بلندپروازی های خطرناک اردوغان!

خبرگزاری شبستان: 26 اسفند 1377، سازمان اطلاعات ترکیه در عملیاتی 10 روزه و با همکاری سازمان اطلاعات ارتش ترکیه، موفقیتی بزرگ را بدست آورد و موفق به شکاری بزرگ شد که مدت ها خواب آرام را از سیاستمداران ترک گرفته بود. این شکار بزرگ عبدالله اوجالان، رهبر حزب پ،ک،ک و هبر کردهای ترکیه بود. خبر دستگیری وی را بولنت اجویت نخست وزیر وقت ترکیه اعلام کرد. از همان ابتدای دستگیری اوجالان، اغراق کردها در ارتباط با عملیات دستگیری وی و شایعه ها در ارتباط با برنامه ریزی پیچیده سیا و ان اس ای برای دستگیری اش حکایت از پرورش یک قهرمان داشت. قهرمانی که با توصیه های رهبران کشورهای اروپایی زنده ماند تا امروز بتواند مجددا در صحنه سیاست کردستان ترکیه نقش آفرینی کند.
 

طی ماه های گذشته ترکیه صحنه اعتراضات و اغتشاشات گسترده کردها بود. یکی از وجوه این اعتراضات، اعتصابات زندانیان کرد بود که جو بسیار نگران کننده ای را در میان استان های کردنشین به وجود آورده بود. مذاکرات دولت ترکیه با زندانیان کرد به هیچ نتیجه ای نمی رسید و هر روز که از اعتصاب غذای زندانیان می گذشت، خشم کردها بیشتر می شد. تا این که دولت ترکیه بالاخره تن به مذاکره با اوجالان داد و وی رسما به عالم سیاست بازگشت. اوجالان پس از این مذاکره به اعتصاب پایان داد و جایگاه خود را تثبیت کرد. در واقع اعتصاب و یا روزه مرگ زندانیان کرد که به دستور اوجالان آغاز و با فرمان او پایان یافت، به میلاد دوباره اوجالانی انجامید که امروز دیگر هیچکس نمی تواند جایگاه او را به عنوان مهمترین فاکتور در موضوع کردی ترکیه کتمان نماید چرا که هم اکنون دولت ترکیه نیز جایگاه او را پذیرفته و در ارتباط با مسائل اکراد با او مذاکره می کند.

به دنبال اعتراضات کردها در ترکیه و در راستای تحولات سوریه و عراق که یک وجه این تحولات مرتبط با کردها بود. مسئله کردستان و فعل و انفعالات آن مجددا مورد توجه قرار گرفت. در این زمان بود که اخبار غیر رسمی ای مبنی بر طرح اردوغان در ارتباط با کردستان مطرح شد. حدود بیست روز پیش، منابع رسانه ای خبر از سفر قریب الوقوع رجب طیب اردوغان به آمریکا و ملاقات وی با باراک اوباما دادند. در این راستا تحلیل های مختلفی مبنی بر محورهای مذاکرات نخست وزیر ترکیه و رئیس جمهور آمریکا مطرح شد.

پایگاه خبری "عراق القانون" در این ارتباط در گزارشی نوشت: "منابع دولتی، این سفر را بسیار مهم توصیف می‌کنند زیرا قرار است اردوغان با «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا درباره مسائل مهمی که برای ترکیه و سیاست‌های منطقه‌ای آن اهمیت زیادی دارد، رایزنی کند. این منابع اعلام کردند که مشکل سوریه در صدر موضوعات مطرح از سوی اردوغان خواهد بود و در کنار آن نیز چندین مسئله دیگر که به طور مستقیم و غیرمستقیم با این پرونده در ارتباط است، طرح و بررسی خواهد شد."

