به گزارش خبرگزاری شبستان، اکثر کارشناسان تاریخی و مذهبی بر این عقیده‌اند که واقعه کربلا یک جریان بود، جریانی که بعد از به شهادت رسیدن امام حسین (ع) و به واسطه پیام‌رسان عاشورا حضرت زینب کبری (س) به آینده متصل شد تا بعد از گذشت 14 قرن از این واقعه، هنوز هم شاهد سرباز زدن زخم‌های کهنه تاریخ از درد جانکاهی که بر فرزند فرق‌شکافته عدالت‌خواهی روا شد، باشیم.
امروز و تا ساعاتی دیگر بازهم شاهد شور دیگری در پایتخت شور و شعور حسینی خواهیم بود، شوری که این بار، هم به عشق سالار شهیدان و هم به دلدادگی پیام‌رسان عاشورا شکل گرفت و مردم زنجان امروز نیز همچون سال‌های گذشته در 11 محرم، در قالب دسته عزاداری مسجد زینبیه اعظم زنجان، بخش دیگری از واقعه عاشورا را در اذهان مردم زنجان تداعی کنند.
حرکت دسته عزاداری مسجد زینبیه اعظم زنجان، امروز رأس ساعت 14 از محل مسجد آغاز و در صحن امام‌زاده سید ابراهیم (ع) به پایان می‌رسد. در این دسته عزاداری که یک‌هزار خادم برای ساماندهی آن حضور دارند، عزادارانی از استان‌های تهران و اردبیل نیز خود را برای حضور در این دسته به زنجان رسانده و یا از طریق واریز وجوه نذورات خود به حساب مسجد زینبیه اعظم زنجان، در عزاداری شرکت می‌کنند.
مسجد زینبیه اعظم زنجان که یکی از مهم‌ترین اماکن مذهبی این شهر محسوب می‌شود، همه ساله در ایام محرم پذیرای خیل عاشقان اباعبدالله‌الحسین (ع) از سراسر کشور و حتی خارج از کشور است. این مسجد همه ساله در ایام محرم پذیرای خیل عظیمی از عاشقان اباعبدالله الحسین (ع) از سراسر کشور و حتی خارج از کشور می شود و حاضرین در این مکان مقدس به صورت خالصانه ارادت خود را به خاندان عصمت و طهارت (ع) اعلام می کنند.
عزاداران حسینی با شرکت گسترده در دسته عزاداری عظیم زینبیه زنجان، وحدت و یکپارچگی شیعیان و عاشقان خط سرخ امام حسین (ع) را به تصویر کشیده و جلوه ای از عشق و دلدادگی خود را به سرور و سالار شهیدان به نمایش می گذارند.
در مسیر حرکت دسته عزاداری زینبیه اعظم زنجان ، نذورات نقدی و غیرنقدی زیادی به زینبیه اعظم زنجان اهدا و همچنین هزاران راس گوسفند ، گاو و گوساله به صورت زنده اهدا و یا در مسیر حرکت دسته ی عزاداری ذبح می شوند.
قدمت این مکان مقدس، به بیش از 400 سال رسیده و از جمله مساجد باستانی در استان زنجان محسوب می‌شود و بنا به گفته برخی پیشکسوتان و همسایگان محل مسجد زینبیه زنجان، قبلا به صورت باغی سرشار از گل‌های محمدی بوده است و صاحب این ملک که اغلب اوقات متوجه صدای 'یازینب یازینب' توام با گریه و شیون می‌شده، تصمیم می‌گیرد بخشی‌از باغ را بصورت 'تکیه' که در آن سال‌ها متداول و معمول بوده درآورد و نام آن را نیز 'زینبیه' بگذارد.
از زمان احداث تکیه در این باغ سرشار از گل‌های محمدی، همه ساله مردم متدین و دردمند زنجان در ماههای محرم و صفر درآن جمع می‌شدند و به عزاداری و نوحه سرایی می‌پرداختند و این درحالی بود که تمامی هزینه‌های تکیه نیز تا زمان حیات صاحب باغ، توسط وی تامین و پرداخت می‌شد.
این مکان مقدس تا سال 1085 هجری قمری همچنان بصورت تکیه در داخل باغ مورد استفاده مومنان قرار می گرفت، ولی با توسعه شهر زنجان، واحدهای مسکونی اطراف آن را فرا گرفت.
