خبرگزاری شبستان: در جامع ترین تعریف اقتصاد دانایی محور به سیستم اقتصادی گفته می شود که در فرایند تولید، توزیع و مصرف دانش و تکنولوژی نقش اصلی را ایفا کند و تولید، مبتنی بر دانش و علم باشد. در محیط‌های شهری که اقتصاد پیچیده تر است، نسبت به محیط روستایی که مسائل اقتصادی سادگی بیشتری دارند اقتصاد دانش محور بهتر جلوه می کند و تاثیر گذارتر است گرچه استفاده از دانش در محیط‌های روستایی نیز می‌تواند تاثیر گذار و موثر بر رفاه عمومی روستا و جامعه روستا باشد.
البته اقتصاد دانایی‌محور گفتمان جدید در عالم اقتصاد است که توجه ویژه‌ای را بر نقش دانش در اقتصاد، متمرکز کرده است، این گفتمان جدید همچون سایر گفتمان ها دارای تاریخ خاص خود است و در این تاریخ رویکردهای مختلفی طرح می‌شوند.
اما تحقیق و توسعه نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین مفاهیم اقتصاد دانایی محور است که بانک جهانی نیز از آن روی که بتواند معیار و جدولی از میزان نزدیکی اقتصادهای مختلف را با مفهوم دانش‌محوری بدست دهد، ناگزیر شده تا چارچوبی مدل‌سازی شده را ارایه کند که در این مدل سعی شده تا شاخص‌هایی را به عنوان شاخص سنجش میزان دانش‌محوربودن اقتصادها، طرح کند.
همچنین اقتصاد دانایی محور در تئوری‌های اولیه زمانی طرح شد که دانش به عنوان یک مهم در تولید اقتصادی فرض شد و در رویکردی دیگر دانش نه به عنوان ورودی بلکه به عنوان خروجی مورد توجه قرار گرفت.
بر همین اساس در این رویکرد توجه اصلی بر دانش به عنوان یک ورودی در تولید اقتصادی نیست، بلکه سخن اصلی در نوع و کارکرد ویژه این حوزه دانش در اقتصاد است. همچنین دانش می‌تواند در سایر بخش‌های اقتصادی مانند تولید، بازرگانی و منابع به صورت جداگانه‌ای طرح شود.
اما در اقتصاد دانش‌محور، توجه و تمرکز اصلی بر فناوری پدید آمده و در فناوری اطلاعات و ارتباطات نمود بیشتری کرده است به این ترتیب نوآوری‌های صورت‌گرفته در محاسبات و ارتباطات توانسته محدودیت فیزیکی قبلی را در خصوص توزیع دانش از میان بردارد.
نکته ای که باید در اقتصاد دانایی محور مد نظر داشت، این است که دانش مهم‌ترین منبع در اقتصاد است اما با توجه به سرعت تولید و منسوخ‌شدن دانش، آنچه که بیش از هر چیزی اهمیت دارد این است که در خلال این فرآیند می‌توان به نوسازی دانش پرداخت و خود را از غرق‌شدن در دانش منسوخ‌شده قدیمی رهانید. این فرآیند جز فرآیند یادگیری نیست و به این ترتیب آنچه که بقای یک اقتصاد را تضمین می‌کند، یادگیری است و این نکته قابل توجه است که این فرآیند صرفا فردی نیست بلکه می‌تواند سازمانی و یا جمعی باشد.
نکته دیگر این است که ورود به اقتصاد دانش‌محور، ورودی تدریجی نبوده است بلکه در دهه‌های اخیر انقلابی در دانش روی داده است و این انقلاب تمامی کشورها را مجبور به استفاده از دانش به سرعت هرچه بیشتر کرده است و به این ترتیب اقتصادی که بتواند استفاده مؤثرتری از دانش بکند، اقتصادش بیشتر مبتنی بر دانش خواهد بود.
در گزارش بعد به شاخص های اقتصاد دانایی محور و راهکارهای استفاده از این راهکارها در اقتصاد ایران پرداخته خواهد شد.
پایان پیام/
نظر شما