همچنین منابع آگاه رسانه‌ای و دیپلماتیک نزدیک به نخست‌وزیر ترکیه اعلام کردند که وی در این سفر به طور جدی و راهبردی، پرونده کردها را دنبال خواهد کرد. اردوغان از واشنگتن خواهد خواست تا از طرحش برای حل مشکل کردهای ترکیه و منطقه با هماهنگی"مسعود بارزانی" رئیس منطقه کردستان، حمایت کند. این منابع از آمادگی دولت ترکیه برای مذاکره با عبدالله اوجالان در این ارتباط سخن گفتند.

تحلیل ها حول این اخبار غیر رسمی از برنامه ریزی اردوغان برای تشکیل کشور مستقل کردستان در کردستان عراق و سوریه حکایت داشت و مذاکرات برای آزادی اوجالان و نیز ترغیب کردهای استقلال طلب برای مهاجرت نیز مورد ادعای تحلیل گران بود که به دلیل دور از ذهن و امکان بودن چنین طرح هایی، این تحلیل ها هم جدی گرفته نمی شد. اما با سخنرانی اخیر اردوغان، این تحلیل ها تقویت شده است.

اردوغان، در این سخنرانی که در جمع قانونگذاران حزب حاکم عدالت و توسعه انجام می شد، ابتدا به انتقاد از عملکرد دولت وقت ترکیه در دهه 80 در برخورد با کردها پرداخت: " در 12 سپتامبر 1980 در استان های شرقی و جنوب شرقی ما حوادثی غیر انسانی به وقوع پیوست؛ تخریب های شدیدی در منطقه به نام مبارزه با تروریسم انجام شد و رفتار غیرانسانی با مادران و پدران در مقابل چشمان فرزندانشان باعث ضربات روانی جبران ناپذیر در روح و روان بسیاری از کودکان شد. موارد مشابهی نیز در مورد عملیات های ضد تروریستی در دهه 1990 انجام شد. این اقدامات غیرانسانی و اغلب غیرقانونی برای پ.ک.ک بهانه، فرصت و حتی ابزارهایی را به وجود آورد تا مبارزات خشونت آمیز خود را پیش ببرند."

در پی این سخنان اردوغان ضمن مطرح ساختن سیاست مناسب دولت حزب عدالت و توسعه در قبال کردها و برداشتن حالت فوق العاده در مناطق کردنشین اعلام کرد: "در آن زمان برادران کرد زبان ما به ما گفتند تنها قانون شرایط فوق العاده را لغو کنید و ما چیز بیشتری نمی خواهیم. ما این قانون را لغو کردیم اما متاسفانه هیچ چیزی تغییر نکرد."

در ادامه این سخنان، اردوغان اظهاراتی داشت که جای تامل دارد و تحلیل های پیشین را به ذهن متبادر می سازد. وی خطاب به کردها گفت: "اگر شما صادق و رو راست هستید سلاح هایتان را زمین بگذارید. اگر نمی خواهید در این کشور زندگی کنید آزاد هستید که به هر کشوری می خواهید بروید ما این مساله را به شما تضمین می کنیم که بیشترین تلاش خود را انجام دهیم تا نگذاریم اتفاقاتی که پیش از این در مرزهایمان رخ داد باز هم رخ دهد."

از سوی دیگر حدود دو ماه پیش، کنفرانس اربیل حکایت از تلاش بارزانی برای تاثیرگذاری برکردهای سوری داشت، در این کنفرانس بارزانی به کردهای سوری وعده داد که اگر صفوف خود را متحد و یکپارچه و بر طرح مشترک کردی توافق کنند تا اهدافشان در سوریه محقق شود، از هر نظر از آنها حمایت کند. اما با وجود تلاش های بارزانی برای ایجاد همگرایی میان کردهای سوریه، حزب اتحاد دموکراتیک کردی - سوری که امتداد حزب کارگران کردستان ترکیه و یکی از احراب مهم و قوی در سوریه است، همکاری با آنکارا در مسئله سوریه را رد کرد.

