«یلدا» فرصت احیای سنت حسنه صله ارحام است

به گزارش خبرگزاری شبستان/ خراسان شمالی

شب یَلدا یا شب چلّه بلندترین شب سال در نیم‌کرهٔ شمالی زمین است. این شب به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) اطلاق می‌شود. ایرانیان و بسیاری از دیگر اقوام شب یلدا را جشن می‌گیرند. این شب در نیم‌کره شمالی با انقلاب زمستانی مصادف است و به همین دلیل از آن زمان به بعد طول روز بیش‌تر و طول شب کوتاه‌تر می‌شود.

در فارسی، طولانی ترین شب سال که مصادف با شب اول زمستان است، به یلدا شناخته می شود به طوری که آداب و رسوم مردم در شب یلدا دارای وجوهات مشترکی است که در تمام نقاط شهری و روستایی مانند هم و یکسان انجام می شود.

در این میان، خراسان شمالی هم از این مقوله مستثنی نیست، اما با توجه به اسکان قومیت های گوناگون با فرهنگ های متفاوت در این استان، نمادها و نشانه های آداب و رسوم شب یلدا را به صورت داخلی در استان با استان های دیگر متفاوت ساخته و شب یلدا در بین قومیت های کرد، کرمانج، ترک، ترکمن، فارس و تات که معروف ترین قومیت های این سرزمین هستند، دارای خصوصیات و مشخصات خاصی است.
 

مهدی میرابی، کارشناس و پژوهشگر هنر خراسان شمالی در خصوص فرهنگ و رسوم قومیت های مختلف شب یلدا در این استان گفت: شب یلدا در بین همه قومیت های خراسان شمالی، شبی بسیار عزیز و گرامی و دوست داشتنی و یکی از خاطره انگیزترین شب های سال برای مردم استان است.

وی افزود: مردم استان معمولا از روزها پیش خود را برای آداب و رسوم شب یلدا آماده می کنند، از جمله اینکه برنامه ریزی می کنند تا اقوام دور و نزدیک خود را در شب یلدا به هم برسانند و در موطن خود و خانه قدیمی بزرگ خاندان جمع شوند و به برگزاری آداب و رسوم شب یلدا بپردازند.

وی با اشاره به جنب و جوش فراوان مردم استان از مدت ها قبل در جهت خرید و تهیه انواع خوراکی ها در این شب، تصریح کرد: به طوری که بسیاری از این خوراکی ها را خودشان در منزل تهیه و یا پخت و پز می کنند که شامل انواع شیرینی، شکلات، کلوچه، فتیرمسکه و یا تهیه انواع میوه جات از جمله هندوانه، انار، سیب، پرتقال، گلابی و انواع آجیل و تنقلات و یا نوشیدنی های گوارا است.

میرابی، به آداب و رسوم شب یلدا در خراسان شمالی اشاره کرد و اظهارداشت: شب یلدا بلندترین شب سال از جهت زمانی است که برای اقوام گوناگون مردم استان مانند یک عید مبارک و فرخنده است و در این شب لباس های نو و تمیز خود را می پوشند و در خانه های همدیگر جمع می شوند.

وی با بیان اینکه در بین بعضی از اقوام این سرزمین، دادن هدیه به یکدیگر هم رواج دارد، ادامه داد: مردم استان در شب یلدا معمولا شام مفصلی برای پذیرایی از یکدیگر آماده می کنند که معمولا غذاهای محلی است که در بین اقوام و مناطق مختلف این استان متفاوت است ولی اکثراً انواع پلو است که با سلیقه های مختلف پخت و پز می شود.

این کارشناس و پژوهشگر، یکی از آداب و رسوم قابل توجه در این شب را مصاحبت های بسیار شیرین و دلنشینی دانست که در بین افراد انجام می شود و خاطرنشان کرد: یکی از این آداب، ذکر خاطرات شیرین گذشته، افسانه ها، نقل ضرب المثل ها، حکایت ها، چیستان ها و انواع بازی های خانگی و سرگرم کننده است.

وی متذکر شد: البته مردم خراسان شمالی ارق دینی و مذهبی خاصی دارند و بسیاری در طول شب به راز و نیاز و عبادت از جمله خواندن نماز پرفیض شب می پردازند.

این پژوهشگر استان در ادامه در رابطه با فرهنگ ها و هنرهای مردم خراسان شمالی در شب یلدا نیز گفت: مردم خراسان شمالی در تمام قومیت ها از هنرمندی های خاص و قابل توجهی برخوردارند به طوری که در شب یلدا، به شکلی همه از هنرهای همدیگر بهره مند می شوند.

وی همچنین اضافه کرد: در زمان هایی که شب یلدا با ایام سوگواری همچون محرم یا صفر تداخل نداشته باشد نیز معمولا مراسم جشن و سرور مانند عروسی، ختنه سوران و یا تولد را در این شب برگزار می کنند.

پایان پیام/