سبک زندگی بخشی از فرهنگ نیست اجرای اسلام با همه ابعاد است

به گزارش خبرنگار شبستان، حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر صادقی رشاد، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی صبح امروز 4 دی ماه در نشست "ما و مسأله سبک زندگی" که به همت کانون اندیشه جوان در حوزه علمیه امام رضا(ع) برگزار شد، درباره مبانی سبک زندگی اسلامی به ارائه سخن پرداخت.
وی در ابتدای سخنانش با اشاره به اینکه مسأله سبک زندگی به معنای این است که با چه مایه در مقام عمل و عینیت آیات، دین را محقق کرده باشیم، گفت: تحقق بخشیدن به دین در حیات عینی، رسالت حوزه های علمیه است. نخستین وظیفه حوزه های علمیه این است که دین را در زندگی مردم عینی کنند.
وی با تأکید بر اینکه حوزه علمیه استان تهران نسبت به دیگر حوزه ها از این حیث دارای مسئولیت مضاعفی است، بیان کرد: چون این حوزه در متن مردم و در پایتخت مستقر است. از حیث اهمیت آنچه در پایتخت رخ می دهد در سایر شهرها هم اثر می گذارد. علاوه بر این کلان شهر تهران بیشتر مورد تهاجم دشمن است و دشمن در تحمیل سبک زندگی غربی بیشتر بر روی مردم شهر تهران متمرکز شده است.
وی با بیان اینکه تهران از حضور دو شخصیت بزرگوار در حوزه های علمیه برخوردار است که اهتمام خاصی به سبک زندگی داشتند، بیان کرد: آیت الله مجتبی تهرانی و آیت الله مهدوی کنی در قالب کلاس ها و درس های اخلاقی، کتاب های متنوعی را تهیه و به جامعه تقدیم کردند که در واقع فعالیت در زمینه ارائه سبک زندگی اسلامی است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: مسأله سبک زندگی را نخستین بار شخصی بنام «آدلر» در سال 1922 مطرح و تعریف کرده است و بعدا پیروان و شاگردان او این مسائل را ادامه دادند. این نگاه بشر به اینکه زادگاه و خاستگاه هر چیزی را غرب مدرن معرفی می کند، بشر را بی اعتبار و بی پیشینه می انگارد و غرب مدرن را آغازکننده می داند و برای هر چیز در غرب مدرن، «پدر» می تراشد و پدرخوانده معرفی می کند.
وی افزود: با این نگاه برای هر چیزی مبدأیی در تاریخ جدید غرب پیدا می کنند. سبک زندگی با تاریخ بشر ارتباط دارد و هر ملتی سبک زندگی خاص خود را داشته و مسائل زندگی مطرح بوده است. در جهان اسلام هم آثاری در این باب نوشته شده است؛ اگرچه این اصطلاح استفاده نشده باشد. بحث «سنن نگاری» که ریشه در تاریخ ما دارد همان سبک زندگی است و در این رابطه کتاب هایی مانند «سنن النبی(ص)» نگارش یافته است.
حجت الاسلام رشاد با تأکید بر اینکه چگونه زیستن همان سبک زندگی است که از دیرباز مطرح بوده، ابراز کرد: اما مسأله سبک زندگی دچار تطوراتی شده و گاه مفهوم سبک زندگی را تا ضلع و بخشی از فرهنگ فروکاسته اند. به یک معنا، سبک زندگی تحقق اسلام است، سبک زندگی اسلامی، اجرای اسلام با همه ابعاد آن است. برخی از بزرگان ما، دین را به سبک زندگی آنچنان که متداول است تعریف کرده اند. علامه طباطبایی دین را شیوه زندگی تعریف می کند. وقتی دین را پیاده کنیم، نوعی از سبک زندگی را دنبال می کنیم.
رئیس حوزه علمیه امام رضا(ع) ابراز کرد: به نظرم سبک زندگی عبارت است از منظومه ای از شیوه مواجهه جوارحی و جوانحی با عرصه های حیات و هستی مبتنی بر مبانی معرفتی ارزشی برآمده از منابع معتبر(کتاب، سنت، عقل) با کاربست روش شناسی موجه اسلامی. مبانی سبک زندگی اسلامی هم یعنی بنیادهای نظری تکون بخش مؤلفه ها و مختصات سبک زندگی اسلامی.
وی با بیان اینکه تعریف تفصیلی مبنای سبک زندگی اسلامی یعنی مجموعه قضایای تعقلی با کاربست منطق موجه از منابع دینی به دست آمده و تحلیل و عینی انگاره های هستی جهان شناختی ـ انسان جهان شناختی، معرفت، فرهنگ و موضوع گفت: سبک زندگی اسلامی دارای عناصر ثابت و متغیر است که بر حسب تاریخی تغییر می کند.
حجت الاسلام رشاد با بیان اینکه با الهام از حدیثی از امام جعفر صادق(ع)، علامه جعفری و شهید صدر بنیادها و اصول تعامل را به چهار گروه رب، نفس، غیر و دنیا تقسیم کردند، گفت: این تقسیم برای عرصه های زندگی و مؤلفه های سبک زندگی مناسب است. در مبانی باید زیرساخت هایی را بررسی کنیم که در این چهار عرصه به ما بینش، کشش و کنش می دهد. بنابراین باید اول عرصه های حیات را مشخص کنیم.
وی تصریح کرد: عرصه های اصلی ارتباط انسان چهار مرتبه است: رابطه عبد با رب، رابطه عبد با نفس، رابطه عبد با مخلوقات دیگر و رابطه عبد با دیگر انسان ها. منتها این چهار بعد می تواند تفصیل پیدا کند و مسلما با این کلیت، کاربردی نیستند. انسان در تعامل،  با آن چیزهایی مواجه است که پیرامون او هستند.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان سخنانش با بیان اینکه چهار رابطه مذکور، کلان نظامهای معطوف به شیوه زندگی هستند، خاطرنشان کرد: مسأله سبک زندگی پیوند مستقیمی با فرهنگ دارد. در واقع باید بیشتر مسأله فرهنگ، فلسفه و سبک زندگی را تبیین کرد.

پایان پیام/