خبرگزاری شبستان: با توجه به اهمیت پژوهش و ضرورت آسیب شناسی آن جهت ارتقای سطح کیفی پژوهش ها ایسکا در گفت و گویی با حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ابعاد و راهکارهای پژوهش اثرگذار را به بحث گذاشته است که از در ذیل می آید:
مشکل کنونی پژوهش های ما در عرصه علوم انسانی، به ویژه مطالعات دینی چیست؟
به نظر می رسد بزرگترین مشکل در عرصه پژوهش نبود هماهنگی پژوهش ها بر اساس نیازهای جامعه هدف است. متاسفانه بخش قابل توجهی از پژوهش های انجام شده و در دست انجام ناظر به نیازهای علمی جامعه نیست. گاهی مشاهده می شود که طرح های بزرگ پژوهشی سامان می یابند ولی پایان آن به قفسه چند کتابخانه محدود می شود. تجدید چاپ نشدن برخی از آثار این مدعای ما را ثابت می کند، که نشان دهنده عدم اقبال خوانندگان به آن کتاب است. متاسفانه الگوبرداری نه چندان مطلوب از پژوهش های غربی سبب شده تا نوشتار هرچه پیچیده تر به نظر آید گمان کنیم بیشتر علمی است. در حالی که سابقه بررسی های تاریخی نشان می دهد بسیاری از بزرگان متناسب با نیازهای جامعه گاهی به ساده ترین بیان ممکن به پاسخ گویی این نیازها پرداخته اند.
چه علل و عواملی موجب چنین مشکلی شده است؟
به نظر می رسد یکی از عوامل این مشکلات نبود پایه های بومی در پژوهش های علوم انسانی است. تقلید بیش از حد از پژوهش های غربی در این علوم سبب شده تا با توجه به تفاوت های فرهنگی در بسیاری از پژوهش های علوم انسانی دچار مشکل شویم.
از دیگر علل این مشکلات می توان به دور ماندن از فرهنگ اصیل اسلامی در طرح مسائل علوم انسانی به ویژه دینی اشاره کرد. در قرآن البته به برخی از شاخصه های پژوهش های علمی اشاره شده است ولی ما نتوانسته ایم از آن استفاده کرده و پژوهش های خود را مبتنی بر آن ساماندهی کنیم.
یک پژوهش علمی و ایده آل چه مختصات و ویژگی هایی دارد؟
یک پژوهش خوب و قابل قبول ضمن برخورداری از اتقان و احکام لازم و بهره مندی از دانش همه کسانی که در این موضوع به بحث پرداخته اند، باید متناسب با نیاز جامعه هدف و مخاطب مورد نظر باشد. البته یک پژوهشگر ضمن توجه به این نکته مهم خود را به عنوان پیشوای مباحث علمی جلوی حرکت های علمی جامعه قرار می دهد. اما فراموشی مخاطب به بی ثمر بودن و در نتیجه رکود علمی منجر می شود.
چه راهکارهایی جهت دستیابی به چنین پژوهشی پیشنهاد می کنید؟
مهمترین راه را در نیازسنجی های فراگیر با متدهای علمی می دانم. باید بررسی شود که آیا پژوهش مورد نظر مسئله جامعه است یا خیر؟ آیا این پژوهش منجر به نتیجه عملی می شود؟ یا اینکه آیا می تواند نظر مخاطب خود را جلب کند؟ و مواردی از این دست.
از سوی دیگر برای کاربردی کردن پژوهش ها و انعکاس عملی آن در نظام سیاسی و دینی باید پس از اتمام و انجام نظارت در اختیار نخبگان قرار گیرد و راه های عملیاتی کردن آن و به بیان دیگر حضور آن در رفتارهای مورد نظر بررسی شود.
پایان پیام/
نظر شما