به گفته مسئول حوزه فرهنگی زینبیه اعظم زنجان، این مکان مقدس تاکنون سه بار تجدید بنا شده بار اول در سال 1092 هجری قمری زینبیه با تیر چوبی و باهزینه فرد خیری بنام 'جمیله خانم'تجدید بنا می‌شود، بار دوم در سال 1292 بانویی به نام «زینب خانم» هزینه تبدیل آن را به مسجد متقبل می‌شود و برای سومین بار در سال 1395 هجری قمری مطابق با سال 1354 شمسی به همت مردم زنجان و عاشقان اهل بیت این مسجد تجدید بنا شده است.
از تاریخچه زینبیه زنجان اسناد مکتوب زیادی در دسترس نیست. اما نقل قول‌های فراوانی سینه به سینه درباره این مسجد گفته شده است. یکی از این موارد این است که در روزگار گذشته باغچه‌ای درون کهن دژ زنجان قرار داشته است.
به گفته سجاد احمدپور، رئیس هیات امنای مسجد زینبیه، این اتفاق بین سال‌های 1020 تا1022 هجری قمری رخ داده است.وی می‌گوید:«تا زمانی که صاحب باغ زنده بود هر ساله در ایام محرم و صفر به مدت دو ماه محل مذکور را سیاه پوش می‌کرده و مراسم عزاداری و سوگواری سالار شهیدان و سرور آزادگان جهان در آن محل برگزار می شده است. او در زمان حیات خود وصیت می‌کند پس از وفاتش، مراسم عزاداری را همه ساله برگزار و هزینه آن را از عایدی باغچه تامین کنند.»
در چند سال اخیر نیز برای رفع کمبود فضا چهار باب از ساختمان‌های همجوار مسجد خریداری شده و در توسعه مسجد زینبیه اعظم زنجان از آن استفاده شده است.
هوشنگ ثبوتی، پژوهشگر و مدرس دانشگاه نیز در خصوص تاریخچه و میزان قدمت مسجد زینبیه اعظم زنجان می گوید که این مسجد داخل کهن دژ اصلی خاستگاه شهر زنجان است و در قلب مرکزی شهر قرار دارد.
وی تاکید می‌کند: «متاسفانه وقف‌نامه و یا کتیبه‌ای در خصوص مسجد زینبیه اعظم زنجان در دست نیست.»
این پژوهشگر در مورد معماری این مسجد می‌گوید: «بنای مسجد فعلی، قدمتی 130 ساله دارد و به عبارتی در سال 1300 هجری قمری احداث شده است. این مسجد یکی از مساجد شبستان شهر زنجان است با قوس‌های یک مرکزی است و سبک معماری اسلامی بوده و با پوسته سنتی از سازه مدرن ساخته شده است.»
گفتنی است مسجد زینبیه زنجان در تاریخ 20 تیرماه سال 90 با شماره 29961 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. پرونده ثبتی این اثر ارزشمند در شورای سیاستگذاری بهمنماه 89 تأیید شد و اکنون شماره ثبت آن ابلاغ شده است.
بنابه گفته مسئولان اداره کل میراث فرهنگی استان از تاریخ ثبت این پرونده، ضمن رعایت حقوق مالکانه مسجد زینبیه تحت نظارت، مراقبت و حمایت سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری است و هرگونه اقدام و عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر هویت این بنا شود، ممنوع است.
کربلا در کربلا می‌ماند اگر زینب نبود
عزاداران حسینی در 11 محرم با شرکت گسترده در دسته عزاداری مسجد زینبیه اعظم زنجان، وحدت و یکپارچگی شیعیان و عاشقان خط سرخ امام حسین (ع) را به تصویر کشیده و جلوه‌ای از عشق و دلدادگی خود را به سرور و سالار شهیدان به نمایش می‌گذارند.
در 11 محرم، شهر زنجان به‌عنوان پایتخت شور و شعور حسینی جلوه معنوی خاصی به خود می‌گیرد و عاشقان امام حسین (ع) خود را آماده برای حضور در این اجتماع عظیم و حماسی می‌کنند تا ندای «یا حسین» و «یا زینب» سر دهند و به یاد شهداء دشت کربلا، بر سر و سینه زنند.
پایان پیام/
نظر شما