قاسم پورحسن، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه نظریه پردازی و پژوهش اساس علوم به ویژه علوم انسانی را تشکیل می دهد، به خبرنگار شبستان گفت: تفاوت اصلی علوم انسانی با سایر علوم در این امر نهفته است که علوم انسانی تنها با یادگیری صرف و به حافظه سپردن مجموعه ای از اطلاعات سازگار نیست.
وی ادامه داد: علوم انسانی با تفکر انتقادی و پژوهشی همراه است، پژوهشی که به نظریه جدید و بدیع منتهی شود، به بیان دیگر پژوهش مقوم علوم انسانی است و تجربه نشان داده که پژوهش در علوم انسانی می توان به عنوان رکن اصلی پیشرفت و گسترش این شاخه از دانش محسوب شود.
پورحسن اظهار کرد: علوم انسانی بدون پژوهش ارزش ندارد، بنابراین این علوم باید برای دست یافتن به نظریات جدید، متکی به پژوهش باشد، مولفه ای که متاسفانه در جامعه ما چندان جدی گرفته نمی شود.
وضعیت پژوهش رضایتبخش است
استاد دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به وضعیت فعلی پژوهش در سطح آموزش عالی تصریح کرد: هم اکنون امر پژوهش در سطح دانشگاه های ما وضعیت رضایت بخش ندارد و با وجود آماری که در مورد رشد مقالات و همچنین پژوهش ارائه می شود، هیچ گونه پیشرفت قابل توجه کیفی در حوزه علوم انسانی نداشته و شاید حتی پسرفت داشته ایم.
وی ابراز کرد: ما حتی نتوانستیم از نظریات اساتید خودمان که مورد نیاز است حمایت کنیم، در حال حاضر به شدت تحت تاثیر اندیشه های مغرب زمین هستیم، البته ایرادی ندارد که جامعه ای از تجربه جوامع دیگر و عقل بشری بهره ببرد، اما معتقدیم در حال حاضر هیچ دیدگاه مستقلی نسبت به آنچه که در غرب در حوزه علوم انسانی تولید شده است، نداریم و دائما داریم نظریات متفکران غرب را در قلمرو علوم انسانی را تکرار و نقد می کنیم.
پژوهش لقلقه زبان شده است!
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی تاکید کرد: این تکرار و عدم تولید نظریه در حوزه علوم انسانی به دو عامل بر می گردد، نخست آنکه ما هیچ اعتباری به پژوهش در حوزه علوم انسانی نمی دهیم و هیچ حمایت درخور در این حوزه نداریم، در واقع هفته پژوهش لقلقه زبان است، چرا که تنها دم از حمایت از پژوهش زده می شود!
وی در این راستا افزود: دانشگاه ها از اساتید در باب پژوهش حمایت نمی کنند و این امر کاملا ملموسی است ولو یافته هایی هم که در چند دهه گذشته داشته ایم، در حال حاضر به سبب همین بی توجهی به پژوهش حذف شده است، ضمن آنکه وزارت علوم نیز به امر پژوهش در دانشگاه توجهی ندارد.
فاصله بسیار با بومی شدن علوم
پورحسن تصریح کرد: در این میان استاد به عنوان دغدغه شخصی اقدام به پژوهش می کند و لاغیر و وضع ما در رابطه با پژوهش خوب نیست، با وجود اینکه چند دهه است از بومی شدن علوم انسانی حرف می زنیم هنوز کار شایسته ای انجام نداده و فاصله طولانی با بومی شدن و اسلامی شدن علوم داریم که این فاصله جز با پژوهشی مرتفع نمی شود.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی درباره راهکارهای رفع این مشکل عنوان کرد: برای حل این مشکلات باید بدانیم که وزارت علوم و دانشگاه بدون کار پژوهشی اعتبار ندارند، وقتی که به این مهم رسیدیم می توانیم ادعا کنیم که به فهم درستی از نسبت پژوهش با پیشرفت دست یافته ایم.
وی با اشاره به چالش هایی که در رابطه با مسئله پژوهش پیش روی اساتید قرار دارد، ابراز کرد: مسائل مالی تنها یکی از مشکلات است، برای مثال در کشورهای غربی پژوهشگران و اساتید مورد حمایت جدی هستند، یعنی در طول مثلا دو سال حمایت جدی مالی می شوند تا روی یک پروژه خاص کار کرده و آن را به ثمر برسانند، این حمایت مالی فراگیر است و جدا از اینکه استاد دغدغه معیشت ندارد به لحاظ امکانات پژوهشی هم حمایت می شود در حالی که ما اینجا از حداقل ها محروم هستیم.
پورحسن با بیان اینکه کرسی های نظریه پردازی صاحبان نظریه نیز مورد حمایت نیست، افزود: مثلا یک سال وقت می برد و استادی به نظریه ای می رسد اما در انتها به او مبلغی ولو کمتر از حتی یک مقاله عادی و غیرپژوهشی می دهند، در این شرایط معلوم است که استاد نمی تواند وقت برای پژوهش بگذارد ضمن اینکه دانشگاه نیز نباید صرفا توقع آموزش از اساتید داشته باشد.
نباید از کنار سرمایه های مهم دانشگاهی بگذریم
وی خاطرنشان کرد: باید اساتید شش ماه تا یک سال از آموزش جدا شده و با فراغت به امر پژوهش بپردازند، اینکه استاد هر ترم تمام وقت خود را صرف آموزش کند، دیگر زمانی برای پژوهش و تحقیق او نمی ماند و این برنامه ریزی است که وزارتخانه و دانشگاه به آن توجهی ندارند و تصور می کنند استاد تنها باید به تدریس بپردازد، بنابراین باید برای بومی شدن علوم انسانی از کنار سرمایه های مهم در دانشگاه بی اعتنا گذر نکنیم چراکه اساتید نیز از همین سرمایه ها به ثمر رسیده اند و باید از آنها بهره جست.
پایان پیام/
نظر شما