آیین ماه مولود جشن میلاد حضرت محمد (ص) در کردستان

به گزارش خبرگزاری شبستان از سنندج، ملا عبدالکریم مدرس، در کتاب خود به نام (مولود نامه و معراج نامه) در مورد تاریخچه پایه ریزی سنت مولودی خوانی در بین مسلمانان چنین می گوید، امام سخاوی که رحمت خدا بر او باد فرموده است: عید مولود پیامبر (ص) از سه قرن بعد از هجرت در بین مسلمانان پیدا شد و از آن زمان در بین مسلمانان شهری و روستایی روزهای ماه ربیع الاول را را جشن می گرفتند.

اولین پادشاه اسلام که جشن مولود را برگزار کرده است مظفر ابو سعید حاکم اردبیل است. او احترام زیادی برای این جشن قایل بوده است و در هر جشن 300 هزار دینار خرج می کرد تا تمام مردم را در این جشن سهیم کند.

می توان به قرینه دریافت که بجز، مدح و ثنای حضرت رسول (ص)، پذیرایی، سخنرانی، تواشیح، مجلس سماع نیز فراهم آمده است.

بیشتر کسانی که در این مجالس حضور می یافتند از پیشه وران و اقشار کم درآمد، شهرها بودند از این رو البته می بایست اشعار و ترانه ا چنان بر گزیده شوند که تا اندازه ای برای گردآمدگان مفهوم و موافق ذوق و رسوم آنان باشد.

از آن زمان به بعد بسیاری دیگر از بزرگان دین مراسم مولودی خوانی و یاد آوری یاد و خاطره حضرت رسول را به جا آورده اند و مردم را هم به اجرای آن در حد وسع و توان مالی توصیه نموده اند و آن را باعث خیر و برکت دانسته و فرموده اند که این کار حسنه مغفرت و رحمت الهی را به دنبال دارد.

یکی‌ از جلوه‌های‌ جالب‌ و زیبای‌ موسیقی‌ مذهبی‌ را در کردستان‌ می‌توان‌ در ماه‌ ربیع‌الاول‌ که‌ در میان‌ عامه‌ مردم‌ به‌ ماه‌ مولود میلاد حضرت‌ محمد (ص‌) مشهور است‌ مشاهده‌ کرد.

در استان‌ کردستان‌ بیش‌ از سه‌ هزار مسجد و تکیه‌ وجود دارد که‌ به‌ جز ماه‌ ربیع‌الاول‌ در یک‌ ماه‌ حداقل‌ یک‌ مولودی‌ در مساجد برای‌ تازه‌تر کردن‌ عهد و پیمانشان‌ با خداوند و حضرت‌ ختمی‌مرتبت‌ محمد مصطفی‌ (ص) برگزار می‌شود و در ماه‌ ربیع‌الاول‌ (ماه‌ مولود) نیز در تمامی‌ مساجد و اکثر منازل‌ مراسم‌ مولودی‌خوانی‌ برگزار خواهد شد.

مراسم مولودی خوانی به شکلی است که اشعاری با نثر زیبا در وصف حضرت محمد (ص) از کودکی تا زمان وفات سروده شده و یک نفر که صدای خوش دارد همراه با نوای دف، دو طبل و شمشال آنها را می خواند و جمع حاضر نیز بعضی از مصراع ها را تکرار کرده و مراسم این گونه ادامه می یابد.

در این مراسم ابتدا چند آیه از قرآن مجید تلاوت می شود، بعد از بیان مقدمه ای کوتاه، فصلی از قصیده بردیه خوانده می شود، این اولین و معمولی ترین بخش از مولودخوانی است که البته همه حاضران در این محفل این اشعار را حفظ هستند و همزمان و همصدا در نوبت خود، شعرهای سربند را تکرار می کنند که نوای خوش به وسیله دف، تاس، دوطبله و گاهی شمشال نیز همراهی می شود.

مولودنامه اشعاری زیبا و روان در وصف حضرت محمد (ص) از کودکی تا زمان فوت ایشان است بعد از پایان این بخش از مراسم، سخنران که معمولا یکی از روحانیون حاضر در این محفل است بحثی را آغاز می کند که محتوای آن عظمت قرآن یا شخصیت و رسالت پیامبر (ص ) یا هر مطلب دینی دیگری است که بیشتر جنبه تشویق مسلمانان برای تازه کردن عهد و پیمانشان با خدا را دارد.

