حمام میرزا رسول مهاباد یادگاری از دوره قاجار

خبرگزاری شبستان//ارومیه

حمام میرزا رسول مهاباد که در کنار گذرگاه های قدیمی بازار و در جوار میدان آرد و در مرکز این شهر واقع شده است، به دلیل آجرکاری های زیبا و طاق های بلند از آثار منحصر بفرد دوره قاجاریه در منطقه محسوب می‌شود.

این حمام که ساختاری مشابه دیگر گرمابه های قدیمی ایران دارد و شامل سربینه، گرمخانه و فضای انتقالی و گنبد است و هر کدام از گنبدهای گرمخانه و سربینه، چهار نورگیر در بغل و یک نورگیر در مرکز دارند.

حمام دارای دو گنبد نا برابر است تفاوت اندازه و ارتفاع گنبدها به فضای تاریخی این حمام تنوع خاصی بخشیده است.

ورودی کنونی این بنا الحاقی است که اخیراً احداث شده و ورودی اولیه آن از بازار اصلی بوده که اکنون راهروی آن به مغازه تبدیل شده است.

مصالح اصلی بنا سنگ و آجر امی باشد که از آجر در پوشش طاق و تویزه ها و از سنگ در پی و برخی دیوارها استفاده شده و این بنا دارای تزئیینات خاصی بوده و شیوه آجر چینی طاق و تویزه ها را می توان از عوامل تزیینی این بنا محسوب کرد.

در گذشته ارتباط حمام با بافت پیرامون از طریق معبری که در کنار کاروانسرای سیمون قرار داشت میسر می شد که بعدها یک ورودی بر روی خیابان سید نظام درست کردند.

پس از عبور از دالان (هشتی ورودی ) وارد قسمتی بنام آبینه می شد که از سایر قسمت ها مجلل تر بوده و تزئینات بهتری داشته، سپس کفش ها را در آورده و در قسمتی که بنام کفش کن که در زیر سکوی سر بسته می باشد قرار می دادند و وارد سر بینه می شدند.

قسمت سر بینه مانند سکویی بود و مشتریان لباس ها را در آنجا در آورده و در گوشه ای قرار می دادند و پس از بستن لنگ ( لباس مخصوص حمام ) مجدداً وارد سر بینه شده و پس از گذشتن از یک دالان که به (میان در) معروف است وارد گرمخانه می شدند.

دالان میان در به توالت و اتاق تنظیف یا نظافت خانه یا ( اتاقی که برای نظافت، حجامت و حنابندان) استفاده می شد راه داشت که بعد از آن به وارد صحن اصلی حمام یا گرمخانه می شدند و با بالا رفتن از چند پله به یک ورودی کوچک به صورت دولا وارد خزینه که گرمترین و مرطوب ترین قسمت حمام است، می شدند.

در قسمت وسط خزینه دیگی بزرگ بنام تیان قرار داشته در زیر تیان کوره حمام به نام های تون، آتشدان و گلخن نیز معروف است قرار داشته است.

مشتریان حدود نیم ساعت در خزینه می مانند تا بدن خوب خیس بخورد و پس از آن به گرمخانه مراجعه کرده شروع به شستشوی بدن می کردند و افرادی که توانایی مالی داشتند از دلاک برای این کار استفاده می کردند بعد از شستن بدن مجدداً وارد خزینه شده و خود را در آب می کشیدند.

حمام میرزا رسول در سال 85 توسط میراث فرهنگی خریداری شد و پس از مرمت و بازسازی توسط این اداره، هم اکنون به موزه مردم شناسی تبدیل شده و در آن جلوه هایی از فرهنگ غنی و قدیمی این منطقه به نمایش گذاشته شده و لباس ها و پوشش های مختلف مردانه و زنانه برای آیین های مختلف و متداول منطقه در آن به چشم می خورد.

در قسمت دیگری از موزه انواع ابزار آلات و ادوات مورد استفاده در قدیم در مشاغل مختلف کشاورزی، آهنگری، طبابت، پخت نان، سفالگری و مسگری و حتی ریسندگی و رنگرزی وجود دارد.

در قسمتی از موزه انواع ظروف سفالی، مسی و مفرغی و انواع سکه های قدیمی که در این مناطق معمول بوده و امر داد و ستد با آنها صورت می گرفت و نام حاکمان دوران خود را به یادگار دارند، دیده می شود.

گفتنی است، در شهرستان مهاباد آثار تاریخی و باستانی زیادی وجود دارد که از آن جمله می توان به مقبره های فخریگاه و بداق سلطان، معبد برده کنته، پردی سور(پل سرخ)، مسجد سور، حوضخانه های شاه و درویش، عباس آقا و رستم بیگ اشاره کرد.

شهرستان مهاباد یکی از شهرهای کردنشین استان آذربایجان غربی در ایران است و از ﻟﺤﺎظ ﻣﻮﻗﻌﻴت فرﻫﻨگی و ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪی ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﺮدﺳﺘﺎن، ﺟﺰء ﻣﻨﻄﻘﻪ موکریان است.

مهاباد با قرار گرفتن در شمال باختری ایران دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است و تابستان‌ها خنک و زمستان‌ها بسیار سردی دارد و بهار قشنگ‌ترین فصل در این منطقه‌ است.

پایان پیام