمد و آیة الکرسی و سه مرتبه قل هو الله احد تا برای او باشد بهر رکعتی ثواب عبادت چهل سال و عبادت هر که روزه گرفته و نماز خوانده در آن ماه.
هشتم؛ شیخ در مصباح فرموده که در آخر شب غسل کن و بنشین در جای نماز خود تا طلوع فجر.
روز اول روز عید است و اعمال آن چند چیز است:
اول: آنکه بخوانی بعد از نماز صبح و نماز عید آن تکبیراتی را که در شبش بعد از نماز فریضه می خواندی.
دوم: آنکه بخوانی بعد از نماز صبح دعائی را که سید روایت کرده اللهم انی توجهت الیک بمحمد امامی و شیخ این دعا را بعد از نماز عید ذکر فرموده.
سوم: بیرون کردن زکات فطره
چهارم غسل است و بهتر آن است که اگر ممکن شود از نهر غسل کنی و وقت آن بعد از طلوع فجر است تا زمان بجا آوردن نماز عید
پنجم؛ پوشیدن جامه نیکو و به کار بردن بوی خوش و رفتن به صحرا در غیر مکّه برای نماز کردن در زیر آسمان
ششم؛ پیش از نماز عید در اوّل روز افطار کنی و بهتر آنست که به خرما یا به شیرینی باشد و شیخ مفید فرموده مستحب است تناول کردن مقدار کمی از تربت سیّدالشهداء علیه السلام که شفا است از برای هر دردی.
*جشن رهایی از بندگی؛ نگاهی به جایگاه معنوی عید سعید فطر
حجت‌الاسلام هادی شهاب، استاد معارف و عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از خراسان جنوبی به بررسی جایگاه ویژه عید سعید فطر پرداخت و آن را جشنی برای رهایی از یک ماه بندگی و تقرب به خداوند متعال دانست.
وی با اشاره به معنویت خاص این عید اظهار داشت: عید فطر به نوعی جشن یک ماه بندگی و مراقبت از خویشتن برای نزدیک شدن به معبود است عید فطر به نوعی جشن یک ماه بندگی و مراقبت از خویشتن برای نزدیک شدن به معبود است، این مناسبت با شوق و شعف معنوی خاصی همراه بوده و به همین دلیل جایگاه ویژه‌ای در میان مسلمانان دارد.
حجت‌الاسلام شهاب در ادامه به ابعاد اجتماعی و اقتصادی این عید بزرگ اشاره کرد و گفت: از آنجایی که عبادات تنها جنبه فکری و باطنی ندارند و اثرات عملی آنها باید در زندگی فردی و اجتماعی نمود پیدا کند، جداسازی بخشی از مال به‌عنوان زکات فطره در این روز در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: این امر علاوه بر تأمین نیازهای افراد کم‌بضاعت، به نوعی تمرین جدایی از وابستگی‌های مادی و تقویت روحیه ایثار و همدلی محسوب می‌شود.
*شکوه اجتماعی نماز عید فطر
عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند همچنین درباره اهمیت نماز عید فطر تصریح کرد: نماز این روز که علاوه بر ایجاد سرور فردی، نمایش باشکوهی از وحدت و همبستگی اجتماعی مسلمانان است، معمولاً در ساعات آغازین روز و ترجیحاً در فضای باز و زیر آسمان برگزار می‌شود.
حجت الاسلام شهاب در ادامه بیان کرد: این نماز با قنوت‌های متعدد همراه است که همگی به شکرگزاری از درگاه الهی اختصاص دارد و به تجدید عهد بندگان با پروردگار خود کمک می‌کند.
وی همچنین به دعاهای مستحب این روز اشاره کرد و افزود: ادعیه متعددی که در منابع معتبر اسلامی از جمله کتاب مفاتیح‌الجنان برای این روز توصیه شده، بر اهمیت استغفار، شکرگزاری و طلب رحمت الهی تأکید دارد.
*حرمت روزه در روز عید فطر
این استاد معارف در خصوص حرمت روزه در روز عید فطر نیز توضیح داد: در این روز، همان پروردگاری که در ماه رمضان بندگان را به روزه‌داری دعوت کرده بود، اکنون آنان را به افطار فرمان داده است. از این رو،روزه‌داری در این روز حرام اعلام شده تا مسلمانان با بهره‌مندی از نعمت‌های الهی، از جشن بندگی خود لذت ببرند. روزه‌داری در این روز حرام اعلام شده تا مسلمانان با بهره‌مندی از نعمت‌های الهی، از جشن بندگی خود لذت ببرند.
*همدلی و افزایش انرژی معنوی در عید فطر
حجت‌الاسلام شهاب در پایان با اشاره به همدلی و همراهی اجتماعی ناشی از این عید سعید گفت: زمانی که گروهی از مردم، همگام و همدل، از یک ماه عبادت و بندگی فارغ شده و به شکرگزاری از خالق یکتا می‌پردازند، این انرژی معنوی به صورت تصاعدی افزایش یافته و موجب همبستگی و انسجام بیشتر در جامعه می‌شود.
عید فطر، نمادی از پیوند معنوی، اجتماعی و اقتصادی میان مسلمانان است که با اعمالی نظیر پرداخت زکات فطره، اقامه نماز جماعت و دعاهای خاص، جلوه‌ای از وحدت و شکرگزاری را در میان مؤمنان رقم می‌زند.
نظر شما