مطابق این اخبار و مشی پیشین دولت ترکیه در تحریک کردهای عراق و سوریه، به نظر می رسد اردوغان در اجرای طرح خود جدی است. در این راستا اردوغان می خواهد با یک تیر دو نشان را بزند. از یک طرف به وسیله شورش کردها در عراق و سوریه به تضعیف این دولت ها بپردازد که در راستای برنامه وسیع تر غرب در منطقه قرار دارد و از سوی دیگر با مهاجرت کردهای مخالف ترکیه به این کشور جدید، مشکل کردستان خود را حل کند. در نتیجه این طرح در صورت توافق اوجالان نیز از زندان آزاد و به کشور جدید کردستان خواهد رفت.

در این رابطه به نظر می رسد آقای اردوغان، تحت تاثیر مناسبات با غرب و تحولات اخیر سوریه و عراق، دچار اخلال در محاسبات شده است. ساکنان 17 استان از جمع 81 استان ترکیه را کرد زبانان تشکیل می دهند. این منطقه بین 190000 تا 230000 کیلومتر مربع، یا نزدیک به یک چهارم تا یک سوم خاک ترکیه را در بر می‌گیرد. در برآورد سال 2012 مؤسسه آمار ترک استات، جمعیت کردهای ترکیه 22٬691٬824 میلیون تن تخمین زده می‌شود. ترکیه حدود 76٫8 میلیون تن (براورد 2009) جمعیت دارد، که حدود 70% مردم ترک‌زبان و 25٪ کرد هستند.
 

بررسی تاریخی نشان می دهد که از زمان حکومت عثمانی ها، اقدامات گریز از مرکز کردها وجود داشته است و اکراد در طول تاریخ هرگز حکومت ترک ها را برنتافته اند.
یکی از نمونه‌ها شورش و مقاومت یزدانشیر امیر بوتان بود که متعاقب آن معاهده‌ سور و بعدها معاهده‌ لوزان برقرار گردید. طی این قراردادها حقوق ملی کردها به رسمیت شناخته شده و ایجاد دولت کردستان در خاک امپراطوری عثمانی سابق منظور شده بود ولی در اثر مقاومت کردها به رهبری شیخ محمود برزنجی درمقابل ارتش انگلیس در خاک کردستان عراق امروزی این قراردادها اجرا نشدند. مهمترین حرکتی که‌ در کردستان ترکیه بوقوع پیوست، تشکیل جمهوری آرارات در سال 1927 که توسط روشنفکران کرد و خاندان بدرخانیان برپا گشته‌ بود اما توسط حکومت ترکیه‌ سرکوب گردید. پس از آن نیز کردها همواره مخالفت خود را با حکومت ترک ها بر مناطق کردنشین اعلام داشته اند و وقایع دهه های 80 و 90 قرن گذشته نیز در همین راستا قرار داشته است.
 

بر این اساس واقعیات تاریخی، جغرافیایی و جمعیتی نشان از این دارد که چنین طرح هایی که امید به ایجاد حکومت کردستان بدون کردستان ترکیه و مهاجرت کردهای مخالف به این کشور را دارد، غیر عملی است. در واقع باید گفت که با تشکیل چنین دولتی در عراق و سوریه آتش فتنه اول از همه دامان ترکیه را خواهد گفت، چرا که کردها از خاک وسیع کردستان در ترکیه نخواهند گذشت.

بر این مبنا روشن است که بر اثر قدرت طلبی ها و حماقت های اردوغان و نیز عملکرد وی در راستای منافع غرب، آتش فتنه در منطقه در حال شعله ور شدن است. جنگ داخلی در سوریه و مشکلات سیاسی و اقتصادی در عراق، شرایط را برای جدایی طلبی کردها آماده کرده است و اردوغان در حال بنزین ریختن در این آتش است. البته این نکته را نباید نادیده بگیریم که امکان به توافق رسیدن بارزانی، اوجالان و کردهای سوریه نیز تقریبا دور از ذهن است. چراکه سابقه این افراد از اصطکاک های فراوان میان آن ها حکایت دارد.

پایان پیام/