بعد از آن موضوع اصلی مولود نامه شروع می شود و آن تاریخچه ای است قبل از تولد حضرت محمد (ص)، دوران کودکی و نوجوانی و جوانی و شناخت خدا و عبادات و چگونگی بعثت آن حضرت که با سروده های بسیار روان و شیوا توسط افراد خوش صدا و به نوبت خوانده می شود.

در پایان با خواندن خطبه الوداع که آخرین خطبه پیامبر اسلام (ص ) است، حاضران به احترام حضرت به پا می خیزند و رو به قبله ایستاده آوای خوش یا محمد مصطفی را می خوانند و برای حاضران، شفای بیماران، ترقی اسلام و مسلمین به طور دسته جمعی در فضایی سرشار از سرور و قلب هایی پر از محبت، ایمان، معنویت و اخلاص و عشق به پیغمبر (ص) دعا می کنند.

همزمان با برگزاری مراسم مولودی خوانی در منازل آیین های ویژه ای نیز با مشارکت اهالی محل و البته به شکلی گسترده تر و با مشارکت جمعی از اقشار مختلف مردم در مساجد نیز برگزار و در آن گروه های دف نوازی و مولودی خوانی به اجرای برنامه می پردازند.

نذر و نذورات در ماه مولود در میان مردم کردستان از جایگاهی ویژه برخوردار است توزیع نذر و نذورات در ایام ماه مولود نیز در استان کردستان رونق خاصی دارد به گونه ای که هر فرد به اندازه وسع و توانایی خود در این ایام اقدام به توزیع نذورات کرده و بیشتر آن را در میان افراد نیازمند توزیع می نماید که البته اکثر خانواده های کردستانی هم در این ایام اقدام به توزیع خرما در بین همسایگان خود می کنند.

انجام نذورات در مناطق روستایی کردستان نیز با شکوه بیشتری از گذشته دنبال می شود و به گونه ای است که هر خانواده ای معمولا یک گوسفند را از ابتدای سال برای مولودی در ایام میلاد حضرت محمد (ص) قرار داده و در این ماه گوشت آن را در بین مردم و خانواده های همسایه و نیازمند توزیع می کند.

در کنار این گونه برنامه ها دیدار از خانواده های که در طول سال جاری یکی از اقوام خود را از دست داده و کمک به آزاد سازی زندانیان و افراد نیازمند از دیگر آیین هایی است که در مناطق مختلف کردستان و در ایام ماه ربیع الاول برگزار می شود.

مسئول امور مساجد استان کردستان، درباره آیین و رسوم مردم این استان در ماه ربیع الاول به خبرنگار شبستان گفت: مساجد و تکایای استان چند روز قبل از فرارسیدن ماه مولود، توسط مردم غبارروبی و عطرافشانی شده و عاشقان پیامبر با شور و شعف خاص و وصف ناپذیری، این مکان های معنوی را جهت حضور گسترده مردم آماده می کنند.

کامل گلباغی، با اشاره به اینکه مراسم ماه مولود علاوه بر مساجد در منازل هم برگزار می شود، اظهار داشت: مردم این استان اعتقاد دارند که هر کسی هرسال مراسم مولد را جشن بگیرد صاحب برکت و رزق و روزی خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: در ادامه این مراسم فردی خوش صدا شروع به خواندن کتاب مولودی نامه که حاوی مطالبی از جهان قبل بعثت، کودکی تا وفات حضرت محمد(ص) است همراه با نوای دلنشین دف قرائت می کند.

گلباغی اظهارداشت: به محض خوانده شدن آخرین فصل مولود نامه همه حضار روبه قبله ایستاده و دعای ختم و آهنگ یا محمد مصطفی را می خوانند.

این مقام مسئول از دیگر آیین های مردم به ویژه در روستاهای استان در ماه مولود پخش و توزیع نذورات در بین افراد نیازمند و فقیر ذکر کرد و افزود: در روستاها هر خانواده ای معمولا یک گوسفند را از ابتدای سال برای مولودی در ایام میلاد حضرت محمد(ص) قرار داده و در این ماه گوشت آن را در بین مردم و همسایه ها و نیازمندان توزیع می کنند.

گلباغی افزود: در گذشته رسم بر این بود که هرکس حیوان مولودی شده را در منزل خود ذبح و پس از تمییز کردن آن به مسجد می بردند و پس از ترکیب در نهایت به طور مساوی در بین اهالی روستا و مهمانان توزیع می شد.

پایان پیام/